Türkçe Öğretiminde Etkinlik Stratejisi Geliştirmeye Yönelik Bir Durum Tespiti: 5. Sınıf Türkçe Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitabı Örneği

Bayram Baş; Osman Turhan; Fatma Karaca

doi:10.16916/aded.336368

Araştırma Makalesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 717 - 746, 30.10.2017

Bayram Baş , Osman Turhan , Fatma Karaca

https://doi.org/10.16916/aded.336368

Cited By: 6

Öz

Kaynakça

Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mı yoksa gereksinim mi? İstanbul: Scala Basım.
Anagün, Ş. S., ve Yaşar, Ş. (2009). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 8(3).
Bozkurt, Ö., ve Erdurur, K. (2013). Girişimci Kişilik Özelliklerinin Girişimcilik Eğilimindeki Etkisi: Potansiyel Girişimciler Üzerinde Bir Araştırma, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2) :57-78.
Brooks, J. G., ve Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development
Bukova-Güzel, E. ve Alkan, H. (2005). Yeniden yapılandırılan ilköğretim programı pilot uygulamasının değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), s. 385-420
Chen, C. (2003). A constructivist approach to teaching: Implications in teaching computer networking. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 21(2), 17.
Çiftçi, S., Sünbül, A. M., ve Köksal, O. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre düzenlenmiş mevcut programa ilişkin yaklaşımlarının ve uygulamalarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1).
Çubukçu, Z. (2010). Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Sınıf Yönetimi. Eğitime Bakış, Eğitim öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 16, 37-40.
Demirel, Ö. (2008). Yapılandırmacı Eğitim. Eğitim ve Öğretimde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu, 03-04 Nisan, İstanbul: Harp Akademisi Basımevi.
Deryakulu, D. (2000). Yapıcı öğrenme. A. Şimşek (Ed. ), Sınıfta demokrasi. (s. 53-77). Ankara: Eğitim Sen Yayınları
Erdoğan, T. (2007). İlköğretim 3. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitabı ve öğrenci çalışma kitabının yapılandırmacı yaklaşıma uygunluğu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 163-172.
Gönen, S., ve Andaç, K. (2009). Gözden geçirme stratejisi ile desteklenmiş yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin basınç konusundaki erişilerine ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 28-40.
Günay, R. (2015). Eğitim Fakültesinde Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Yapılandırmacı Öğretmen Algıları. Elementary Education Online, 14(3), 845-861.
Güneş, F. (2011). Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar/Language Teachıng Approaches And Theır Applıcatıons In Teachıng Turkısh. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15).
Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde etkinlik yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 48-64
Hezen, E. (2009). İlköğretim 1-5. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu’nun ögelerinin öğretim programında yer alan temel becerileri geliştirmeye uygunluğu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kala, A. (2015). 2013 Kamu personeli seçme sınavı biyoloji alan bilgisi sorularının biyoloji öğretmenliği alan bilgisi yeterliklerine ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kan, A. Ü. (2006). Yeni İlköğretim Programında Öngörülen Temel Becerileri Kazanmada Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler ve Türkçe Derslerinin Etkilerine İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Değerlendirilmesi. (Diyarbakır İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Karadeniz, Y. (2010). "Türkiye’de girişimcilik eğitimi.” Anahtar Dergisi, Temmuz, 42-44.
Karaman, İ. (2005). Erzurum ilinde bulunan liselerdeki fizik sınav sorularının Bloom taksonomisinin basamaklarına göre analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1).
Koç, G. (2010). Yapılandırmacı sınıflarda öğretmen-öğrenen rolleri ve etkileşim sistemi. Eğitim ve Bilim, 32(142).
Koray, Ö., Altunçekiç, A., ve Yaman, S. (2005). Fen bilgisi Öğretmen Adaylarının Soru Sorma Becerilerinin Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 33-39.
Kurudayıoğlu, M., ve Çetin, Ö. (2015). Temel Beceriler ve Türkçe Öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3 (3), 1-19.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim 1-5 sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Ankara: Millî Eğitim.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim.
Ocak, G. ve Tavlı, M. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamları. Eğitime Bakış, Eğitim öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 16, 56-60.
Özatalay, H. (2007). İlköğretim I. Kademe Türkçe Öğretim Programında Öğrencilere Kazandırılması Hedeflenen Temel Becerilerin Ders Kitaplarında Kullanılmasına İlişkin Durum Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316.
Özerbaş, M. A. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığına Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635.
Özmantar, M. F., ve Bingölbali, E. (2009). Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. İlköğretimde Karşılaşılan Matematiksel Zorluklar ve Çözüm Önerileri. Pegem Akademi, Ankara.
Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri–Eğitimsel Bir Bakışla (Çev. : Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayın.
Tarnopolsky, O. B. (2017). Developing a constructivist textbook of English for university students majoring in tourism. Austrian Journal of Humanities and Social Sciences, (1), 56-62.
Türnüklü, A., ve Bekmezci, E. (2010). Sosyal yapılandırmacılığın penceresinden öğrencilerin davranışlarının yönetimi. Eğitime Bakış Dergisi, 16, 27-31.
Willis, J. (1996). A flexible framework for task-based learning. Challenge and change in language teaching, 52-62.
Yahşi Cevher, Ö. (2008). Türkçe programının ilköğretim 6. sınıf düzeyinde eleştirel düşünme becerisine etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 68-75.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, B. (2005). Eğitimde Yeni Yönelimler, (Ed. Özcan Demirel) PegemA Yayıncılık. Ankara, 39-65.

