Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Early Literacy Practices of Preschool Teachers

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 51 - 65, 29.01.2025

Serap Özbek , Filiz Yurtal , Ebru Deretarla Gül

https://doi.org/10.16916/aded.1537636

Öz

This study aimed to determine the practices of preschool teachers within the scope of early literacy activities. Preschool activities play an important role in children's acquisition of early literacy skills. Activities that ensure the development of all components of the language, including reading, writing, listening and speaking processes, are implemented as early literacy activities. The study group consisted of 232 preschool teachers working in private and public education institutions affiliated to the Ministry of National Education. Data for the study was collected via a questionnaire, entitled the “Preschool Teachers' Early Literacy Practices Questionnaire”, which was created by the researchers after reviewing the relevant literature. The results of the study revealed that preschool teachers emphasized verbal language, vocabulary, visual perception, and pre-writing skills over awareness of letters, print and phonology which are, in fact, the most important sub-skills of early literacy in their practices.

Anahtar Kelimeler

Early literacy language skills preschool teacher

Kaynakça

  • Adams, C. (1990). A prospective study of the relationship between specific language impairment, phonological disorders and reading retardation. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 31(7), 1027-1050. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1990.tb00844.x
  • Altınkaynak, Ş. Ö. (2014). Aile temelli okuma yazmaya hazırlık programının çocukların okuma yazmaya hazırlık becerilerine etkisi (Yayınlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bayraktar, V. (2013). Okuma yazma eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma yazma becerilerine etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
  • Brady, S., Fowler, A., Stone, B., & Winbury, N. (1994). Training phonological awareness: A study with inner-city kindergarten children. Annals of Dyslexia, 44, 26-59.
  • Cameron, T. A., Taumoepeau, M., Clarke, K., McDowall, P., & Schaughency, E. (2020). Describing patterns of early literacy skill development in the first year of school and reading instruction in a New Zealand sample. School Psychology, 35(4), 243. https://doi.org/10.1037/spq0000370
  • Carvalhais, L., Limpo, T., Richardson, U., & Castro, S. L. (2020). Effects of the Portuguese Graphogame on reading, spelling, and phonological awareness in second graders struggling to read. The Journal of Writing Research, 12(1). https://doi.org/10.17239/jowr-2020.12.01.02
  • Cheesman, E. A., McGuire, J. M., Shankweiler, D., & Coyne, M. (2009). First-year teacher knowledge of phonemic awareness and its instruction. Teacher Education and Special Education, 32(3), 270-289. https://doi.org/10.1177/0888406409339685
  • Chow, B. W. Y., & McBride-Chang, C. (2003). Promoting language and literacy development through parentchild reading in Hong Kong preschoolers. Early Education and Development, 14, 233–248.
  • Clingenpeel, BT ve Pianta, RC (2007). Annelerin birinci sınıf öğrencileriyle olan duyarlılıkları ve kitap okuma etkileşimleri. Erken Eğitim ve Gelişim, 18 (1), 1–22. https://doi.org/10.1080/10409280701274345
  • Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap.
  • Cunningham, A. E., & Stanovich, K. E. (1997). Early reading acquisition and its relation to reading experience and ability 10 years later. Developmental psychology, 33(6), 934. https://doi.org/10.1037/0012-1649.33.6.934
  • Cunningham, A. E., & Davidson, M. (2005). Current models of professional development for reading education: Teacher study groups. Invited paper presented at the Pacific Resources for Education and Learning (PREL), Honolulu, HI.
  • Çetin, A. (2019). Erken okuryazarlık becerileri eğitim programının erken okuryazarlık ve erken matematik becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çetinkaya, S. ve Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmalar Dergisi, 12, 253-271.
