Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=Ibdg85JNDB2tj-xiTa8kKJ0a2eC9Ue6dWW13SL8OtjE&_path=id%3D1646775%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

8. Sınıf Öğrencilerinin Anlatı Metinlerine Yönelik Algılanan Zorluk Düzeyleri

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 411 - 430, 30.04.2025

Hacer Tekercioğlu , Kemalettin Deniz

https://doi.org/10.16916/aded.1646775

Öz

Anlatı metinlerinin zorluğunu etkileyen faktörlere yönelik ortaokul öğrencilerinin algılanan zorluk düzeylerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırma, nicel araştırma türlerinden tarama çalışması ile yapılandırılmıştır. Araştırma, 8. sınıf düzeyinde öğrenim gören 39 kız, 33 erkek ortaokul öğrencisi olmak üzere 72 katılımcının oluşturduğu bir çalışma grubu ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, anlatı metinlerinin zorluğunu etkileyen faktörler listesi, Eskici ve Zincir hikâyeleri, hikâyelere dair soru testi, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Hikâyelerin zorluğunun belirlenmesinde içerik analizi, sorulara verilen yanıtların çözümlenmesinde betimsel analize başvurulmuştur. Yapılan analiz sonucunda, öğrencilerin en çok zorlandıkları unsurun zaman olduğu; öğrencilerin doğrudan söylemi dolaylı söylem ve anlatılan konuşmaya göre daha kolay tespit edebildikleri; sıfır odaklanma ile yapılanan anlatıyı iç odaklanma ile oluşturulan anlatıya göre daha kolay algıladıkları; intradiegetik anlatıcıyı ekstradiegetik anlatıcıya göre belirlemekte daha fazla zorlandıkları; anlatı düzeyleri arasındaki farkı belirlemekte ise bu faktörlerin etkili olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu araştırmanın materyal olarak anlatı metni seçiminde, kitap yazarlarına metin seçimi ve hazırlama sürecinde en temelde ise okuma eğitimi literatürüne katkı sunması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okuma metin anlatı metin zorluğu Türkçe eğitimi

