Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=ikEyTsxToQ4SNz6gdPJP9mWNliWjsC8l9pgBjQkxuLo&_path=id%3D1244504%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Usage of the Information Visualization Strategy in Turkish Language Arts Textbooks

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 531 - 548, 23.07.2023

Cansu Ersoy Kızıltepe , Zeynep Çetinkaya Edizer

https://doi.org/10.16916/aded.1244504

Öz

The aim of this study was to determine the use of information visualization strategies in Turkish textbooks. In this study, document analysis technique was employed and the data source of the research was made up of 5th, 6th, 7th, and 8th grade Turkish textbooks. The descriptive analysis technique was used to analyze the data. As a result of the analysis, it was determined that graphic organizers were used 219 times and pictures were used 78 times. It was found that knowledge maps, tables, and visual pictures were used the most in the books examined. It was determined that analysis, explanation, matching, prediction, and classification based on the relationship between information and visuals were mostly used. Based on these findings, it was concluded that information visualization strategies in Turkish textbooks were both limited and minimal in terms of diversity.

Anahtar Kelimeler

metacognitive reading information visualizing Turkish textbook graphic organizer painting

Kaynakça

  • Anderson, R. C. (1985). Becoming a nation of readers: The report of the commission on reading. Washington: National Academy of Education.
  • Baker, L. ve Brown, A.L. (1984). Metacognitive skills and reading. In P.D. Pearson, R. Barr, M. L. Kamil and P. Mosenthal (Eds.), Handbook of reading research, (pp. 353-394), New York: Longman.
  • Bamford, A. 2(003). The visual literacy white paper. Journal of Visual/Verbal Languaging, 2, 37-43.
  • Berardo, S.A. (2006). The use of authentic materials in the teaching of reading. The Reading Matrix, 6(2), 60-69.
  • Beydoğan, H. Ö. (2010). Grafiksel düzenlemelerin öğrencilerin okuma-anlama düzeylerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 40(188), 202-217.
  • Boulineau, T., Fore III, C., Hagan-Burke, S. ve Burke, M. D. (2004). Use of story-mapping to increase the story-grammar text comprehension of elementary students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 27(2), 105-121.
  • Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
  • Çelik, M. E. ve Yıldırım, G. (2022). Sosyal bilgiler 5., 6. ve 7. sınıf ders kitaplarının kavram haritaları açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(18), 208-221.
  • Davis, B. ve Summers, M. (2015). Applying dale's cone of experience to increase learning and retention: A study of student learning in a foundational leadership course. QScience Proceedings, 6, 1-7.
  • Dilidüzgün, Ş. (2012). Anadili öğretiminde görsellerin işlevi ve niteliği: Türkiye ve İngiltere örneği. M. Aksan ve Y. Aksan (Ed.), Türkçe öğretiminde güncel yaklaşımlar (ss. 141-150) içinde. Ankara: Şafak Matbaası.
  • Demir, Y. ve Atasoy, E. (2018). 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının (2017) değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 753-780.
  • Dönmez, C., Yazıcı, K. ve Sabancı, O. (2007). Sosyal bilgiler derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanımının öğrencilerin akademik bilgiyi elde etmelerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 437-462.
  • Dye, G. A. (2000). Graphic organizers to the rescue! Helping students link—and remember—information. Teaching Exceptional Children, 32(3), 72-76.
  • Epçaçan C. (2008). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gültekin, C. ve Nakiboğlu, C. (2015). 23. Ortaöğretim kimya ders kitaplarının grafikler ve grafiklerle ilgili aktiviteler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43, 211-222.
  • Güneş, F. (2013). Görsel okuma eğitimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-17.
  • Gürgil, F. (2020). Effect of graphıc organizer use in social studıes on students' academic achievement, International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(8), 216-253.
  • Ives, B. (2007). Graphic organizers applied to secondary algebra instruction for students with learning disorders. Learning Disabilities Research & Practice, 22(2), 110-118.
  • İlter, İ. 2014, Kelime öğretiminde grafik düzenleyicileri (Frayer modeli örneği). Electronic Turkish Studies, 9(3), 755-770.
  • Jones, B. F., Pierce, J. ve Hunter B. (1988). Teaching students to construct graphic representations. Educational Leadership, 46(4), 20-25.
  • Karatay, H. (2021). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kırbaş, A., Orhan, S. ve Topal, Y. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki görsel ögelere öğretmen görüşlerinden hareketle eleştirel bir bakış. Electronic Turkish Studies, 7(4), 2225-2235.
  • Kırkılıç, H. A., Maden, S., Şahin, A. ve Girgin, Y. (2011). Kavram haritalarının okuduğunu anlama ve kalıcılık üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 11-18.
  • Lester, P. M. (2006). Syntactic theory of visual communication. Retrieved December, 3, 2010.
  • MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Nakiboğlu, C. ve Çamurcu, M. (2014). Grafik düzenleyiciler ve ortaöğretim fizik ders kitaplarında kullanımlarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 51-74.
  • Nakiboğlu, C. ve Yıldırım, Ş. (2018). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında grafik düzenleyici kullanımının incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, UBEK-2018, 1-23.
  • Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri: I okuma eğitimi. Ankara: Öncü Basımevi.
  • Parsa, A. F. (2007). Görsel okuryazarlık: görsellerı̇ okuma değerlendı̇rme ve yaratma süreci. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 2, 111-127.
  • Robinson, D. H., Corliss, S. B., Bush, A. M., Bera, S. J. ve Tomberlin, T. (2003). Optimal presentation of graphic organizers and text: A case for large bites? Educational Technology Research and Development, 51(4), 25-41.
  • Sam, P. D. ve Rajan, P. (2013). Using graphic organizers to ımprove reading comprehension skills for the middle school ESL students. English Language Teaching, 6(2), 155-170.
  • Sarabi, Z. R. (2012). The effect of graphic organizer and marginal L2 glossing training on the reading comprehension of ESP students. Researcher, 4(4), 16-23.
  • Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26(1), 113-125.
  • Şahin, M. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 31-46.
  • Türkben, T. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metin resimlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 650-672.
  • Ülper, H. (2021). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel Yayın.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yüzgeç, K. (2020). Grafik düzenleyicilerin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine katkıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitimi Enstitüsü, Uşak.
  • Zaini, S. H., Mokhtar, S. Z. ve Nawawi, M. (2010). The effect of graphic organizer on students’ learning in school. Malaysian Journal of Educational Technology, 10(1), 17-23.

