Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metin Türleri ile Kalıplaşmış Söz Varlığı İlişkisi

Üzeyir Süğümlü; Asena Eraslan

doi:10.16916/aded.557969

Araştırma Makalesi

Relationship Between Text Types and Formulaic Expression in Secondary School Turkish language Arts Textbooks

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 630 - 646, 31.07.2019

Üzeyir Süğümlü , Asena Eraslan

https://doi.org/10.16916/aded.557969

Cited By: 6

Öz

The aim of this study was to determine the
relationship between text types and formulaic expression in secondary school
Turkish textbooks (MoNE Publications) prepared based on the Turkish Language
Arts Curriculum (2018). Turkish is a lesson carried out by using texts. The
present study placed importance on determining the elements of formulaic
expression in the texts and to reveal the relation between text types and
elements of formulaic expression. The present study employed the qualitative
research method for data collection. Data was collected from 95 texts from 5th,
6th, 7th and 8th grade Turkish language arts textbooks. The collection of data
was completed with document review. The texts were classified according to type
and the elements of formulaic expression in the texts were determined. The data
were determined with the descriptive analysis technique. The relationship
between text types and elements of formulaic expression was shown with tables
and assessed accordingly. This study concluded the following results: The text
type with the most elements of formulaic expression are stories, idioms are the
most commonly used formulaic expression in text types and proverbs determined
are the element of formulaic expression used the least.

Anahtar Kelimeler

textbooks , text , text type , formulaic expression

Kaynakça

Akın, K. (2018). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan okuma metinlerinin söz varlığı üzerine bir değerlendirme. Social Sciences Studies Journal, 4(22), 3695-3706.
Aksan, D. (2004). Türkçenin söz varlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
Apaydın, N. (2010). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Demir, C. (2016). Türkçe eğitim öğretim programları ve kişisel söz varlığı. Milli Eğitim Dergisi, 210, 141-161.
Esgin, A. (2016). Yurt dışında yapılmış söz varlığı çalışmalarının yöntemleri üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 210, 55-83.
Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 1025-1055.
Gökdayı, H. (2008). Türkçede kalıp sözler. Bilig, 44, 89-110.
Karadüz, A. (2009). Sözlük, sözcük anlamı ve öğrenme üzerine. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 636-649.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. 24. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Karatay, H. (2016). 6-8. sınıf öğrencilerinin mecazlı dili anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 210, 265-285.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 5. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 7. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 8. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to desing and implementation. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
Tağa, T. (2016). Kelime öğretiminde hedef kelimelerin belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 210, 163-177.
TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Turhan, H. (2010). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Uludağ, Ç. (2010). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metin Türleri ile Kalıplaşmış Söz Varlığı İlişkisi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 630 - 646, 31.07.2019

Üzeyir Süğümlü , Asena Eraslan

https://doi.org/10.16916/aded.557969

Cited By: 6

Öz

Araştırmanın
amacı, Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) temelinde hazırlanmış ortaokul
Türkçe ders kitaplarında (MEB Yayınları) yer alan metin türleri ile kalıplaşmış
söz varlığı ilişkisini belirlemektir. Türkçe dersi, metinler üzerinden
gerçekleştirilen bir derstir. Metinlerdeki kalıplaşmış söz varlığı unsurlarını
belirlemek, metin türleriyle kalıplaşmış söz varlığı unsurları arasındaki
ilişkiyi ortaya çıkarmak, araştırma için önemli görülmektedir. Araştırma, nitel
bir araştırma özelliği taşımaktadır ve temel nitel araştırma ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın verilerini 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan
95 metin oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanması, doküman incelemesi
ile gerçekleştirilmiştir. Metinler türlerine göre sınıflandırılmış ve
metinlerdeki kalıplaşmış söz varlığı unsurları belirlenmiştir. Araştırmanın
verileri, betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Metin türleri ile
kalıplaşmış söz varlığı unsurları arasındaki ilişki, tablolarla gösterilmiş ve
yorumlanmıştır. Araştırma ile şu sonuçlara ulaşılmıştır: Kalıplaşmış söz
varlığı unsurlarının en fazla yer aldığı metin türünün öykü olduğu, metin
türlerinde en fazla kalıplaşmış söz varlığı unsurlarından deyimlere yer
verildiği, en az yer verilen kalıplaşmış söz varlığı unsurunun ise atasözü
olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

ders kitabı , metin , metin türü , kalıplaşmış söz varlığı

Kaynakça

Akın, K. (2018). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan okuma metinlerinin söz varlığı üzerine bir değerlendirme. Social Sciences Studies Journal, 4(22), 3695-3706.
Aksan, D. (2004). Türkçenin söz varlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
Apaydın, N. (2010). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Demir, C. (2016). Türkçe eğitim öğretim programları ve kişisel söz varlığı. Milli Eğitim Dergisi, 210, 141-161.
Esgin, A. (2016). Yurt dışında yapılmış söz varlığı çalışmalarının yöntemleri üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 210, 55-83.
Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 1025-1055.
Gökdayı, H. (2008). Türkçede kalıp sözler. Bilig, 44, 89-110.
Karadüz, A. (2009). Sözlük, sözcük anlamı ve öğrenme üzerine. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 636-649.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. 24. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Karatay, H. (2016). 6-8. sınıf öğrencilerinin mecazlı dili anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 210, 265-285.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 5. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 7. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 8. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to desing and implementation. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
Tağa, T. (2016). Kelime öğretiminde hedef kelimelerin belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 210, 163-177.
TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Turhan, H. (2010). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Uludağ, Ç. (2010). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.

Toplam 21 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Üzeyir Süğümlü 0000-0003-2135-5399 Asena Eraslan 0000-0002-6621-9457
Yayımlanma Tarihi	31 Temmuz 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019 Cilt: 7 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Süğümlü, Ü., & Eraslan, A. (2019). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metin Türleri ile Kalıplaşmış Söz Varlığı İlişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 630-646. https://doi.org/10.16916/aded.557969