Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=BJvq8mX54WKXXoVkScszIzhJSp5WKfcer_1aiF-3Bqo&_path=id%3D1206995%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Effectiveness of Family Awareness Program for Developing Reading Culture: A Mixed Methods Research

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 135 - 158, 27.01.2023

Seçkin Gök , Kasım Yıldırım

https://doi.org/10.16916/aded.1206995
Cited By: 2

Öz

The aim of this study was to determine the effect of the family awareness program for the development of reading culture on the family (OKGYAFP) competence of creating a reading culture in children and to explore how the OKGYAFP experiences of the families change their competence in creating a reading culture. For this reason, an exploratory sequential mixed methods research design was used in the study. In the quantitative phase of the research, a quasi-experimental design with pretest-posttest control group was preferred. At the qualitative phase, focus group interviews were conducted. Volunteer parents (N=30) of two 2nd grade classes of an elementary school in the Köşk district of Aydın province constituted the participants of the quantitative dimension of the research. The participants of the qualitative phase consisted of 10 volunteer parents from the experimental group of the research. The Family Competence Scale in Creating Reading Culture and the interview form were used as data collection tools in the research. In addition to descriptive statistics, one-way analysis of covariance (ANCOVA) was used to analyze the quantitative data of this study. Qualitative data were analyzed by thematic analysis method. According to the findings of the study, it was observed that the family efficacy post-test scores of the parents of the experimental group differed significantly in the formation of a reading culture. In addition, it was found that OKGYAFP had a high effect on family competence in the acquisition of reading culture on the parents who formed the experimental group. As a result of the research, families stated that the program created awareness in the context of reading culture. It was also observed that the level of family competence in creating a reading culture at the end of the program and the views of the participating families about the program fully overlapped.

Anahtar Kelimeler

Reading culture family involvement reading habits intervention program elementary school students’ parents

