Türkçe Öğretmenlerinin Etkin Dinleme ve Dönüt Durumları

Halit Karatay; Salih Dolunay; Ömer Savaş

doi:10.16916/aded.67920

Araştırma Makalesi

Active Listening Feedback Usage of Turkish Language Teachers

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 85 - 106, 28.10.2014

Halit Karatay , Salih Dolunay , Ömer Savaş

https://doi.org/10.16916/aded.67920

Cited By: 6

Öz

Active listening is a listening skill in which listener aims to fully understand and displays feedback that shows this intention. Turkish language teachers who have an important role teaching that skill to students must give the lead by utilizing it. In this study, quantities and ratios of active listening techniques' which teachers utilized are identified using participant observation and interview. 10 Turkish language teachers work in Bolu had been sampled according to their genders, ages and socio-economic status of schools they work. Sampled 5 male and 5 female teachers work in 6 secondary schools. To capture verbal feedbacks given to students, teachers were observed for 4 hours each. Then active listening techniques used by teachers, were content analyzed. Categories, quantities and ratios of these were identified. Analysis indicate that; teachers use reflecting and asking question techniques, but they don't use presenting speaker's feelings. Most of feedbacks are not active listening techniques and the distribution of active * Bu araştırma, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir. Proje no: 2013.02.05.617. ** Doç. Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Bolu, [email protected] *** Yrd. Doç. Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Bolu, [email protected] **** Arş. Gör., Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Bolu, [email protected] listening techniques' is uneven. Besides face to face interviews show that most of the teachers are not well informed about active listening.

Anahtar Kelimeler

Turkish language education , listening education , active listening , feedback , asking question.

Kaynakça

Kaynakça
Andersen, J. (2008). Developing Active Listening Skills. IDEA Fitness Journal, 85-87.
Anderson, L. W.; Krathwohl, D. R.; Airasian, P. W.; Cruikshank, K. A.; Mayer, R. E.; Pintrich, P. R.; Raths, J. ve Wittrock, M. C. (2014). Öğrenme, Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili Bir Sınıflama (çev. D. A. Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Antai-Otong, D. (1999). Active Listening at Work. American Journal of Nursing, 2(99), 24L-24P.
Birden, N. (2001). Etkili Dinleme Sürecinde Öğretmen ve Yönetici Algılamalarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bodie, G. D. (2011). The Active-Empathic Listening Scale (AELS): Conceptualization and Evidence of Validity within the Interpersonal Domain, Communication Quarterly, 3(59), 277-295.
Cheon, J. ve Grant, M. (2009). Web-Based Assessment Tool for Communication and Active Listening Skill Development. Tech Trends, 6(53), 24-34.
Cihangir Çankaya, Z. (2011). Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Comer, L. B. ve Drollinger, T. (1999). Active Empathic Listening and Selling Success, A Conceptual Framework. Journal of Personal Selling & Sales Management, XIX-1, 15-29.
Cüceloğlu, D. (2013). Yeniden İnsan İnsana (47. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çiftçi, Ö. (2007). Aktif Dinleme. Millî Eğitim Dergisi, 176(36), 231-242.
DeVito, J. A. (1995). The Interpersonal Communication Book. New York: Haper Collins College Publishers.
Doğan, Y. (2011). Dinleme Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Gordon, T. (2004). Etkili Öğretmenlik Eğitimi (17. Baskı, Çev. E. Aksay). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Gordon, T. (2013). Etkili Öğretmenlik Eğitimi (5. baskı, çev. S. Karakale). İstanbul: Profil Yayıncılık.
Hanna, T. W. (2011). Assessing the Dimensionality of Active Listening in the Workplace. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, San Jose: San Jose State University The Department of Psychology.
Hoppe, M. (2006). Active Listening Improve Your Ability to Listen and Lead. NC USA, Greensboro.
Hutchby, I. (2005). Active Listening: Formulations and the Elicitation of Feelings-Talk in Child Counselling, Research on Language & Social Interaction, 38:3, 303-329.
İzin, N. (2006). Dil Becerilerinin Gelişiminde Öz Güven. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karaköse, R. (2005). Ergenlerle Etkili İletişim. Ankara: Nobel Yayınları.
Lawrence, S. G. (1997). A Principal's Active Listening Skills and Teachers' Perceptions of the Principal's Leader Behaviors. Yayımlanmamış Doktora Tezi, MI: The University of Southern Mississippi.
MacKay, I. (1997). Dinleme Becerisi (Çev. B. Aksu ve O. Cankoçak). Ankara: İlk Kaynak Yayınları.
Matheson, S., Moon, M. ve Winiecki, A. (2000). Improving Student Ability to Follow Directions through the Use of Listening Skills Instruction. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Illinois: Saint Xavier University.
MEB (Komisyon) (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (Komisyon) (2009). Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Mishima, N.; Kubota, S. ve Nagata, S. (2000). The Development of a Questionnaire to Assess the Attitude of Active Listening. Journal of Occupational Health, 42, 111-118.
Nichols, M. P. (1995). The Lost Art of Listening. New York: The Guilford Press.
Orlov, A. B. (1992). Carl Rogers and Contemporary Humanism. Journal of Russian and East European Psychology, 30, 36-41.
Özbay, M. (2005). Dinleme Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Rogers, C. R. (1955). Active Listening. Chicago, US: University of Chicago Industrial Relations Center.
Salem, R. (2003). Empathic Listening. (http://www.beyondintractability.org/essay/emphatic_listening/, 10.06.2014 tarihinde erişildi.)
Weger, H.; Castle, G. R. ve Emmett, M. C. (2010). Active Listening in Peer Interviews: The Influence of Message Paraphrasing on Perceptions of Listening Skill, International Journal of Listening, 24:1, 34-49.
Yalçın, A. (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri, Yeni Yaklaşımlar (2. baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Türkçe Öğretmenlerinin Etkin Dinleme ve Dönüt Durumları

