Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Resimli Çocuk Kitaplarına İlişkin Tepkileri Üzerine Bir İnceleme

Beytullah Karagöz

doi:10.16916/aded.429948

Araştırma Makalesi

A Study on the Responses of Secondary School Students to Illustrated Children's Books

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 1198 - 1218, 28.10.2018

Beytullah Karagöz

https://doi.org/10.16916/aded.429948

Cited By: 6

Öz

The
role of readers in comprehending and interpreting literary texts is important.
Readers havean effective role in analysing the text and reproducing the
meaning. For this reason, readers should be competent and equipped with
knowledge and skills in literary reading process. In this process which is
based on reading skills the reader comprehends with receptive skills,
sensitivity, and consciousness. In this study, it was aimed to analyse the
written feedback of the fifth grade students of secondary school to illustrated
children's books in terms of reader response theory. The research was designed by
using case study from qualitative research method. The data was collected from
70 students in the fifth grade in the spring semester of the 2016-2017 academic
year in a secondary school in Tokat. At the beginning of the research process,
children's picture books were read aloud to the students and pictures were
shown. After it was completed, all students were asked to give oral feedback on
the texts they read. At the end of these stages, students were asked to fill
out a questionnaire. Categorical analysis approach was preferred in examining
the data. In this analysis, Ulusoy's (2016) article titled as “Picture books and Reading
Response Theory” was used in the category. As a result of the
analysis, it was concluded that the responses of the fifth grade students in
the secondary school were more reader-focused than the text-based responses. Findings
of participants' perception of their reactions to illustrated children's books
were compared with similar studies.

Anahtar Kelimeler

Secondary school students , illustrated children's books , reader-response theory