Türkçe Öğretiminde Etkinlik Stratejisi Geliştirmeye Yönelik Bir Durum Tespiti: 5. Sınıf Türkçe Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitabı Örneği

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 717 - 746, 30.10.2017

Bayram Baş , Osman Turhan , Fatma Karaca

https://doi.org/10.16916/aded.336368

Cited By: 6

Öz

Etkinlik yaklaşımı ve bu doğrultuda etkinlik
stratejisi geliştirme süreci, yapılandırmacı yaklaşımın temel boyutlarındandır.
Ders kitaplarının yanında çalışma kitapları için hazırlanan ve öğretmen kılavuz
kitaplarında yönergeler biçiminde sunulan etkinliklerin nasıl bir stratejiyle
hazırlandığı, etkinliklerde hangi becerilere yer verildiği ve öğretmenlere bu
yönde nasıl bir görevin yüklendiği cevaplanması gereken önemli sorulardır. Bu çalışma
2015 yılında yayımlanan Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı
doğrultusunda 2016-2017 öğretim yılında MEB tarafından 5. sınıflar için
hazırlanmış Türkçe çalışma kitabında bulunan etkinliklerin ve aynı sınıfın öğretmen
kılavuz kitabında yer alan etkinlik yönergelerinin, temel beceriler, zihinsel
beceriler ve öğretmen rolü boyutlarıyla değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş tek durum deseninin kullanıldığı
bu çalışmanın araştırma nesnesini Türkçe 5. Sınıf Çalışma Kitabı ve Öğretmen
Kılavuz Kitabı oluşturmaktadır. Çalışma, bu kitapların 1. temasında yer alan
etkinlikler ve etkinlik yönergeleriyle sınırlandırılmıştır. Veri toplama aracı
olarak 8 basamaktan (Türkçeyi
doğru, güzel ve etkili kullanma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, iletişim,
problem çözme, araştırma, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik, karar
verme) meydana gelen temel beceriler, 9 basamaktan
(sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişki
kurma, eleştirme, tahmin etme, analiz, sentez, değerlendirme) meydana gelen zihinsel beceriler ve araştırmanın
inceleme nesnesinde doküman incelemesiyle elde edilen veriden hareketle
oluşturulan 9 basamaktan (dikkat, ön
bilgileri harekete geçirme, etkinliğe yönlendirme, plan yapma, bilgiyi bulmaya
yönlendirme, bilgiyi sunma, pekiştirme yapma, iletişim, ölçme ve değerlendirme)
meydana gelen öğretmen rolü kategorileri
doğrultusunda oluşturulan ölçüt listesi kullanılmıştır. Veri betimsel analiz ve
içerik analiziyle değerlendirilip 5. sınıf düzeyinde etkinlik geliştirme
stratejilerine yönelik tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmada etkinliklerin
yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda hazırlandığı, temel ve zihinsel
becerilerin nitel ve nicel açıdan farklı oransal yeterlilikler gösterdiği ve
öğretmene rehberlik rolü tanımlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

etkinlik geliştirme stratejileri , temel beceriler , zihinsel beceriler , etkinlik , öğretmen rolü