Kaynakça

  • Adelekun, A., & Adelekun, T. O. (2020). Assessment of reading intervention effect on reading culture orientation among senior secondary school students in ondo state. World Journal of Innovative Research, 8(1), 88-93.
  • Afful-Arthur, P., & Tachie-Donkor, G. (2016). Promoting the culture of reading among school children in selected communities around the University of Cape Coast through reading clinics. Journal of Applied Information Science, 4(1), 25-30.
  • Ahmad, Z., Tariq, M., Chaudhry, M. S., & Ramzan, M. (2020). Parent's role in promoting reading habits among children: an empirical examination. Library Philosophy and Practice (e-journal), 3958, 1-21.
  • Akçinar, B., & Baydar, N. (2018). Erken çocuklukta anne davranışlarının dışsallaştırma davranış problemleri ile ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 454-470. DOI:10.17755/esosder.325593
  • Akindele, N. (2012). Reading culture, parental involvement and children’s development in formative years: The Covenant University experience. Library Philosophy and Practice (e-journal), 805, 1-21.
  • Akkaya, M. F. (2022). Ekolojik sistemler teorisi kavramları ile bir vaka değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans bitirme projesi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
  • Altun, D. (2013). An investigation of the relationship between preschoolers reading attitudes and home literacy environment (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Altunbay, M., & Üstten, A. U. (2020). Okuma kültürünün bir göstergesi olarak kitaplık ve kütüphane kullanımı üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 916-930.
  • Ardakoç, İ. (2020). Eğitimde veli/aile katılımı: Engeller ve öneriler. Alanyazın, 1(2), 75-84.
  • Arıcı, A. (2008). Okumayı niye sevmiyoruz? Üniversite öğrencileri ile mülakatlar/Why don't we like reading? Interviews with undergraduates. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 91-100.
  • Asif, M., & Yang, L. (2021). An investigation of the reading culture: The role of libraries to promote reading culture in Pakistan. Journal of Language and Cultural Education, 9(3), 40-62.
  • Ateş, S., Akbay, F., Yıldırım, K., & Çetinkaya, F. Ç. (2020). The effects of story reading on first grade students’ story comprehension and retelling skills. Academy Journal of Educational Sciences, 4(2), 81-86.
  • Ateş, S., Çetinkaya, Ç., & Yıldırım, K. (2012). Öğretmen, ebeveyn ve öğrencilerin görüşlerine göre ilköğretim öğrencilerinin okuma çevreleri. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 377-394.
  • Aydoğan, Y., & Çat, A. (2012). 5-6 yaş çocukların dil gelişimi ile annelerinin okuma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. S. Sever (Ed). III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s. 879-886). Ankara: Ankara Basımevi.
  • Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü., & Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Millî Eğitim Dergisi, 34(169), 1-14.
  • Bakker, J. T. A., & Denessen, E. J. P. G. (2007). The concept of parent involvement: Some theoretical and empirical considerations. International Journal about Parents in Education, 1, 188-199.
  • Bartel V. (2010). Home and school factors ımpacting parental involvement in a title elementary school. Journal of Research in Childhood Education, 24(3), 209-228.
  • Bayraktar, V. (2018). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41. DOI:10.36731/cg.418408
  • Bektaş, S. (2020). İlk okuma yazma öğretiminde eğitsel oyunların 1. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine olan etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Berk, L. E. (2006). Child development (7th edn). New Jersey: Pearson/Allyn and Bacon.
  • Bilir Seyhan, G. (2022). Resimli öykü kitabı okuma etkinliklerinin 3 yaş çocuklarının dil gelişimleri ve sosyal becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara
  • Bradley, F. C. (2010). The impact of parental involvement on the reading achievement of fourth grade African American males in Tiderwater Region (Doktora tezi). Erişim adresi: http://scholar. lib. vt. edu/theses/available/etd-04152010-165804/unresticted/Bradley-FCD2010. pdf.
  • Brim, O. G. (1975). Childhood social indicators: Monitoring the ecology of development. Proceedings of the American Philosophical Society, 119(6), 413-418.
  • Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an experimental ecology of human development. American Psychologist, 32(7), 513-531. DOI:10.14195/0870-4147-48-1
  • Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
  • Bronfenbrenner, U., & Evans, G. (2000). Developmental science in the 21st century: Emerging questions, theoretical models, research designs and empirical findings. Social Development, 9(1), 115-125.
  • Bruner, J. (1984). Vygotsky's zone of proximal development: The hidden agenda. New Directions for Child Development, 23, 93–97.
  • Buddy Jr, L. C. (2012). A study of parent involvement in an urban elementary school (Yayımlanmamış doktora tezi). Walden University, Minnesota.
  • Bulut, P., Kuşdemir, Y., & Uzun, E. B. (2020). Okuma kültürü üzerine bir inceleme: Öğretmen adayları örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(21), 74-95.
  • Bulut, S. (2018). Okulöncesi eğitim ortamlarında çocuk kitaplarıyla gerçekleştirilen uygulamaların okuma kültürü edindirme bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüktaşkapu, S. (2012). Annelerin özyeterlik algıları ile 1-3 yaş çocuklarının gelişimlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 18-30.
  • Chıng, L. (2012). Relationship between home literacy environment and academic achievement with children reading attitudes (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Universiti Teknologi Malaysia, Malaysia.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Collins, K. M., Onwuegbuzie, A. J. ve Jiao, Q. G. (2007). A mixed methods investigation of mixed methods sampling designs in social and health science research. Journal of Mixed Methods Research, 1(3), 267-294.
  • Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2020). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çakmak, Ö. Ç. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 1-18. DOI:10.11616/AbantSbe.256
  • Çıldır, B., & Ergün, İ. H. (2021). Okuma kültürü edinememiş bireylere ilişkin bir anlatı araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 603-621.
  • Çiğdemir, S., & Akyol, H. (2020). Okuma kültürü oluşturmada aile yeterliliği ölçeği geliştirme ve uygulama çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1874-1912.
  • Çocuk Vakfı (2006) Türkiye gerçeği: Okumama alışkanlığı. Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi. http://www.cocukvakfi.org.tr.
  • Daniels, E., & Steres, M. (2011). Examining the effects of a school-wide reading culture on the engagement of middle school students. RMLE Online, 35(2), 1-13.
  • Danladi, D. R., & Soko, Y. R. (2018). The role of school libraries in promoting reading culture among secondary school students: A case study of federal Government College, Jos. Library Philosophy and Practice (e-journel), 2058, 1-41.
  • Demirağ, R. N., Bayrakdar, E., Yüksel, S., Vahapoğlu, A., & Çakıcı, G. (2019). Ekolojik kuram. 14. Ulusal Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrenci Kongresi: Çocuğun Ekolojik Dünyası Özet Kitapçığı, İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
  • Doğan, R. Y. (2021). Ekolojik Sistem Kuramı çerçevesinden ebeveyn yabancılaşmasına genel bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(3), 551-572.
  • Dominic, N. P. (2015). Reading culture: A panacea for educational development. Journal of Academic Excellence, 17(1), 1-11.
  • Elliott S., & Davis J.M. (2020) Challenging taken-for-granted ıdeas in early childhood education: A critique of bronfenbrenner’s ecological systems theory in the age of post-humanism. In Cutter-Mackenzie-Knowles A., Malone K., Barratt Hacking E. (Eds), Research Handbook on Childhoodnature (s.1119-1154) içinde. Springer International Handbooks of Education: Springer.
  • Erdoğan, N. I. (2016). Erken çocukluk döneminde çocuk-ebeveyn birlikte okuma etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1071-1086.
  • Ersen, N. (2020). Okul öncesi eğitimde aile katılım çalışmalarını engelleyen etmenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Fani, T., & Ghaemi, F. (2011). Implications of Vygotsky's zone of proximal development (ZPD) in teacher education: ZPTD and self-scaffolding. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 1549-1554.
