Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=bw-7XLNsNPDpqQhsVv2iSuIqDyq7lUcCieTWJwqyzdk&_path=id%3D686465%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Effect of Phonological Awareness Training on the Development of Early Literacy Skills

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 368 - 385, 27.04.2020

İclal Gökkuş , Hayati Akyol

https://doi.org/10.16916/aded.686465
Cited By: 6

Öz

The purpose of this study was to determine the effect of the phonological awareness training on the development of early literacy skills (phonogical awareness, print awareness and vocabulary knowledge) of the first grade elementary school students. The research, which was planned as pretest-posttest quasi experimental design with a control group, was conducted with 47 the first grade elementary school students including 24 experimental and 23 control groups. Phonetic Awareness Scale, Phonological Awareness Scale, Writing Awareness Checklist and Peabody Picture Vocabulary Test were applied to the students in the study group before and after the experimental process. The experimental process was carried out by applying activities in the phonological awareness training to the children in the experimental group for eight weeks. It was been determined that the phonological awareness training has a high level of influence in the development of early literacy.

Anahtar Kelimeler

Phonological awareness training early literacy first grade elementary school

Kaynakça

  • Adams, M. J., Foorman, B. R., Lundberg, I., & Beeler, T. (2002). Phonemic awareness in young children: A classroom curriculum. Baltimore: Paul H. Brookes.
  • Akbey, G.Ö. (2016). Down sendromlu bireylerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama ile fonolojik farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eşkişehir.
  • Akdal, D. (2018). Sesbilgisel farkındalık becerilerini desteklemeye yönelik SESFAR müdahale programının etkililiğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Akoğlu, G. ve Turan, F. (2012). Phonologıcal awareness as an educatıonal ınterventıon approach: effects on readıng skılls wıth mentally retarded chıldren. Hacettepe Unıversıtesı Egıtım Fakultesı Dergısı-Hacettepe Unıversıty Journal Of Educatıon, (42), 11-22.
  • Aktan Kerem, E. (2001). Okul öncesi dönem çocuklarında okuma gelişimi ve okumaya hazırlık programının etkisinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Aktan, E. (1996). Çocuğun dil gelişiminde fonolojik duyarlılığın (sesbirim duyarlılığı) karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Allor, J. H. (2002). The relationships of phonemic awareness and rapid naming to reading development. Learning Disability Quarterly, 25(1), 47-57.
  • Aron, A., Aron. E. & Elliot, C. (2014). Statistics for psychology (6. baskı). London: Pearson.
  • Balcı, Ö. (2016). Konuşma sesi bozukluğu olan çocuklarda fonolojik farkındalık becerileri ve sözel çalışma belleği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bay, D. N., Altun, S. A. & Çetin, Ö. Ş. (2014). Okuma yazmaya hazırlık araştırmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 244-263.
  • Bayraktar, V. (2013). Okuma-yazmaya hazırlık eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma-yazma becerilerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Beauchat, K., Blamey, K. & Walpole S. (2010). The building blocks of preschool success. New York: The Guilford.
  • Beck, I. L. ve McKeown, M. G. (2007). Increasing young low‐income children’s oral vocabulary repertoires through rich and focused instruction. The Elementary School Journal, 107(3), 251-271.
  • Bentin, S., Hammer, R., & Cahan, S. (1991). The effects of aging and first grade schooling on the development of phonological awareness. Psychological science, 2(4), 271-275.
  • Blachman, B. A. (2000). Phonological awareness. M. Kamil, Pr Mosenthal, D. Pearson, R. Barr (Ed.), Handbook of Reading Research Volume III (483-503). London: Lawrence Erbaum Associates.
  • Burgess, S. R., ve Lonigan, C. J. (1998). Bidirectional relations of phonological sensitivity and prereading abilities: evidence from a preschool sample. Journal of experimental child psychology, 70(2), 117-141.
  • Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı- istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA.
  • Büyüktaşkapu, S. (2012). Adaptation of mountain shadows phonological awareness scale (ms-pas) into turkish and validity and reliability study. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 509-518.
  • Carroll, J.M., Bowyer-Crane C., Duff, F.J., Hulme, C., Margaret J. & Snowling, M., J. (2011). Theoretical framework: foundations of learning to read. Chesher, D. (Ed), Developing language and literacy effective intervention in the early years (pp. 1-16). John Wiley ve Sons, Ltd. ISBN: 978-0-470-71186-6.
  • Chard, D. J., ve Dickson S. V. (1999). Phonological awareness: ınstructional and assesment guideliness. Intervention in School and Clinic, 34(5), 261-270.
