Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=y__J-m3Zzz55TjfT9ztYydOF1s7jBizGNUdPDrMiGW0&_path=id%3D553569%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Öyküleyici Metinler Aracılığıyla Eleştirel Düşünme Becerilerini Değerlendirmeye Yönelik Bir Rubrik

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 597 - 629, 31.07.2019

Funda Amanvermez İncirkuş , Latif Beyreli

https://doi.org/10.16916/aded.553569
Cited By: 6

Öz

Bu çalışmada öyküleyici metinler
aracılığıyla öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini değerlendirmeye
yönelik analitik bir rubrik geliştirme sürecine yer verilmiştir. Rubrik,
içeriği anlama (tanımlama, yorumlama) ve derinlemesine anlama (analiz, çıkarım,
açıklama, varsayımda bulunma, değerlendirme) olmak üzere 2 boyut ve 7 kriterden
oluşmaktadır. Çalışma, uzman görüşüne dayalı nitel bir çalışmadır. Çalışma
grubu ölçüt örnekleme ile ortaokul öğrencileri (n=202) olarak belirlenmiştir.
Ölçeğin kapsam geçerliği için Lawshe tekniği kullanılmıştır. İçeriği anlama
boyutunun kapsam geçerlik indeksi (KGİ) 0.89; derinlemesine anlama boyutunun
ise 0.87 olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın güvenirliği “bağımsız
değerlendirmeciler arası uyum güvenirliği” ile sağlanmıştır. Pearson korelasyon
analizi sonucunda değerlendirmecilerin eleştirel düşünme kriterlerine ilişkin
puan ortalamaları korelasyonu arasında; çok yüksek, pozitif yönlü ve anlamlı
bir ilişkinin olduğu görülmektedir (p<.01). ANOVA analizi ile
değerlendirmecilerin puanlamaları arasında fark olmadığı belirlenmiştir
(p>.05). Tüm bu işlemlerin sonunda, ortaokul öğrencilerinin eleştirel
düşünme becerilerini değerlendirmeye yönelik geçerli, güvenilir ve
kullanılabilir bir ölçme aracı geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