  • Feiyan C., & Agbenyega, J. (2012). Chinese parents’ perspectives on home-kindergarten partnership: A narrative research. Australasian Journal of Early Childhood, 37(2), 95-105. DOI:10.1177/183693911203700213
  • Fırat, H., & Coşkun, M. V. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma kültürü: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 145-162.
  • Gök, S. (2019). Başlangıç düzeyi okuyucularının okuma motivasyonu üzerinde aile okuma inançlarının etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Graves, D., & Sheldon, J. P. (2018). Recruiting African American children for research: An ecological systems theory approach. Western Journal of Nursing Research, 40(10), 1489–1521. DOI:10.1177/0193945917704856
  • Guy-Evans, O. (2020, 9 Kasım). Bronfenbrenner's ecological systems theory. Simply Psychology. Erişim adresi: www.simplypsychology.org/Bronfenbrenner.html
  • Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 17-32.
  • Gül, E. (2021). İlkokul öğrencilerinin okuma alışkanlığı kazanmasını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir karma yöntem araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa
  • Günay Bilaloğlu, R., & Aktaş Arnas, Y. (2019). Okul öncesi eğitimde aile katılımı engelleri ve süreçte karşılaşılan sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 804-823.
  • Gündüz, G. F. (2019). Öğrenmeyi öğrenme üzerine ev temelli aile katılımı çalışması. Yaşadıkça Eğitim, 33(2), 275-305. DOI:10.33308/26674874.2019332129
  • Güneş, F. (2017). Okuma ilgisi ve gücü. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 119-128.
  • Hampden-Thompson, G., & Galindo, C. (2017). School–family relationships, school satisfaction and the academic achievement of young people. Educational Review, 69(2), 248–265. DOI:10.1080/00131911.2016.1207613
  • Hanife, E. A. (2019). İlkokul öğrencileri için okuma alışkanlığı ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 683-707.
  • Hirano, K. A., Rowe, D., Lindstrom, L., & Chan, P. (2018). SystemicBarriers to family involvement in transition planning for youth with disabilities: A qualitative metasynthesis. Journal of Child & Family Studies, 27(11), 3440–3456.
  • İnce Samur, A. Ö. (2021). Creating a reading culture in a preschool in collaboration with children, teachers and parents. International Journal of Progressive Education, 17(4), 405-436.
  • I-Wah, P. (2011). Home-school cooperation in the changing context-an ecological approach. Asia-Pacific Educatıon Researcher, 20(1), 1-16.
  • İlhan, E., & Canbulat, T. (2021). Etkileşimli kitap okuma programının (ekop) ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerilerine etkisi. Başkent University Journal of Education, 8(1), 40-56.
  • İnce Samur, A. (2015). Türkiye’deki ve dünya’daki çalışmaların tanıklığında “okuma kültürü”. HAYEF Journal of Education, 11(2), 157-188.
  • İnce Samur, Ö. A. (2014). “Bireye” okuma kültürü edindirme izlencesi. (Yayımlanmamış doktora tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Johnson, K. (2018). The effect of parent involvement and student reading abilities (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Minnesota State University, Minnesota. Erişim adresi: https://red.mnstate.edu/thesis/110
  • Joubert, I., Ebersöhn, L., Ferreira, R., Du Plessis, L., & Moen, M. (2014). Establishing a reading culture in a rural secondary school: A literacy intervention with teachers. Journal of Asian and African Studies, 49(4), 399-412.
  • Karaarslan, S. (2016). Türk eğitim politikasında okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası Dergisi, 17(1), 104-119.
  • Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
  • Kartal, H., Güner, F., Çelik, C., Soyuçok, M., & Beşer, R. (2019). İlkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma tercihleri ve kütüphanelerden beklentileri üzerine nitel bir inceleme. Türk Kütüphaneciliği, 33(4), 267-281
  • Kasten, W. C., & Yıldırım, K. (2013). Okuma ve yazma eğitimi: Tek başıma öğrenemem ki. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kaur, S. (2016). Reading culture–role and responsibilities of parents. International Journal of Information Movement, 1(8), 43-48.
  • Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83. DOI:10.1501/Ozlegt_0000000115
  • Kılıç, Z. (2015). İlköğretimde hayat bilgisi dersinde aile katılımı çalışmaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Kıvrak, Z. (2019). Öğretmenlerin gözünden ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma süreçlerine aile katılımının etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
  • Kıvrak, Z., & Yıldırım, K. (2020). Öğretmenlerin gözünden birinci sınıf öğrencilerin okuma ve yazma becerilerini öğrenim süreçlerine ailelerin katılımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 447-468.
  • Kızıltaş, E. (2009). Okul öncesi eğitimde uygulanan aile katılım çalışmalarının 5-6 yaş grubu çocukların dil becerilerinin gelişimine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk üniversitesi, Erzurum.
  • Kigobe, J. (2019). Parental involvement in literacy development of primary school children in Tanzania (Yayımlanmamış doktora tezi). Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgium.
  • Kiliç, Ş. (2018). Ebeveynlerin okuma yazmaya hazırlığa ilişkin uygulamaları ile çocukların sözcük-yazı farkındalığı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
  • Kocaarslan, M., Öntaş, T., & Atmaca, T. (2018). Eğitimin ve okuma-yazmanın sosyo-politik bağlantısı ve çocukluğun inşası. Journal of Innovative Approaches in Education, 2(1), 23-33.
  • Körkuyu, S. A. (2014). Okuma kültürü edindirme sürecini etkileyen temel değişkenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. Ankara: KYGM.
  • Lantolf, J. P. (2000). Introducing sociocultural theory. Sociocultural Theory And Second Language Learning, 1, 1-26.
  • Lincoln, Y. S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. London: Sage.
  • Linn, R. L., & N. E. Gronlund. (2000). Measurement and assessment in teaching (8th ed). New Jersey: Prentice Hall.
  • Loh, C. E., Ellis, M., Paculdar, A. A., & Wan, Z. H. (2017). Building a successful reading culture through the school library: A case study of a Singapore secondary school. IFLA journal, 43(4), 335-347.
  • Lotter, J. M. (2019). The development of a reading culture in the Foundation Phasethrough comprehensive parent involvement (Yayımlanmamış doktora tezi). University Of South Africa, Guateng.
  • Matvichuk, T. (2015). The influence of parent expectations, the home literacy environment, and parent behavior on child reading interest (Bitirme tezi, Eastern Michigan University, Michigan). Erişim adresi: https://commons.emich.edu/honors/436
  • Mayer, R. E. (2001). Multimedia learning. Santa Barbara, USA: Cambridge University Press.
  • MEB. (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Millî Eğitim Bakanlığı. 03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf (meb.gov.tr)
  • Merga, M. K., & Mason, S. (2019). Building a school reading culture: Teacher librarians’ perceptions of enabling and constraining factors. Australian Journal of Education, 63(2), 173-189.
  • Mkhize, J. S. (2012). The role of the learning family in developing a reading culture among adults and children (Yayımlanmamış doktora tezi). University of KwaZulu- Natal, Pietermaritzburg.
  • Nehal, M. (2017). Parental involvement in the development of reading among grade R children in an Indiancommunity (Yayımlanmamış doktora tezi). University of KwaZulu-Natal, Pietermaritzburg.
  • Nyarko, K. (2007). Parental involvement: A sine quanon in adolescents' educational achievement (Yayımlanmamış doktora tezi). München Univercity, Diss.
  • Nywage, H. (2014). Parents and teachers’ roles in promoting reading habits among secondary school students in Tanzania: a case of Busokelo district (Yayımlanmamış doktora tezi). The University of Dodoma, Dodoma.
  • Okuyay Platformu (2019). Türkiye okuma kültürü araştırması 2019. Türkiye Yayıncılar Birliği. okuyayplatformu.com/wp-content/uploads/2020/02/okuma-kulturu-arastirmasi.pdf
  • Otache, I. (2020). Poor reading culture in Nigeria: The way forward. African Journal of Social Sciences and Humanities Research, 3(4), 25-37.
  • Otieno, O. D., & Hesbon, A. (2021). Parental involvement and reading culture among secondary school students case of international schools. European Journal of Education Studies, 8(6), 70-95.
