Türkçe Anadili Konuşucuları İçin Konuşma Becerisi Değerlendirme Çerçevesi Önerisi

B. Ümit Bozkurt

doi:10.16916/aded.336385

Araştırma Makalesi

Türkçe Anadili Konuşucuları İçin Konuşma Becerisi Değerlendirme Çerçevesi Önerisi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 924 - 947, 30.10.2017

B. Ümit Bozkurt

https://doi.org/10.16916/aded.336385

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmada Türkçe
anadili konuşucuları için kuramsal olarak desteklenmiş bir konuşma becerisi
değerlendirme çerçevesi oluşturmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda alan yazını
taranarak var olan 28 ölçme aracı, ulamları ve ölçütleri bakımından
karşılaştırılmış ve yeniden sınıflandırılarak ortak değerlendirme ölçütlerine
ulaşılmıştır. Bu aşamada ölçme araçları, tümdengelimli içerik çözümlemesi
yaklaşımına göre çözümlenmiştir. Buna ek olarak sözel dil üretiminin nasıl ve
hangi sırayla gerçekleştiğini modelleyen araştırmalar da gözden geçirilmiş ve konuşma
sürecinin bileşenlerini belirlemede kuramsal destek elde edilmiştir. Son olarak
beş boyuttan oluşan (söyleyiş, akıcılık, dil yetkinliği, içerik, etkileşim)
konuşma becerisi değerlendirme çerçevesi oluşturulmuştur. Bu çerçevenin dil
öğretim ortamlarında konuşma becerisi değerlendirilirken yol gösterici olacağı
öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

değerlendirme çerçevesi, durum belirleme, ölçme-değerlendirme, konuşma becerisi, alan yazını değerlendirmesi

Kaynakça

ACTFL (2012). The ACTFL proficiency guidelines: Speaking. Yonkers, NY: ACTFL.
Akyol, H. (2010). Türkçe öğretimi yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Aykaç, M. (2011). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin anlatma becerilerine etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi
Bock, K., & Levelt, W.J.M. (1994). Language production. Grammatical encoding. M.A. Gernsbacher (Ed.). Handbook of psycholinguistics (ss.741-779). New York: Academic Press
Bulut, K. (2015). Mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma beceri ve kaygılarına etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bygte, M. (2003). Speaking (10. baskı). Oxford: Oxford University Press.
Council of Europe. (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Cambridge: CUP.
Çintaş-Yıldız, D. ve Yavuz, M. (2012). Etkili konuşma ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 7 (2), 319-334.
Dell, G.S. (1986). A spreading-activation theory of retrieval in sentence production. Psychological Review, 93, 283-321.
Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Erdem, A. (2012). Yapılandırmacı karma öğrenme ortamlarının dinleme ve konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Erdem, A. ve Erdem, M. (2014). “DinleİzleAnlat” dinleme ve konuşma yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 418-432.
Fromkin, V. A. (1973). Speech errors as linguistic evidence. The Hague, Netherlands: Mouton.
Garrett, M. F. (1980). The limits of accommodation. V. Fromkin (Ed.), Errors in linguistic performance (ss. 263-271). New York: Academic.
Göçer, A. (2014). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Güneş, F. (2014). Konuşma öğretimi yaklaşım ve modelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1 – 27.
Gürhan, D. (2013). Ses eğitimi çalışmalarının politikacıların konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Hughes, A. (2003) Testing for language teachers. Cambridge: Cambridge University Press.
İmer, K., Kocaman, A. ve Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Kartallıoğlu, N. (2015). Bilişsel farkındalık stratejilerinin 7. sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerini geliştirmeye etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü (genişletilmiş 2. baskı). Ankara : Türk Dil Kurumu.
Kurudayıoğlu, M. (2013). Konuşma eğitimi. İstanbul: Kriter yayınları
Kuzu, T. ve Suna, H. E. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik hazırlıklı konuşma ölçeği geliştirme çalışması. M. Aksan ve (Ed.) 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildiriler (ss.139-147). Mersin: Mersin Üniversitesi.
Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü iletişim becerileri üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 44, 145-154.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
MEB (2007). Sosyal bilimler lisesi diksiyon ve hitabet dersi taslak öğretim programı. Ankara.
MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
Levelt, W. J. M. (1989). Speaking: From intention to articulation. Cambridge, Mass. The MIT Press.
Luoma, S. (2004). Assessing speaking. Cambridge: Cambridge University Press.
Orhan, S. (2010). Görsellerle desteklenmiş altı şapka düşünme tekniğinin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmesine etkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Öztürk, A. (1997). Tiyatro dersinin öğretmen adaylarındaki sözel iletişim becerilerine etkileri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Sallabaş, M. E. (2011). Aktif öğrenme yönteminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi. Muğla: Muğla Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Türk Dil Kurumu (TDK) (b.t.). Güncel Türkçe sözlük (çevrimiçi sözlük). 26.09.2017 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts adresinden erişilmiştir.
Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 90-112.
Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2016). Konuşma becerisinde aşamalı gelişim modelinin etkililiği üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (34), 78-97.
Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2011). Konuşma eğitimi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Topçuoğlu, F. ve Özden, M. (2012). Diksiyon ve konuşma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: ABC Kitabevi.
Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Akçağ Yayınları
Yangın, B. (2002). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2008). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Yüceer, D. (2014). Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri üzerine bir araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 924 - 947, 30.10.2017