analitik rubrik değerlendirme eleştirel düşünme öyküleyici metin

Kaynakça

  • Akyol, H. (2014). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Akyol, H., Yıldırım, K., Ateş, S., Çetinkaya, Ç. ve Rasinski, T. V. (2014). Okumayı değerlendirme-öğretmenler için kolay ve pratik bir yol. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Allen, M. J. (2014). Using rubrics to grade, assess, and improve student learning. [Avaible online at: http://www.mdc.edu/sailearn/documents/4.1%20Rubric%20Workshop%20Handout-Mary%20Allen.pdf], Retrieved on July 07, 2017.
  • Badger, E., & Thomas, B. (1992). Open-ended questions in reading. Practical Assesment, Research & Evaluation, 3(4), 1-3. [Avaible online at: http://pareonline.net/getvn.asp?v=3&n=4], Retrieved on August 15, 2018.
  • Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., ve Bıçak, B. (2014). Ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Beyreli, L. ve Arı, G. (2009). Yazma performansını değerlendirmede çözümleyici puanlama yönergesi kullanımı-değerlendrimeciler arası uyum araştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri KUYEB/Educational Sciences: Theory & Practice, 9(1), 85-125.
  • Brophy, T.S. (2018). Writing effective rubrics. University of Florida Institutional Assesment. [Avaible online at: http://assessment.aa.ufl.edu/Data/Sites/22/media/slo/writing_effective_rubrics_guide_v2.pdf], Retrieved on June 25, 2017.
  • Catalina Foothills School District (2015). Critical thinking and problem solving grade 6-8: Envision21 deep learning, Arizona. [Avaible online at: https://www.cfsd16.org/application/files/7214/7024/6209/CriticalThinkingProblemSolving.pdf], Retrieved on August 15, 2017.
  • Center for Teaching (2006). Critical thinking scoring rubric. [Avaible online at: http://www.eiu.edu/learninggoals/pdfs/KansasStUni-CriticalThinkingRubric.pdf], Retrieved on May 20, 2017.
  • Facione, P.A. (2015). Critical thinking: What is and why it counts. 1-30. [Avaible online at: https://www.insightassessment.com/Resources/Importance-of-Critical-Thinking/Critical-Thinking-What-It-Is-and-Why-It-Counts/Critical-Thinking-What-It-Is-and-Why-It-Counts-PDF], Retrieved on August 20, 2017.
  • Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 80, 69-74.
  • Karagöz, H. (2014). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Binnur Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim içinde (s. 84-122). Ankara: PegemA Akademi.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • King, A. (1995). Designing the instructional process to enhance critical thinking across the curriculum: Inquiring minds really do what to know: Using questioning to teach critical thinking. Teaching of Psychology, 22(1), 13-17.
  • Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personel Psychology, 28, 563-565.
  • Learning Development (2010). Critical thinking. Plymouth University. [Avaible online at: https://www.plymouth.ac.uk/uploads/production/document/path/1/1710/Critical_Thinking.pdf], Retrieved on September 15, 2017]
  • Lynch, C. L., & Wolcott, S. K. (2001). Helping your student develop critical thinking skills. Manhattan, Kansas: WolcottLynch Associates, The Idea Center. [Avaible online at: http://www.ideaedu.org/Portals/0/Uploads/Documents/IDEA%20Papers/IDEA%20Papers/IDEA_Paper_37.pdf], Retrieved on June 15, 2017.
  • MacKnight, C. B. (2000). Teaching critical thinking through online discussion. Educause Quarterly, 4, 38-41.
  • McGartland, R.D., Berg-Weger, M., Tebb, S., Lee, E. S., & Rauch, S. (2003). Objectifying content validity: Conducting a content validity study in social work research. Social Work Research, 27(2), 94-104.
  • MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8.) sınıflar öğretim programı. Ankara.
  • MEB (2012). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu okuma becerileri dersi programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • MEB (2016). PISA 2015 ulusal ön raporu. Ankara: Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. [Çevrim-içi: http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf], Erişim tarihi: 10.01.2018.
  • MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. [Çevrim-içi:http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201783142827263-turkce.pdf], Erişim Tarihi: 10.02.2018
  • MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. [Çevrim-içi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=332], Erişim Tarihi: 12.03.2018.
  • Mertler, C. A. (2001). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical Assessment Research & Evaluation, 7(25), 1-8. [Avaible online at: http://pareonline.net/getvn.asp?v=7&n=25], Retrieved on July 20, 2018.
  • Moskal, B. M. (2000). Scoring rubrics: what, when and how?. Practical Assessment, Research & Evaluation, 7(3), 1-6. [Avaible online at: http://northweststate.edu/wp-content/uploads/files/Moskal-ScoringRubrics.pdf], Retrieved on July 24, 2017.
  • Moskal, B. M., & Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: Validity and reliability. Practical Assesment Research & Evaluation, 7(10), 1-6.
  • Öztürk, D. ve Güdek, B. (2016). Viyolonsel performans değerlendirmesine yönelik dereceli puanlama anahtarının (rubrik) geliştirilmesi. Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi AMADER, 2(3), 1-20.
  • Paul, R., & Elder, L. (2006). The miniature guide to critical thinking: Concepts and tools. The Foundation for Critical Thinking. [Avaible online at: https://www.criticalthinking.org/files/Concepts_Tools.pdf], Retrieved on August 25, 2018.
  • Peirce, W. (2006). Designing rubrics for assessing higher order thinking. [Avaible online at: http://academic.pg.cc.md.us/~wpeirce/MCCCTR/Designingrubricsassessingthinking.html], Retrieved on May 20, 2017.
  • PISA’dan Açık Uçlu Soru Uyarısı: Öğretmenler İyi Eğitilmeli! (2017, Ekim 5). BirGün Gazetesi, [Çevrim-içi: https://www.birgun.net/haber-detay/pisa-dan-acik-uclu-soru-uyarisi-ogretmenler-iyi-egitilmeli-182801.html], Erişim Tarihi: 15.10.2018.
  • Roberts, J. E. (2008). Developing rubrics. Northern Virginia Community College. [Avaible online at: https://www.nvcc.edu/assessment/_docs/PS6.developingrubricspresentation.pdf], Retrieved on June 25, 2017.
  • Schmit, J. S. (2002). Practicing critical thinking through inquiry into literature. In J. Holden, & J. S. Schmit (Eds.), Inquiry and the literacy text: Constructing discussions in the English classroom. Classroom practicing in teaching English. 32, Urbana: National Council of Teachers of English.
  • Willingham, D. T. (2007). Critical thinking: Why is it so hard to teach. American Educator. 8-19 [Avaible online at: https://www.aft.org/sites/default/files/periodicals/Crit_Thinking.pdf], Retrieved on August 12, 2017.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yurdagül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (28-30 Eylül), Denizli.