  • Öz, F. S., Bakalim, O., Uz, A. B., & Aysan, F. (2020). A study of domestic migrant families in İzmir in relation to ecological systems theory. İlköğretim Online, 14(1), 295‐310.
  • Özdemir, S., & Şerbetçi, H. N. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları (Bartın örneklemi). İlköğretim Online, 17(4), 2110-2123.
  • Özen Altınkaynak, Ş., & Akman, B. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum becerilerine anne baba tutumlarının etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 19-36. DOI:10.33417/tsh.516679
  • Öztürk, D. S., & Aksoy, E. (2016). İlköğretim öğrencilerinin okuma alışkanlığına ilişkin veli görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 562-591.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Bütün, M & S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
  • Peixoto, C., Cadima, J., & Leal, T. (2022). Mothers’ educational level and literacy beliefs: Associations with home literacy experiences. International Journal of Early Years Education, 30(2), 167-183.
  • Phelps, C., & Sperry, L. L. (2021). An exploration of mothers’ beliefs, expectations, and behaviors regarding young African American children’s early school experiences and success. Journal of Black Psychology, 47(1), 51–80.
  • Pilancı, H. (2009). 7-9 yaş arasındaki Türk öğrencilerinin kelime dağarcığı gelişimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 348-357.
  • Polat, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin okuma kültürü konusundaki hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi (Hizmetiçi eğitim programı önerisi) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Ronald, M. O., Benard, M. C., & Ondar, J. K. (2014). Teachers’ and parents’ role in improving reading culture: The case of Etago Division, Gucha South District–Kenya. International Journal of Management Sciences, 2(5), 233-242.
  • Ryan, D. P. J. (2001). Bronfenbrenner’s ecological systems theory. Bronfenbrenner (dropoutprevention.org)
  • Saban, A. İ. & Altınkamış, N. F. (2014). Okul öncesi çağda çocuğu olan ebeveynlerin okuma inançlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences, 11(1), 317-337
  • Saldana, J. (2019). Nitel araştırmalar için kodlama el kitabı. (Çev. A. Tüfekçi ve N. Şad). Ankara: Pegem.
  • Saltık, O. (2018). Okuma kültürü edindirme sürecinde Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin niteliği üzerine öğretmen görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 281-296.
  • Samur, A. Ö. İ. (2018). Okuma kültürü edinme sürecinde hangi kitaplardan nasıl yararlanılmalıdır? PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 343-363.
  • Sarikaya, İ. (2021). Aile ile birlikte yazmanın ilkokul öğrencilerinin yazma başarı ve tutumlarına etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(4), 1696-1720.
  • Sethy, S. (2018). Promoting reading habits and the role of library. International Journal of Library and Information Studies, 8(1), 1-9.
  • Sever, S. (2007). Okuma kültürü edinme sürecinde Türkçe öğretiminin sorumluluğu. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı, 6, 108-126.
  • Sever, S., Karagül, S., & Güldenoğlu, B. N. D. (2017). Öğretmenlerin okuma kültürü düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. HAYEF Journal of Education, 14(1), 47-69.
  • Sever, S., Samur İnce, Ö. A., Doğan, B.N., Çıldır, B., & Bulut, S. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, 1, 371-395.
  • Sedat, A., İnce Samur, A., Doğan, B. N., Çıldır, B., & Bulut, S. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiri Kitabı, I. Cilt, 371- 395.
  • Sharma, D. (2018). Construction and validation of the study habits scale for the secondary school students. International Journal of Research in Social Sciences, 8(1), 964-978.
  • Shastina, E., Shatunova, O., Bozhkova, G., Bykov, A., & Trofimova, L. (2019). Family reading in children literacy skills formation. İlköğretim Online, 18(1), 296-306.
  • Simich-Dudgeon, C. (1993). Increasing student achievement through teacher. In N. Feyl-Chavkin (Ed.), Families and Schools in a Pluralistic Society (s.189-210) içinde. New York: State University of New York Press.
  • Sincero, S. M. (2012). Ecological systems theory. http://explorble.com/ecological-systems-theory
  • Sonnenschein, S., & Munsterman, K. (2002). The influence of home-based reading interactions on 5-year-olds’ reading motivations and early literacy development. Early Childhood Research Quarterly, 17(3), 318-337.
  • Sonnenschein, S., Stites, M., & Dowling, R. (2021). Learning at home: What preschool children’s parents do and what they want to learn from their children’s teachers. Journal of early childhood Research, 19(3), 309-322.
  • Soyuçok, M. (2021). Okuma kültürünün edindirilmesinde okulun rolü (Yayımlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Şahin, S., & Tuğrul, B. (2019). İlköğretim birinci sınıfta okuma ve yazma eğitimine ailenin katkı düzeyinin belirlenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 45-61.
  • Teddlie, C., & Tashakkori, A. (2020). Karma yöntem araştırmalarının temelleri. (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Telli, A. (2021). Ortaokul öğrencilerinin okuma güdülenmeleri ile ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve okuma kültürü görünümleri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Topçuoğlu, Ü. F., & Yiğit, A. (2014). Çocuklarda okuma kültürünün oluşmasında ailenin etkisi. International Journal of Language Academy, 2(4), 308-322.
  • Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor? Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245.
  • Trudell, B. (2019). Reading in the classroom and society: An examination of “reading culture” in African contexts. International Review of Education, 65(3), 427-442.
  • Türkel, A., Özdemir, E. E., & Akbulut, S. (2017). Okuma kültürü ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(14), 465-490.
  • Türkoğlu, S., & Şahin, S. (2021). Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları. Turkish Studies-Educational Sciences, 16(5), 2469–2496.
  • Ural, O. K. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde araç, gereç ve teknoloji kullanım yeterlilikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Türkiye.
  • Ünlü, S. (2019). Okuma kültürü' edindirme sürecine Türkçe öğretmenlerinin etkisi (Muğla ili örneği) (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
  • Ünlü, S., & Eğilmez, N. İ. (2021). Okuma kültürünün oluşması sürecinde Türkçe öğretmenlerinin yeri ve önemi. Electronic Turkish Studies, 16(4), 1365-1404.
  • Üstten, A. U. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin televizyon izleme sürelerinin okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Journal of Turkish Studies, 9(3), 1511-1511.
  • Veresov, N. (2004). Zone of proximal development (ZPD): The hidden dimension? Development, 1(1) 42-48.
  • Vuong, Q. H., La, V. P., Nguyen, T. H. T., Nguyen, M. H., Vuong, T. T., Vuong, H. M., & Ho, M. T. (2021). Impacts of parents and reading promotion on creating a reading culture: Evidence from a developing context. Children and Youth Services Review, 131, 1-19.
  • Vygotsky, L. S. (1967). Play and its role in the mental development of the child. Soviet Psychology, 5(3), 6-18.
  • Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner, & E. Souberman (Eds). Cambridge, MA: Harvard College Press.
  • Yalınkılıç, K. ve Ülper, H. (2011) İlköğretim 6-7-8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık düzeyleri [Öz]. Samsun Sempozyumunda sunulan bildiri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. Erişim adresi: http://www.academia. edu/1346267/ ilkogretim _ 6 8._sinif_ogrencilerinin_ okuma _ aliskanlik_duzeyleri.
  • Yalman, M., Özkan, E., & Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 14(2) 291-305.
  • Yıldırım, S. (2019). Predicting mathematics achievement: The role of socioeconomic status, parental involvement, and self-confidence. Eğitim ve Bilim, 44(198), 99-113.
  • Yıldız, A. K. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığı kazanmasında rol model olarak aile. Mavi Atlas, 7, 95-112. DOI:10.18795/ma.94919
  • Yıldız, A. K. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığı kazanmasında rol model olarak aile. Mavi Atlas, 7, 95-112.
  • Yngvesson, T., & Garvis, S. (2021). Preschool and home partnerships in Sweden, what do the children say? Early Child Development & Care, 191(11), 1729-1743.

