Öz
Despite the ever changing circumstances of today, values which leave
their marks on society and guide future generations through the transfer of
culture, stand out among the most fundamental moral elements that the
individuals must hold. Experiences in school play a significant role in
individuals’ acquisition of their values. The majority of the core values that
are among the building blocks of our national culture are acquired through
textbooks and texts which function as the implementing tools of the curriculum.
In order for individuals to display those values in their behaviors, they primarily
need to be conscious of them and internalize them. Through this process, individuals
shape their behaviors and develop their personality socially, emotionally, cognitively
and morally. The purpose of this study is to determine both the core values included
in the texts of the 6th grade Turkish course books prepared by the
Ministry of Education (MEB) and the relationship between the texts and the
values. The study is qualitative by design. Content analysis was used as the
method of data analysis. The texts used for analysis in this study are a total
of 32 texts (written/audio) - 24 reading texts and 8 listening texts in the eight
themes in the 6th grade secondary school Turkish course book taught
at the MEB secondary schools and İmam-Hatip secondary schools. Extensive
reading texts were not included. The results pointed out the role literary
pieces played a role in children’s acquisition of the values in the texts of
the themes and also indicated that due
attention has to be given in the selection of the texts in Turkish course
books.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimine genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
- Aydın, M. Z (2010). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Eğitime Bakış.
- Bacalı, H. (2011). Değer Değer Midir?. Eğitime Bakış, 7(19), 18-21.
- Berkowitz Marvin W. (2011) What works in values education. International Journal of Educational Research, 50(3), 153–158
- Demiral, Ö. ve Kaya Z. (2012). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi.
- Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler Eğitimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6(2), 244-255.
- Doğan, B. ve A. Gülüşen (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
- Ekici Çelikpazu, E. ve Aktaş E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 413-424.
- Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
- Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Güneş, F. (2015). Değerler eğitiminde yaklaşım ve modeller. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
- Kırmızı Susar, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
- McCullough, M.E., & Snyder, C.R. (2000). Classical sources of human strength: Revisiting an old home and building a new one. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 1- 10.
- Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to desing and implementation. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
- MEB, (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB (2018). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues a handbook and classification. New York: Oxford University Press.
- Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şen, Ü. (2008). 6.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. KKTC: Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
- TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2013). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe programları, Ankara: Nobel Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öz
Günümüzün
değişen şartlarına rağmen toplumda derin iz bırakan ve kültür aktarımını
sağlayıp gelecek kuşaklara yön veren değerler, bireylerin sahip çıkması gereken
en temel manevi unsurların başında gelmektedir. Bireylerin değerleri kazanması
sürecinin önemli bir kısmını okul yaşantısı oluşturmaktadır. Milli kültürümüzün
temel yapı taşlarından olan kök değerlerin büyük bir çoğunluğu programın
uygulayıcısı olan ders kitapları ve metinler aracılığıyla kazanılmaktadır.
Bireylerin temalarda yer alan bu değerleri davranışlarına yansıtabilmeleri için
öncelikle değerlerin farkına varıp içselleştirmeleri gerekmektedir. Böylece
birey davranışlarını yönlendirerek kişiliğini sosyal, duygusal, bilişsel ve
ahlaki yönden geliştirmektedir. Bu çalışmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığımızın
hazırladığı 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda yer alan temalardaki metinlerin kök
değerlerini tespit etmek ve bu değerlerin metinlerle ilişkisini belirlemektir.
Araştırma nitel araştırma metodolojisine uygun olarak hazırlanmıştır.
Araştırmanın veri analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın materyalini, MEB Ortaokul ve İmam-Hatip Ortaokulu 6. Sınıf Ortaokul
Türkçe Ders Kitabı’ndaki 8 tema içerisinden 24 okuma metni ve 8 dinleme metni olmak üzere toplam 32 metin (belge/doküman) oluşturmaktadır.
Serbest okuma metinleri, kapsam dışı tutulmuştur. Araştırma sonucunda
çocukların temalarda yer alan metinlerdeki değerleri kazanmasında edebi
eserlerin rolüne değinilmiş ve bu bağlamda Türkçe ders kitaplarında yer alan
metinlerin seçimine gösterilmesi gereken özenin önemi vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimine genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
- Aydın, M. Z (2010). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Eğitime Bakış.
- Bacalı, H. (2011). Değer Değer Midir?. Eğitime Bakış, 7(19), 18-21.
- Berkowitz Marvin W. (2011) What works in values education. International Journal of Educational Research, 50(3), 153–158
- Demiral, Ö. ve Kaya Z. (2012). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi.
- Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler Eğitimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6(2), 244-255.
- Doğan, B. ve A. Gülüşen (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
- Ekici Çelikpazu, E. ve Aktaş E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 413-424.
- Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
- Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Güneş, F. (2015). Değerler eğitiminde yaklaşım ve modeller. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
- Kırmızı Susar, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
- McCullough, M.E., & Snyder, C.R. (2000). Classical sources of human strength: Revisiting an old home and building a new one. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 1- 10.
- Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to desing and implementation. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
- MEB, (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB (2018). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues a handbook and classification. New York: Oxford University Press.
- Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şen, Ü. (2008). 6.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. KKTC: Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
- TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2013). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe programları, Ankara: Nobel Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 7 Sayı: 4 |
Cited By
Kök Değerler Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin İncelenmesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1455540
Kök değerler açısından Açık Öğretim Ortaokulu Türkçe ders kitaplarının incelenmesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1346202
Examination of middle school mathematics textbooks in terms of values
International Electronic Journal of Mathematics Education
https://doi.org/10.29333/iejme/12908
Sınıf Türkçe ders kitabının değerler eğitimi bakımından öğretmen görüşlerine göre incelenmesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1221573
Narrative Texts in Secondary School Turkish Coursebooks in Terms of Core Values
Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi
https://doi.org/10.52974/jena.1133254
Çocuk Kalbi İsimli Çocuk Romanının Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda Yer Alan Kök Değerler Açısından İncelenmesi
Gaziantep University Journal of Social Sciences
https://doi.org/10.21547/jss.1013898
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki “Erdemler” Temasında Yer Alan Metinlerde “Kök Değerler”
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.33437/ksusbd.727783
Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.