Kaynakça

Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mı yoksa gereksinim mi? İstanbul: Scala Basım.
Anagün, Ş. S., ve Yaşar, Ş. (2009). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 8(3).
Bozkurt, Ö., ve Erdurur, K. (2013). Girişimci Kişilik Özelliklerinin Girişimcilik Eğilimindeki Etkisi: Potansiyel Girişimciler Üzerinde Bir Araştırma, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2) :57-78.
Brooks, J. G., ve Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development
Bukova-Güzel, E. ve Alkan, H. (2005). Yeniden yapılandırılan ilköğretim programı pilot uygulamasının değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), s. 385-420
Chen, C. (2003). A constructivist approach to teaching: Implications in teaching computer networking. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 21(2), 17.
Çiftçi, S., Sünbül, A. M., ve Köksal, O. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre düzenlenmiş mevcut programa ilişkin yaklaşımlarının ve uygulamalarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1).
Çubukçu, Z. (2010). Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Sınıf Yönetimi. Eğitime Bakış, Eğitim öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 16, 37-40.
Demirel, Ö. (2008). Yapılandırmacı Eğitim. Eğitim ve Öğretimde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu, 03-04 Nisan, İstanbul: Harp Akademisi Basımevi.
Deryakulu, D. (2000). Yapıcı öğrenme. A. Şimşek (Ed. ), Sınıfta demokrasi. (s. 53-77). Ankara: Eğitim Sen Yayınları
Erdoğan, T. (2007). İlköğretim 3. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitabı ve öğrenci çalışma kitabının yapılandırmacı yaklaşıma uygunluğu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 163-172.
Gönen, S., ve Andaç, K. (2009). Gözden geçirme stratejisi ile desteklenmiş yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin basınç konusundaki erişilerine ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 28-40.
Günay, R. (2015). Eğitim Fakültesinde Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Yapılandırmacı Öğretmen Algıları. Elementary Education Online, 14(3), 845-861.
Güneş, F. (2011). Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar/Language Teachıng Approaches And Theır Applıcatıons In Teachıng Turkısh. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15).
Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde etkinlik yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 48-64
Hezen, E. (2009). İlköğretim 1-5. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu’nun ögelerinin öğretim programında yer alan temel becerileri geliştirmeye uygunluğu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kala, A. (2015). 2013 Kamu personeli seçme sınavı biyoloji alan bilgisi sorularının biyoloji öğretmenliği alan bilgisi yeterliklerine ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kan, A. Ü. (2006). Yeni İlköğretim Programında Öngörülen Temel Becerileri Kazanmada Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler ve Türkçe Derslerinin Etkilerine İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Değerlendirilmesi. (Diyarbakır İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Karadeniz, Y. (2010). "Türkiye’de girişimcilik eğitimi.” Anahtar Dergisi, Temmuz, 42-44.
Karaman, İ. (2005). Erzurum ilinde bulunan liselerdeki fizik sınav sorularının Bloom taksonomisinin basamaklarına göre analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1).
Koç, G. (2010). Yapılandırmacı sınıflarda öğretmen-öğrenen rolleri ve etkileşim sistemi. Eğitim ve Bilim, 32(142).
Koray, Ö., Altunçekiç, A., ve Yaman, S. (2005). Fen bilgisi Öğretmen Adaylarının Soru Sorma Becerilerinin Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 33-39.
Kurudayıoğlu, M., ve Çetin, Ö. (2015). Temel Beceriler ve Türkçe Öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3 (3), 1-19.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim 1-5 sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Ankara: Millî Eğitim.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim.
Ocak, G. ve Tavlı, M. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamları. Eğitime Bakış, Eğitim öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 16, 56-60.
Özatalay, H. (2007). İlköğretim I. Kademe Türkçe Öğretim Programında Öğrencilere Kazandırılması Hedeflenen Temel Becerilerin Ders Kitaplarında Kullanılmasına İlişkin Durum Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316.
Özerbaş, M. A. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığına Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635.
Özmantar, M. F., ve Bingölbali, E. (2009). Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. İlköğretimde Karşılaşılan Matematiksel Zorluklar ve Çözüm Önerileri. Pegem Akademi, Ankara.
Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri–Eğitimsel Bir Bakışla (Çev. : Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayın.
Tarnopolsky, O. B. (2017). Developing a constructivist textbook of English for university students majoring in tourism. Austrian Journal of Humanities and Social Sciences, (1), 56-62.
Türnüklü, A., ve Bekmezci, E. (2010). Sosyal yapılandırmacılığın penceresinden öğrencilerin davranışlarının yönetimi. Eğitime Bakış Dergisi, 16, 27-31.
Willis, J. (1996). A flexible framework for task-based learning. Challenge and change in language teaching, 52-62.
Yahşi Cevher, Ö. (2008). Türkçe programının ilköğretim 6. sınıf düzeyinde eleştirel düşünme becerisine etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 68-75.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, B. (2005). Eğitimde Yeni Yönelimler, (Ed. Özcan Demirel) PegemA Yayıncılık. Ankara, 39-65.

Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Bayram Baş Osman Turhan Fatma Karaca
Yayımlanma Tarihi	30 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017 Cilt: 5 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Baş, B., Turhan, O., & Karaca, F. (2017). Türkçe Öğretiminde Etkinlik Stratejisi Geliştirmeye Yönelik Bir Durum Tespiti: 5. Sınıf Türkçe Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitabı Örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 717-746. https://doi.org/10.16916/aded.336368