  • Deryakulu, D. (2014). Epistemolojik inançlar. Y. Kuzgun., D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (ss .259-288). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Dickinson, D. K., & Tabors, P. O. (2001). Beginning literacy with language: Young children learning at home and school. Maryland: Paul H Brookes Publishing.
  • Efe, M. (2018). Düşük sosyo-kültürel özellikteki okulöncesi dönem 48-66 ay çocuklarına etkileşimli kitap okuma programının yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ekinci, N. ve Tican, C. (2017). Sınıf öğretmenlerin epistemolojik inançları ve düşünme becerilerinin öğretimine yönelik sınıf içi uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6, 1747-1773.
  • Er, S. (2020). Erken okuryazarlık eğitimi. G. Uludağ & T. Durmuş (Ed.), Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve sözel dil becerileri içinde, (ss. 51-65). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma ve yazma becerileri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Erdoğan, Ö. (2011). İlk okuma-yazma süreci için önemli bir beceri fonolojik farkındalık. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 24, 161-180.
  • Ergül, C., Karaman, G., Akoğlu, G., Tufan, M., Sarıca, A. D. ve Kudret, Z. B. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “erken okuryazarlık” kavramına ilişkin bilgi düzeyleri ve sınıf uygulamaları. Elementary Education Online, 42, 1449-1472.
  • Feyman Gök, N. (2013). Anaokullarında erken okur yazarlık çevresinin değerlendirilmesi ve sınıf ortamının çocukların erken okur yazarlık davranışına etkisi (Yayınlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Francis, D. J., Shaywitz, S. E., Stuebing, K. K., Shaywitz, B. A. ve Fletcher, J. M. (1996). Developmental lagversus deficit models of reading disability: A longitudinal, individual growth curves analysis. Journal of Educational Psychology, 88, 3-17. https://doi.org/10.1037/0022-0663.88.1.3
  • Gibbs, A. S., & Reed, D. K. (2020). Shared reading and guided play for vocabulary ınstruction with young children. Teaching Exceptional Children, 53(4), 280-288. https://doi.org/10.1177/0040059920968874
  • Gliner, J.A., Morgan, G.A. ve Leech, N.L. (2023). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Goldschmidt, P. ve Phelps, G. (2010). Does teacher professional development affect content and pedagogical knowledge: How much and for how long?. Economics of Education Review, 29(3), 432-439. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2009.10.002
  • Gray, A. L. ve McCutchen, D. (2006). Young readers’ use of phonological information: phonological awareness, memory, and comprehension. Journal of Learning Disabilities, 39, 325-333.
  • Gül, E. D. ve Bal, S. (2006). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin bakış açıları sınıf içi kullanılan materyal ve etkinlikler ile çocukların okuma yazmaya ilgilerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitim Dergisi, 1, 33-51.
  • Gönen, M., Ünüvar, P., Bıçakçı, M., Koçyiğit, S., Yazıcı, Z., Orçan, M., Aslan, D., Güven, G. ve Özyürek, A. (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin dil etkinliklerini uygulama biçimlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(19), 23-40.
  • Hargrave, A. C., ve Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and reading. Early Childhood Research Quarterly, 15, 75–90.
  • Hoover, W. A. ve Gough, P.B. (1990). The simple view of reading. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 2, 127– 160. https://doi.org/10.1007/BF00401799
  • Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Ergül, C. (2017). Anasınıfı çocuklarının erken okuryazarlık beceri profili ankara örneklemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18, 61-87.
  • Kartal, H. ve Güner, F. (2016). Okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabındaki etkinliklerin ses bilgisi farkındalığı açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9, 14-30.
  • Kostelnık, M. J., Soderman, A.K., Whiren A.P. ve Rupiper M.L. (2019). Gelişime uygun eğitim programı erken çocukluk eğitiminde en iyi uygulamalar. (E. Ahmetoğlu, İ. H. Acar, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Lonigan, C. J., Burgess, S. R., & Anthony, J. L. (2000). Development of emergent literacy and early reading skills in preschool children: Evidence from a latent-variable longitudinal study. Developmental Psychology, 36, 596-613.