  • Cohen, L.; Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. (5thedition). London: Routledge Falmer.
  • Connolly, P. (2007). Quantitative data analysis in education: a critical ıntroduction using spss. Routledge, USA.
  • Cooper, D. H., Roth, F. P., Speece, D. L., & Schatschneider, C. (2002). The contribution of oral language skills to the development of phonological awareness. Applied Psycholinguistics, 23(03), 399-416.
  • Corder, G. W. ve Foreman, D. I. (2009). Nonparametric statistics for non statisticians: a stepby-step approach. John Wiley & Sons, Inc., New Jersey. 15.08.2015 tarihinde http://gtu.ge/AgroLib/0696207_2982C_corder_g_w_foreman_d_i_nonparametric_ statistic.pdf adresinden alınmıştır.
  • Demirtaş, Ç.P. (2017). Okuma güçlüğü olan öğrencilerde okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Dinler, H. (2018). Şiir odaklı destekleyici eğitim programının okul öncesi dönemi çocuklarının fonolojik farkındalıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
  • Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma ve yazma becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Erkan Süel, E. (2011). İlköğretim 1. sınıf üstün ve normal zekâ düzeyindekiöğrencilerin fonolojik farkındalık düzeylerinin okuma başarıları üzerine etkisinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Goswami, U. (2001). Early phonological development and the acquisition of literacy. Handbook of early literacy research, 1, 111-125.
  • Gozali-Lee, E., ve Mueller, D. (2013). Early Literacy. 15.08.2015 tarihinde https://www.wilder.org/sites/default/files/imports/GenerationNext_EarlyLiteracyReport_4-13.pdf adresinden alınmıştır.
  • Gökkuş, (2016). Erken okuryazarlık becerilerinin gelişiminde ses bilgisi farkındalık programının etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Gökkuş, İ., ve Akyol, H. (2020). Ses bilgisi farkındalık programının birinci sınıf öğrencilerinin sesbilgisel farkındalık becerilerinin gelişimine etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 308-331.
  • Gül, G. (2006). Hafif derecede zihinsel engelli çocukların okuma becerilerine ses bilgisel farkındalık becerileri eğitiminin etkisinin incelenemesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Güldenoğlu, B., Kargın, T. & Ergül, C. (2016). Ses bilgisi farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: boylamsal bir araştırma. İlköğretim Online, 15(1).
  • Güneş, F. (2014) Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: PegemA.
  • Hempenstall, K. (1997) The role of phonemic awareness in beginning reading: A Review:1-32. 15.08.2015 tarihinde https://www.researchgate.net/profile/Kerry_Hempenstall/ publication/287116492_The_Role_of_Phonemic_Awareness_in_Beginning_Reading_A_Review/links/56d9697708aebabdb40f7003/The-Role-of-Phonemic-Awareness-in-Beginning-Reading-A-Review adresinden alınmıştır.
  • Israel, S. E. (2008). Early reading first and beyond: A guide to building early literacy skills. California: Corwin.
  • İslamoğlu Külte, Ş. (2019). 2-6 yaş arası down sendromlu bireyler ile normal gelişim gösteren bireylerin fonolojik farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Justice, L. M., ve Ezell, H. K. (2001). Word and print awareness in 4-year-old children. Child Language Teaching and Therapy, 17(3), 207-225.
  • Kaminski, R. A., ve Good, R. H. (1998). Assessing early literacy skills in a Problem Solving model: Dynamic Indicators o f Early Literacy Skills. M. R In Shinn (Ed.) Advanced applications of Curriculum Based Measurement. Guilford school practitioner series. New York: The Guilford.
  • Karakelle, S. (2004). Fonolojik farkındalık ve harf bilgisinin ilkokuma becerisi üzerindeki etkisi. Psikoloji Araştırmaları Dergisi,24, 45-56.
  • Karaman, G. (2006). Anasınıfına devam eden farklı sosyo-kültürel seviyedeki çocukların fonolojik duyarlılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Anakara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kargın, T., Ergül, C., Büyüköztürk, Ş., & Güldenoğlu, B. (2015). Anasınıfı çocuklarına yönelik Erken Okuryazarlık Testi (EROT) geliştirme araştırması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(03), 237-268.
  • Katz, J., Onen, F., Demir, N., Uzlukaya, A., & Uludağ, P. (1974), A Turkish peabody picture vocabulary test. Hacettepe Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 6, (1-2), 129 – 140.
  • Kazanoğlu, D. (2017). Türkçe fonolojik farkındalık testi geliştirilmesi, geçerlik, güvenirlik çalışması. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Kılıç, S. (2015). Kappa test. Journal of Mood Disorders, 5(3), 142.
  • Kleeck, A. V. (2008). Providing preschool foundations for later reading comprehension: The importance of and ideas for targeting inferencing in storybook‐sharing interventions. Psychology in the Schools, 45(7), 627-643.
  • Kolinsky, R., Cary, L., & Morais, J. (1987). Awareness of words as phonological entities: The role of literacy. Applied Psycholinguistics, 8(3), 223-232.