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 85 - 106, 28.10.2014

Halit Karatay , Salih Dolunay , Ömer Savaş

https://doi.org/10.16916/aded.67920

Cited By: 6

Öz

Etkin dinleme, dinleyicinin konuşan kişiyi tam olarak anlamayı hedeflediği ve bunu gösteren geri iletimlerde bulunduğu dinleme yöntemidir. Etkin dinleme becerisinin öğrencilere kazandırılmasında çok büyük rolü olan Türkçe öğretmenleri, bu beceriden yararlanarak onlara örnek olmak durumundadır. Bu araştırmada, Türkçe öğretmenlerinin, etkin dinlemenin göstergesi olan sözlü dönüt tekniklerinden ne kadar ve ne oranda yararlandığı belirlenmiştir. Araştırmada katılımlı gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma grubu, Bolu il merkezindeki farklı sosyoekonomik çevrelerde bulunan 6 ortaokulda çalışan 5 bay ve 5 bayan Türkçe öğretmenidir. Etkin dinleme tekniklerini uygulama durumlarını belirlemek için öğretmenler farklı zamanlarda 40 ders saati gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin kullandıkları tekniklerin içerik analizi yapılarak bunlar kendi içinde sınıflandırılmış, kullanım sayıları ve oranları belirlenmiştir. Buna göre öğretmenlerin yansıtma ve soru sorma tekniklerini kullandıkları, duyguların anlaşıldığını gösterme tekniğini hiç kullanmadıkları görülmüştür. Ayrıca sınıfta kullanılan dönütlerin çoğunun etkin dinleme tekniği niteliği taşımadığı ve etkin dinleme tekniklerinin kullanımındaki dağılımın oldukça çarpık olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerle yüz yüze yapılan görüşmeler ise, çoğunun etkin dinleme teknikleri hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi , dinleme eğitimi , etkin dinleme , dönüt , soru sorma

