Öz
Bu çalışma
Kazakistan Cumhuriyetindeki eğitim sisteminin başlangıçtan günümüze kadarki
tarihî seyrinin incelenmesi için hazırlanmıştır.
Kazakistan, uzun
yıllar Rus hâkimiyeti altında yaşamış -Çarlık Rusya ve Sovyet Rusya- ve
Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra 16 Aralık 1991 yılında bağımsızlığını
ilan etmiş bir ülkedir. Yaşanan Rus hâkimiyetleri neticesinde de doğrudan veya
dolaylı olarak pek çok yönde değişimlere, baskılara ve asimilasyonlara maruz
kalmıştır. Özellikle Sovyet Rusya döneminde daha sistemli bir şekilde
yürütülmeye başlayan bu politikalar çeşitli yöntem ve stratejilerle Kazak
eğitim sisteminde de yerini almış ve tüm halk Sovyetleştirilmeye çalışılmıştır.
Yapılan
çalışmayla Türklerle dil-kültür ilişkisi bakımından köklü bir geçmişe sahip
olan Kazakistan Cumhuriyetindeki eğitim sisteminin temelleri, tarihî gelişimi
ve günümüzdeki yapısı ele alınmıştır. Makalenin, bu alanla ilgili yapılacak
daha kapsamlı ve farklı araştırmalara katkı sağlayacağı ve Türk Dünyası
arasındaki eğitim çalışmalarını daha da ileri götüreceği kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler
Kazakistan Cumhuriyeti Kazaklar Kazak Türkçesi Eğitim Sistemi
Kaynakça
- Bayjanova, Z. (2008). Jalpı pedagogika, Almatı: Taymas Baspa Üyi.
- Boranbayeva, S. G. (2004). Sscb dönemi ve bağımsızlık sonrası Kazakistan Cumhuriyetinde Kazak dilinin genel durumu. Ankara Üniversitesi Modern Türklük Dergisi Araştırmaları, Cilt 1, S. 1, 20-41.
- Demir, C. (1997). Atatürk döneminde bir ve tam devreli liselerde (ortaokul ve liselerde) Türk dili ve edebiyatı eğitimi ve öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demir, S. B., Doğan, S. ve Pınar, M. A. (2013). 4+4+4 Yeni eğitim sistemi’nin yansımaları: beşinci sınıflardaki eğitim-öğretim sürecinin branş öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Turkish Studies, Volume 8/9, s. 1081-1098.
- Ergün, M. (2008). Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6/12, S.321-348.
- Kaplankıran, İ. (2016). Kazakistan’da 7. sınıf ders kitabı üzerinden ana dili öğretimi üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kazakstan Respublikasındagı bilim turalı zannama. (2014). Almatı: Yurist Baspası.
- Kınacı, C. (2010). Sovyetlerden günümüze Kazakistan’da Kazak dilinde eğitim politikaları. Turkish Studies, 5/4, s. 1304-1319.
- Koç, K., Bayniyazov, A. ve Başkapan, V. (2003). Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kurmanalina, Ş., Mukanova, B., Galimova, A. ve İlyasova, R. (2010). Pedagokiga, Astana: Foliyant Baspası.
- Kuşçu, I. (2014). Bağımsız Kazakistan’da eğitim ve sağlık: sorunlar, reform süreci, uluslararası aktörlerin rolü. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi (OAKA), Cilt: 9, Sayı: 18, s. 23-46.
- Kutalmış, M. (2004). Tarihte ve günümüzde Kazakistanın alfabe meselesi. Bilig, Sayı 31, s. 1-21.
- Shuinshina, N. (2006). Türkiye’de Kazakistan eğitim sistemlerinin örgütsel yapılarının karşılaştırılması (Merkezi ve taşra teşkilatı açısından). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Tülbasiyeva, L. (2007). Kazakistan’ın eğitim sistemi ve yeni gelişmeler, Çev: Dr. Almagül İsina, İslam Ülkeleri Kongresi, 24-27 Ekim, İstanbul, s. 455-460.
- Urakova, L. (2014). Geçmişten günümüze Kazakistan’daki dille ilgili yasa koyuculuğa genel bir bakış. Türkbilig, Sayı 28, s. 97-104.
- Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansı ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. Bilig, Sayı 55, 243-264.