Kaynakça

Akyol, H. (2011). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Ayverdi, İ. (2011). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
Bennett, A. ve Royle, N. (2004). Introduction to literature, criticism and theory, Harlow: Pearson.
Binyazar, A. (2010), Toplum ve edebiyat. İstanbul: Can Yayınları.
Bülbül, M. (2012). Bir öykü kuşağında çağ algısı ve değerler yitimi Heinrich T Böll: An der brücke. Ekev Akademi Dergisi, 50, 173-185.
Bülbül, M. (2017). Şiir türünün yabancı dil derslerinde kullanımı. Dil Dergisi, 168/2, 5-18.
Culler, J. (1981). The pursuit of signs: Semiotics, literature, deconstruction. Ithaca, NY: Cornell University Press.
Davis, T.F., ve Womack, K. (2002). Formalist criticism and reader response theory. Gordonsville, VA: Palgrave Macmillan.
Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
Dilidüzgün, S. (2002). Ana çizgileriyle çocuk ve çocuk edebiyatı. Z. Güneş (Ed.), Okul öncesinde çocuk edebiyatı (ss. 37-54). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Eagleton, T. (2008). Literary theory: An introduction: anniversary edition (Anniversary, 2nd ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
Ekiz, T. (2007). Alımlama estetiği mi metinlerarasılık mı?,Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47 (2), 119 – 127.
Fish, S. (1970). Literature in the reader: Affective stylistics. New Literary History, 2, 123-162.
Galda, L. ve Beach, R. (2001). Response to literature as a cultural activity, Reading Research Quarterly, 36, 64–73.
Göktürk, A. (2012). Sözün ötesi (5. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Gönen, M. (1984). Okul öncesi çağı çocuğu ve resimli kitaplar. Okul Öncesi Eğitimi Dergisi, 16 (28), 20-21.
Holland, N. (1975). Unity identity text self. Publications of the Modern Language Association of America, 90 (5), 813-822.
Karatay, H. (2012). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Ed.), Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı (ss. 81-127). Ankara. Grafiker Yayınları.
Kavalcı, T. (2017). Üç önemli kuramcı üzerinden alımlama estetiğinin incelenmesi ve bir uygulama. SÖYLEM Filoloji Dergisi, 2 (1), 52-74.
Kula, O. B. (2008). Kant estetiği ve yazın kuramı. İstanbul: Doruk Yayımcılık.
Kula, O. B. (2012). Dil felsefesi edebiyat kuramı-II. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Kula, O. B. (2016). Yazınsal yapıt ve Ahmet Ümit nasıl okunabilir?. İstanbul: Everest Yayınları.
Kula, O. B. (2018). Türkiye’de aydınlanma ve Atatürk devrimleri. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Larson, L. C. (2009). Reader response meets new literacies: Empowering readers in online learning communities. Reading Teacher, 62 (8), 638–648.
McMillan, J. H. (2004). Educational research: Fundamentals for the consumer (4th ed.). USA: Pearson Education, Inc.
MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Moran, B. (2003). Edebiyat kuramları ve eleştirileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Oral, F. (2016). Kırmızı kanatlı baykuş (4. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Ötgün, C. (2008). Sanat yapıtına yaklaşım biçimleri. Gazi Üniversitesi G.S.F. Sanat ve Tasarım Dergisi, 2, 159-178.
Özbek, Y. (2013). Postmodernizm ve alımlama estetiği. Konya: Çizgi Kitabevi.
Özdemir, E. (1997). Eleştirel okuma (2. Baskı). Ankara: Ümit Yayıncılık.
Özdemir, E. (2002). Dilin öte yakası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Özdemir, E. (2017). O iyi kitaplar olmasaydı (3. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Padley, S. (2006). Key concepts in contemporary literature. New York: Palgrave Macmillan.
Pantaleo, S. (2007). Scieszka’s the Stinky Cheese Man: A tossed salad of parodic reversions. Children’s Literature in Education, 38 (4), 277–295.
Parla, J. (2017). Don Kişot (yorum, bağlam, kuram) (1. Baskı ). İstanbul: İletişim Yayınları.
Rosenblatt L. M. (1982). The literary transaction: Evocation and response. Theory into Practice, 21 (4), 268-277.
Rosenblatt, L. M. (1978). The reader, the text, the poem: The transactional theory of literary work. Carbondale: Southern Illinois University Press.
Rosenblatt, L. M. (1983). Literature as exploration (4th ed.). New York: Modern Language Association.
Schraw, G. ve Bruning, R. (1996). Readers implicit models of reading. Reading Research Quarterly, 31, 290–305.
Scott, L. M. (1994). The bridge from text to mind: Adapting reader-response theory to consumer research, Journal of Consumer Research, 21, 461–480.
Serafini, F. (2005). Voices in the park, voices in the classroom: Readers responding to postmodern picturebooks. Reading Research and Instruction, 44 (3), 47-64.
Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
Sipe, L. R. (2008). Story time: Young children's literary understanding in the classroom. New York, NY: Teachers College Press.
Smith, M. (1992). Submission versus control in literary transactions. Inj. Many& C. Cox (Eds.), Reader stance and literary understanding (pp. 143-161). Norwood, NJ: Ablex.
Smith, M. W. (1991). Constructing meaning from text: An analysis of ninth-grade reader responses. Journal of Educational Research, 84, 262-271.
Spiegel, D. L. (1998). Reader response approaches and the growth of readers. Language Arts, 76 (1), 41-48.
Sumara, D. (1996). Understanding reading as a focal practice. English Quarterly, 28 (1), 18-26.
Swaggerty, E. A. (2006). Is someone reading us? Fourth grade students respond to postmodern picture books. Tennessee, The University of Tennessee, Doktora Tezi.
Şimşek, Y. (2013). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Kızılırmak Kıyıları” şiirini sosyolojik okuma denemesi. Turkısh Studies,8 (1), 2547-2562.
Türkyılmaz, M., Can, R. ve Karadeniz, A. (2010). Alımlama estetiği ve okur merkezli yaklaşımın Eski Edebiyat Eğitimine uygulanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 153-172.
Tyson, L. (1999). Critical theory today: A user-friendly guide. New York: Garland Publishing.
Uçan, H. (2006). Edebiyat eğitimi: Estetik bir hazzın edinimi, okumanın alışkanlığa dönüştürülmesi ve yazınsal kuramlar. Milli Eğitim Dergisi, 169, 25-39.
Ulusoy, M. (2016). Resimli çocuk kitapları ve okur-tepki teorisi. İlköğretim Online, 15 (2), 487-497.
Wollman-Bonilla, J. ve Werchadlo, B. (1995). Literature response journals in a first-grade classroom. Language Arts, 72, 562-570.
Yekeler A. D. ve Ulusoy, M. (2017). İlkokul öğrencilerinin bilgi verici resimli çocuk kitaplarına yönelik tepkileri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 20-39.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Basım).Ankara: Seçkin Yayınları.
Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods. (3rd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
Yüce, S. (2016). Edebiyatta gerçekçilik ve alımlama estetiği. SÖYLEM Filoloji Dergisi, 1 (2), 105-117.
Zainal, Z. I., Termizi, A. A. Yahya, R. W., ve Deni, A. R. M. (2010). Advancing students’ responses to literary texts through the use of literary journals. The English Teacher, 34, 222-232.
Zengin, M. İ. (2015). Gazoz çeşmesi. İstanbul: Vakvak Yayınları.

Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Resimli Çocuk Kitaplarına İlişkin Tepkileri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 1198 - 1218, 28.10.2018

Beytullah Karagöz

https://doi.org/10.16916/aded.429948

Cited By: 6

Öz

Edebiyat metinlerini anlama ve
yorumlama uğraşında okurun rolü önemlidir. Okur, metnin çözümlenmesi ve anlamın
yeniden üretilmesinde etkindir. Bu nedenle yazınsal okuma süreçlerinde okurun
bilgi, beceri yönünden yetkin ve donanımlı olması gerekir. Okurun yetileri
üzerine inşa edilen bu süreçte estetik alımlayıcı öngörüsü, bilinci,
duyarlılığı ile anlama edimini gerçekleştirir. Bu çalışmada ortaokul beşinci
sınıfta öğrenim gören öğrencilerin resimli çocuk kitaplarına yönelik yazılı görüşlerini
okur-tepki kuramı açısından çözümlemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma
desenlerinden durum çalışması kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmanın verileri
Tokat il merkezinde bir ortaokulda 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında,
beşinci sınıfta öğrenim gören 70 öğrenci üzerinden alınmıştır. Araştırmanın
işlem basamaklarında ilk olarak resimli çocuk kitapları öğrencilere sesli bir
şekilde okunmuş ve resimler gösterilmiştir. Kitapların bütün öğrenciler
tarafından okunması tamamlandıktan sonra öğrencilere okudukları metinler
hakkında sözlü anlatımlar yaptırılmıştır. Bu aşamaların bitiminde son olarak,
öğrencilerden formdaki soruları yazılı olarak cevaplamaları istenmiştir. Elde
edilen verilerin çözümlenmesinde kategorisel çözümleme yaklaşımı tercih
edilmiştir.Bu çözümlemede Ulusoy’un
(2016) “Resimli Çocuk Kitapları ve Okur-Tepki Teorisi” adlı makalesinde
kullandığı kategorilerden yararlanılmıştır. Yapılan çözümlemede ortaokul
beşinci sınıf öğrencilerinin cevaplarında okur odaklı tepkilerin metin odaklı
tepkilere oranla daha önde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların resimli
çocuk kitaplarına ilişkin tepkilerinin anlaşılması için elde edilen bulgular
konu ile ilgili yapılmış benzer çalışmalarla karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Resimli kitap , okur- tepki kuramı , alımlama

