Naki Tezel’in Türk Masalları Adlı Kitabının Değerler Açısından Analizi

Beytullah Karagöz

doi:10.16916/aded.331362

Araştırma Makalesi

Analysis Of Naki Tezel’s Book Türk Masalları (Turkish Tales) in Terms of Values

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 534 - 556, 28.07.2017

Beytullah Karagöz

https://doi.org/10.16916/aded.331362

Cited By: 4

Öz

The aim of this research is to classify the values in Naki Tezel's
work "Türk Masalları",using the Schwartz Value Scale and to determine
the importance of the work in the process of teaching values. This research is
a descriptive study, conducted in the qualitative research tradition, and the
data were collected, using document review. The values inthe fifty four tales
in the book were classified, using the Schwartz Value Scale, and the descriptive
analysis approach was preferred in the analysis of the data.At the end of the
analysis, it was determined that the most prevalent value groups in the work Türk Masalları were tradition (118) and
self-direction (116). These values were followed by benevolence (83), power
(75), achievement (74), hedonism (73), stimulation (45), concordance (40), and
security (25). It was found that the least-seen value group in the work was
universalism (10).Tradition and self-direction value groups were mostly found in
the talesKırk Kardeş (16), Altın Bülbül (11), Kısmetimi Arıyorum (10), Kara
Kedi (7), Kırkıncı Oda (7). It
was found that the value expressions, belonging in the universalism value group
were included in the tales Sihirli Yüzük
(2) and Kırkıncı Oda (2).

Anahtar Kelimeler

Naki Tezel, Turkish Tales, Values, Schwartz Value Scale

Kaynakça

Akkaya, N. (2014a). "Keloğlan masallarında yer alan değerlerin incelenmesi."Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 312-324.
Akkaya, N. (2017b). Oğuz Tansel’in masal dünyasında değerler. S. Sever, S. Karagül (Yay. Haz.), Uluslararasi Türk Masal Dünyasi ve Doğumunun 100. Yilinda Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 99-106).Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM.
Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017)."Kalila and Dimna as one of the traditional antecedents of modern classifications of values". International Education, 10 (3), 46-53.
Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Arıcı, A. F. (2016). "Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği."Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1017-1035.
Aslan, C. (2017). Oğuz Tansel'in derleyip yazdığı masalların duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. S. Sever, S. Karagül (Yay. Haz.), Uluslararasi Türk Masal Dünyasi ve Doğumunun 100. Yilinda Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler
Kitabı (ss. 131-152).Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM. Aydın, M. (2003). "Gençliğin değer algısı: Konya örneği."Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121-144.
Aytekin, M. (2015). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının değer iletimi açısından incelenmesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Beldağ, A. (2012). İlköğretim yedinci sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerlerin kazanılma düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Bolay, S. H. (2007). Aşkın değerler buhranı, değerler ve eğitimi.R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M Zengin (Ed.),Değerler ve Eğitimi(ss. 55-69). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
Demir, T. (2012). "İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye metinlerinde yer alan değer unsurlarının eşdizimsel örüntülemeler açısından görünümleri." Turkish Studies, 7 (2), 1063- 1078.
Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş Çocuk Yazını (2. Basım). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Ekşi, H. (2003). "Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları."Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79-96.
Elçin, Ş. (1993). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Günay, U. (1992). Masal, Türk Dünyası El Kitabı. (C3, 326). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Güney, E. C. (1971). Folklor ve halk edebiyatı. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları.
Güngör, E. (2010). Değerler psikoloji üzerinde araştırmalar (4. Basım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
Hall, B. (2003). The Omega Factor: A values-based approach for developing organizations and leadership. Paper presented at 2003 Servant Leadership Forum: Serving Students and the Common Good. 29 Mayıs 2017'de www.georgiahumanities.org adresinden alınmıştır.
Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000)."Learning and teaching about values: A review of recent research."Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169-202.
Hökelekli, H. (2011). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi (Muğla ili örneği).Muğla: Muğla Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Karaman-Kepenekci, Y. ve Aslan, C. (2013). "Ortaöğretim okullarına önerilen 100 Temel Eser’deki romanlarda insan hakları üzerine bir çözümleme."Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168),183-197.
Karatay, H. (2007). "Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi."Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,3, 463-475.
Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2012). "Yerel-evrensel ikileminde İlköğretim DKAB ve Sosyal Bilgiler öğretim programlarında değerler." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1573-1591.
Kılcan, B. (2016). "Ignác Kúnos’un kırk dört Türk peri masalı adlı eserinin değerler açısından incelenmesi." Turkish Journal of Education (TURJE), 5(3), 82-94.
Kırmızı, F. S. (2014). "4. Sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler." Değerler Eğitimi Dergisi, 12 (27), 217-259.
Kuçuradi, İ. (1998). İnsan ve değerleri. Ankara: Türk Felsefe Kurumu Yayınları.
Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). "Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı."Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Mert, E. L. (2013). "İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan öykü metinlerindeki değerlerin eşdizimli sözcükler bağlamında incelenmesi."İlköğretim Online, 12 (3), 809-821.
Özdemir, E. (2017). Göğüne sığmayan bulut. Ankara: Akılçelen Kitaplar.
Öztürk, Z. (2005). "On beşinci yüzyıl şairlerinden Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi’nin Yusuf ve Zeliha Mesnevisinde işlenen değerler."Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 43-74.
Parks, L., & Guay, R. P. (2009). "Personality, values, and motivation."Personality and Individual Differences, 47, 675–684.
Sapsağlam, Ö. (2017). "Okul öncesi dönem çocuklarının değer algılarının çizdikleri resimler ve sözlü anlatımlarına göre incelenmesi: Sorumluluk değeri örneği." Eğitim ve Bilim, 42 (189), 287-303.
Sever, E., Memiş A., & Sever, S. (2015). "Pertev Naili Boratav'in Zaman Zaman İçinde masal kitabının değerler açısından incelenmesi."Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, 246-263.
Şahin, N. (2015). İlkokul 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinin kültürel değerler açısından incelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Şimşek, T. (2005). Çocuk Edebiyatı. Konya: Suna Yayınları.
Tezel, N. (2014). Türk Masalları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
Ulusoy, K.,& Dilmaç, B.(2016). Değerler Eğitimİ. Ankara: Pegem Akademi.
Yavuzer, H. (2011). Çocuk psikolojisi. (33. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Basım). Ankara: Seçkin Yayınları.