  • Konza, D. (2014). Teaching reading: Why the “Fab Five” should be the “Big Six”. Australian Journal of Teacher Education, 39(12), 153. 15.08.2015 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1047077.pdf adresinden alınmıştır.
  • Kozminsky, L., ve Kozminsky, E. (1995). The effects of early phonological awareness training on reading success. Learning and Instruction, 5(3), 187-201.
  • Lonigan, C. J. (2007). Vocabulary development and the development of phonological awareness skills in preschool children. InR. W. Wagner, A. E. Muse, & K. R. Tannenbaum (Ed.), Vocabulary acquisition: Implications for reading comprehension (pp. 15 – 31). New York: Guilford Press.
  • Morris, D. (1993). The relationship between beginning readers' concept of word in text and phoneme awareness in learning to read: A longitudinal study. Research in the Teaching of English, 27, 133-154.
  • Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,5 (1), 30-45.
  • Pallant, J. (2007). SPSS survival manual. New York, NY: Mc Graw Hill.
  • Parpucu, N. (2016). Seslerin Renkli Dünyası Programının okul öncesi çocukların fonolojik farkındalık becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Phillips, B. M., Clancy-Menchetti, J., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children: Lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education.
  • Pullen, P. C., ve Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness, and oral language skills in preschool children. Intervention in school and clinic, 39(2), 87-98.
  • Rathvon, N. (2004). Early reading assessment: A practitioner's handbook. Guilford Press.
  • Rief, S. ve Stern, J. (2010). The dyslexia checklist: a practical referance for parents and teachers. Jossey- Bass a Wiley İmprint San Francisco.
  • Sarı, B. (2012). Erken Çocukluk Dönemi Fonolojik Duyarlılık Ölçeği (EÇDFDÖ)’nin Geçerlik, Güvenirlik ve Norm Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Sayar, F., ve Turan, F. (2012). Okuma gelişiminde üst dil farkındalığı, sesbilgisel süreçler ve bellek süreçlerinin etkisi: Kısa süreli bellek ve çalışma belleği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(02), 49-67.
  • Sénéchal, M., Ouellette, G., & Rodney, D. (2006). The misunderstood giant: On the predictive role of early vocabulary to future reading. Handbook of early literacy research, 2, 173-182.
  • Silverman, R. D.(2007). A comparison of three methods of vocabulary instruction during read‐alouds in kindergarten. The Elementary School Journal, 108(2), 97-113.
  • Soğancı, S. (2017). Sesbilgisel farkındalık becerilerinin sözcük okuma becerisi ile ilişkisinin incelenmesi: boylamsal bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sulzby, E., ve Teale, W. (1991). Emergent literacy. Handbook of reading research, 2, 727-757.
  • Sürgen, D. (2019). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin fonolojik farkındalık, hızlı-otomatik isimlendirme ve çalışma belleği performanslarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Şimşek, Ö. (2011). 60-72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerilerinin gelişiminde okuma yazmaya hazırlık programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Taşkın, N., Sak, R., & Sak, İ. T. Ş. (2015). Okul öncesi dönemde okuma yazma öğretimi: öğretmen görüşleri. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumları ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel.
  • Topalca, S. (2019). Drama yönteminin dislekside sesbilgisel farkındalık becerisine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Torgesen, J. K. ve Mathes, P. G. (2002). Assessment and instruction in phonological awareness. 15.08.2015 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED473732.pdf adresinden alınmıştır.
  • Torgesen, J. K., ve Mathes, P. G. (1998). What every teacher should know about phonological awareness. Florida Department of Education, Division of Schools and Community Education, Bureau of Instructional Support and Community Services.
  • Turan, F, ve Akoğlu, G. (2011). Okul öncesi dönemde ses bilgisi farkındalık eğitimi. Eğitim ve Bilim, 36(161).
  • Turan, F. ve Akoğlu, G. (2014). Okul öncesi dönemde ev okuryazarlık ortamı ve fonolojik farkındalık becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 153-166.
  • Turan, F. ve Gül, G. (2008). Early precursor of reading: acquisition of phonological awareness skills. Educational Sciences: Theory ve Practice, 8(1), 279-284.
  • Walley, A. C., Metsala, J. L., & Garlock, V. M. (2003). Spoken vocabulary growth: Its role in the development of phoneme awareness and early reading ability. Reading and Writing, 16(1-2), 5-20.
  • Weir, B. (1989). A Research Base for Pre-kindergarten Literacy Programs. The Reading Teacher 42 (7), 456-460.
  • Yücel, D. (2009). Ses bilgisi farkındalık (fonolojik farkındalık) eğitiminin okuma sorunu olan çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Sesbilgisel Farkındalık Öğretiminin, Erken Okuryazarlık Becerilerinin Gelişimine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 368 - 385, 27.04.2020

