Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=GjOvnPR4vO0is3MGZUQsQqlbN3Exv1jSc8dNgCypr1U&_path=id%3D827716%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Öğrencilerin Konuşmalarında Karşılaşılan Söyleyiş ve Boğumlama Yanlışlarının Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 111 - 130, 30.01.2021

Keziban Tekşan , Ayşe Karaca

https://doi.org/10.16916/aded.827716
Cited By: 3

Öz

Araştırmanın amacı 6. sınıf öğrencilerinin konuşmalarında karşılaşılan söyleyiş ve boğumlama yanlışlarını tespit etmek ve elde edilen verilerden hareketle eğitim öğretim alanında yapılan çalışmalara katkı sağlamaktır. Seslerin dinleyiciler tarafından sağlıklı olarak duyulmasında önemli bir yere sahip olan boğumlama, konuşmanın en önemli unsurudur ve konuşmanın anlamlı olabilmesi boğumlamaya bağlıdır. Bu bağlamda öğrencilerin; konuşmalarında yaptıkları söyleyiş ve boğumlama yanlışlarının tespiti önem arz etmektedir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, 2018-2019 eğitim öğretim yılı birinci döneminde Ordu ili Çaybaşı ilçesine bağlı bir devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan 6. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Öğrenci ve velilere araştırma hakkında bilgi verilmiş ve gönüllü olarak araştırmaya katılmaları istenmiştir. Çalışma grubunda 8 kız, 11 erkek olmak üzere toplam 19 öğrenci yer almıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemine başvurulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre altıncı sınıf öğrencileri konuşmalarında sırasıyla ses düşürme, ses değiştirme ve ses ekleme söyleyiş ve boğumlama yanlışı yapmakta ve “r, s, z” seslerini doğru çıkaramamaktadır. Bu hataların Türkçenin kurallarını iyi bilmemekten, dikkatsizliğinden ve yerel ağız özelliklerinden kaynaklandığı düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

ses düşmesi ses ekleme ses değişimi ses bozukluğu Boğumlama

Kaynakça

  • Ak, A., Sarıkaş, A. ve Yayla, A. (2017). Konuşma sesi bozukluklarının düzeltilmesine yönelik eğitim platformu tasarımı. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(3), 241- 246). DOI: 10.17671/gazibtd.330867.
  • Akbayır, S. (2011). Dil ve diksiyon (5. Baskı). Ankara: Akçağ Bas. Yay.
  • Arslan, F. (2010). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin konuşma eğitimi ve konuşma etkinlikleri hakkındaki görüşleri (kırıkkale ili örneği). Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Aslan, M.A. (2018). Diksiyon etkinliklerinin ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Ateş, M. (2015). Ordu ağzı sözlüğü. Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Coşkun, M.V. ve Yılmaz, S. (2011, 22- 24 Aralık). Türkiye Türkçesinde konuşma cümlelerinde kelime sonunda "r" sesi üretimi. IV. Uluslararası Dünya Dili Sempozyumu, Muğla.
  • Creswell, J. W. (2013). Araştırma desenleri nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Ed.: Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap. (Eser 4. Baskıdan çeviridir. Eserin orijinal 4. Baskısı 2013’te yayımlandı).
  • Çerçi, A. (2013). Konuşma eğitiminin telaffuz, vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Demir, N. (2001). Ordu ili ve yöresi ağızları (inceleme- metinler- sözlük) (1. Baskı). Ankara: TDK.
  • Er, S. (2017). Temel konuşma teknikleri- diksiyon (19. Baskı). İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Erdem, İ. (2013). Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6/11, 416- 452.
  • Erdem, A. ve Aytan, T. (2020). Metin seslendirme çalışmalarının konuşma becerisinin dış yapı unsurlarına etkisi. Uluslararası Eğitim ve Dil Dergisi, 1(2), 1- 12.
  • Erdem, M. (2014). Konuşma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Abdurrahman Güzel ve Halil Karatay (Ed.), Türkçe Öğretimi El Kitabı (2. Baskı) (ss. 181- 220). Ankara: Pegem Akademi.
  • Göçgün, Ö. (2015). Güzel ve etkili konuşma sanatı (diksiyon- hitabet) (1. Baskı). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
  • Gülen Canlı, M. Ve Tepeli, Y. (2019). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin kelimeleri telaffuz etme durumları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 92- 112.
  • Gündüz, O. ve Şimşek, T. (2014). Uygulamalı konuşma eğitimi (1. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Gürlek, M. ve Aksu, E. (2015). Konuşma yanlışları. Abdullah Şahin (Ed.), Konuşma eğitimi yöntemler- etkinlikler (ss. 209- 225). Ankara: Pegem Akademi.
  • Gürzap, C. (2011). Söz söyleme ve diksiyon (17. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kurudayıoğlu, M. (2013). Konuşma eğitimi (2. Baskı). İstanbul: Kriter Yayınları.
  • Küçük, S. ve Ateş, M. (2017). Ordu ağzı söz varlığı (1. Baskı). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Maviş, A. (2013). Etkili ve başarılı konuşma sanatı. İstanbul: Yediveren Yayınları.
  • Okur, S. (2016). Diksiyon, güzel ve etkili konuşma sanatı. İstanbul: Çalıkuşu Kitap.
  • Özgür, İ. (2006). Konuşma bozukluğu ve sağaltımı. Adana: Nobel Kitabevi.
  • Pilav, S. ve Ünalan, Ş. (2012). Eğitim fakülteleri için yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Nobel Kitap.
  • Robson, C. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. (Çev. Ed.: Şakir Çınkır ve Nihan Demirkasımoğlu). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sağlam, Ö.Y. (2010). 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri üzerine bir araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Salmış, F. (2012). Konuşma estetiği ve diksiyon (1. Baskı). İstanbul: Elit Kültür Yayınları.
  • Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi- Muğla ili örneğinde. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Sever, A. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Ortaokul öğrencilerinin telaffuz hataları üzerine bir çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 683- 700.
  • Şenbay, N. (1997). Söz ve diksiyon sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Şenyiğit, Y. ve Okur, A. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma becerisi ve telaffuz eğitimi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 519- 549.
  • Taşer, S. (2015). Konuşma eğitimi (3. Baskı). İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi (1. Baskı). Ankara: Öncü Kitap.
  • Topçuoğlu Ünal, F. ve Özden, M. (2018). Diksiyon ve konuşma eğitimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Tosun, D. ve Aydın, İ. S. (2013). Konuşma eğitimine yönelik hazırlanan kitaplarda yer alan ses özellikleri konularının değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 15- 35.
  • TRT Telaffuz Sözlüğü: http://trttelaffuz.com/sozlukler
  • Yalçın, A. (2018). Son bilimsel gelişmeler ışığında Türkçenin öğretimi yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Yıldırım, N. (2020). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin konuşma kusurları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 597-610.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zan, B. (2005). Adana İli Merkez Seyhan ve Yüreğir İlçeleri İlköğretim Okullarının 1. ve 2. Sınıflarına Devam Eden Öğrencilerin Konuşma Bozuklukları Açısından İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

