Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=E5saUdd99f3IowX_uAOe9KOQ3NuryXr-ocQYYlvVGGk&_path=id%3D1153116%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Dil Öğretimi Açısından Kurucu Metin Bağlamında Nutuk Üzerine Söylem Çözümlemesi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 4, 775 - 791, 28.10.2022

Nermin Er Aydemir

https://doi.org/10.16916/aded.1153116
Cited By: 1

Öz

Nutuklar, bir edebi tür ya da dilbilgisel veri olmasının öncesinde devlet geleneğinin ve onun aslî unsurlarının sosyal ve kurumsal tezahürü olarak değerlendirilebilecek dil, kültür ve bilhassa oluşum amacı itibariyle eğitim bağlamlı veri tabanı özelliğine sahiptirler. Bu veri tabanı, kadim dillerden Türkçe için tarihî kökler üzerinde kurumsal kimliğe sahip güçlü bildirge özelliğine sahiptir. Çalışmada bu yönüyle, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’u, dilbilimsel bağlamda, ülkü toplum ve devlet kurgusu içerisinde Türkçe ve Türkçe eğitimi odaklı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Kurucu metin niteliğine sahip olan Nutuk, toplum ve devlet hayatının gelişimine dair güçlü bir birleşen olarak Türkçe eğitimi için de önemli verileri barındırmaktadır. Belirtilen veriler söylem çözümlemesine tâbi tutularak nitel araştırmaya dayalı olarak doküman analizi ile değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde Türkçe eğitiminin işlevine dair, kurucu iradenin tezahürü işlevsel açıdan değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi nutuk dilbilim söylem çözümlemesi

Kaynakça

  • Akalın, M. (1983). Modern lengüistiğe giriş iletişim ve dil lengüistik yapılıkçılık. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Akar, A. (2021). Bir Türk kanonu olarak Tonyukuk metni. Ö. K. Aydemir, vd. (Ed.). Prof. Dr. H. Ömer Karpuz’a armağan: Türkçeye saygı içinde (ss. 15-24). Konya: Palet Yayınları.
  • Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Atatürk, M. K. (2016). Nutuk (1927 Tıpkıbasım). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Atatürk, M. K. (2021). Nutuk: Gazi Mustafa Kemal tarafından 1927. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Aydemir, Ö. K. (2020). Öz dilbilim, kültür ve düşünce sistemi paradigması. Denizli: Boy Yayınları.
  • Baş, B. & İnan Yıldız, F. (2017). 1923-1937 döneminde Türkçenin eğitimi ve öğretimi ile ilgili çalışmalar. Güzel, A. (Ed.). Başlangıçtan günümüze Türkçenin eğitim öğretim tarihi araştırmaları içinde. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Biçer, B. (2019). Milli kültürden milli eğitime Ziya Gökalp’ın eğitim felsefesi. Arıcı Ali Fuat-Başaran Mustafa (Ed.), İdeal Türk eğitimde ideal insan ve millîlik arayışları içinde (ss. 263-278). İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
  • Börekçi, M. (2008). Atatürk'ün Nutuk'unda söz dizimi ve üslûp özellikleri. Journal of International Social Research, 1(5), 104-125.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2006). Toplumsal gerçeklik ve dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Cevizci, A. (2005). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Chomsky N. (2001). Dil ve zihin (A. Kocaman, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınları.
  • Chomsky, N. (2005). İnsanın doğası, iktidara karşı adalet. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Bgst Yayınları.