  • McCutchen, D., Abbott, R. D., Green, L. B., Beretvas, S. N., Cox, S., Potter, N. S., ... & Gray, A. L. (2002). Beginning literacy: Links among teacher knowledge, teacher practice, and student learning. Journal of Learning Disabilities, 35(1), 69-86.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
  • National Early Literacy Panel (NELP). (2008). Developing early literacy: Report of the national early literacy panel. Washington, DC: National Institute for Literacy. https://lincs.ed.gov/publications/pdf/NELPReport09.pdf
  • Neuman, S. B. ve Cunningham, L. (2009). The impact of professional development and coaching on early language and literacy instructional practices. American Educational Research Journal, 46(2), 532-566. https://doi.org/10.3102/0002831208328088
  • Ott, P. (1997). How to detect and manage dyslexia. A reference and resource manual. London: Heinemann Educational Pub.
  • Phillips, B. M., Clancy-Menchetti, J., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children: Lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education, 28(1), 3-17.
  • Polat, S. (2019). Anaokulu öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri hakkındaki görüşleri ve sınıf içi uygulamaları (Yayınlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
  • Razon, N. (1982). Okuma güçlükleri. Eğitim ve Bilim, 7(39), 19-29.
  • Riley, J. L. (1996). The ability to label the letters of the alphabet at school entry: A discussion on its value. Journal of Research in Reading, 19, 87-101.
  • Rogoff, B. (1990). Apprenticeship in thinking: Cognitive development in social context. New York: Oxford University Press.
  • Sezgin Yalçıntaş, E., Ulus, L. ve Aksoy, B. A. (2019) Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin erken okur yazarlıkla ilgili sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1128-1146.
  • Shonkoff, J. ve Phillips, D. (Eds.). (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. Washington: National Academy Press.
  • Şahin, L. (2019). Okul öncesi eğitim döneminde erken okur yazarlık becerilerine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
  • Torgesen, J. K. ve Burgess, S. R. (1998). Consistency of reading-related phonological processes throughout earlychildhood: evidence from longitudinal correlational- instructional studies. In J. Metsala & L. Ehri (Eds.), Word recognition in beginning reading, (pp. 161-188), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Inc.
  • Turan, F. ve Topcu, Z. (2018). Erken okuryazarlık üzerinde paylaşımlı kitap okumanın rolü okul ve ev ortamı açısından etkileri. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5, 11-33.
  • Uzun, İ. B. (2021). Farklı bilişsel tempoya sahip çocukların erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Valdez-Menchaca, M. C. ve Whitehurst, G. J. (1992). Accelerating language development through picture book reading: A systematic extension to Mexican day-care. Developmental Psychology, 28, 1106–1114.
  • Wasik, B. A. ve Bond, M. A. (2001). Beyond the pages of a book: Interactive book reading and language development in preschool classrooms. Journal of Educational Psychology, 93, 243–250.
  • Wasik, B.A., Bond, M.A. ve Hindman, A. (2006). The effects of a language and literacy intervention on HeadStart children and teachers. Journal of Educational Psychology, 98(1), 63-74.
  • Whitehurst, G. J., Arnold, D.S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M. ve Fischel, J. E. (1994). A Picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology 30, 679-689. https://psycnet.apa.org/1995-01254-001
  • Whitehurst, G. J. ve Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69(3), 848-872. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1998.tb06247.x
  • Wright, J. ve Jacobs, B. (2003). Phonological awareness and metacognitive strategies to children with reading difficulties: A comparison of two instructional methods. Educational Psychology, 18, 253-274.
  • Yangın, B. (2009). The relationship between readiness and reading and writing performances. Hacettepe University Journal of Education, 36, 316-326.
  • Yazıcıoğlu, T. (2021). Harf bilgisi. T. Kargın, D. Altun ve İ. Güldenoğlu (Ed.), Değerlendirmeden uygulamaya tüm yönleriyle erken okur yazarlık içinde (ss. 97-113). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Okul Öncesi Öğretmenlerin Erken Okuryazarlık Uygulamaları