Kaynakça

  • Abbott, H. P. (2002). The cambridge introduction to narrative. UK: Cambridge University Press.
  • Adams, T. E. (2008). A review of narrative ethics. Qualitative Inquiry, 14(2), 175-194.
  • Aksu Koç, A. (1993). Anlatı yapısının kavramsal ve dilsel gelişimi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 4, 51-60.
  • Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana edebiyat teorisinden dil felsefesine seçme yazılar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bal, M. (1985). Anlatıbilim anlatı kuramına giriş. İstanbul: Albaraka Kültür Sanat ve Yayıncılık.
  • Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven. İstanbul: YKY.
  • Benjamin, R. G. (2012). Reconstructing readability: recent developments and recommendations in the analysis of text difficulty. Educational Psychology Review. 24, 63-88.
  • Bormuth, J. (1966). Readability: A new approach. Reading Research Quarterly, 1, 79-132.
  • Bradbury, J., & Miller, R. (2010). Narrative possibilities: theorizing ıdentity in a context of practice. Theory & Psychology, 20(5), 687-702.
  • Chall, J. S., & Dale, E. (1995). Readability revisited: The new Dale-Chall readability formula. Cambridge: Brookline Books.
  • Cheon, H.J., & Ma, J.H. (2014). The effects of reading purpose on reading comprehension and perceived difficulty. English Teaching, 69, 51-69.
  • Dervişcemaloğlu, B. (2008). Çağdaş batı eğitiminde nesir analizi yöntemleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Ewen, Y. (1971). The theory of character in narrative fiction. Hasifut, 3, 1-30.
  • Fludernik, M. (2009). An introduction to narratology. Routledge.
  • Forster, E. M. (1985). Roman sanatı. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Fry, E. (1990). A readability formula for short passages. Journal of Reading, 33(8), 594-97.
  • Fulmer, S. M. & Tulis, M. (2013). Changes in interest and affect during a difficult reading task: Relationships with perceived difficulty and reading fluency. Learning and Instruction, 27, 11-20.
  • Garcia Landa, J. A. & Onega, S. (Eds.). (1996). Narratology: an introduction. New York: Routledge.
  • Genette, G. (2020). Anlatının söylemi yöntem hakkında bir deneme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Greimas, A. J. & Courtes, J. (1979). Sémiotique: dictionnaire raisonné de la théorie du langage. Paris: Hachette- Université.
  • Harvey, W. J. (1965). Character and the novel. London: Chatto & Windus.
  • Hochman, B. (1985). Character in literature. Ithaca: Cornell UP.
  • Jahn, M. (2020). Anlatıbilim: Anlatı teorisi el kitabı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Kaufman, G. F., & Libby, L., K. (2012). Changing beliefs and behavior through experience-Taking. Journal of Personality and Social Psychology. 103(1), 1-19.
  • Keen, S. (2006). A theory of narrative empathy. Narrative. 14, 207-236.
  • Kintsch, W. & van Dijk, A. T. (1978). Toward a model of text comprehension and production. Psychological Review. 85(5), 363-394.
  • Kucer, S. B. (2009). Readers' tellings: narrators, settings, flashbacks and comprehension. Journal of Research in Reading. 33(3), 320-331.
  • Lyons, J. (1977). Semantics (volume 2). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Mahoney, D., & Hull, J., & Shillaw, J. (1997). Storing simple stories: narrative recall and the Chinese student. Language, Culture and Curriculum. 10(1), 66-87.
  • Margolin, U. (1988). [Review of Recent Theories of Narrative, by W. Martin]. Style, 22(1), 136-139.
  • Maynard, D. C. & Hakel, M. D. (1997). Effects of objective and subjective task complexity on performance. Human Performance. 10(4), 303-330.
  • Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun, & A. Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
  • Nikolajeva, M. (2014). Reading for learning: cognitive approaches to childrens’ literature. Amsterdam: John Benjamins Publishing.
  • Odacı, S. (2022). Göstergebilim kuramı. V. Şimsek (Ed.), Edebiyat kuramı ve eleştiri (kuram-kavram-kapsam-yöntem-uygulama) içinde (s.691-740). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Onbaşıoğlu, A. (2019). Ortaokul öğrencilerine ait yazılı metinlerin anlatıcı tipolojisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Onega, S. & Landa, G. (2002). Anlatıbilime giriş. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Önal, A. ve Maden, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin hikâye edici metinlerinde temel yapı unsurları. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 44-55.
  • Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
  • Prince, G. (2003). A dictionary of narratology. University of Nebraska Press.
  • Prince, G. (2003). A dictionary of narratology. University of Nebraska Press.
  • Propp, V. (2011). Masalın biçimbilimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Richardson, B. (2000). Recent concepts of narrative and the narratives of narrative theory. Style, 34(2), 168-175.
  • Ricoeur, P. (2007). Zaman ve anlatı: Bir zaman olay örgüsü üçlü mimesis. İstanbul: YKY.
  • Ricoeur, P. (2012). Zaman ve anlatı: Üç kurmaca anlatıda zamanın biçimlenişi. İstanbul: YKY.
  • Rimmon-Kenan, S. (2002). Narrative fiction: Contemporary poetics. Routledge.
  • Rumelhart, D. (1975). Notes on a schema for stories. In: Bobrow D, Collins A (eds) Representation and Understanding, New York: Academic Press.
  • Ryan, M. L. (2013). Space. In P. Hühn, J. Pier, W. Schmid & J. Schönert (Eds.), Handbook of narratology (pp.420-433). Berlin: Walter de Gruyter.
  • Salkie, R. (1992). Suzanne Fleischman, Tense and narrativity: From medieval performance to modern fiction. Austin: University of Texas Press, 1990. Pp. xiii + 443. Journal of Linguistics, 28(1), 275-276.
  • Saukkonen, P. (1983). What are the main semantic pragmatic features of stylistic text types?. Proceedings of the XIII th International Congress of Linguists (Tokyo 1982) Tokyo: The Hagu.
  • Schmid, W. (2010). Narratology: An introduction. Deutschland: De Gruyter.
  • Scholles, R., Phelan, J. & Kellogg, R. L. (2006). The nature of narrative: Revised and expanded. USA: Oxford University Press.
  • Stanzel, F. (1995). Narrative situations in the novel. Bloomington: Indiana University Press.
  • Todorov, T. (1969). Grammaire du decameron. Paris: Mouton.
  • Toolan, M. (2001). Narrative: A ciritical linguistic introduction. Routledge.
  • Topçu, H. (2020). Anlatıcı sorunsalı ışığında Türk romanına dair bir değerlendirme (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zeyrek, D. (1991). Göstergebilim, söylem çözümlemesi ve anlatı incelemesi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 2, 105-112.