Okuma Kültürünün Geliştirilmesine Yönelik Aile Farkındalık Programının Etkililiği: Bir Karma Yöntem Araştırması

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 135 - 158, 27.01.2023

Seçkin Gök , Kasım Yıldırım

https://doi.org/10.16916/aded.1206995
Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, okuma kültürünün geliştirilmesine yönelik aile farkındalık programının (OKGYAFP) çocukta okuma kültürü oluşturmaya yönelik aile yeterliliğine etkisini belirlemek ve ailelerin OKGYAFP deneyimlerinin okuma kültürü oluşturmaya yönelik yeterliliklerini nasıl değiştirdiğini keşfetmektir. Bu nedenle çalışmada karma yöntem araştırma desenlerinden açımlayıcı sıralı karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen tercih edilmiştir. Nitel aşamasında ise odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunun katılımcılarını Aydın ili Köşk ilçesinde bulunan bir devlet okulunun iki 2. sınıf şubesinin gönüllü velileri (n=30) oluşturmuştur. Nitel boyutunun çalışma grubunu ise araştırmanın deney grubunda yer alan velilerden gönüllü 10 kişi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Okuma Kültürü Oluşturmada Aile Yeterliliği Ölçeği ve görüşme formu kullanılmıştır. Bu araştırmanın nicel verilerinin analizi için betimsel istatistiklerin yanı sıra tek yönlü kovaryans analizinden (ANCOVA) yararlanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre deney grubu velilerinin okuma kültürü oluşumunda aile yeterliliği son test puanlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca OKGYAFP’nin deney grubunu oluşturan veliler üzerinde okuma kültürü ediniminde aile yeterliliği noktasında yüksek etkiye sahip olduğu bulgusuna da ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda aileler programın okuma kültürü bağlamında farkındalık oluşturduğunu ifade etmiştir. Katılımcı ailelerin programın sonunda okuma kültürü oluşturmada aile yeterliliği düzeyleri ile programa ilişkin görüşlerinin tam olarak örtüştüğü de görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okuma kültürü aile katılımı okuma alışkanlığı müdahale programı ilkokul öğrencilerinin velileri