  • Cunbur, M. (1981). Atatürk ve millî kültür. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • De Saussure, F. (2014). Genel dilbilim yazıları (S. Kılıç, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Direkci, B., Akbulut, S. ve Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. Journal of World of Turks, 12(2), 117-140.
  • Er Aydemir, N. (2022). Türkçe eğitiminin Türk devlet geleneğindeki kurumsal kimliği, Konya: Palet Yayınları.
  • Ercilasun, A. B. (1981). Atatürk ve dil. Türk Kültürü, 6, 223-234.
  • Ersoylu, H. (1999). Nutuk üzerine incelemeler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Foucault M. (1998). Politics philosophy culture interviews and other writings. (A. Sheridan, Çev.). New York-London: Routledge Press.
  • Foucault, M. (1999). Bilginin arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.). İstanbul: Birey Yayınları.
  • Foucault, M. (2003). İktidarın gözü. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005a). Büyük kapatılma. (I. Ergüden ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005b). Doğruyu söylemek. (K. Eksen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005c). Entelektüelin siyasi işlevi. (I. Ergüden, O. Akınhay ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2006a). Kelimeler ve şeyler insan bilimlerinin bir arkeolojisi. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (2006b). Sonsuza giden dil seçme yazılar 6. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Gökalp, Z. (2014). Türk töresi. H. İ. Şahin (Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırmacı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
  • Güzel, A. (Ed.). (2017). Başlangıçtan günümüze Türkçenin eğitim öğretim tarihi araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karpuz H.Ö. (2006). Anadili bilinci sorunu. G. Gülsevin ve E. Boz (Ed.) Türkçenin çağdaş sorunları içinde (ss. 175- 188). İstanbul: Divan Yayınları.
  • Kocaman, A. (Haz.). (2009). Söylem üzerine. Ankara: ODTÜ Yayınları.
  • Kocatürk, U. (2005). Atatürk’ün fikir ve düşünceleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
  • Komisyon. (2010). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Saban, A. ve Ersoy, A. (2019). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sözen, E. (1999). Söylem belirsizlik, mübadele, bilgi/güç ve refleksivite. İstanbul Paradigma Yayınları.
  • Şen, Ü. (Ed.). (2019). Dil eğitiminin temel kavramları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Taştekin, A. (2001). Atatürk’ün söylev ve demeçlerinde söz dizimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  • Türer, C. (2017). Ahlâktan felsefeye felsefeden ahlaka. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Uludağ, S. (2001). Tasavvuf terimleri sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Uzun, H. (2005). Atatürk ‘ün Nutuk’unun içerik analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
  • Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve değer. G. Ülken (Haz.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Yıldız, B. (2006). Nutuk’un fikrî ve edebî açıdan incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Discourse Analysis on Speech in the Context of the Founding Text in Terms of Language Teaching