8th Grade Students' Perceived Difficulty Levels of Narrative Texts

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 411 - 430, 30.04.2025

Hacer Tekercioğlu , Kemalettin Deniz

https://doi.org/10.16916/aded.1646775

Öz

This research, which aims to determine the perceived difficulty levels of secondary school students regarding the factors affecting the difficulty of narrative texts, was structured with a survey study, one of the quantitative research types. The research was conducted with a study group of 72 participants, 39 female and 33 male secondary school students in the 8th grade. In the study, the list of factors affecting the difficulty of narrative texts, Eskici and Zincir stories and the test of questions related to these stories were used as data collection tools. Content analysis was used to determine the difficulty of the stories and descriptive analysis was used to analyse the answers to the questions. As a result of the analysis, it was concluded that the most difficult factor for students was time; students could identify direct discourse more easily than indirect discourse and narrated speech; they perceived the narrative with zero focalisation more easily than the narrative structured with internal focalisation; they had more difficulty identifying the intradiegetic narrator than the extradiegetic narrator; and these factors were not effective in determining the difference between narrative levels. This study is expected to contribute to the selection of narrative texts as materials, to book authors in the process of text selection and preparation, most importantly, to the literature on reading education.

Anahtar Kelimeler

Reading text narrative text difficulty turkish education

Kaynakça

  • Abbott, H. P. (2002). The cambridge introduction to narrative. UK: Cambridge University Press.
  • Adams, T. E. (2008). A review of narrative ethics. Qualitative Inquiry, 14(2), 175-194.
  • Aksu Koç, A. (1993). Anlatı yapısının kavramsal ve dilsel gelişimi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 4, 51-60.
  • Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana edebiyat teorisinden dil felsefesine seçme yazılar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bal, M. (1985). Anlatıbilim anlatı kuramına giriş. İstanbul: Albaraka Kültür Sanat ve Yayıncılık.
  • Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven. İstanbul: YKY.
  • Benjamin, R. G. (2012). Reconstructing readability: recent developments and recommendations in the analysis of text difficulty. Educational Psychology Review. 24, 63-88.
  • Bormuth, J. (1966). Readability: A new approach. Reading Research Quarterly, 1, 79-132.
  • Bradbury, J., & Miller, R. (2010). Narrative possibilities: theorizing ıdentity in a context of practice. Theory & Psychology, 20(5), 687-702.
  • Chall, J. S., & Dale, E. (1995). Readability revisited: The new Dale-Chall readability formula. Cambridge: Brookline Books.
  • Cheon, H.J., & Ma, J.H. (2014). The effects of reading purpose on reading comprehension and perceived difficulty. English Teaching, 69, 51-69.
  • Dervişcemaloğlu, B. (2008). Çağdaş batı eğitiminde nesir analizi yöntemleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Ewen, Y. (1971). The theory of character in narrative fiction. Hasifut, 3, 1-30.
  • Fludernik, M. (2009). An introduction to narratology. Routledge.
  • Forster, E. M. (1985). Roman sanatı. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Fry, E. (1990). A readability formula for short passages. Journal of Reading, 33(8), 594-97.
  • Fulmer, S. M. & Tulis, M. (2013). Changes in interest and affect during a difficult reading task: Relationships with perceived difficulty and reading fluency. Learning and Instruction, 27, 11-20.
  • Garcia Landa, J. A. & Onega, S. (Eds.). (1996). Narratology: an introduction. New York: Routledge.
  • Genette, G. (2020). Anlatının söylemi yöntem hakkında bir deneme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Greimas, A. J. & Courtes, J. (1979). Sémiotique: dictionnaire raisonné de la théorie du langage. Paris: Hachette- Université.
  • Harvey, W. J. (1965). Character and the novel. London: Chatto & Windus.
  • Hochman, B. (1985). Character in literature. Ithaca: Cornell UP.
  • Jahn, M. (2020). Anlatıbilim: Anlatı teorisi el kitabı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Kaufman, G. F., & Libby, L., K. (2012). Changing beliefs and behavior through experience-Taking. Journal of Personality and Social Psychology. 103(1), 1-19.