Kaynakça

Kaynakça
Andersen, J. (2008). Developing Active Listening Skills. IDEA Fitness Journal, 85-87.
Anderson, L. W.; Krathwohl, D. R.; Airasian, P. W.; Cruikshank, K. A.; Mayer, R. E.; Pintrich, P. R.; Raths, J. ve Wittrock, M. C. (2014). Öğrenme, Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili Bir Sınıflama (çev. D. A. Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Antai-Otong, D. (1999). Active Listening at Work. American Journal of Nursing, 2(99), 24L-24P.
Birden, N. (2001). Etkili Dinleme Sürecinde Öğretmen ve Yönetici Algılamalarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bodie, G. D. (2011). The Active-Empathic Listening Scale (AELS): Conceptualization and Evidence of Validity within the Interpersonal Domain, Communication Quarterly, 3(59), 277-295.
Cheon, J. ve Grant, M. (2009). Web-Based Assessment Tool for Communication and Active Listening Skill Development. Tech Trends, 6(53), 24-34.
Cihangir Çankaya, Z. (2011). Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Comer, L. B. ve Drollinger, T. (1999). Active Empathic Listening and Selling Success, A Conceptual Framework. Journal of Personal Selling & Sales Management, XIX-1, 15-29.
Cüceloğlu, D. (2013). Yeniden İnsan İnsana (47. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çiftçi, Ö. (2007). Aktif Dinleme. Millî Eğitim Dergisi, 176(36), 231-242.
DeVito, J. A. (1995). The Interpersonal Communication Book. New York: Haper Collins College Publishers.
Doğan, Y. (2011). Dinleme Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Gordon, T. (2004). Etkili Öğretmenlik Eğitimi (17. Baskı, Çev. E. Aksay). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Gordon, T. (2013). Etkili Öğretmenlik Eğitimi (5. baskı, çev. S. Karakale). İstanbul: Profil Yayıncılık.
Hanna, T. W. (2011). Assessing the Dimensionality of Active Listening in the Workplace. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, San Jose: San Jose State University The Department of Psychology.
Hoppe, M. (2006). Active Listening Improve Your Ability to Listen and Lead. NC USA, Greensboro.
Hutchby, I. (2005). Active Listening: Formulations and the Elicitation of Feelings-Talk in Child Counselling, Research on Language & Social Interaction, 38:3, 303-329.
İzin, N. (2006). Dil Becerilerinin Gelişiminde Öz Güven. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karaköse, R. (2005). Ergenlerle Etkili İletişim. Ankara: Nobel Yayınları.
Lawrence, S. G. (1997). A Principal's Active Listening Skills and Teachers' Perceptions of the Principal's Leader Behaviors. Yayımlanmamış Doktora Tezi, MI: The University of Southern Mississippi.
MacKay, I. (1997). Dinleme Becerisi (Çev. B. Aksu ve O. Cankoçak). Ankara: İlk Kaynak Yayınları.
Matheson, S., Moon, M. ve Winiecki, A. (2000). Improving Student Ability to Follow Directions through the Use of Listening Skills Instruction. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Illinois: Saint Xavier University.
MEB (Komisyon) (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (Komisyon) (2009). Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Mishima, N.; Kubota, S. ve Nagata, S. (2000). The Development of a Questionnaire to Assess the Attitude of Active Listening. Journal of Occupational Health, 42, 111-118.
Nichols, M. P. (1995). The Lost Art of Listening. New York: The Guilford Press.
Orlov, A. B. (1992). Carl Rogers and Contemporary Humanism. Journal of Russian and East European Psychology, 30, 36-41.
Özbay, M. (2005). Dinleme Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Rogers, C. R. (1955). Active Listening. Chicago, US: University of Chicago Industrial Relations Center.
Salem, R. (2003). Empathic Listening. (http://www.beyondintractability.org/essay/emphatic_listening/, 10.06.2014 tarihinde erişildi.)
Weger, H.; Castle, G. R. ve Emmett, M. C. (2010). Active Listening in Peer Interviews: The Influence of Message Paraphrasing on Perceptions of Listening Skill, International Journal of Listening, 24:1, 34-49.
Yalçın, A. (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri, Yeni Yaklaşımlar (2. baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Alan Eğitimleri
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Halit Karatay Salih Dolunay Ömer Savaş
Yayımlanma Tarihi	28 Ekim 2014
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2014 Cilt: 2 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Karatay, H., Dolunay, S., & Savaş, Ö. (2014). Türkçe Öğretmenlerinin Etkin Dinleme ve Dönüt Durumları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 85-106. https://doi.org/10.16916/aded.67920