Cilt: 11 Sayı: 3, 23.07.2023

Yıl: 2023

Makaleler

Ana Dili Eğitimi Dergisi, ana dili olarak Türkçenin eğitimi ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaları araştırmacılar ve eğitimciler başta olmak üzere geniş bir kitleye duyurmak amacıyla yayımlanmaktadır.




Ana Dili Eğitimi Dergisi’nde nitel, nicel ve karma yöntemli özgün araştırma makalelerine ve literatürü kapsamlı bir şekilde ele alan derleme makalelere yer verilmektedir.

Dergimizin yayın kapsamını aşağıdaki konu alanları oluşturmaktadır:
• Dinleme eğitimi
• Konuşma eğitimi
• Okuma eğitimi
• Yazma eğitimi
• Dil bilgisi öğretimi

Yazar Rehberi

Ana Dili Eğitimi Dergisi'ne yayımlanmak üzere gönderilecek bilimsel çalışmaların EASE (European Association of Science Editors) ilkelerine uyması gerekmektedir. Makalenin tüm bölümleri (Başlık, Yazar Listesi, Öz, Anahtar Kelimeler, Giriş, Yöntem, Bulgular, Sonuç, Tartışma) EASE Rehberi esas alınarak hazırlanmalıdır. Ayrıca bilimsel içerik, metin yapısı, dil ve üslûp açısından söz konusu rehber dikkate alınmalıdır. EASE Rehberi için tıklayınız.

Dergimize yayımlanmak üzere gönderilen bilimsel çalışmaların başka bir yerde yayımlanmamış olması ve yayımlanmak üzere değerlendirme sürecinde olmaması gerekmektedir. Bilimsel bir toplantıda sunulan bildiriler, toplantı yeri ve tarihinin açıkça belirtilmesi şartıyla kabul edilebilir. 

Dergimizde bir takvim yılında (cilt) yazarlara ait bir bilimsel çalışma yayımlanır. Çalışması yayımlanan yazarlar bir sonraki takvim yılında dergimize yeni bir çalışma gönderebilir. 

Dergiye gönderilen kuramsal ve uygulamalı makalelerin değerlendirmeye alınabilmesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Yazım kurallarına uygun olmayan yazılar, hakem sürecine dâhil edilmeyecektir.

Dergiye gönderilecek yazılar, A4 boyutundaki sayfanın bir yüzüne tek sütun hâlinde yazılmalıdır. Sayfanın tüm kenarlarında 2,5 cm boşluk bırakılmalı ve paragraflar 1,25 cm. içeriden başlamalıdır. Tüm metin Microsoft Word programı kullanılarak “Calibri” yazı tipinde, 11 punto büyüklüğünde (Türkçe ve İngilizce kısa özet 10 punto), tek satır aralığında ve paragraflar (başlıklar hariç) iki yana yaslı olarak düzenlenmelidir. Metin uzunluğu (başlıklar, özet, abstract, metin, tablolar, kaynakça, İngilizce geniş özet dâhil) 10.000 kelimeyi geçmemelidir.

Makale Başlığı ve Yazar Bilgileri

Makale Başlığı: En fazla 10-12 kelimeden oluşan makale başlığı, kelimelerin yalnızca ilk harfi büyük olacak şekilde, 12 punto, girinti verilmeden, ortalanmış ve koyu olarak yazılmalıdır. Başlık hem Türkçe hem de İngilizce olmalı, İngilizce başlık Türkçe özetin altında ve İngilizce özetin üstünde, kelimelerin yalnızca ilk harfi büyük olacak olarak yer almalıdır.

Yazar(lar)ın ad/soyadı: Makale başlığının altına (unvan belirtmeksizin) yazar(lar)ın adının yalnızca ilk harfi ve soyadının tüm harfleri büyük olacak şekilde, 12 punto, ortalanmış ve italik yazılmalıdır. Birden fazla yazarlı makalelerde, yazarlar alt alta sıralanmalıdır.

Başlığın bulunduğu sayfada düşülecek yıldızlı dipnotta (larda); yazar(lar)ın unvanı, çalıştığı kurum, bulunduğu şehir (Türkiye dışında ise ülke ismiyle birlikte), elektronik posta adresi, ORCID dipnot olarak verilmelidir.

Unvan kısaltmaları: Doktor Öğretim Üyesi (Dr. Öğr. Üyesi), Doçent (Doç. Dr.), Profesör (Prof. Dr.), Öğretim Görevlisi (Öğr. Gör.), Araştırma Görevlisi (Arş. Gör.), Okutman (Okt.). 

Özet ve Anahtar Kelimeler

Türkçe ve İngilizce olmak üzere, 150 kelimeyi geçmeyecek şekilde ‘Özet' ve ‘Abstract' yazılmalıdır. Özet ve Abstract, sağdan ve soldan 1 cm. içeri çekilmelidir. Anahtar sözcükler (3 ile 5 kelime arasında) Türkçe özetin altında “Anahtar Kelimeler” ve İngilizce özetin altında “Keywords” başlığı kullanılarak verilmelidir. “Özet” ve Abstract başlıkları ilk harfleri büyük diğerleri küçük harf ve sola dayalı olarak koyu yazılmalıdır.  