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 51 - 65, 29.01.2025

Serap Özbek , Filiz Yurtal , Ebru Deretarla Gül

https://doi.org/10.16916/aded.1537636

Öz

Bu çalışma erken okuryazarlık etkinlikleri kapsamındaki okul öncesi öğretmenlerinin uygulamalarının neler olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çocukların okul öncesi dönemde erken okuryazarlığa ilişkin becerileri kazanmalarında okul öncesi dönemde uygulanan etkinlikler önemli bir yer tutmaktadır. Okuma, yazma, dinleme ve konuşma süreçleri de dahil olmak üzere dilin tüm bileşenlerinin gelişimini sağlayan etkinlikler erken okuryazarlık etkinlikleri olarak uygulanmaktadır. Çalışma grubunu Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel ve resmi eğitim kurumunda görev yapan 232 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri araştırmacılar tarafından ilgili alan yazın incelenerek oluşturulan “Okul Öncesi Öğretmenlerin Erken Okuryazarlık Uygulamaları Anketi” ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda, okul öncesi öğretmenleri etkinliklerinde sözel dil becerilerine, sözcük dağarcığı becerilerine, görsel algı becerilerine, yazı yazma öncesi becerilerine daha fazla önem verdiklerini, erken okuryazarlığın en önemli alt becerileri olan harf bilgisi, yazı farkındalık ve ses bilgisel farkındalığı daha az yer verdiklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Erken okuryazarlık dil becerileri okul öncesi öğretmeni