İclal Gökkuş , Hayati Akyol

https://doi.org/10.16916/aded.686465
Cited By: 6

Öz

Bu araştırmanın amacı, sesbilgisel farkındalık öğretiminin, ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin erken okuryazarlık becerilerinin (sesbilgisel farkındalık, yazı farkındalığı ve kelime bilgisi) gelişimine olan etkisini belirlemektir. Ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desende planlanan araştırma, 24 deney; 23 kontrol grubu olmak üzere 47 ilkokul birinci sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Çalışma grubundaki öğrencilere, Ses Bilgisi Farkındalık Ölçeği, Fonolojik Farkındalık Ölçeği, Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi ve Peabody Resim Kelime Testi deneysel işlem öncesinde ve sonrasında uygulanmıştır. Deney grubundaki çocuklara, sesbilgisel farkındalık öğretimi, sekiz hafta boyunca uygulanarak deneysel işlem gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, uygulanan sesbilgisel farkındalık öğretiminin, erken okuryazarlık becerilerinin gelişiminde yüksek düzeyde bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sesbilgisel farkındalık öğretimi erken okuryazarlık ilkokul birinci sınıf

Kaynakça

  • Adams, M. J., Foorman, B. R., Lundberg, I., & Beeler, T. (2002). Phonemic awareness in young children: A classroom curriculum. Baltimore: Paul H. Brookes.
  • Akbey, G.Ö. (2016). Down sendromlu bireylerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama ile fonolojik farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eşkişehir.
  • Akdal, D. (2018). Sesbilgisel farkındalık becerilerini desteklemeye yönelik SESFAR müdahale programının etkililiğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Akoğlu, G. ve Turan, F. (2012). Phonologıcal awareness as an educatıonal ınterventıon approach: effects on readıng skılls wıth mentally retarded chıldren. Hacettepe Unıversıtesı Egıtım Fakultesı Dergısı-Hacettepe Unıversıty Journal Of Educatıon, (42), 11-22.
  • Aktan Kerem, E. (2001). Okul öncesi dönem çocuklarında okuma gelişimi ve okumaya hazırlık programının etkisinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Aktan, E. (1996). Çocuğun dil gelişiminde fonolojik duyarlılığın (sesbirim duyarlılığı) karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Allor, J. H. (2002). The relationships of phonemic awareness and rapid naming to reading development. Learning Disability Quarterly, 25(1), 47-57.
  • Aron, A., Aron. E. & Elliot, C. (2014). Statistics for psychology (6. baskı). London: Pearson.
  • Balcı, Ö. (2016). Konuşma sesi bozukluğu olan çocuklarda fonolojik farkındalık becerileri ve sözel çalışma belleği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bay, D. N., Altun, S. A. & Çetin, Ö. Ş. (2014). Okuma yazmaya hazırlık araştırmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 244-263.
  • Bayraktar, V. (2013). Okuma-yazmaya hazırlık eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma-yazma becerilerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Beauchat, K., Blamey, K. & Walpole S. (2010). The building blocks of preschool success. New York: The Guilford.
  • Beck, I. L. ve McKeown, M. G. (2007). Increasing young low‐income children’s oral vocabulary repertoires through rich and focused instruction. The Elementary School Journal, 107(3), 251-271.
  • Bentin, S., Hammer, R., & Cahan, S. (1991). The effects of aging and first grade schooling on the development of phonological awareness. Psychological science, 2(4), 271-275.
  • Blachman, B. A. (2000). Phonological awareness. M. Kamil, Pr Mosenthal, D. Pearson, R. Barr (Ed.), Handbook of Reading Research Volume III (483-503). London: Lawrence Erbaum Associates.
  • Burgess, S. R., ve Lonigan, C. J. (1998). Bidirectional relations of phonological sensitivity and prereading abilities: evidence from a preschool sample. Journal of experimental child psychology, 70(2), 117-141.
  • Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı- istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA.
  • Büyüktaşkapu, S. (2012). Adaptation of mountain shadows phonological awareness scale (ms-pas) into turkish and validity and reliability study. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 509-518.
  • Carroll, J.M., Bowyer-Crane C., Duff, F.J., Hulme, C., Margaret J. & Snowling, M., J. (2011). Theoretical framework: foundations of learning to read. Chesher, D. (Ed), Developing language and literacy effective intervention in the early years (pp. 1-16). John Wiley ve Sons, Ltd. ISBN: 978-0-470-71186-6.
  • Chard, D. J., ve Dickson S. V. (1999). Phonological awareness: ınstructional and assesment guideliness. Intervention in School and Clinic, 34(5), 261-270.
  • Cohen, L.; Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. (5thedition). London: Routledge Falmer.
  • Connolly, P. (2007). Quantitative data analysis in education: a critical ıntroduction using spss. Routledge, USA.