Identifying the Mistakes of Pronunciation and Articulation in Student's Speeches

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 111 - 130, 30.01.2021

Keziban Tekşan , Ayşe Karaca

https://doi.org/10.16916/aded.827716
Cited By: 3

Öz

voice disordersThe aim of the study is to determine the pronunciation and articulation mistakes encountered in the speeches of 6th grade students and to contribute to the studies in the field of education based on the data obtained. Articulation, which has a substantial place in the clear hearing of the sounds by the listeners, is the most important element of speech and the meaning of speech depends on articulation. In this context, it is significant to detect the mistakes of students' pronunciation and articulation in their speech. The study was conducted in scanning model. The study group consists of 6th grade students, studying at Şehit İslam Çubuk Secondary School in Çaybaşı district of Ordu province in the first semester of 2018- 2019 academic year. The students and parents were informed about the research and they were asked to participate in the research voluntarily. A total of 19 students, 8 girls and 11 boys, took part in the study group. Appropriate sampling method, one of the non-probabilistic sampling methods, was used to determine the study group. According to the findings from the research, sixth grade students make mistakes lowering the voice, changing the voice and adding a voice, respectively, in their speech, and cannot produce the “r, s, z” sounds correctly. It can be thought that these mistakes stem from not knowing the rules of Turkish well, carelessness and local dialect characteristics.