Kaynakça

Akyol, H. (2011). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Ayverdi, İ. (2011). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
Bennett, A. ve Royle, N. (2004). Introduction to literature, criticism and theory, Harlow: Pearson.
Binyazar, A. (2010), Toplum ve edebiyat. İstanbul: Can Yayınları.
Bülbül, M. (2012). Bir öykü kuşağında çağ algısı ve değerler yitimi Heinrich T Böll: An der brücke. Ekev Akademi Dergisi, 50, 173-185.
Bülbül, M. (2017). Şiir türünün yabancı dil derslerinde kullanımı. Dil Dergisi, 168/2, 5-18.
Culler, J. (1981). The pursuit of signs: Semiotics, literature, deconstruction. Ithaca, NY: Cornell University Press.
Davis, T.F., ve Womack, K. (2002). Formalist criticism and reader response theory. Gordonsville, VA: Palgrave Macmillan.
Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
Dilidüzgün, S. (2002). Ana çizgileriyle çocuk ve çocuk edebiyatı. Z. Güneş (Ed.), Okul öncesinde çocuk edebiyatı (ss. 37-54). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Eagleton, T. (2008). Literary theory: An introduction: anniversary edition (Anniversary, 2nd ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
Ekiz, T. (2007). Alımlama estetiği mi metinlerarasılık mı?,Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47 (2), 119 – 127.
Fish, S. (1970). Literature in the reader: Affective stylistics. New Literary History, 2, 123-162.
Galda, L. ve Beach, R. (2001). Response to literature as a cultural activity, Reading Research Quarterly, 36, 64–73.
Göktürk, A. (2012). Sözün ötesi (5. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Gönen, M. (1984). Okul öncesi çağı çocuğu ve resimli kitaplar. Okul Öncesi Eğitimi Dergisi, 16 (28), 20-21.
Holland, N. (1975). Unity identity text self. Publications of the Modern Language Association of America, 90 (5), 813-822.
Karatay, H. (2012). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Ed.), Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı (ss. 81-127). Ankara. Grafiker Yayınları.
Kavalcı, T. (2017). Üç önemli kuramcı üzerinden alımlama estetiğinin incelenmesi ve bir uygulama. SÖYLEM Filoloji Dergisi, 2 (1), 52-74.
Kula, O. B. (2008). Kant estetiği ve yazın kuramı. İstanbul: Doruk Yayımcılık.
Kula, O. B. (2012). Dil felsefesi edebiyat kuramı-II. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Kula, O. B. (2016). Yazınsal yapıt ve Ahmet Ümit nasıl okunabilir?. İstanbul: Everest Yayınları.
Kula, O. B. (2018). Türkiye’de aydınlanma ve Atatürk devrimleri. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Larson, L. C. (2009). Reader response meets new literacies: Empowering readers in online learning communities. Reading Teacher, 62 (8), 638–648.
McMillan, J. H. (2004). Educational research: Fundamentals for the consumer (4th ed.). USA: Pearson Education, Inc.
MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Moran, B. (2003). Edebiyat kuramları ve eleştirileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Oral, F. (2016). Kırmızı kanatlı baykuş (4. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Ötgün, C. (2008). Sanat yapıtına yaklaşım biçimleri. Gazi Üniversitesi G.S.F. Sanat ve Tasarım Dergisi, 2, 159-178.
Özbek, Y. (2013). Postmodernizm ve alımlama estetiği. Konya: Çizgi Kitabevi.
Özdemir, E. (1997). Eleştirel okuma (2. Baskı). Ankara: Ümit Yayıncılık.
Özdemir, E. (2002). Dilin öte yakası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Özdemir, E. (2017). O iyi kitaplar olmasaydı (3. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Padley, S. (2006). Key concepts in contemporary literature. New York: Palgrave Macmillan.
Pantaleo, S. (2007). Scieszka’s the Stinky Cheese Man: A tossed salad of parodic reversions. Children’s Literature in Education, 38 (4), 277–295.
