Anlatma Becerileri Kapsamında 1-8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarına Bir Bakış: Konuşma ve Yazma Stratejilerinin Kullanımı

Elif Aktaş; Bora Bayram

doi:10.16916/aded.813456

Araştırma Makalesi

A Glance at Grades 1-8 Turkish Language Course Books in terms of Narrative Skills: Usage of Speaking and Writing Strategy Activities

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 18, 30.01.2021

Elif Aktaş , Bora Bayram

https://doi.org/10.16916/aded.813456

Cited By: 5

Öz

A skill-based approach prevails in the 2019 Turkish Course Curriculum (TLC) which was prepared on the basis of a thematic approach. To that end, a recommendation was made to implement activities in the teaching-learning process to achieve the pre-determined goals and outcomes in the curriculum. Students’ acquiring comprehension and narrative skills is possible through activity-based exercises in Turkish language classes. In order to improve students’ speaking and writing skills which are considered to be a part of narrative skills, it is necessary to use certain strategies effectively in the teaching-learning process. The purpose of this study is to determine the distribution of speaking and writing strategy activities in the Turkish language course books prepared according to the 2019 Turkish Language Curriculum in terms of grade levels and publishers. The document analysis method was used in this study which is qualitative by design. In the study, fourteen grades 1-8 Turkish language course books that were used in the 2019-2020 academic year were examined. The data were analyzed using the descriptive frequency and percentage analysis techniques. The results showed that speaking and writing strategy activities in the TLC were not sufficiently included in the textbooks and that the use of strategies was not balanced in the textbooks either.

Anahtar Kelimeler

Narrative skills , speaking strategies , writing strategies , Turkish Language Curriculum

Kaynakça

Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2008). Yazılı ve sözlü anlatım-kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının bazı yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 317- 328.
Başaran, M. ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (3), 743-754.
Benzer, A. ve Ünsal, F. (2019). Konuşma öğretiminin program ve ders kitabı ekseninde uygulamaya yansıması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (3), 647-662.
Büyükikiz, K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Anadil eğitiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma-Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (1), 57-63.
Coşkun, H. ve Narinç F. (2018). 2017 Türkçe öğretim programı esas alınarak hazırlanan 5. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan yazma ve konuşma etkinliklerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 627-645.
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Deniz, K., Karagöl, E. ve Tarakçı, R. (2019). Konuşma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Turkish Studies, 14 (4), 1257-1269.
Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 185-204.
Doğan, Y. (2013). Dinleme eğitimi. Ankara: PegemA Yayınları.
Esendemir, N. (2019). Türkçe öğretmenlerinin yazma stratejilerine ilişkin farkındalık ve görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (12), 178-195.
Güfta, H. ve Zorbaz, K. Z. (2008). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi yazılı sınav sorularının düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 17 (2), 205-218.
Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karadağ, Ö. (2019). Türkçe ders kitaplarında yer alan özetleme etkinlikleri üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (2), 469-485.
Karagöl, E. ve Tarakçı, R. (2018). Yazma becerisi kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. International Journal of Languages Education, 6 (4), 87-100.
Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2020) Yazma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir inceleme: Web of Science veri tabanında eğilimler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8 (1), 67-86.
Karatay, H. ve Aksu, Ö. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies, 6 (3), 1029-1047.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 287-309.
Küçük, S. (2006). Türkçe öğretiminde yazılı anlatım çalışmalarının sorularla yönlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 181-198.
Marangoz, M. M. (2014). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında konuşma eğitimi uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MEB. (2009a). Türkçe dersi öğretim programı (1-5. Sınıflar). Ankara: MEB.
MEB. (2009b). Türkçe dersi öğretim programı (6-8. Sınıflar). Ankara: MEB.
MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: MEB.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.), Ankara: Nobel.
Miles, M, B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
Okur, A., Süğümlü, Ü. ve Göçen, G. (2013). İkna edici konuşma ve karşılaştırmalı bir araştırma (Avustralya ana dili öğretimi ders materyalleri ve Türkçe örneği). Turkish Studies, 8 (8), 951-970.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. Beşir Demir (Çev. Ed.), Ankara: PegemA Yayınları.
Sağlam, M. H. ve Yüksel, A. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında empati kurarak dinleme ve konuşma etkinlikleri üzerine bir değerlendirme çalışması. M. Kılıç, M. Eraslan (Ed.), 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongre Kitabı (ss. 15-25). Elâzığ: Asos Yayınevi.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, Ş. ve Demirel, İ. (2020). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının anlatıma dayalı etkinlikler yönünden karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (5), 2125-2135. DOI: 10.24106/kefdergi.731886.
Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 8 (8), 1285-1299.
Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 90-112.
Temizkan, M. (2013). İlköğretim 6-8. sınıf Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarındaki yazma yöntemleri üzerine bir inceleme (MEB yayınları örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2 (5), 95-124.
Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri-yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldız, Ü. ve Asma, B. (2020). Cumhuriyet dönemi Türkçe dersi öğretim programlarında (1924-2018) dil becerilerinin öğretimde kullanılan tekniklerin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28 (3), 1168-1180.
Yılmaz, F. ve Cımbız, A. T. (2016). Ortaokul Türkçe dersi konuşma becerisi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 49, 25-46.