  • Cooper, D. H., Roth, F. P., Speece, D. L., & Schatschneider, C. (2002). The contribution of oral language skills to the development of phonological awareness. Applied Psycholinguistics, 23(03), 399-416.
  • Corder, G. W. ve Foreman, D. I. (2009). Nonparametric statistics for non statisticians: a stepby-step approach. John Wiley & Sons, Inc., New Jersey. 15.08.2015 tarihinde http://gtu.ge/AgroLib/0696207_2982C_corder_g_w_foreman_d_i_nonparametric_ statistic.pdf adresinden alınmıştır.
  • Demirtaş, Ç.P. (2017). Okuma güçlüğü olan öğrencilerde okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Dinler, H. (2018). Şiir odaklı destekleyici eğitim programının okul öncesi dönemi çocuklarının fonolojik farkındalıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
  • Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma ve yazma becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Erkan Süel, E. (2011). İlköğretim 1. sınıf üstün ve normal zekâ düzeyindekiöğrencilerin fonolojik farkındalık düzeylerinin okuma başarıları üzerine etkisinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Goswami, U. (2001). Early phonological development and the acquisition of literacy. Handbook of early literacy research, 1, 111-125.
  • Gozali-Lee, E., ve Mueller, D. (2013). Early Literacy. 15.08.2015 tarihinde https://www.wilder.org/sites/default/files/imports/GenerationNext_EarlyLiteracyReport_4-13.pdf adresinden alınmıştır.
  • Gökkuş, (2016). Erken okuryazarlık becerilerinin gelişiminde ses bilgisi farkındalık programının etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Gökkuş, İ., ve Akyol, H. (2020). Ses bilgisi farkındalık programının birinci sınıf öğrencilerinin sesbilgisel farkındalık becerilerinin gelişimine etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 308-331.
  • Gül, G. (2006). Hafif derecede zihinsel engelli çocukların okuma becerilerine ses bilgisel farkındalık becerileri eğitiminin etkisinin incelenemesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Güldenoğlu, B., Kargın, T. & Ergül, C. (2016). Ses bilgisi farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: boylamsal bir araştırma. İlköğretim Online, 15(1).
  • Güneş, F. (2014) Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: PegemA.
  • Hempenstall, K. (1997) The role of phonemic awareness in beginning reading: A Review:1-32. 15.08.2015 tarihinde https://www.researchgate.net/profile/Kerry_Hempenstall/ publication/287116492_The_Role_of_Phonemic_Awareness_in_Beginning_Reading_A_Review/links/56d9697708aebabdb40f7003/The-Role-of-Phonemic-Awareness-in-Beginning-Reading-A-Review adresinden alınmıştır.
  • Israel, S. E. (2008). Early reading first and beyond: A guide to building early literacy skills. California: Corwin.
  • İslamoğlu Külte, Ş. (2019). 2-6 yaş arası down sendromlu bireyler ile normal gelişim gösteren bireylerin fonolojik farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Justice, L. M., ve Ezell, H. K. (2001). Word and print awareness in 4-year-old children. Child Language Teaching and Therapy, 17(3), 207-225.
  • Kaminski, R. A., ve Good, R. H. (1998). Assessing early literacy skills in a Problem Solving model: Dynamic Indicators o f Early Literacy Skills. M. R In Shinn (Ed.) Advanced applications of Curriculum Based Measurement. Guilford school practitioner series. New York: The Guilford.
  • Karakelle, S. (2004). Fonolojik farkındalık ve harf bilgisinin ilkokuma becerisi üzerindeki etkisi. Psikoloji Araştırmaları Dergisi,24, 45-56.
  • Karaman, G. (2006). Anasınıfına devam eden farklı sosyo-kültürel seviyedeki çocukların fonolojik duyarlılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Anakara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kargın, T., Ergül, C., Büyüköztürk, Ş., & Güldenoğlu, B. (2015). Anasınıfı çocuklarına yönelik Erken Okuryazarlık Testi (EROT) geliştirme araştırması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(03), 237-268.
  • Katz, J., Onen, F., Demir, N., Uzlukaya, A., & Uludağ, P. (1974), A Turkish peabody picture vocabulary test. Hacettepe Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 6, (1-2), 129 – 140.
  • Kazanoğlu, D. (2017). Türkçe fonolojik farkındalık testi geliştirilmesi, geçerlik, güvenirlik çalışması. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Kılıç, S. (2015). Kappa test. Journal of Mood Disorders, 5(3), 142.
  • Kleeck, A. V. (2008). Providing preschool foundations for later reading comprehension: The importance of and ideas for targeting inferencing in storybook‐sharing interventions. Psychology in the Schools, 45(7), 627-643.
  • Kolinsky, R., Cary, L., & Morais, J. (1987). Awareness of words as phonological entities: The role of literacy. Applied Psycholinguistics, 8(3), 223-232.
  • Konza, D. (2014). Teaching reading: Why the “Fab Five” should be the “Big Six”. Australian Journal of Teacher Education, 39(12), 153. 15.08.2015 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1047077.pdf adresinden alınmıştır.
