BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 75 - 83, 01.06.2013
https://doi.org/10.16916/aded.16009

Öz

Ahmet Midhat Efendi is an important person who has given hundreds of literary works arranging from story, essay, travel book to article can be examined in accordance with both literature and education. It has been emphasized that the reading culture which he tried to establish on Turkish people during the last period of Ottoman Empire and the manner in which he behaved as a teacher in all of his works. For this reason, the vocabulary of his novels has been explored in this paper. In text pool with 30.000 words; which were formed from thirty novels of him, different words have been found out and among them, verbs and special nouns have been examined in detail. The most frequent elements from the lists have been shown and some evaluations on the author’s writing manner, his social and physiological sides, his ideas and educational attitudes have been done through the samples taken from these lists.

Kaynakça

  • Ahmet Midhat Efendi. (2000). Acâyib-i âlem. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • ..................................(2000). Altın âşıkları. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Arnavutlar solyotlar. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Bahtiyarlık. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Cellât. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. Cinli Han. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Erol Ülgen, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları. .................................. (2000). Çengi. (Haz.: Erol Ülgen, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Demir Bey yahut inkişâf-ı esrâr. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Diplomalı kız. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Dürdane Hanım. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Eski mektuplar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Esrâr-ı cinâyât. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları. .................................. (2000). Felâtun Bey ile Râkım Efendi. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Fennî bir roman yahut Amerika doktorları. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Gönüllü. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Erol Ülgen, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Gürcükızı yahut intikam. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hasan Mellâh yahut sır içinde esrar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Haydut montari. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hayret. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Henüz 17 yaşında. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hüseyin Fellâh. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Kafkas. (Haz.: Erol Ülgen, Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Karnaval. (Haz.: Kâzım Yetiş). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Müşahedat. (Haz.: Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Paris’te bir Türk. (Haz.: Erol Ülgen). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Rikalda yahut Amerika'da vahşet âlemi. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Süleyman Muslî. (Haz.: Erol Ülgen, Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Vah. (Haz.: Kâzım Yetiş). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Yeryüzünde bir melek. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Zeyl-i Hasan Mellâh yahut sır içinde esrar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk). Ankara: TDK Yayınları.
  • Akalın, Şükrü Halûk. (2011). Yunus Emre ve Türkçe. Türk Dili. S: 719, s. 387-392.
  • Argunşah, Mustafa. (2012). Ahmet Mithat Efendi’nin Türkçenin Sadeleşmesiyle İlgili Görüşleri. Turkish Studies. 7(4), s.1-12.
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi. (1997). 19 uncu asır Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
  • Us, Hakkı Tarık. (1955). Bir jübilenin intıba’ları: Ahmed Midhat’ı anıyoruz. İstanbul: Vakit, Gazete, Matbaa, Kütüphane.

Ahmet Midhat Efendi'nin Kelime Hazinesi

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 75 - 83, 01.06.2013
https://doi.org/10.16916/aded.16009

Öz

Roman, hikâye, deneme, seyahat, makale başta olmak üzere birçok türde yüzlerce eser vermiş olan Ahmet Midhat Efendi, edebî yönden olduğu gibi eğitim açısından da değerlendirilebilecek önemli bir şahsiyettir. Yazarın Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde halkta oluşturmak istediği okuma kültürü ve yazdığı her eserde takındığı öğretmenlik üslubu ön planda olmuştur. Çalışmada, bu amaçla Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarındaki kelime hazinesi tespit edilmiştir. Yazarın otuz romanı üzerinde oluşturulan 30.000 kelimelik metin havuzunda yer alan farklı kelimeler belirlenmiş, bunlardan fiil görevinde kullanılanlar ve özel isimler ayrıca incelenmiştir. Elde edilen listelerdeki sıklığı yüksek unsurlar gösterilmiş ve örneklerden hareketle yazarın üslubu, sosyal ve psikolojik yönü, fikirleri ve eğitimsel tutumları üzerine değerlendirmeler yapılmıştır.

Kaynakça

  • Ahmet Midhat Efendi. (2000). Acâyib-i âlem. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • ..................................(2000). Altın âşıkları. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Arnavutlar solyotlar. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Bahtiyarlık. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Cellât. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. Cinli Han. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Erol Ülgen, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları. .................................. (2000). Çengi. (Haz.: Erol Ülgen, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Demir Bey yahut inkişâf-ı esrâr. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Diplomalı kız. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Dürdane Hanım. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Eski mektuplar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Esrâr-ı cinâyât. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları. .................................. (2000). Felâtun Bey ile Râkım Efendi. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Fennî bir roman yahut Amerika doktorları. (Haz.: M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Gönüllü. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk, Erol Ülgen, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Gürcükızı yahut intikam. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hasan Mellâh yahut sır içinde esrar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Haydut montari. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hayret. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Henüz 17 yaşında. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Hüseyin Fellâh. (Haz.: Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı, Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Kafkas. (Haz.: Erol Ülgen, Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Karnaval. (Haz.: Kâzım Yetiş). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Müşahedat. (Haz.: Necat Birinci). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Paris’te bir Türk. (Haz.: Erol Ülgen). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Rikalda yahut Amerika'da vahşet âlemi. (Haz.: Erol Ülgen, Kâzım Yetiş, M. Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Süleyman Muslî. (Haz.: Erol Ülgen, Fatih Andı). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Vah. (Haz.: Kâzım Yetiş). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Yeryüzünde bir melek. (Haz.: Nuri Sağlam). Ankara: TDK Yayınları.
  • .................................. (2000). Zeyl-i Hasan Mellâh yahut sır içinde esrar. (Haz.: Ali Şükrü Çoruk). Ankara: TDK Yayınları.
  • Akalın, Şükrü Halûk. (2011). Yunus Emre ve Türkçe. Türk Dili. S: 719, s. 387-392.
  • Argunşah, Mustafa. (2012). Ahmet Mithat Efendi’nin Türkçenin Sadeleşmesiyle İlgili Görüşleri. Turkish Studies. 7(4), s.1-12.
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi. (1997). 19 uncu asır Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
  • Us, Hakkı Tarık. (1955). Bir jübilenin intıba’ları: Ahmed Midhat’ı anıyoruz. İstanbul: Vakit, Gazete, Matbaa, Kütüphane.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Bayram Baş

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2013Cilt: 1 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Baş, B. (2013). Ahmet Midhat Efendi’nin Kelime Hazinesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 75-83. https://doi.org/10.16916/aded.16009

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.