Naki Tezel’in Türk Masalları Adlı Kitabının Değerler Açısından Analizi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 534 - 556, 28.07.2017

Beytullah Karagöz

https://doi.org/10.16916/aded.331362

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada Naki Tezel’in Türk Masalları adlı
eserindeki değerleri, Schwartz Değer Ölçeği’ne göre sınıflandırmak ve eserin değerler
eğitimi sürecindeki önemini belirlemek amaçlanmıştır. Bu araştırma nitel
araştırma geleneğine dayalı betimsel bir araştırma olup, araştırmanın verileri
döküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Elli dört masalın bulunduğu eserdeki
değerler Schwartz Değer Ölçeği’ne göre sınıflandırılmış, verilerin analizinde
betimsel analiz yaklaşımı tercih edilmiştir. Çalışma sonucunda Türk Masalları adlı
eserde en çok yer alan değer gruplarının geleneksellik(118) ve özyönelim(116)
olduğu belirlenmiştir. Bu değer gruplarını sırasıyla iyilikseverlik(83),
güç(75), başarı(74), hazcılık(73), uyarılım(45), uyma(40), güvenlik(25) takip
etmektedir. Eserde en az rastlanan değer grubunun evrenselcilik(10) olduğu görülmüştür.
Geleneksellik ve özyönelim değer grubuna en yoğun olarak Kırk Kardeş(16), Altın
Bülbül(11), Kısmetimi Arıyorum(10), Kara Kedi(7), Kırkıncı Oda(7) adlı
masallarda yer verildiği ortaya çıkmıştır. Evrenselcilik değer grubuna ait
değer ifadelerinin ise Sihirli Yüzük (2) ve Kırkıncı Oda (2) adlı masallarda
yer aldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Naki Tezel, Türk Masalları, Değerler, Schwartz Değer Ölçeği