  • Kozminsky, L., ve Kozminsky, E. (1995). The effects of early phonological awareness training on reading success. Learning and Instruction, 5(3), 187-201.
  • Lonigan, C. J. (2007). Vocabulary development and the development of phonological awareness skills in preschool children. InR. W. Wagner, A. E. Muse, & K. R. Tannenbaum (Ed.), Vocabulary acquisition: Implications for reading comprehension (pp. 15 – 31). New York: Guilford Press.
  • Morris, D. (1993). The relationship between beginning readers' concept of word in text and phoneme awareness in learning to read: A longitudinal study. Research in the Teaching of English, 27, 133-154.
  • Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,5 (1), 30-45.
  • Pallant, J. (2007). SPSS survival manual. New York, NY: Mc Graw Hill.
  • Parpucu, N. (2016). Seslerin Renkli Dünyası Programının okul öncesi çocukların fonolojik farkındalık becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Phillips, B. M., Clancy-Menchetti, J., & Lonigan, C. J. (2008). Successful phonological awareness instruction with preschool children: Lessons from the classroom. Topics in Early Childhood Special Education.
  • Pullen, P. C., ve Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness, and oral language skills in preschool children. Intervention in school and clinic, 39(2), 87-98.
  • Rathvon, N. (2004). Early reading assessment: A practitioner's handbook. Guilford Press.
  • Rief, S. ve Stern, J. (2010). The dyslexia checklist: a practical referance for parents and teachers. Jossey- Bass a Wiley İmprint San Francisco.
  • Sarı, B. (2012). Erken Çocukluk Dönemi Fonolojik Duyarlılık Ölçeği (EÇDFDÖ)’nin Geçerlik, Güvenirlik ve Norm Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Sayar, F., ve Turan, F. (2012). Okuma gelişiminde üst dil farkındalığı, sesbilgisel süreçler ve bellek süreçlerinin etkisi: Kısa süreli bellek ve çalışma belleği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(02), 49-67.
  • Sénéchal, M., Ouellette, G., & Rodney, D. (2006). The misunderstood giant: On the predictive role of early vocabulary to future reading. Handbook of early literacy research, 2, 173-182.
  • Silverman, R. D.(2007). A comparison of three methods of vocabulary instruction during read‐alouds in kindergarten. The Elementary School Journal, 108(2), 97-113.
  • Soğancı, S. (2017). Sesbilgisel farkındalık becerilerinin sözcük okuma becerisi ile ilişkisinin incelenmesi: boylamsal bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sulzby, E., ve Teale, W. (1991). Emergent literacy. Handbook of reading research, 2, 727-757.
  • Sürgen, D. (2019). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin fonolojik farkındalık, hızlı-otomatik isimlendirme ve çalışma belleği performanslarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Şimşek, Ö. (2011). 60-72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerilerinin gelişiminde okuma yazmaya hazırlık programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Taşkın, N., Sak, R., & Sak, İ. T. Ş. (2015). Okul öncesi dönemde okuma yazma öğretimi: öğretmen görüşleri. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumları ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel.
  • Topalca, S. (2019). Drama yönteminin dislekside sesbilgisel farkındalık becerisine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Torgesen, J. K. ve Mathes, P. G. (2002). Assessment and instruction in phonological awareness. 15.08.2015 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED473732.pdf adresinden alınmıştır.
  • Torgesen, J. K., ve Mathes, P. G. (1998). What every teacher should know about phonological awareness. Florida Department of Education, Division of Schools and Community Education, Bureau of Instructional Support and Community Services.
  • Turan, F, ve Akoğlu, G. (2011). Okul öncesi dönemde ses bilgisi farkındalık eğitimi. Eğitim ve Bilim, 36(161).
  • Turan, F. ve Akoğlu, G. (2014). Okul öncesi dönemde ev okuryazarlık ortamı ve fonolojik farkındalık becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 153-166.
  • Turan, F. ve Gül, G. (2008). Early precursor of reading: acquisition of phonological awareness skills. Educational Sciences: Theory ve Practice, 8(1), 279-284.
  • Walley, A. C., Metsala, J. L., & Garlock, V. M. (2003). Spoken vocabulary growth: Its role in the development of phoneme awareness and early reading ability. Reading and Writing, 16(1-2), 5-20.
  • Weir, B. (1989). A Research Base for Pre-kindergarten Literacy Programs. The Reading Teacher 42 (7), 456-460.
  • Yücel, D. (2009). Ses bilgisi farkındalık (fonolojik farkındalık) eğitiminin okuma sorunu olan çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Toplam 79 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İclal Gökkuş 0000-0002-2721-9892