Anlatma Becerileri Kapsamında 1-8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarına Bir Bakış: Konuşma ve Yazma Stratejilerinin Kullanımı

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 18, 30.01.2021

Elif Aktaş , Bora Bayram

https://doi.org/10.16916/aded.813456

Cited By: 5

Öz

Tematik yaklaşım esas alınarak hazırlanan 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (TDÖP) beceri temelli bir anlayış hâkimdir. Bu yönden programda, belirlenen amaç ve kazanımlara ulaşmak için öğrenme-öğretme sürecinde birtakım etkinlikler uygulanması önerilmiştir. Türkçe derslerinde öğrencilerin anlama ve anlatma becerilerini kazanması, etkinlik temelli uygulamalarla mümkündür. Anlatma becerileri kapsamında değerlendirilen konuşma ve yazmanın geliştirilmesi için öğrenme-öğretme sürecinde birtakım stratejilerin etkin şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu çalışmada 2019 TDÖP’ye göre hazırlanan Türkçe ders kitaplarında yer alan konuşma ve yazma stratejilerinin sınıf düzeyi ve yayınevlerine göre dağılımını tespit etmek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemiyle desenlenen çalışmada doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada 2019-2020 eğitim-öğretim yılında okutulan on dört adet 1-8. sınıf Türkçe ders kitabı incelenmiştir. Veriler, betimsel analiz tekniklerinden frekans ve yüzde analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre TDÖP’de yer alan konuşma ve yazma stratejilerine ders kitaplarında yeterli ölçüde yer verilmediği ve stratejilerin ders kitaplarında kullanımının dengeli olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

konuşma stratejileri , yazma stratejileri , Anlatma becerileri , Türkçe Öğretim Programı

Kaynakça

Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2008). Yazılı ve sözlü anlatım-kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının bazı yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 317- 328.
Başaran, M. ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (3), 743-754.
Benzer, A. ve Ünsal, F. (2019). Konuşma öğretiminin program ve ders kitabı ekseninde uygulamaya yansıması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (3), 647-662.
Büyükikiz, K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Anadil eğitiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma-Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (1), 57-63.
Coşkun, H. ve Narinç F. (2018). 2017 Türkçe öğretim programı esas alınarak hazırlanan 5. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan yazma ve konuşma etkinliklerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 627-645.
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Deniz, K., Karagöl, E. ve Tarakçı, R. (2019). Konuşma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Turkish Studies, 14 (4), 1257-1269.
Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 185-204.
Doğan, Y. (2013). Dinleme eğitimi. Ankara: PegemA Yayınları.
Esendemir, N. (2019). Türkçe öğretmenlerinin yazma stratejilerine ilişkin farkındalık ve görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (12), 178-195.
Güfta, H. ve Zorbaz, K. Z. (2008). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi yazılı sınav sorularının düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 17 (2), 205-218.
Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karadağ, Ö. (2019). Türkçe ders kitaplarında yer alan özetleme etkinlikleri üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (2), 469-485.
Karagöl, E. ve Tarakçı, R. (2018). Yazma becerisi kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. International Journal of Languages Education, 6 (4), 87-100.
Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2020) Yazma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir inceleme: Web of Science veri tabanında eğilimler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8 (1), 67-86.
Karatay, H. ve Aksu, Ö. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies, 6 (3), 1029-1047.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 287-309.
Küçük, S. (2006). Türkçe öğretiminde yazılı anlatım çalışmalarının sorularla yönlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 181-198.
Marangoz, M. M. (2014). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında konuşma eğitimi uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MEB. (2009a). Türkçe dersi öğretim programı (1-5. Sınıflar). Ankara: MEB.
MEB. (2009b). Türkçe dersi öğretim programı (6-8. Sınıflar). Ankara: MEB.
MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: MEB.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.), Ankara: Nobel.
Miles, M, B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
Okur, A., Süğümlü, Ü. ve Göçen, G. (2013). İkna edici konuşma ve karşılaştırmalı bir araştırma (Avustralya ana dili öğretimi ders materyalleri ve Türkçe örneği). Turkish Studies, 8 (8), 951-970.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. Beşir Demir (Çev. Ed.), Ankara: PegemA Yayınları.
Sağlam, M. H. ve Yüksel, A. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında empati kurarak dinleme ve konuşma etkinlikleri üzerine bir değerlendirme çalışması. M. Kılıç, M. Eraslan (Ed.), 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongre Kitabı (ss. 15-25). Elâzığ: Asos Yayınevi.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, Ş. ve Demirel, İ. (2020). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının anlatıma dayalı etkinlikler yönünden karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (5), 2125-2135. DOI: 10.24106/kefdergi.731886.
Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 8 (8), 1285-1299.
Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 90-112.
Temizkan, M. (2013). İlköğretim 6-8. sınıf Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarındaki yazma yöntemleri üzerine bir inceleme (MEB yayınları örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2 (5), 95-124.
Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri-yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldız, Ü. ve Asma, B. (2020). Cumhuriyet dönemi Türkçe dersi öğretim programlarında (1924-2018) dil becerilerinin öğretimde kullanılan tekniklerin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28 (3), 1168-1180.
Yılmaz, F. ve Cımbız, A. T. (2016). Ortaokul Türkçe dersi konuşma becerisi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 49, 25-46.

Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Alan Eğitimleri
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Elif Aktaş 0000-0001-5573-2274 Bora Bayram 0000-0002-0693-4651
Yayımlanma Tarihi	30 Ocak 2021
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2021 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Aktaş, E., & Bayram, B. (2021). Anlatma Becerileri Kapsamında 1-8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarına Bir Bakış: Konuşma ve Yazma Stratejilerinin Kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 1-18. https://doi.org/10.16916/aded.813456