Kaynakça

  • Adams, C. (1990). A prospective study of the relationship between specific language impairment, phonological disorders and reading retardation. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 31(7), 1027-1050. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1990.tb00844.x
  • Altınkaynak, Ş. Ö. (2014). Aile temelli okuma yazmaya hazırlık programının çocukların okuma yazmaya hazırlık becerilerine etkisi (Yayınlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bayraktar, V. (2013). Okuma yazma eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma yazma becerilerine etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
  • Brady, S., Fowler, A., Stone, B., & Winbury, N. (1994). Training phonological awareness: A study with inner-city kindergarten children. Annals of Dyslexia, 44, 26-59.
  • Cameron, T. A., Taumoepeau, M., Clarke, K., McDowall, P., & Schaughency, E. (2020). Describing patterns of early literacy skill development in the first year of school and reading instruction in a New Zealand sample. School Psychology, 35(4), 243. https://doi.org/10.1037/spq0000370
  • Carvalhais, L., Limpo, T., Richardson, U., & Castro, S. L. (2020). Effects of the Portuguese Graphogame on reading, spelling, and phonological awareness in second graders struggling to read. The Journal of Writing Research, 12(1). https://doi.org/10.17239/jowr-2020.12.01.02
  • Cheesman, E. A., McGuire, J. M., Shankweiler, D., & Coyne, M. (2009). First-year teacher knowledge of phonemic awareness and its instruction. Teacher Education and Special Education, 32(3), 270-289. https://doi.org/10.1177/0888406409339685
  • Chow, B. W. Y., & McBride-Chang, C. (2003). Promoting language and literacy development through parentchild reading in Hong Kong preschoolers. Early Education and Development, 14, 233–248.
  • Clingenpeel, BT ve Pianta, RC (2007). Annelerin birinci sınıf öğrencileriyle olan duyarlılıkları ve kitap okuma etkileşimleri. Erken Eğitim ve Gelişim, 18 (1), 1–22. https://doi.org/10.1080/10409280701274345
  • Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap.
  • Cunningham, A. E., & Stanovich, K. E. (1997). Early reading acquisition and its relation to reading experience and ability 10 years later. Developmental psychology, 33(6), 934. https://doi.org/10.1037/0012-1649.33.6.934
  • Cunningham, A. E., & Davidson, M. (2005). Current models of professional development for reading education: Teacher study groups. Invited paper presented at the Pacific Resources for Education and Learning (PREL), Honolulu, HI.
  • Çetin, A. (2019). Erken okuryazarlık becerileri eğitim programının erken okuryazarlık ve erken matematik becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çetinkaya, S. ve Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmalar Dergisi, 12, 253-271.
  • Deryakulu, D. (2014). Epistemolojik inançlar. Y. Kuzgun., D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (ss .259-288). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Dickinson, D. K., & Tabors, P. O. (2001). Beginning literacy with language: Young children learning at home and school. Maryland: Paul H Brookes Publishing.
  • Efe, M. (2018). Düşük sosyo-kültürel özellikteki okulöncesi dönem 48-66 ay çocuklarına etkileşimli kitap okuma programının yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ekinci, N. ve Tican, C. (2017). Sınıf öğretmenlerin epistemolojik inançları ve düşünme becerilerinin öğretimine yönelik sınıf içi uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6, 1747-1773.
  • Er, S. (2020). Erken okuryazarlık eğitimi. G. Uludağ & T. Durmuş (Ed.), Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve sözel dil becerileri içinde, (ss. 51-65). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma ve yazma becerileri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Erdoğan, Ö. (2011). İlk okuma-yazma süreci için önemli bir beceri fonolojik farkındalık. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 24, 161-180.
  • Ergül, C., Karaman, G., Akoğlu, G., Tufan, M., Sarıca, A. D. ve Kudret, Z. B. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “erken okuryazarlık” kavramına ilişkin bilgi düzeyleri ve sınıf uygulamaları. Elementary Education Online, 42, 1449-1472.
  • Feyman Gök, N. (2013). Anaokullarında erken okur yazarlık çevresinin değerlendirilmesi ve sınıf ortamının çocukların erken okur yazarlık davranışına etkisi (Yayınlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Francis, D. J., Shaywitz, S. E., Stuebing, K. K., Shaywitz, B. A. ve Fletcher, J. M. (1996). Developmental lagversus deficit models of reading disability: A longitudinal, individual growth curves analysis. Journal of Educational Psychology, 88, 3-17. https://doi.org/10.1037/0022-0663.88.1.3
  • Gibbs, A. S., & Reed, D. K. (2020). Shared reading and guided play for vocabulary ınstruction with young children. Teaching Exceptional Children, 53(4), 280-288. https://doi.org/10.1177/0040059920968874
  • Gliner, J.A., Morgan, G.A. ve Leech, N.L. (2023). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Goldschmidt, P. ve Phelps, G. (2010). Does teacher professional development affect content and pedagogical knowledge: How much and for how long?. Economics of Education Review, 29(3), 432-439. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2009.10.002
  • Gray, A. L. ve McCutchen, D. (2006). Young readers’ use of phonological information: phonological awareness, memory, and comprehension. Journal of Learning Disabilities, 39, 325-333.
  • Gül, E. D. ve Bal, S. (2006). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin bakış açıları sınıf içi kullanılan materyal ve etkinlikler ile çocukların okuma yazmaya ilgilerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitim Dergisi, 1, 33-51.
  • Gönen, M., Ünüvar, P., Bıçakçı, M., Koçyiğit, S., Yazıcı, Z., Orçan, M., Aslan, D., Güven, G. ve Özyürek, A. (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin dil etkinliklerini uygulama biçimlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(19), 23-40.
  • Hargrave, A. C., ve Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and reading. Early Childhood Research Quarterly, 15, 75–90.