Bilgiyi Görselleştirme Stratejisinin Türkçe Ders Kitaplarında Kullanımı

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 531 - 548, 23.07.2023

Cansu Ersoy Kızıltepe , Zeynep Çetinkaya Edizer

https://doi.org/10.16916/aded.1244504

Öz

Bu çalışmanın amacı, bilgiyi görselleştirme stratejisinin Türkçe ders kitaplarındaki kullanım durumunu belirlemektir. Doküman incelemesi tekniğinin kullanıldığı bu çalışmada; araştırmanın veri kaynağını 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmıştır. Çözümleme sonucunda bilgiyi görselleştirme stratejileri çerçevesinde grafik düzenleyicilerin 219, resimlerin 78 kez kullanıldığı belirlenmiştir. İncelenen kitaplarda en çok bilgi haritası, tablolar ve görüntüsel resimlerin kullanıldığı bulgulanmıştır. Bilgi ve görsel arasındaki ilişkiden çözümleme, açıklama, eşleştirme, tahmin etme ve sınıflandırmanın çoğunlukla kullanıldığı belirlenmiştir. Bu bulgulara bağlı olarak incelenen Türkçe ders kitaplarında bilgiyi görselleştirme stratejilerinin hem sınırlı hem de çeşitlilik açısından asgari düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

üstbilişsel okuma bilgiyi görselleştirme Türkçe ders kitabı grafik düzenleyici resim