Hayati Akyol 0000-0002-4450-2374

Yayımlanma Tarihi 27 Nisan 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Gökkuş, İ., & Akyol, H. (2020). Sesbilgisel Farkındalık Öğretiminin, Erken Okuryazarlık Becerilerinin Gelişimine Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 368-385. https://doi.org/10.16916/aded.686465

Cited By

DİKKAT GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÇALIŞMALARIN 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FONONOJİK FARKINDALIK BECERİLERİNE ETKİSİ
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.31463/aicusbed.1159038
Konuşma Sesi Bozukluğu Olan Çocukların Fonolojik Farkındalık Becerilerinin ve Ev Erken Okuryazarlık Ortamlarının Karşılaştırılması
Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.58563/dkyad-2023.62.3
Okul Öncesi Öğretmenlerinin Güne Başlama Zamanında Erken Okuryazarlık Becerilerine Yer Verme Durumlarına İlişkin Görüşleri
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.52826/mcbuefd.1354396
İLKOKUL KELİME BİLGİSİ TESTİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK ve GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Trakya Eğitim Dergisi
https://doi.org/10.24315/tred.1436667
Developing an early literacy mobile app: design process and testing the app with children with special needs
Education and Information Technologies
https://doi.org/10.1007/s10639-025-13599-1
Kekemeliği Olan ve Olmayan Çocukların Erken Okuryazarlık ve Çalışma Belleği Becerilerinin İncelenmesi
Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.58563/dkyad-2025.81.2

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.