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 4, 775 - 791, 28.10.2022

Nermin Er Aydemir

https://doi.org/10.16916/aded.1153116
Cited By: 1

Öz

Culture and especially for the purpose of formation, which can be considered as the social and institutional manifestation of the state tradition and its essential elements before they become a literary genre or grammatical data. This database has a strong declaration feature with an institutional identity on historical roots for Turkish as one of the ancient languages. In this respect, Gazi Mustafa Kemal Atatürk's Speech was examined and evaluated in a linguistic context, with a focus on Turkish and Turkish language education within the fiction of ideal society and state. The speech, which has the feature of a founding text, also contains important data for Turkish education as a strong unification for the development of society and state life. The specified data were subjected to discourse analysis and evaluated by document analysis based on qualitative research. In this respect, the manifestation of the founding will on the function of Turkish education in the founded Republic of Turkey was evaluated from a functional point of view.

Anahtar Kelimeler

Turkish education the speech linguistics discourse analysis

Kaynakça

  • Akalın, M. (1983). Modern lengüistiğe giriş iletişim ve dil lengüistik yapılıkçılık. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Akar, A. (2021). Bir Türk kanonu olarak Tonyukuk metni. Ö. K. Aydemir, vd. (Ed.). Prof. Dr. H. Ömer Karpuz’a armağan: Türkçeye saygı içinde (ss. 15-24). Konya: Palet Yayınları.
  • Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Atatürk, M. K. (2016). Nutuk (1927 Tıpkıbasım). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Atatürk, M. K. (2021). Nutuk: Gazi Mustafa Kemal tarafından 1927. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Aydemir, Ö. K. (2020). Öz dilbilim, kültür ve düşünce sistemi paradigması. Denizli: Boy Yayınları.
  • Baş, B. & İnan Yıldız, F. (2017). 1923-1937 döneminde Türkçenin eğitimi ve öğretimi ile ilgili çalışmalar. Güzel, A. (Ed.). Başlangıçtan günümüze Türkçenin eğitim öğretim tarihi araştırmaları içinde. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Biçer, B. (2019). Milli kültürden milli eğitime Ziya Gökalp’ın eğitim felsefesi. Arıcı Ali Fuat-Başaran Mustafa (Ed.), İdeal Türk eğitimde ideal insan ve millîlik arayışları içinde (ss. 263-278). İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
  • Börekçi, M. (2008). Atatürk'ün Nutuk'unda söz dizimi ve üslûp özellikleri. Journal of International Social Research, 1(5), 104-125.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2006). Toplumsal gerçeklik ve dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Cevizci, A. (2005). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Chomsky N. (2001). Dil ve zihin (A. Kocaman, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınları.
  • Chomsky, N. (2005). İnsanın doğası, iktidara karşı adalet. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Bgst Yayınları.
  • Cunbur, M. (1981). Atatürk ve millî kültür. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • De Saussure, F. (2014). Genel dilbilim yazıları (S. Kılıç, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Direkci, B., Akbulut, S. ve Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. Journal of World of Turks, 12(2), 117-140.
  • Er Aydemir, N. (2022). Türkçe eğitiminin Türk devlet geleneğindeki kurumsal kimliği, Konya: Palet Yayınları.
  • Ercilasun, A. B. (1981). Atatürk ve dil. Türk Kültürü, 6, 223-234.
  • Ersoylu, H. (1999). Nutuk üzerine incelemeler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Foucault M. (1998). Politics philosophy culture interviews and other writings. (A. Sheridan, Çev.). New York-London: Routledge Press.
  • Foucault, M. (1999). Bilginin arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.). İstanbul: Birey Yayınları.
  • Foucault, M. (2003). İktidarın gözü. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005a). Büyük kapatılma. (I. Ergüden ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005b). Doğruyu söylemek. (K. Eksen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2005c). Entelektüelin siyasi işlevi. (I. Ergüden, O. Akınhay ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, M. (2006a). Kelimeler ve şeyler insan bilimlerinin bir arkeolojisi. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (2006b). Sonsuza giden dil seçme yazılar 6. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Gökalp, Z. (2014). Türk töresi. H. İ. Şahin (Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırmacı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
  • Güzel, A. (Ed.). (2017). Başlangıçtan günümüze Türkçenin eğitim öğretim tarihi araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karpuz H.Ö. (2006). Anadili bilinci sorunu. G. Gülsevin ve E. Boz (Ed.) Türkçenin çağdaş sorunları içinde (ss. 175- 188). İstanbul: Divan Yayınları.
  • Kocaman, A. (Haz.). (2009). Söylem üzerine. Ankara: ODTÜ Yayınları.
  • Kocatürk, U. (2005). Atatürk’ün fikir ve düşünceleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
  • Komisyon. (2010). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Saban, A. ve Ersoy, A. (2019). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sözen, E. (1999). Söylem belirsizlik, mübadele, bilgi/güç ve refleksivite. İstanbul Paradigma Yayınları.
  • Şen, Ü. (Ed.). (2019). Dil eğitiminin temel kavramları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Taştekin, A. (2001). Atatürk’ün söylev ve demeçlerinde söz dizimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  • Türer, C. (2017). Ahlâktan felsefeye felsefeden ahlaka. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Uludağ, S. (2001). Tasavvuf terimleri sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Uzun, H. (2005). Atatürk ‘ün Nutuk’unun içerik analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
  • Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve değer. G. Ülken (Haz.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Yıldız, B. (2006). Nutuk’un fikrî ve edebî açıdan incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Nermin Er Aydemir 0000-0002-6406-3399

Yayımlanma Tarihi 28 Ekim 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 10 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Er Aydemir, N. (2022). Dil Öğretimi Açısından Kurucu Metin Bağlamında Nutuk Üzerine Söylem Çözümlemesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(4), 775-791. https://doi.org/10.16916/aded.1153116

Cited By

Doğadaki Son Çocuk Adlı Kitabın Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki Değerler Bağlamında İncelenmesi
Asya Studies
https://doi.org/10.31455/asya.1587028

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.