Kaynakça

  • Adelekun, A., & Adelekun, T. O. (2020). Assessment of reading intervention effect on reading culture orientation among senior secondary school students in ondo state. World Journal of Innovative Research, 8(1), 88-93.
  • Afful-Arthur, P., & Tachie-Donkor, G. (2016). Promoting the culture of reading among school children in selected communities around the University of Cape Coast through reading clinics. Journal of Applied Information Science, 4(1), 25-30.
  • Ahmad, Z., Tariq, M., Chaudhry, M. S., & Ramzan, M. (2020). Parent's role in promoting reading habits among children: an empirical examination. Library Philosophy and Practice (e-journal), 3958, 1-21.
  • Akçinar, B., & Baydar, N. (2018). Erken çocuklukta anne davranışlarının dışsallaştırma davranış problemleri ile ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 454-470. DOI:10.17755/esosder.325593
  • Akindele, N. (2012). Reading culture, parental involvement and children’s development in formative years: The Covenant University experience. Library Philosophy and Practice (e-journal), 805, 1-21.
  • Akkaya, M. F. (2022). Ekolojik sistemler teorisi kavramları ile bir vaka değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans bitirme projesi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
  • Altun, D. (2013). An investigation of the relationship between preschoolers reading attitudes and home literacy environment (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Altunbay, M., & Üstten, A. U. (2020). Okuma kültürünün bir göstergesi olarak kitaplık ve kütüphane kullanımı üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 916-930.
  • Ardakoç, İ. (2020). Eğitimde veli/aile katılımı: Engeller ve öneriler. Alanyazın, 1(2), 75-84.
  • Arıcı, A. (2008). Okumayı niye sevmiyoruz? Üniversite öğrencileri ile mülakatlar/Why don't we like reading? Interviews with undergraduates. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 91-100.
  • Asif, M., & Yang, L. (2021). An investigation of the reading culture: The role of libraries to promote reading culture in Pakistan. Journal of Language and Cultural Education, 9(3), 40-62.
  • Ateş, S., Akbay, F., Yıldırım, K., & Çetinkaya, F. Ç. (2020). The effects of story reading on first grade students’ story comprehension and retelling skills. Academy Journal of Educational Sciences, 4(2), 81-86.
  • Ateş, S., Çetinkaya, Ç., & Yıldırım, K. (2012). Öğretmen, ebeveyn ve öğrencilerin görüşlerine göre ilköğretim öğrencilerinin okuma çevreleri. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 377-394.
  • Aydoğan, Y., & Çat, A. (2012). 5-6 yaş çocukların dil gelişimi ile annelerinin okuma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. S. Sever (Ed). III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s. 879-886). Ankara: Ankara Basımevi.
  • Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü., & Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Millî Eğitim Dergisi, 34(169), 1-14.
  • Bakker, J. T. A., & Denessen, E. J. P. G. (2007). The concept of parent involvement: Some theoretical and empirical considerations. International Journal about Parents in Education, 1, 188-199.
  • Bartel V. (2010). Home and school factors ımpacting parental involvement in a title elementary school. Journal of Research in Childhood Education, 24(3), 209-228.
  • Bayraktar, V. (2018). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41. DOI:10.36731/cg.418408
  • Bektaş, S. (2020). İlk okuma yazma öğretiminde eğitsel oyunların 1. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine olan etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Berk, L. E. (2006). Child development (7th edn). New Jersey: Pearson/Allyn and Bacon.
  • Bilir Seyhan, G. (2022). Resimli öykü kitabı okuma etkinliklerinin 3 yaş çocuklarının dil gelişimleri ve sosyal becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara
  • Bradley, F. C. (2010). The impact of parental involvement on the reading achievement of fourth grade African American males in Tiderwater Region (Doktora tezi). Erişim adresi: http://scholar. lib. vt. edu/theses/available/etd-04152010-165804/unresticted/Bradley-FCD2010. pdf.
  • Brim, O. G. (1975). Childhood social indicators: Monitoring the ecology of development. Proceedings of the American Philosophical Society, 119(6), 413-418.
  • Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an experimental ecology of human development. American Psychologist, 32(7), 513-531. DOI:10.14195/0870-4147-48-1
  • Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
  • Bronfenbrenner, U., & Evans, G. (2000). Developmental science in the 21st century: Emerging questions, theoretical models, research designs and empirical findings. Social Development, 9(1), 115-125.
  • Bruner, J. (1984). Vygotsky's zone of proximal development: The hidden agenda. New Directions for Child Development, 23, 93–97.
  • Buddy Jr, L. C. (2012). A study of parent involvement in an urban elementary school (Yayımlanmamış doktora tezi). Walden University, Minnesota.
  • Bulut, P., Kuşdemir, Y., & Uzun, E. B. (2020). Okuma kültürü üzerine bir inceleme: Öğretmen adayları örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(21), 74-95.
  • Bulut, S. (2018). Okulöncesi eğitim ortamlarında çocuk kitaplarıyla gerçekleştirilen uygulamaların okuma kültürü edindirme bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüktaşkapu, S. (2012). Annelerin özyeterlik algıları ile 1-3 yaş çocuklarının gelişimlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 18-30.
  • Chıng, L. (2012). Relationship between home literacy environment and academic achievement with children reading attitudes (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Universiti Teknologi Malaysia, Malaysia.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Collins, K. M., Onwuegbuzie, A. J. ve Jiao, Q. G. (2007). A mixed methods investigation of mixed methods sampling designs in social and health science research. Journal of Mixed Methods Research, 1(3), 267-294.
  • Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2020). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çakmak, Ö. Ç. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 1-18. DOI:10.11616/AbantSbe.256
  • Çıldır, B., & Ergün, İ. H. (2021). Okuma kültürü edinememiş bireylere ilişkin bir anlatı araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 603-621.
  • Çiğdemir, S., & Akyol, H. (2020). Okuma kültürü oluşturmada aile yeterliliği ölçeği geliştirme ve uygulama çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1874-1912.
  • Çocuk Vakfı (2006) Türkiye gerçeği: Okumama alışkanlığı. Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi. http://www.cocukvakfi.org.tr.
  • Daniels, E., & Steres, M. (2011). Examining the effects of a school-wide reading culture on the engagement of middle school students. RMLE Online, 35(2), 1-13.
  • Danladi, D. R., & Soko, Y. R. (2018). The role of school libraries in promoting reading culture among secondary school students: A case study of federal Government College, Jos. Library Philosophy and Practice (e-journel), 2058, 1-41.
  • Demirağ, R. N., Bayrakdar, E., Yüksel, S., Vahapoğlu, A., & Çakıcı, G. (2019). Ekolojik kuram. 14. Ulusal Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrenci Kongresi: Çocuğun Ekolojik Dünyası Özet Kitapçığı, İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
  • Doğan, R. Y. (2021). Ekolojik Sistem Kuramı çerçevesinden ebeveyn yabancılaşmasına genel bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(3), 551-572.
  • Dominic, N. P. (2015). Reading culture: A panacea for educational development. Journal of Academic Excellence, 17(1), 1-11.
  • Elliott S., & Davis J.M. (2020) Challenging taken-for-granted ıdeas in early childhood education: A critique of bronfenbrenner’s ecological systems theory in the age of post-humanism. In Cutter-Mackenzie-Knowles A., Malone K., Barratt Hacking E. (Eds), Research Handbook on Childhoodnature (s.1119-1154) içinde. Springer International Handbooks of Education: Springer.
  • Erdoğan, N. I. (2016). Erken çocukluk döneminde çocuk-ebeveyn birlikte okuma etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1071-1086.
  • Ersen, N. (2020). Okul öncesi eğitimde aile katılım çalışmalarını engelleyen etmenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Fani, T., & Ghaemi, F. (2011). Implications of Vygotsky's zone of proximal development (ZPD) in teacher education: ZPTD and self-scaffolding. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 1549-1554.
  • Feiyan C., & Agbenyega, J. (2012). Chinese parents’ perspectives on home-kindergarten partnership: A narrative research. Australasian Journal of Early Childhood, 37(2), 95-105. DOI:10.1177/183693911203700213