Öz
This study was conducted in order to examine the historical course of the education system in the
Kazakhstan Republic from its beginning till today. Kazakhstan, having lived under Russian
domination for many years - Tsarist Russia and the Soviet Union - is a country that declared its
independence on December 16th, 1991 after the disintegration of the Soviet Union. As a result of
the Russian dominance, the country was subject to numerous direct or indirect changes,
oppression, and assimilation. Those policies which started to be applied more systematically during
the Soviet Russia period were witnessed in the Kazakhh education system through various methods
and strategies and the entire nation was attempted to be Sovietized. In this paper, the basics of
the education system in the Kazakhstan Republic, which has a long-established history in terms of
language-culture relation with Western Turkishness and its historical course along with its present
structure, were examined. We believe that this search will contribute to more detailed and
different future studies in the field and will further the educational studies in the Turkish World.
Anahtar Kelimeler
The Kazakhstan Republic Kazakhs Kazakh Turkish Education System History of Pedagogy
Kaynakça
- Bayjanova, Z. (2008). Jalpı pedagogika, Almatı: Taymas Baspa Üyi.
- Boranbayeva, S. G. (2004). Sscb dönemi ve bağımsızlık sonrası Kazakistan Cumhuriyetinde Kazak dilinin genel durumu. Ankara Üniversitesi Modern Türklük Dergisi Araştırmaları, Cilt 1, S. 1, 20-41.
- Demir, C. (1997). Atatürk döneminde bir ve tam devreli liselerde (ortaokul ve liselerde) Türk dili ve edebiyatı eğitimi ve öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demir, S. B., Doğan, S. ve Pınar, M. A. (2013). 4+4+4 Yeni eğitim sistemi’nin yansımaları: beşinci sınıflardaki eğitim-öğretim sürecinin branş öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Turkish Studies, Volume 8/9, s. 1081-1098.
- Ergün, M. (2008). Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6/12, S.321-348.
- Kaplankıran, İ. (2016). Kazakistan’da 7. sınıf ders kitabı üzerinden ana dili öğretimi üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kazakstan Respublikasındagı bilim turalı zannama. (2014). Almatı: Yurist Baspası.
- Kınacı, C. (2010). Sovyetlerden günümüze Kazakistan’da Kazak dilinde eğitim politikaları. Turkish Studies, 5/4, s. 1304-1319.
- Koç, K., Bayniyazov, A. ve Başkapan, V. (2003). Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kurmanalina, Ş., Mukanova, B., Galimova, A. ve İlyasova, R. (2010). Pedagokiga, Astana: Foliyant Baspası.
- Kuşçu, I. (2014). Bağımsız Kazakistan’da eğitim ve sağlık: sorunlar, reform süreci, uluslararası aktörlerin rolü. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi (OAKA), Cilt: 9, Sayı: 18, s. 23-46.
- Kutalmış, M. (2004). Tarihte ve günümüzde Kazakistanın alfabe meselesi. Bilig, Sayı 31, s. 1-21.
- Shuinshina, N. (2006). Türkiye’de Kazakistan eğitim sistemlerinin örgütsel yapılarının karşılaştırılması (Merkezi ve taşra teşkilatı açısından). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Tülbasiyeva, L. (2007). Kazakistan’ın eğitim sistemi ve yeni gelişmeler, Çev: Dr. Almagül İsina, İslam Ülkeleri Kongresi, 24-27 Ekim, İstanbul, s. 455-460.
- Urakova, L. (2014). Geçmişten günümüze Kazakistan’daki dille ilgili yasa koyuculuğa genel bir bakış. Türkbilig, Sayı 28, s. 97-104.
- Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansı ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. Bilig, Sayı 55, 243-264.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ocak 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017Cilt: 5 Sayı: 1 |
Cited By
Mircakıp Duvlatulı’nın hikâyelerinde eleştiri aracı olarak ironi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1439669
Türkiye ve Kazakistan coğrafya öğretim programlarının karşılaştırılması
lnternational Journal of Geography and Geography Education
https://doi.org/10.32003/igge.1394173
TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN’DAKİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜLTÜREL VE BEŞERİ SERMAYE ÖZELLİKLERİNE İLİŞKİN BİR İNCELENME
Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.47525/ulasbid.1093442
Türkiye ile Kazakistan Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırılması
e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.30900/kafkasegt.987453
Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.