Dinleme Stratejileri

Mehmet Kurudayıoğlu; Büşra Kiraz

doi:10.16916/aded.689231

Araştırma Makalesi

Dinleme Stratejileri

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 386 - 409, 27.04.2020

Mehmet Kurudayıoğlu , Büşra Kiraz

https://doi.org/10.16916/aded.689231

Cited By: 18

Öz

Dinleme becerisi bilişsel yükü fazla olan bir beceridir. Dolayısıyla dinleme becerisinin kendiliğinden gelişmesi beklenemez ve eğitiminin yüzeysel bir şekilde gerçekleştirilmesi kabul edilemez. Bu doğrultuda dinleme becerisinin eğitimi dinlemenin her boyutuna temas edecek ve her aşaması planlanmış şekilde gerçekleştirilmelidir. Dinleme eğitiminin en önemli bileşenlerinden biriyse dinleme sürecinin planlanması, izlenmesi ve değerlendirilmesini kapsayan dinleme stratejilerinin öğretimidir. Alanyazında strateji, yöntem ve teknik kavramlarının sınırlarının net olarak çizilemediği; dinleme stratejilerinin kapsamının tam olarak anlaşılamadığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı alanyazında yer alan dinleme stratejileri tasniflerini incelemek ve elde edilen verilerin ışığında özgün bir dinleme stratejileri tasnifi önerisinde bulunmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden Temellendirilmiş Kuram ile gerçekleştirilen bu çalışmada dinleme stratejilerinin tasnifinde alanyazında en çok hangi tasnif türünün kullanıldığı ve tasniflerde hangi dinleme stratejilerinden bahsedildiği tespit edilmiştir. En çok tercih edilen dinleme stratejileri tasnifinin süreç temelli tasnif olduğu ve farklı tasnifler kapsamında ele alınan stratejilerin birbirleriyle örtüştüğü görülmüştür. Çalışmanın sonunda alanyazından elde edilen verilerin ışığında dinleme stratejileri tasnifi önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

dinleme stratejileri, Dinleme, strateji, dinleme eğitimi

Kaynakça

Arıcı, A. F. (2006). Türkçe öğretiminde kullanılan strateji-yöntem ve teknikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 299-307.
Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma. Pegem Akademi Yayıncılık.
Berman, M. (2003). Listening strategy guiede. DynEd International Inc.
Bruning, R.H., Schraw, G. J. ve Norby, M. M. (2014). Bilişsel psikoloji ve öğretim. Nobel Akademik Yayıncılık.
Çelikbaş, K. A. (2010). Anlama / Dinleme stratejilerinin kullanımı ile dinlediğini anlama düzeyi arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Doğan, Y. (2011). Dinleme eğitimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Aldine Transaction.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Pegem Akademi Yayıncılık.
Güneş, F. (2016). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
Hoskisson, K. ve Tompkins, G. E. (1987). Language arts: Content and teaching strategies. Merril Publishing.
İpek, O. (2018). Dinleme türleri üzerine bir değerlendirme. Prof Dr. Alemdar Yalçın Armağanı içinde (s.923-941)
Karadüz, A. (2010). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 39-55.
Kaya, D. (2014). Dinleme eğitimi. Yılmaz, M. (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi içinde (s. 1741).
Mete, F., & Akpınar, K. D. (2013). Dil öğretimi ve duygusal zekâ. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 2(5), 73-85.
O’Malley, J. M., Chamot, A. U. ve Küpper, L. (1989). Listening comprehension strategies in second language acquisition. Applied Linguistics, 10(4), 418–437.
Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Heinle& Heinle Publishers.
Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2012). Türkçe öğretim programlarının dinleme becerisi bakımından değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature an History of Turkish or Turkic, 7(1), 87-97.
Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi Yayıncılık.
Rost, M. (2011). Teaching and researching listening. Pearson Education.
Rost, M. ve Wilson, J. J. (2013). Active listening. Pearson Education.
Şen, S. ve Yıldırım, İ. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
Tallack, P. (2007). Anne karnında. NTV Yayınları.
Temur, T. (2010). Dinleme metinlerinden önce ve sonra sorulan soruların üniversite öğrencilerinin dinlediğini anlama beceri düzeyine etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 303-319.
Tompkins, G. E. (2009). Language arts: Patterns of practice. Pearson Education.
Urquhart, C. (2018). Nitel araştırmalar için temellendirilmiş kuram. Anı Yayıncılık.
Vandergrift, L. (2008). Learning strategies for listening comprehension. Hurd, S. ve Lewis, T.
(Ed.), Language learning strategies in independent settings içinde (s. 84-102). Multilingual Matters.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, N. (2015). Dinleme stratejileri öğretiminin beşinci sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Listening Strategies