  • Fırat, H., & Coşkun, M. V. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma kültürü: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 145-162.
  • Gök, S. (2019). Başlangıç düzeyi okuyucularının okuma motivasyonu üzerinde aile okuma inançlarının etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Graves, D., & Sheldon, J. P. (2018). Recruiting African American children for research: An ecological systems theory approach. Western Journal of Nursing Research, 40(10), 1489–1521. DOI:10.1177/0193945917704856
  • Guy-Evans, O. (2020, 9 Kasım). Bronfenbrenner's ecological systems theory. Simply Psychology. Erişim adresi: www.simplypsychology.org/Bronfenbrenner.html
  • Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 17-32.
  • Gül, E. (2021). İlkokul öğrencilerinin okuma alışkanlığı kazanmasını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir karma yöntem araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa
  • Günay Bilaloğlu, R., & Aktaş Arnas, Y. (2019). Okul öncesi eğitimde aile katılımı engelleri ve süreçte karşılaşılan sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 804-823.
  • Gündüz, G. F. (2019). Öğrenmeyi öğrenme üzerine ev temelli aile katılımı çalışması. Yaşadıkça Eğitim, 33(2), 275-305. DOI:10.33308/26674874.2019332129
  • Güneş, F. (2017). Okuma ilgisi ve gücü. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 119-128.
  • Hampden-Thompson, G., & Galindo, C. (2017). School–family relationships, school satisfaction and the academic achievement of young people. Educational Review, 69(2), 248–265. DOI:10.1080/00131911.2016.1207613
  • Hanife, E. A. (2019). İlkokul öğrencileri için okuma alışkanlığı ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 683-707.
  • Hirano, K. A., Rowe, D., Lindstrom, L., & Chan, P. (2018). SystemicBarriers to family involvement in transition planning for youth with disabilities: A qualitative metasynthesis. Journal of Child & Family Studies, 27(11), 3440–3456.
  • İnce Samur, A. Ö. (2021). Creating a reading culture in a preschool in collaboration with children, teachers and parents. International Journal of Progressive Education, 17(4), 405-436.
  • I-Wah, P. (2011). Home-school cooperation in the changing context-an ecological approach. Asia-Pacific Educatıon Researcher, 20(1), 1-16.
  • İlhan, E., & Canbulat, T. (2021). Etkileşimli kitap okuma programının (ekop) ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerilerine etkisi. Başkent University Journal of Education, 8(1), 40-56.
  • İnce Samur, A. (2015). Türkiye’deki ve dünya’daki çalışmaların tanıklığında “okuma kültürü”. HAYEF Journal of Education, 11(2), 157-188.
  • İnce Samur, Ö. A. (2014). “Bireye” okuma kültürü edindirme izlencesi. (Yayımlanmamış doktora tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Johnson, K. (2018). The effect of parent involvement and student reading abilities (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Minnesota State University, Minnesota. Erişim adresi: https://red.mnstate.edu/thesis/110
  • Joubert, I., Ebersöhn, L., Ferreira, R., Du Plessis, L., & Moen, M. (2014). Establishing a reading culture in a rural secondary school: A literacy intervention with teachers. Journal of Asian and African Studies, 49(4), 399-412.
  • Karaarslan, S. (2016). Türk eğitim politikasında okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası Dergisi, 17(1), 104-119.
  • Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
  • Kartal, H., Güner, F., Çelik, C., Soyuçok, M., & Beşer, R. (2019). İlkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma tercihleri ve kütüphanelerden beklentileri üzerine nitel bir inceleme. Türk Kütüphaneciliği, 33(4), 267-281
  • Kasten, W. C., & Yıldırım, K. (2013). Okuma ve yazma eğitimi: Tek başıma öğrenemem ki. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kaur, S. (2016). Reading culture–role and responsibilities of parents. International Journal of Information Movement, 1(8), 43-48.
  • Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83. DOI:10.1501/Ozlegt_0000000115
  • Kılıç, Z. (2015). İlköğretimde hayat bilgisi dersinde aile katılımı çalışmaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Kıvrak, Z. (2019). Öğretmenlerin gözünden ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma süreçlerine aile katılımının etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
  • Kıvrak, Z., & Yıldırım, K. (2020). Öğretmenlerin gözünden birinci sınıf öğrencilerin okuma ve yazma becerilerini öğrenim süreçlerine ailelerin katılımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 447-468.
  • Kızıltaş, E. (2009). Okul öncesi eğitimde uygulanan aile katılım çalışmalarının 5-6 yaş grubu çocukların dil becerilerinin gelişimine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk üniversitesi, Erzurum.
  • Kigobe, J. (2019). Parental involvement in literacy development of primary school children in Tanzania (Yayımlanmamış doktora tezi). Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgium.
  • Kiliç, Ş. (2018). Ebeveynlerin okuma yazmaya hazırlığa ilişkin uygulamaları ile çocukların sözcük-yazı farkındalığı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
  • Kocaarslan, M., Öntaş, T., & Atmaca, T. (2018). Eğitimin ve okuma-yazmanın sosyo-politik bağlantısı ve çocukluğun inşası. Journal of Innovative Approaches in Education, 2(1), 23-33.
  • Körkuyu, S. A. (2014). Okuma kültürü edindirme sürecini etkileyen temel değişkenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. Ankara: KYGM.
  • Lantolf, J. P. (2000). Introducing sociocultural theory. Sociocultural Theory And Second Language Learning, 1, 1-26.
  • Lincoln, Y. S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. London: Sage.
  • Linn, R. L., & N. E. Gronlund. (2000). Measurement and assessment in teaching (8th ed). New Jersey: Prentice Hall.
  • Loh, C. E., Ellis, M., Paculdar, A. A., & Wan, Z. H. (2017). Building a successful reading culture through the school library: A case study of a Singapore secondary school. IFLA journal, 43(4), 335-347.
  • Lotter, J. M. (2019). The development of a reading culture in the Foundation Phasethrough comprehensive parent involvement (Yayımlanmamış doktora tezi). University Of South Africa, Guateng.
  • Matvichuk, T. (2015). The influence of parent expectations, the home literacy environment, and parent behavior on child reading interest (Bitirme tezi, Eastern Michigan University, Michigan). Erişim adresi: https://commons.emich.edu/honors/436
  • Mayer, R. E. (2001). Multimedia learning. Santa Barbara, USA: Cambridge University Press.
  • MEB. (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Millî Eğitim Bakanlığı. 03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf (meb.gov.tr)
  • Merga, M. K., & Mason, S. (2019). Building a school reading culture: Teacher librarians’ perceptions of enabling and constraining factors. Australian Journal of Education, 63(2), 173-189.
  • Mkhize, J. S. (2012). The role of the learning family in developing a reading culture among adults and children (Yayımlanmamış doktora tezi). University of KwaZulu- Natal, Pietermaritzburg.
  • Nehal, M. (2017). Parental involvement in the development of reading among grade R children in an Indiancommunity (Yayımlanmamış doktora tezi). University of KwaZulu-Natal, Pietermaritzburg.
  • Nyarko, K. (2007). Parental involvement: A sine quanon in adolescents' educational achievement (Yayımlanmamış doktora tezi). München Univercity, Diss.
  • Nywage, H. (2014). Parents and teachers’ roles in promoting reading habits among secondary school students in Tanzania: a case of Busokelo district (Yayımlanmamış doktora tezi). The University of Dodoma, Dodoma.
  • Okuyay Platformu (2019). Türkiye okuma kültürü araştırması 2019. Türkiye Yayıncılar Birliği. okuyayplatformu.com/wp-content/uploads/2020/02/okuma-kulturu-arastirmasi.pdf
  • Otache, I. (2020). Poor reading culture in Nigeria: The way forward. African Journal of Social Sciences and Humanities Research, 3(4), 25-37.
  • Otieno, O. D., & Hesbon, A. (2021). Parental involvement and reading culture among secondary school students case of international schools. European Journal of Education Studies, 8(6), 70-95.
  • Öz, F. S., Bakalim, O., Uz, A. B., & Aysan, F. (2020). A study of domestic migrant families in İzmir in relation to ecological systems theory. İlköğretim Online, 14(1), 295‐310.
  • Özdemir, S., & Şerbetçi, H. N. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları (Bartın örneklemi). İlköğretim Online, 17(4), 2110-2123.
  • Özen Altınkaynak, Ş., & Akman, B. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum becerilerine anne baba tutumlarının etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 19-36. DOI:10.33417/tsh.516679