Parla, J. (2017). Don Kişot (yorum, bağlam, kuram) (1. Baskı ). İstanbul: İletişim Yayınları.
Rosenblatt L. M. (1982). The literary transaction: Evocation and response. Theory into Practice, 21 (4), 268-277.
Rosenblatt, L. M. (1978). The reader, the text, the poem: The transactional theory of literary work. Carbondale: Southern Illinois University Press.
Rosenblatt, L. M. (1983). Literature as exploration (4th ed.). New York: Modern Language Association.
Schraw, G. ve Bruning, R. (1996). Readers implicit models of reading. Reading Research Quarterly, 31, 290–305.
Scott, L. M. (1994). The bridge from text to mind: Adapting reader-response theory to consumer research, Journal of Consumer Research, 21, 461–480.
Serafini, F. (2005). Voices in the park, voices in the classroom: Readers responding to postmodern picturebooks. Reading Research and Instruction, 44 (3), 47-64.
Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
Sipe, L. R. (2008). Story time: Young children's literary understanding in the classroom. New York, NY: Teachers College Press.
Smith, M. (1992). Submission versus control in literary transactions. Inj. Many& C. Cox (Eds.), Reader stance and literary understanding (pp. 143-161). Norwood, NJ: Ablex.
Smith, M. W. (1991). Constructing meaning from text: An analysis of ninth-grade reader responses. Journal of Educational Research, 84, 262-271.
Spiegel, D. L. (1998). Reader response approaches and the growth of readers. Language Arts, 76 (1), 41-48.
Sumara, D. (1996). Understanding reading as a focal practice. English Quarterly, 28 (1), 18-26.
Swaggerty, E. A. (2006). Is someone reading us? Fourth grade students respond to postmodern picture books. Tennessee, The University of Tennessee, Doktora Tezi.
Şimşek, Y. (2013). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Kızılırmak Kıyıları” şiirini sosyolojik okuma denemesi. Turkısh Studies,8 (1), 2547-2562.
Türkyılmaz, M., Can, R. ve Karadeniz, A. (2010). Alımlama estetiği ve okur merkezli yaklaşımın Eski Edebiyat Eğitimine uygulanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 153-172.
Tyson, L. (1999). Critical theory today: A user-friendly guide. New York: Garland Publishing.
Uçan, H. (2006). Edebiyat eğitimi: Estetik bir hazzın edinimi, okumanın alışkanlığa dönüştürülmesi ve yazınsal kuramlar. Milli Eğitim Dergisi, 169, 25-39.
Ulusoy, M. (2016). Resimli çocuk kitapları ve okur-tepki teorisi. İlköğretim Online, 15 (2), 487-497.
Wollman-Bonilla, J. ve Werchadlo, B. (1995). Literature response journals in a first-grade classroom. Language Arts, 72, 562-570.
Yekeler A. D. ve Ulusoy, M. (2017). İlkokul öğrencilerinin bilgi verici resimli çocuk kitaplarına yönelik tepkileri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 20-39.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Basım).Ankara: Seçkin Yayınları.
Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods. (3rd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
Yüce, S. (2016). Edebiyatta gerçekçilik ve alımlama estetiği. SÖYLEM Filoloji Dergisi, 1 (2), 105-117.
Zainal, Z. I., Termizi, A. A. Yahya, R. W., ve Deni, A. R. M. (2010). Advancing students’ responses to literary texts through the use of literary journals. The English Teacher, 34, 222-232.
Zengin, M. İ. (2015). Gazoz çeşmesi. İstanbul: Vakvak Yayınları.

Toplam 63 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Beytullah Karagöz 0000-0003-2966-8226
Yayımlanma Tarihi	28 Ekim 2018
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2018 Cilt: 6 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Karagöz, B. (2018). Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Resimli Çocuk Kitaplarına İlişkin Tepkileri Üzerine Bir İnceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1198-1218. https://doi.org/10.16916/aded.429948