Kaynakça

Akkaya, N. (2014a). "Keloğlan masallarında yer alan değerlerin incelenmesi."Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 312-324.
Akkaya, N. (2017b). Oğuz Tansel’in masal dünyasında değerler. S. Sever, S. Karagül (Yay. Haz.), Uluslararasi Türk Masal Dünyasi ve Doğumunun 100. Yilinda Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 99-106).Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM.
Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017)."Kalila and Dimna as one of the traditional antecedents of modern classifications of values". International Education, 10 (3), 46-53.
Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Arıcı, A. F. (2016). "Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği."Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1017-1035.
Aslan, C. (2017). Oğuz Tansel'in derleyip yazdığı masalların duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. S. Sever, S. Karagül (Yay. Haz.), Uluslararasi Türk Masal Dünyasi ve Doğumunun 100. Yilinda Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler
Kitabı (ss. 131-152).Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM. Aydın, M. (2003). "Gençliğin değer algısı: Konya örneği."Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121-144.
Aytekin, M. (2015). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının değer iletimi açısından incelenmesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Beldağ, A. (2012). İlköğretim yedinci sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerlerin kazanılma düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Bolay, S. H. (2007). Aşkın değerler buhranı, değerler ve eğitimi.R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M Zengin (Ed.),Değerler ve Eğitimi(ss. 55-69). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
Demir, T. (2012). "İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye metinlerinde yer alan değer unsurlarının eşdizimsel örüntülemeler açısından görünümleri." Turkish Studies, 7 (2), 1063- 1078.
Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş Çocuk Yazını (2. Basım). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Ekşi, H. (2003). "Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları."Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79-96.
Elçin, Ş. (1993). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Günay, U. (1992). Masal, Türk Dünyası El Kitabı. (C3, 326). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Güney, E. C. (1971). Folklor ve halk edebiyatı. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları.
Güngör, E. (2010). Değerler psikoloji üzerinde araştırmalar (4. Basım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
Hall, B. (2003). The Omega Factor: A values-based approach for developing organizations and leadership. Paper presented at 2003 Servant Leadership Forum: Serving Students and the Common Good. 29 Mayıs 2017'de www.georgiahumanities.org adresinden alınmıştır.
Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000)."Learning and teaching about values: A review of recent research."Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169-202.
Hökelekli, H. (2011). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi (Muğla ili örneği).Muğla: Muğla Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Karaman-Kepenekci, Y. ve Aslan, C. (2013). "Ortaöğretim okullarına önerilen 100 Temel Eser’deki romanlarda insan hakları üzerine bir çözümleme."Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168),183-197.
Karatay, H. (2007). "Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi."Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,3, 463-475.
Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2012). "Yerel-evrensel ikileminde İlköğretim DKAB ve Sosyal Bilgiler öğretim programlarında değerler." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1573-1591.
Kılcan, B. (2016). "Ignác Kúnos’un kırk dört Türk peri masalı adlı eserinin değerler açısından incelenmesi." Turkish Journal of Education (TURJE), 5(3), 82-94.
Kırmızı, F. S. (2014). "4. Sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler." Değerler Eğitimi Dergisi, 12 (27), 217-259.
Kuçuradi, İ. (1998). İnsan ve değerleri. Ankara: Türk Felsefe Kurumu Yayınları.
Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). "Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı."Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Mert, E. L. (2013). "İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan öykü metinlerindeki değerlerin eşdizimli sözcükler bağlamında incelenmesi."İlköğretim Online, 12 (3), 809-821.
Özdemir, E. (2017). Göğüne sığmayan bulut. Ankara: Akılçelen Kitaplar.
Öztürk, Z. (2005). "On beşinci yüzyıl şairlerinden Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi’nin Yusuf ve Zeliha Mesnevisinde işlenen değerler."Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 43-74.
Parks, L., & Guay, R. P. (2009). "Personality, values, and motivation."Personality and Individual Differences, 47, 675–684.
Sapsağlam, Ö. (2017). "Okul öncesi dönem çocuklarının değer algılarının çizdikleri resimler ve sözlü anlatımlarına göre incelenmesi: Sorumluluk değeri örneği." Eğitim ve Bilim, 42 (189), 287-303.
Sever, E., Memiş A., & Sever, S. (2015). "Pertev Naili Boratav'in Zaman Zaman İçinde masal kitabının değerler açısından incelenmesi."Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, 246-263.
Şahin, N. (2015). İlkokul 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinin kültürel değerler açısından incelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Şimşek, T. (2005). Çocuk Edebiyatı. Konya: Suna Yayınları.
Tezel, N. (2014). Türk Masalları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
Ulusoy, K.,& Dilmaç, B.(2016). Değerler Eğitimİ. Ankara: Pegem Akademi.
Yavuzer, H. (2011). Çocuk psikolojisi. (33. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Basım). Ankara: Seçkin Yayınları.

Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Beytullah Karagöz
Yayımlanma Tarihi	28 Temmuz 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017Cilt: 5 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Karagöz, B. (2017). Naki Tezel’in Türk Masalları Adlı Kitabının Değerler Açısından Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 534-556. https://doi.org/10.16916/aded.331362