  • Öztürk, D. S., & Aksoy, E. (2016). İlköğretim öğrencilerinin okuma alışkanlığına ilişkin veli görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 562-591.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Bütün, M & S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
  • Peixoto, C., Cadima, J., & Leal, T. (2022). Mothers’ educational level and literacy beliefs: Associations with home literacy experiences. International Journal of Early Years Education, 30(2), 167-183.
  • Phelps, C., & Sperry, L. L. (2021). An exploration of mothers’ beliefs, expectations, and behaviors regarding young African American children’s early school experiences and success. Journal of Black Psychology, 47(1), 51–80.
  • Pilancı, H. (2009). 7-9 yaş arasındaki Türk öğrencilerinin kelime dağarcığı gelişimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 348-357.
  • Polat, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin okuma kültürü konusundaki hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi (Hizmetiçi eğitim programı önerisi) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Ronald, M. O., Benard, M. C., & Ondar, J. K. (2014). Teachers’ and parents’ role in improving reading culture: The case of Etago Division, Gucha South District–Kenya. International Journal of Management Sciences, 2(5), 233-242.
  • Ryan, D. P. J. (2001). Bronfenbrenner’s ecological systems theory. Bronfenbrenner (dropoutprevention.org)
  • Saban, A. İ. & Altınkamış, N. F. (2014). Okul öncesi çağda çocuğu olan ebeveynlerin okuma inançlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences, 11(1), 317-337
  • Saldana, J. (2019). Nitel araştırmalar için kodlama el kitabı. (Çev. A. Tüfekçi ve N. Şad). Ankara: Pegem.
  • Saltık, O. (2018). Okuma kültürü edindirme sürecinde Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin niteliği üzerine öğretmen görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 281-296.
  • Samur, A. Ö. İ. (2018). Okuma kültürü edinme sürecinde hangi kitaplardan nasıl yararlanılmalıdır? PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 343-363.
  • Sarikaya, İ. (2021). Aile ile birlikte yazmanın ilkokul öğrencilerinin yazma başarı ve tutumlarına etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(4), 1696-1720.
  • Sethy, S. (2018). Promoting reading habits and the role of library. International Journal of Library and Information Studies, 8(1), 1-9.
  • Sever, S. (2007). Okuma kültürü edinme sürecinde Türkçe öğretiminin sorumluluğu. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı, 6, 108-126.
  • Sever, S., Karagül, S., & Güldenoğlu, B. N. D. (2017). Öğretmenlerin okuma kültürü düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. HAYEF Journal of Education, 14(1), 47-69.
  • Sever, S., Samur İnce, Ö. A., Doğan, B.N., Çıldır, B., & Bulut, S. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, 1, 371-395.
  • Sedat, A., İnce Samur, A., Doğan, B. N., Çıldır, B., & Bulut, S. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiri Kitabı, I. Cilt, 371- 395.
  • Sharma, D. (2018). Construction and validation of the study habits scale for the secondary school students. International Journal of Research in Social Sciences, 8(1), 964-978.
  • Shastina, E., Shatunova, O., Bozhkova, G., Bykov, A., & Trofimova, L. (2019). Family reading in children literacy skills formation. İlköğretim Online, 18(1), 296-306.
  • Simich-Dudgeon, C. (1993). Increasing student achievement through teacher. In N. Feyl-Chavkin (Ed.), Families and Schools in a Pluralistic Society (s.189-210) içinde. New York: State University of New York Press.
  • Sincero, S. M. (2012). Ecological systems theory. http://explorble.com/ecological-systems-theory
  • Sonnenschein, S., & Munsterman, K. (2002). The influence of home-based reading interactions on 5-year-olds’ reading motivations and early literacy development. Early Childhood Research Quarterly, 17(3), 318-337.
  • Sonnenschein, S., Stites, M., & Dowling, R. (2021). Learning at home: What preschool children’s parents do and what they want to learn from their children’s teachers. Journal of early childhood Research, 19(3), 309-322.
  • Soyuçok, M. (2021). Okuma kültürünün edindirilmesinde okulun rolü (Yayımlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Şahin, S., & Tuğrul, B. (2019). İlköğretim birinci sınıfta okuma ve yazma eğitimine ailenin katkı düzeyinin belirlenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 45-61.
  • Teddlie, C., & Tashakkori, A. (2020). Karma yöntem araştırmalarının temelleri. (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Telli, A. (2021). Ortaokul öğrencilerinin okuma güdülenmeleri ile ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve okuma kültürü görünümleri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Topçuoğlu, Ü. F., & Yiğit, A. (2014). Çocuklarda okuma kültürünün oluşmasında ailenin etkisi. International Journal of Language Academy, 2(4), 308-322.
  • Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor? Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245.
  • Trudell, B. (2019). Reading in the classroom and society: An examination of “reading culture” in African contexts. International Review of Education, 65(3), 427-442.
  • Türkel, A., Özdemir, E. E., & Akbulut, S. (2017). Okuma kültürü ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(14), 465-490.
  • Türkoğlu, S., & Şahin, S. (2021). Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları. Turkish Studies-Educational Sciences, 16(5), 2469–2496.
  • Ural, O. K. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde araç, gereç ve teknoloji kullanım yeterlilikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Türkiye.
  • Ünlü, S. (2019). Okuma kültürü' edindirme sürecine Türkçe öğretmenlerinin etkisi (Muğla ili örneği) (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
  • Ünlü, S., & Eğilmez, N. İ. (2021). Okuma kültürünün oluşması sürecinde Türkçe öğretmenlerinin yeri ve önemi. Electronic Turkish Studies, 16(4), 1365-1404.
  • Üstten, A. U. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin televizyon izleme sürelerinin okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Journal of Turkish Studies, 9(3), 1511-1511.
  • Veresov, N. (2004). Zone of proximal development (ZPD): The hidden dimension? Development, 1(1) 42-48.
  • Vuong, Q. H., La, V. P., Nguyen, T. H. T., Nguyen, M. H., Vuong, T. T., Vuong, H. M., & Ho, M. T. (2021). Impacts of parents and reading promotion on creating a reading culture: Evidence from a developing context. Children and Youth Services Review, 131, 1-19.
  • Vygotsky, L. S. (1967). Play and its role in the mental development of the child. Soviet Psychology, 5(3), 6-18.
  • Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner, & E. Souberman (Eds). Cambridge, MA: Harvard College Press.
  • Yalınkılıç, K. ve Ülper, H. (2011) İlköğretim 6-7-8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık düzeyleri [Öz]. Samsun Sempozyumunda sunulan bildiri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. Erişim adresi: http://www.academia. edu/1346267/ ilkogretim _ 6 8._sinif_ogrencilerinin_ okuma _ aliskanlik_duzeyleri.
  • Yalman, M., Özkan, E., & Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 14(2) 291-305.
  • Yıldırım, S. (2019). Predicting mathematics achievement: The role of socioeconomic status, parental involvement, and self-confidence. Eğitim ve Bilim, 44(198), 99-113.
  • Yıldız, A. K. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığı kazanmasında rol model olarak aile. Mavi Atlas, 7, 95-112. DOI:10.18795/ma.94919
  • Yıldız, A. K. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığı kazanmasında rol model olarak aile. Mavi Atlas, 7, 95-112.
  • Yngvesson, T., & Garvis, S. (2021). Preschool and home partnerships in Sweden, what do the children say? Early Child Development & Care, 191(11), 1729-1743.
Toplam 150 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Seçkin Gök 0000-0003-2591-3159

Kasım Yıldırım 0000-0003-1406-709X

Yayımlanma Tarihi 27 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 11 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Gök, S., & Yıldırım, K. (2023). Okuma Kültürünün Geliştirilmesine Yönelik Aile Farkındalık Programının Etkililiği: Bir Karma Yöntem Araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(1), 135-158. https://doi.org/10.16916/aded.1206995

Cited By

Okuma Becerilerinin Ev Ortamında Desteklenmesi: Biricik Ailem Benimle Birlikte Okur musun?
Ana Dili Eğitimi Dergisi
https://doi.org/10.16916/aded.1444651
Aile Okuryazarlığı Programı ile Ebeveynlerin Okuma Kültürü Oluşturma Yeterliliklerinin Geliştirilmesi
Türkiye Eğitim Dergisi
https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1567162

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.