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 386 - 409, 27.04.2020

Mehmet Kurudayıoğlu , Büşra Kiraz

https://doi.org/10.16916/aded.689231

Cited By: 18

Öz

Listening is a skill that has high cognitive load. Therefore, it’s cannot be expected to advance spontaneously and it’s unacceptable to have a superficial education. According with this situation, the training of listening skill should carried out in a way that it can affect every aspect of listening and planned every stage of listening. One of the most important components of listening training is the teaching of listening strategies including planning, monitoring and evaluation of the listening process. In the literature, it’s observed that the limits of the concepts of strategy, method and technique cannot describe clearly and the extent of listening strategies is not totally understood. The aim of this study is examine the classification of listening strategies in the literature and propose a unique classification of listening strategies in the light of the data that obtained. In this study, which was carried out with the Grounded Theory method, it was determined which type of classification was used most in the literature in the classification of listening strategies and which listening strategies were mentioned in those classifications. It was observed that the most preferred classification of listening strategies was process-based classification and the strategies covered in the different classifications overlapped with each other. At the end of the study, the classification of listening strategies was proposed in the light of the data obtained from the literature.

Anahtar Kelimeler

listening strategies, Listening, srategy, listening training

Kaynakça

Arıcı, A. F. (2006). Türkçe öğretiminde kullanılan strateji-yöntem ve teknikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 299-307.
Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma. Pegem Akademi Yayıncılık.
Berman, M. (2003). Listening strategy guiede. DynEd International Inc.
Bruning, R.H., Schraw, G. J. ve Norby, M. M. (2014). Bilişsel psikoloji ve öğretim. Nobel Akademik Yayıncılık.
Çelikbaş, K. A. (2010). Anlama / Dinleme stratejilerinin kullanımı ile dinlediğini anlama düzeyi arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Doğan, Y. (2011). Dinleme eğitimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Aldine Transaction.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Pegem Akademi Yayıncılık.
Güneş, F. (2016). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
Hoskisson, K. ve Tompkins, G. E. (1987). Language arts: Content and teaching strategies. Merril Publishing.
İpek, O. (2018). Dinleme türleri üzerine bir değerlendirme. Prof Dr. Alemdar Yalçın Armağanı içinde (s.923-941)
Karadüz, A. (2010). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 39-55.
Kaya, D. (2014). Dinleme eğitimi. Yılmaz, M. (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi içinde (s. 1741).
Mete, F., & Akpınar, K. D. (2013). Dil öğretimi ve duygusal zekâ. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 2(5), 73-85.
O’Malley, J. M., Chamot, A. U. ve Küpper, L. (1989). Listening comprehension strategies in second language acquisition. Applied Linguistics, 10(4), 418–437.
Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Heinle& Heinle Publishers.
Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2012). Türkçe öğretim programlarının dinleme becerisi bakımından değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature an History of Turkish or Turkic, 7(1), 87-97.
Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi Yayıncılık.
Rost, M. (2011). Teaching and researching listening. Pearson Education.
Rost, M. ve Wilson, J. J. (2013). Active listening. Pearson Education.
Şen, S. ve Yıldırım, İ. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
Tallack, P. (2007). Anne karnında. NTV Yayınları.
Temur, T. (2010). Dinleme metinlerinden önce ve sonra sorulan soruların üniversite öğrencilerinin dinlediğini anlama beceri düzeyine etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 303-319.
Tompkins, G. E. (2009). Language arts: Patterns of practice. Pearson Education.
Urquhart, C. (2018). Nitel araştırmalar için temellendirilmiş kuram. Anı Yayıncılık.
Vandergrift, L. (2008). Learning strategies for listening comprehension. Hurd, S. ve Lewis, T.
(Ed.), Language learning strategies in independent settings içinde (s. 84-102). Multilingual Matters.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, N. (2015). Dinleme stratejileri öğretiminin beşinci sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Alan Eğitimleri
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Mehmet Kurudayıoğlu 0000-0002-0447-5236 Büşra Kiraz
Yayımlanma Tarihi	27 Nisan 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020Cilt: 8 Sayı: 2