Anahtar Kelimeler

Articulation lowering voice changing voice adding a voice voice disorders

Kaynakça

  • Ak, A., Sarıkaş, A. ve Yayla, A. (2017). Konuşma sesi bozukluklarının düzeltilmesine yönelik eğitim platformu tasarımı. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(3), 241- 246). DOI: 10.17671/gazibtd.330867.
  • Akbayır, S. (2011). Dil ve diksiyon (5. Baskı). Ankara: Akçağ Bas. Yay.
  • Arslan, F. (2010). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin konuşma eğitimi ve konuşma etkinlikleri hakkındaki görüşleri (kırıkkale ili örneği). Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Aslan, M.A. (2018). Diksiyon etkinliklerinin ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Ateş, M. (2015). Ordu ağzı sözlüğü. Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Coşkun, M.V. ve Yılmaz, S. (2011, 22- 24 Aralık). Türkiye Türkçesinde konuşma cümlelerinde kelime sonunda "r" sesi üretimi. IV. Uluslararası Dünya Dili Sempozyumu, Muğla.
  • Creswell, J. W. (2013). Araştırma desenleri nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Ed.: Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap. (Eser 4. Baskıdan çeviridir. Eserin orijinal 4. Baskısı 2013’te yayımlandı).
  • Çerçi, A. (2013). Konuşma eğitiminin telaffuz, vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Demir, N. (2001). Ordu ili ve yöresi ağızları (inceleme- metinler- sözlük) (1. Baskı). Ankara: TDK.
  • Er, S. (2017). Temel konuşma teknikleri- diksiyon (19. Baskı). İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Erdem, İ. (2013). Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6/11, 416- 452.
  • Erdem, A. ve Aytan, T. (2020). Metin seslendirme çalışmalarının konuşma becerisinin dış yapı unsurlarına etkisi. Uluslararası Eğitim ve Dil Dergisi, 1(2), 1- 12.
  • Erdem, M. (2014). Konuşma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Abdurrahman Güzel ve Halil Karatay (Ed.), Türkçe Öğretimi El Kitabı (2. Baskı) (ss. 181- 220). Ankara: Pegem Akademi.
  • Göçgün, Ö. (2015). Güzel ve etkili konuşma sanatı (diksiyon- hitabet) (1. Baskı). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
  • Gülen Canlı, M. Ve Tepeli, Y. (2019). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin kelimeleri telaffuz etme durumları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 92- 112.
  • Gündüz, O. ve Şimşek, T. (2014). Uygulamalı konuşma eğitimi (1. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Gürlek, M. ve Aksu, E. (2015). Konuşma yanlışları. Abdullah Şahin (Ed.), Konuşma eğitimi yöntemler- etkinlikler (ss. 209- 225). Ankara: Pegem Akademi.
  • Gürzap, C. (2011). Söz söyleme ve diksiyon (17. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kurudayıoğlu, M. (2013). Konuşma eğitimi (2. Baskı). İstanbul: Kriter Yayınları.
  • Küçük, S. ve Ateş, M. (2017). Ordu ağzı söz varlığı (1. Baskı). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Maviş, A. (2013). Etkili ve başarılı konuşma sanatı. İstanbul: Yediveren Yayınları.
  • Okur, S. (2016). Diksiyon, güzel ve etkili konuşma sanatı. İstanbul: Çalıkuşu Kitap.
  • Özgür, İ. (2006). Konuşma bozukluğu ve sağaltımı. Adana: Nobel Kitabevi.
  • Pilav, S. ve Ünalan, Ş. (2012). Eğitim fakülteleri için yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Nobel Kitap.
  • Robson, C. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. (Çev. Ed.: Şakir Çınkır ve Nihan Demirkasımoğlu). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sağlam, Ö.Y. (2010). 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri üzerine bir araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Salmış, F. (2012). Konuşma estetiği ve diksiyon (1. Baskı). İstanbul: Elit Kültür Yayınları.
  • Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi- Muğla ili örneğinde. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Sever, A. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Ortaokul öğrencilerinin telaffuz hataları üzerine bir çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 683- 700.
  • Şenbay, N. (1997). Söz ve diksiyon sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Şenyiğit, Y. ve Okur, A. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma becerisi ve telaffuz eğitimi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 519- 549.
  • Taşer, S. (2015). Konuşma eğitimi (3. Baskı). İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi (1. Baskı). Ankara: Öncü Kitap.
  • Topçuoğlu Ünal, F. ve Özden, M. (2018). Diksiyon ve konuşma eğitimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Tosun, D. ve Aydın, İ. S. (2013). Konuşma eğitimine yönelik hazırlanan kitaplarda yer alan ses özellikleri konularının değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 15- 35.
  • TRT Telaffuz Sözlüğü: http://trttelaffuz.com/sozlukler
  • Yalçın, A. (2018). Son bilimsel gelişmeler ışığında Türkçenin öğretimi yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Yıldırım, N. (2020). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin konuşma kusurları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 597-610.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zan, B. (2005). Adana İli Merkez Seyhan ve Yüreğir İlçeleri İlköğretim Okullarının 1. ve 2. Sınıflarına Devam Eden Öğrencilerin Konuşma Bozuklukları Açısından İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Keziban Tekşan 0000-0002-5768-0022

Ayşe Karaca 0000-0001-8363-5105

Yayımlanma Tarihi 30 Ocak 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Tekşan, K., & Karaca, A. (2021). Öğrencilerin Konuşmalarında Karşılaşılan Söyleyiş ve Boğumlama Yanlışlarının Belirlenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 111-130. https://doi.org/10.16916/aded.827716

Cited By

Suriyeli İlkokul Öğrencilerinin Sesletim Hataları
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1261986
Problems Encountered by Turkish Teachers Entering the Profession: An Investigation Based on the Teacher Education Program
Cukurova University Faculty of Education Journal
https://doi.org/10.14812/cuefd.1194569
Diksiyon Eğitiminin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Boşnak Öğrencilerin Prozodik Konuşma Becerileri Üzerindeki Etkisi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1502172

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.