Özet (Koyu 10 punto)

Özet metni (10 punto)

Anahtar sözcükler: (Koyu, 10 punto)

İngilizce Başlık (Koyu, 11 punto)

Abstract (Koyu, 10 punto)

Abstract metni (10 punto)

Keywords: (Koyu, 10 punto)

Ana Metin ve Makale Başlıkları

Ana metin, özet ve abstract kısmından hemen sonra başlamalıdır. Araştırma makalelerinde metin sırasıyla giriş, yöntem, bulgular, sonuç ve tartışma bölümlerinden oluşmalıdır. Giriş bölümünde problem durumu, alt problemler, araştırmanın amacı gibi tez formatını yansıtan alt başlıklar kullanılmamalıdır. Yöntem bölümü, sırasıyla örneklem (ya da araştırma grubu), veri toplama araçları, işlem (ya da verilerin toplanması) ve verilerin analizi olmak üzere dört alt başlıktan oluşmalıdır. Kuramsal ve derleme türü makalelerde, makalenin içeriğine bağlı olarak farklı başlıklar kullanılabilir. Giriş, yöntem, bulgular ve tartışma bölümleri yeni bir sayfadan başlamadan devam etmelidir. Makale başlıkları, kelimelerin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır. Aynı zamanda bölüm başlıkları ortalanmış ve koyu olarak; birinci alt başlıklar sola dayalı ve koyu olarak; ikinci alt başlıklar sola dayalı, koyu ve italik olarak; üçüncü ve sonraki alt başlıklar sola dayalı ve italik olarak yazılmalıdır. Bölüm başlıklarında ve alt başlıklarda numaralandırma yapılmamalıdır.

Tablolar ve Şekiller

Tablo ve şekillerin hazırlanmasında APA (American Psychological Association) 6. Baskı referans alınmalıdır.

Tablo başlığı ve tablo metinleri tek satır aralığında ve 11 punto olmalıdır. Ayrıca tablo başlığı, kelimelerin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde, sola dayalı ve italik olarak yazılmalıdır. Tablo numarası italik yazılmamalıdır. Tablo içindeki ifade ya da rakamlarda koyulaştırma yapılmamalıdır. Tablolar, sayfanın her iki yanına yaslanacak şekilde hazırlanmalıdır.

Grafikler, çizelgeler, çizimler ve resimler “Şekil” olarak başlıklandırılmalıdır. Şekil başlığı, kelimelerin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde, 11 punto, tek satır aralığıyla ve ortalanmış yazılmalıdır. Şekil numarası italik yazılmalıdır.

Kaynaklar

Kaynakların yazımında APA (American Psychological Association) 6. Baskı referans alınmalıdır. Yazım kuralları için Türk Kütüphaneciler Derneği'nin hazırlamış olduğu "Bilimsel Yayınlarda Kaynak Gösterme, Tablo ve Şekil Oluşturma Rehberi: APA 6 Kuralları" isimli yayından faydalanabilirsiniz. Yayın için tıklayınız.

Kaynaklar (başlığın ilk harfi büyük diğerleri küçük, ortalanmış ve koyu olacak şekilde) sonuç ve tartışma bölümünün hemen ardından başlamalı ve 11 punto, tek satır aralığıyla yazılmalıdır.

İngilizce Geniş Özet

İngilizce geniş özet, “Kaynaklar” bölümünden sonra başlayacaktır. Geniş özet, 750-1250 kelime arasında olacaktır. Geniş özet; “Calibri” yazı tipinde, 11 punto büyüklüğünde, bölüm başlıkları sola dayalı ve koyu olacak şekilde, tek satır aralığıyla yazılacaktır. Extended Abstract; “Introduction”, “Method”, “Results and Discussion” bölümlerini içerecektir.

Makale Şablonu

Dergiye gönderilecek makaleler, "Dergi Yazım Kuralları" dikkate alınarak "Örnek Makale Şablonu" üzerinde hazırlanmalıdır.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, etik görev ve sorumluluklar hakkında Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan rehberler ve politikaları ilke edinmiştir. Yayın etiği kapsamında tüm paydaşların (yazarlar, okurlar ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Dergimize çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması gerekmektedir;

• Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe nitelikli katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.

• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
• Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma dergimize gönderilemez.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Tüm çalışmaların "Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi gerekmektedir. Dergimiz değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları alan editörü aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda dergimiz için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Dergimizde görev yapan editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, dergimizde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarfetme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucu ile ilişkiler
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alanyazına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Kör hakemlik değerlendirme süreci mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir yazım kuralları bölümünde yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Editör kurulu ile ilişkiler
Editörler, tüm editör kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Editör kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni editör kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.

Ayrıca editörler;
• Editör kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni editör kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Editör kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Editör kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Editör kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Editöryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Kalite güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler;
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Politik ve Ticari kaygılar
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Bilimsel bir çalışmada görev alan paydaşlardan yayıncının da bütün bu etik ilkeler kapsamında hareket etmesi gerekir. Bunların yanı sıra elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir bireysel çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür. Bünyesinde yayımlanman her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayımlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir.
Kişiler etik olmayan bir durumla karşılaştıklarında yayıncıyla iletişime geçmekten çekinmemelidir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olduğu düşünülen eylemlerden bazıları:
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

Dergimiz makale gönderme, değerlendirme ve yayınlama süreçlerinde yazarlardan hiçbir ücret talep etmemektedir.

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.