Kaynakça

  • Anderson, R. C. (1985). Becoming a nation of readers: The report of the commission on reading. Washington: National Academy of Education.
  • Baker, L. ve Brown, A.L. (1984). Metacognitive skills and reading. In P.D. Pearson, R. Barr, M. L. Kamil and P. Mosenthal (Eds.), Handbook of reading research, (pp. 353-394), New York: Longman.
  • Bamford, A. 2(003). The visual literacy white paper. Journal of Visual/Verbal Languaging, 2, 37-43.
  • Berardo, S.A. (2006). The use of authentic materials in the teaching of reading. The Reading Matrix, 6(2), 60-69.
  • Beydoğan, H. Ö. (2010). Grafiksel düzenlemelerin öğrencilerin okuma-anlama düzeylerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 40(188), 202-217.
  • Boulineau, T., Fore III, C., Hagan-Burke, S. ve Burke, M. D. (2004). Use of story-mapping to increase the story-grammar text comprehension of elementary students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 27(2), 105-121.
  • Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
  • Çelik, M. E. ve Yıldırım, G. (2022). Sosyal bilgiler 5., 6. ve 7. sınıf ders kitaplarının kavram haritaları açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(18), 208-221.
  • Davis, B. ve Summers, M. (2015). Applying dale's cone of experience to increase learning and retention: A study of student learning in a foundational leadership course. QScience Proceedings, 6, 1-7.
  • Dilidüzgün, Ş. (2012). Anadili öğretiminde görsellerin işlevi ve niteliği: Türkiye ve İngiltere örneği. M. Aksan ve Y. Aksan (Ed.), Türkçe öğretiminde güncel yaklaşımlar (ss. 141-150) içinde. Ankara: Şafak Matbaası.
  • Demir, Y. ve Atasoy, E. (2018). 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının (2017) değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 753-780.
  • Dönmez, C., Yazıcı, K. ve Sabancı, O. (2007). Sosyal bilgiler derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanımının öğrencilerin akademik bilgiyi elde etmelerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 437-462.
  • Dye, G. A. (2000). Graphic organizers to the rescue! Helping students link—and remember—information. Teaching Exceptional Children, 32(3), 72-76.
  • Epçaçan C. (2008). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gültekin, C. ve Nakiboğlu, C. (2015). 23. Ortaöğretim kimya ders kitaplarının grafikler ve grafiklerle ilgili aktiviteler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43, 211-222.
  • Güneş, F. (2013). Görsel okuma eğitimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-17.
  • Gürgil, F. (2020). Effect of graphıc organizer use in social studıes on students' academic achievement, International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(8), 216-253.
  • Ives, B. (2007). Graphic organizers applied to secondary algebra instruction for students with learning disorders. Learning Disabilities Research & Practice, 22(2), 110-118.
  • İlter, İ. 2014, Kelime öğretiminde grafik düzenleyicileri (Frayer modeli örneği). Electronic Turkish Studies, 9(3), 755-770.
  • Jones, B. F., Pierce, J. ve Hunter B. (1988). Teaching students to construct graphic representations. Educational Leadership, 46(4), 20-25.
  • Karatay, H. (2021). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kırbaş, A., Orhan, S. ve Topal, Y. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki görsel ögelere öğretmen görüşlerinden hareketle eleştirel bir bakış. Electronic Turkish Studies, 7(4), 2225-2235.
  • Kırkılıç, H. A., Maden, S., Şahin, A. ve Girgin, Y. (2011). Kavram haritalarının okuduğunu anlama ve kalıcılık üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 11-18.
  • Lester, P. M. (2006). Syntactic theory of visual communication. Retrieved December, 3, 2010.
  • MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Nakiboğlu, C. ve Çamurcu, M. (2014). Grafik düzenleyiciler ve ortaöğretim fizik ders kitaplarında kullanımlarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 51-74.
  • Nakiboğlu, C. ve Yıldırım, Ş. (2018). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında grafik düzenleyici kullanımının incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, UBEK-2018, 1-23.
  • Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri: I okuma eğitimi. Ankara: Öncü Basımevi.
  • Parsa, A. F. (2007). Görsel okuryazarlık: görsellerı̇ okuma değerlendı̇rme ve yaratma süreci. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 2, 111-127.
  • Robinson, D. H., Corliss, S. B., Bush, A. M., Bera, S. J. ve Tomberlin, T. (2003). Optimal presentation of graphic organizers and text: A case for large bites? Educational Technology Research and Development, 51(4), 25-41.
  • Sam, P. D. ve Rajan, P. (2013). Using graphic organizers to ımprove reading comprehension skills for the middle school ESL students. English Language Teaching, 6(2), 155-170.
  • Sarabi, Z. R. (2012). The effect of graphic organizer and marginal L2 glossing training on the reading comprehension of ESP students. Researcher, 4(4), 16-23.
  • Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26(1), 113-125.
  • Şahin, M. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 31-46.
  • Türkben, T. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metin resimlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 650-672.
  • Ülper, H. (2021). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel Yayın.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yüzgeç, K. (2020). Grafik düzenleyicilerin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine katkıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitimi Enstitüsü, Uşak.
  • Zaini, S. H., Mokhtar, S. Z. ve Nawawi, M. (2010). The effect of graphic organizer on students’ learning in school. Malaysian Journal of Educational Technology, 10(1), 17-23.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Cansu Ersoy Kızıltepe 0000-0003-2791-9415

Zeynep Çetinkaya Edizer 0000-0001-5449-5107

Yayımlanma Tarihi 23 Temmuz 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 11 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Ersoy Kızıltepe, C., & Çetinkaya Edizer, Z. (2023). Bilgiyi Görselleştirme Stratejisinin Türkçe Ders Kitaplarında Kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(3), 531-548. https://doi.org/10.16916/aded.1244504

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.