  • Keen, S. (2006). A theory of narrative empathy. Narrative. 14, 207-236.
  • Kintsch, W. & van Dijk, A. T. (1978). Toward a model of text comprehension and production. Psychological Review. 85(5), 363-394.
  • Kucer, S. B. (2009). Readers' tellings: narrators, settings, flashbacks and comprehension. Journal of Research in Reading. 33(3), 320-331.
  • Lyons, J. (1977). Semantics (volume 2). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Mahoney, D., & Hull, J., & Shillaw, J. (1997). Storing simple stories: narrative recall and the Chinese student. Language, Culture and Curriculum. 10(1), 66-87.
  • Margolin, U. (1988). [Review of Recent Theories of Narrative, by W. Martin]. Style, 22(1), 136-139.
  • Maynard, D. C. & Hakel, M. D. (1997). Effects of objective and subjective task complexity on performance. Human Performance. 10(4), 303-330.
  • Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun, & A. Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
  • Nikolajeva, M. (2014). Reading for learning: cognitive approaches to childrens’ literature. Amsterdam: John Benjamins Publishing.
  • Odacı, S. (2022). Göstergebilim kuramı. V. Şimsek (Ed.), Edebiyat kuramı ve eleştiri (kuram-kavram-kapsam-yöntem-uygulama) içinde (s.691-740). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Onbaşıoğlu, A. (2019). Ortaokul öğrencilerine ait yazılı metinlerin anlatıcı tipolojisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Onega, S. & Landa, G. (2002). Anlatıbilime giriş. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Önal, A. ve Maden, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin hikâye edici metinlerinde temel yapı unsurları. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 44-55.
  • Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
  • Prince, G. (2003). A dictionary of narratology. University of Nebraska Press.
  • Prince, G. (2003). A dictionary of narratology. University of Nebraska Press.
  • Propp, V. (2011). Masalın biçimbilimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Richardson, B. (2000). Recent concepts of narrative and the narratives of narrative theory. Style, 34(2), 168-175.
  • Ricoeur, P. (2007). Zaman ve anlatı: Bir zaman olay örgüsü üçlü mimesis. İstanbul: YKY.
  • Ricoeur, P. (2012). Zaman ve anlatı: Üç kurmaca anlatıda zamanın biçimlenişi. İstanbul: YKY.
  • Rimmon-Kenan, S. (2002). Narrative fiction: Contemporary poetics. Routledge.
  • Rumelhart, D. (1975). Notes on a schema for stories. In: Bobrow D, Collins A (eds) Representation and Understanding, New York: Academic Press.
  • Ryan, M. L. (2013). Space. In P. Hühn, J. Pier, W. Schmid & J. Schönert (Eds.), Handbook of narratology (pp.420-433). Berlin: Walter de Gruyter.
  • Salkie, R. (1992). Suzanne Fleischman, Tense and narrativity: From medieval performance to modern fiction. Austin: University of Texas Press, 1990. Pp. xiii + 443. Journal of Linguistics, 28(1), 275-276.
  • Saukkonen, P. (1983). What are the main semantic pragmatic features of stylistic text types?. Proceedings of the XIII th International Congress of Linguists (Tokyo 1982) Tokyo: The Hagu.
  • Schmid, W. (2010). Narratology: An introduction. Deutschland: De Gruyter.
  • Scholles, R., Phelan, J. & Kellogg, R. L. (2006). The nature of narrative: Revised and expanded. USA: Oxford University Press.
  • Stanzel, F. (1995). Narrative situations in the novel. Bloomington: Indiana University Press.
  • Todorov, T. (1969). Grammaire du decameron. Paris: Mouton.
  • Toolan, M. (2001). Narrative: A ciritical linguistic introduction. Routledge.
  • Topçu, H. (2020). Anlatıcı sorunsalı ışığında Türk romanına dair bir değerlendirme (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zeyrek, D. (1991). Göstergebilim, söylem çözümlemesi ve anlatı incelemesi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 2, 105-112.
Toplam 57 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkçe Eğitimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hacer Tekercioğlu 0000-0001-9901-9657

Kemalettin Deniz 0000-0001-7531-490X

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 25 Şubat 2025
Kabul Tarihi 12 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 13 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Tekercioğlu, H., & Deniz, K. (2025). 8. Sınıf Öğrencilerinin Anlatı Metinlerine Yönelik Algılanan Zorluk Düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 13(2), 411-430. https://doi.org/10.16916/aded.1646775

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.