  • Hoover, W. A. ve Gough, P.B. (1990). The simple view of reading. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 2, 127– 160. https://doi.org/10.1007/BF00401799
  • Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Ergül, C. (2017). Anasınıfı çocuklarının erken okuryazarlık beceri profili ankara örneklemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18, 61-87.
  • Kartal, H. ve Güner, F. (2016). Okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabındaki etkinliklerin ses bilgisi farkındalığı açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9, 14-30.
  • Kostelnık, M. J., Soderman, A.K., Whiren A.P. ve Rupiper M.L. (2019). Gelişime uygun eğitim programı erken çocukluk eğitiminde en iyi uygulamalar. (E. Ahmetoğlu, İ. H. Acar, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Lonigan, C. J., Burgess, S. R., & Anthony, J. L. (2000). Development of emergent literacy and early reading skills in preschool children: Evidence from a latent-variable longitudinal study. Developmental Psychology, 36, 596-613.
  • McCutchen, D., Abbott, R. D., Green, L. B., Beretvas, S. N., Cox, S., Potter, N. S., ... & Gray, A. L. (2002). Beginning literacy: Links among teacher knowledge, teacher practice, and student learning. Journal of Learning Disabilities, 35(1), 69-86.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
  • National Early Literacy Panel (NELP). (2008). Developing early literacy: Report of the national early literacy panel. Washington, DC: National Institute for Literacy. https://lincs.ed.gov/publications/pdf/NELPReport09.pdf
  • Neuman, S. B. ve Cunningham, L. (2009). The impact of professional development and coaching on early language and literacy instructional practices. American Educational Research Journal, 46(2), 532-566. https://doi.org/10.3102/0002831208328088
  • Ott, P. (1997). How to detect and manage dyslexia. A reference and resource manual. London: Heinemann Educational Pub.
  • Phillips, B. M., Clancy-Menchetti, J., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children: Lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education, 28(1), 3-17.
  • Polat, S. (2019). Anaokulu öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri hakkındaki görüşleri ve sınıf içi uygulamaları (Yayınlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
  • Razon, N. (1982). Okuma güçlükleri. Eğitim ve Bilim, 7(39), 19-29.
  • Riley, J. L. (1996). The ability to label the letters of the alphabet at school entry: A discussion on its value. Journal of Research in Reading, 19, 87-101.
  • Rogoff, B. (1990). Apprenticeship in thinking: Cognitive development in social context. New York: Oxford University Press.
  • Sezgin Yalçıntaş, E., Ulus, L. ve Aksoy, B. A. (2019) Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin erken okur yazarlıkla ilgili sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1128-1146.
  • Shonkoff, J. ve Phillips, D. (Eds.). (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. Washington: National Academy Press.
  • Şahin, L. (2019). Okul öncesi eğitim döneminde erken okur yazarlık becerilerine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
  • Torgesen, J. K. ve Burgess, S. R. (1998). Consistency of reading-related phonological processes throughout earlychildhood: evidence from longitudinal correlational- instructional studies. In J. Metsala & L. Ehri (Eds.), Word recognition in beginning reading, (pp. 161-188), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Inc.
  • Turan, F. ve Topcu, Z. (2018). Erken okuryazarlık üzerinde paylaşımlı kitap okumanın rolü okul ve ev ortamı açısından etkileri. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5, 11-33.
  • Uzun, İ. B. (2021). Farklı bilişsel tempoya sahip çocukların erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Valdez-Menchaca, M. C. ve Whitehurst, G. J. (1992). Accelerating language development through picture book reading: A systematic extension to Mexican day-care. Developmental Psychology, 28, 1106–1114.
  • Wasik, B. A. ve Bond, M. A. (2001). Beyond the pages of a book: Interactive book reading and language development in preschool classrooms. Journal of Educational Psychology, 93, 243–250.
  • Wasik, B.A., Bond, M.A. ve Hindman, A. (2006). The effects of a language and literacy intervention on HeadStart children and teachers. Journal of Educational Psychology, 98(1), 63-74.
  • Whitehurst, G. J., Arnold, D.S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M. ve Fischel, J. E. (1994). A Picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology 30, 679-689. https://psycnet.apa.org/1995-01254-001
  • Whitehurst, G. J. ve Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69(3), 848-872. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1998.tb06247.x
  • Wright, J. ve Jacobs, B. (2003). Phonological awareness and metacognitive strategies to children with reading difficulties: A comparison of two instructional methods. Educational Psychology, 18, 253-274.
  • Yangın, B. (2009). The relationship between readiness and reading and writing performances. Hacettepe University Journal of Education, 36, 316-326.
  • Yazıcıoğlu, T. (2021). Harf bilgisi. T. Kargın, D. Altun ve İ. Güldenoğlu (Ed.), Değerlendirmeden uygulamaya tüm yönleriyle erken okur yazarlık içinde (ss. 97-113). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Toplam 61 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkçe Eğitimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Serap Özbek 0009-0001-5720-8350

Filiz Yurtal 0000-0002-5749-4414

Ebru Deretarla Gül 0000-0002-6241-8109

Erken Görünüm Tarihi 15 Ocak 2025
Yayımlanma Tarihi 29 Ocak 2025
Gönderilme Tarihi 23 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 12 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025Cilt: 13 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Özbek, S., Yurtal, F., & Deretarla Gül, E. (2025). Okul Öncesi Öğretmenlerin Erken Okuryazarlık Uygulamaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 13(1), 51-65. https://doi.org/10.16916/aded.1537636

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.