B. Ümit Bozkurt

https://doi.org/10.16916/aded.336385

Cited By: 6

Öz

Kaynakça

ACTFL (2012). The ACTFL proficiency guidelines: Speaking. Yonkers, NY: ACTFL.
Akyol, H. (2010). Türkçe öğretimi yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Aykaç, M. (2011). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin anlatma becerilerine etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi
Bock, K., & Levelt, W.J.M. (1994). Language production. Grammatical encoding. M.A. Gernsbacher (Ed.). Handbook of psycholinguistics (ss.741-779). New York: Academic Press
Bulut, K. (2015). Mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma beceri ve kaygılarına etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bygte, M. (2003). Speaking (10. baskı). Oxford: Oxford University Press.
Council of Europe. (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Cambridge: CUP.
Çintaş-Yıldız, D. ve Yavuz, M. (2012). Etkili konuşma ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 7 (2), 319-334.
Dell, G.S. (1986). A spreading-activation theory of retrieval in sentence production. Psychological Review, 93, 283-321.
Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Erdem, A. (2012). Yapılandırmacı karma öğrenme ortamlarının dinleme ve konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Erdem, A. ve Erdem, M. (2014). “DinleİzleAnlat” dinleme ve konuşma yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 418-432.
Fromkin, V. A. (1973). Speech errors as linguistic evidence. The Hague, Netherlands: Mouton.
Garrett, M. F. (1980). The limits of accommodation. V. Fromkin (Ed.), Errors in linguistic performance (ss. 263-271). New York: Academic.
Göçer, A. (2014). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Güneş, F. (2014). Konuşma öğretimi yaklaşım ve modelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1 – 27.
Gürhan, D. (2013). Ses eğitimi çalışmalarının politikacıların konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Hughes, A. (2003) Testing for language teachers. Cambridge: Cambridge University Press.
İmer, K., Kocaman, A. ve Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Kartallıoğlu, N. (2015). Bilişsel farkındalık stratejilerinin 7. sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerini geliştirmeye etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü (genişletilmiş 2. baskı). Ankara : Türk Dil Kurumu.
Kurudayıoğlu, M. (2013). Konuşma eğitimi. İstanbul: Kriter yayınları
Kuzu, T. ve Suna, H. E. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik hazırlıklı konuşma ölçeği geliştirme çalışması. M. Aksan ve (Ed.) 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildiriler (ss.139-147). Mersin: Mersin Üniversitesi.
Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü iletişim becerileri üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 44, 145-154.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
MEB (2007). Sosyal bilimler lisesi diksiyon ve hitabet dersi taslak öğretim programı. Ankara.
MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
Levelt, W. J. M. (1989). Speaking: From intention to articulation. Cambridge, Mass. The MIT Press.
Luoma, S. (2004). Assessing speaking. Cambridge: Cambridge University Press.
Orhan, S. (2010). Görsellerle desteklenmiş altı şapka düşünme tekniğinin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmesine etkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Öztürk, A. (1997). Tiyatro dersinin öğretmen adaylarındaki sözel iletişim becerilerine etkileri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Sallabaş, M. E. (2011). Aktif öğrenme yönteminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi. Muğla: Muğla Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Türk Dil Kurumu (TDK) (b.t.). Güncel Türkçe sözlük (çevrimiçi sözlük). 26.09.2017 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts adresinden erişilmiştir.
Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 90-112.
Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2016). Konuşma becerisinde aşamalı gelişim modelinin etkililiği üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (34), 78-97.
Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2011). Konuşma eğitimi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Topçuoğlu, F. ve Özden, M. (2012). Diksiyon ve konuşma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: ABC Kitabevi.
Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Akçağ Yayınları
Yangın, B. (2002). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2008). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Yüceer, D. (2014). Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri üzerine bir araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Toplam 44 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm	Makaleler
Yazarlar	B. Ümit Bozkurt 0000-0003-2532-9104
Yayımlanma Tarihi	30 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017Cilt: 5 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Bozkurt, B. Ü. (2017). Türkçe Anadili Konuşucuları İçin Konuşma Becerisi Değerlendirme Çerçevesi Önerisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 924-947. https://doi.org/10.16916/aded.336385