Evaluation of Critical Thinking Skills in Narrative Texts through a Rubric

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 597 - 629, 31.07.2019

Funda Amanvermez İncirkuş , Latif Beyreli

https://doi.org/10.16916/aded.553569
Cited By: 6

Öz

In this study, an analytical rubric was developed to
evaluate students' critical thinking skills through narrative texts. The rubric
consists of 2 parts and 7 criteria including content comprehension (definition, interpretation) and in-depth comprehension (analysis, deduction, explanation, assumption, evaluation). The study is
a qualitative study based on expert opinion. The sample was selected from a middle
school students (n=202) with criterion sampling. The content validity of the scale was made
by Lawshe technique. The content
validity index (CVI) of the content comprehension dimension is 0.89; the size
of the in-depth comprehension was calculated as 0.87.The
reliability of the study is ensured by the "independent evaluator
interdependency reliability". As a result of Pearson's correlation
analysis, it is seen that there is a very high, positive and significant
correlation between the scores average correlations of the evaluators' critical
thinking criteria (p<.01). The ANOVA analysis showed that there was
no difference between the scores of the evaluators (p>.05). At the end of
all these processes, a valid, reliable and usable measuring instrument was
developed to evaluate the critical thinking skills of middle school students.

Anahtar Kelimeler

analytic rubric evaluate critical thinking narrative text

Kaynakça

  • Akyol, H. (2014). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Akyol, H., Yıldırım, K., Ateş, S., Çetinkaya, Ç. ve Rasinski, T. V. (2014). Okumayı değerlendirme-öğretmenler için kolay ve pratik bir yol. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Allen, M. J. (2014). Using rubrics to grade, assess, and improve student learning. [Avaible online at: http://www.mdc.edu/sailearn/documents/4.1%20Rubric%20Workshop%20Handout-Mary%20Allen.pdf], Retrieved on July 07, 2017.
  • Badger, E., & Thomas, B. (1992). Open-ended questions in reading. Practical Assesment, Research & Evaluation, 3(4), 1-3. [Avaible online at: http://pareonline.net/getvn.asp?v=3&n=4], Retrieved on August 15, 2018.
  • Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., ve Bıçak, B. (2014). Ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Beyreli, L. ve Arı, G. (2009). Yazma performansını değerlendirmede çözümleyici puanlama yönergesi kullanımı-değerlendrimeciler arası uyum araştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri KUYEB/Educational Sciences: Theory & Practice, 9(1), 85-125.
  • Brophy, T.S. (2018). Writing effective rubrics. University of Florida Institutional Assesment. [Avaible online at: http://assessment.aa.ufl.edu/Data/Sites/22/media/slo/writing_effective_rubrics_guide_v2.pdf], Retrieved on June 25, 2017.
  • Catalina Foothills School District (2015). Critical thinking and problem solving grade 6-8: Envision21 deep learning, Arizona. [Avaible online at: https://www.cfsd16.org/application/files/7214/7024/6209/CriticalThinkingProblemSolving.pdf], Retrieved on August 15, 2017.
  • Center for Teaching (2006). Critical thinking scoring rubric. [Avaible online at: http://www.eiu.edu/learninggoals/pdfs/KansasStUni-CriticalThinkingRubric.pdf], Retrieved on May 20, 2017.
  • Facione, P.A. (2015). Critical thinking: What is and why it counts. 1-30. [Avaible online at: https://www.insightassessment.com/Resources/Importance-of-Critical-Thinking/Critical-Thinking-What-It-Is-and-Why-It-Counts/Critical-Thinking-What-It-Is-and-Why-It-Counts-PDF], Retrieved on August 20, 2017.
  • Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 80, 69-74.
  • Karagöz, H. (2014). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Binnur Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim içinde (s. 84-122). Ankara: PegemA Akademi.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • King, A. (1995). Designing the instructional process to enhance critical thinking across the curriculum: Inquiring minds really do what to know: Using questioning to teach critical thinking. Teaching of Psychology, 22(1), 13-17.
  • Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personel Psychology, 28, 563-565.
  • Learning Development (2010). Critical thinking. Plymouth University. [Avaible online at: https://www.plymouth.ac.uk/uploads/production/document/path/1/1710/Critical_Thinking.pdf], Retrieved on September 15, 2017]
  • Lynch, C. L., & Wolcott, S. K. (2001). Helping your student develop critical thinking skills. Manhattan, Kansas: WolcottLynch Associates, The Idea Center. [Avaible online at: http://www.ideaedu.org/Portals/0/Uploads/Documents/IDEA%20Papers/IDEA%20Papers/IDEA_Paper_37.pdf], Retrieved on June 15, 2017.
  • MacKnight, C. B. (2000). Teaching critical thinking through online discussion. Educause Quarterly, 4, 38-41.
  • McGartland, R.D., Berg-Weger, M., Tebb, S., Lee, E. S., & Rauch, S. (2003). Objectifying content validity: Conducting a content validity study in social work research. Social Work Research, 27(2), 94-104.
  • MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8.) sınıflar öğretim programı. Ankara.
  • MEB (2012). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu okuma becerileri dersi programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • MEB (2016). PISA 2015 ulusal ön raporu. Ankara: Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. [Çevrim-içi: http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf], Erişim tarihi: 10.01.2018.
  • MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. [Çevrim-içi:http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201783142827263-turkce.pdf], Erişim Tarihi: 10.02.2018
  • MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. [Çevrim-içi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=332], Erişim Tarihi: 12.03.2018.
  • Mertler, C. A. (2001). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical Assessment Research & Evaluation, 7(25), 1-8. [Avaible online at: http://pareonline.net/getvn.asp?v=7&n=25], Retrieved on July 20, 2018.
  • Moskal, B. M. (2000). Scoring rubrics: what, when and how?. Practical Assessment, Research & Evaluation, 7(3), 1-6. [Avaible online at: http://northweststate.edu/wp-content/uploads/files/Moskal-ScoringRubrics.pdf], Retrieved on July 24, 2017.
  • Moskal, B. M., & Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: Validity and reliability. Practical Assesment Research & Evaluation, 7(10), 1-6.
  • Öztürk, D. ve Güdek, B. (2016). Viyolonsel performans değerlendirmesine yönelik dereceli puanlama anahtarının (rubrik) geliştirilmesi. Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi AMADER, 2(3), 1-20.
  • Paul, R., & Elder, L. (2006). The miniature guide to critical thinking: Concepts and tools. The Foundation for Critical Thinking. [Avaible online at: https://www.criticalthinking.org/files/Concepts_Tools.pdf], Retrieved on August 25, 2018.
  • Peirce, W. (2006). Designing rubrics for assessing higher order thinking. [Avaible online at: http://academic.pg.cc.md.us/~wpeirce/MCCCTR/Designingrubricsassessingthinking.html], Retrieved on May 20, 2017.
  • PISA’dan Açık Uçlu Soru Uyarısı: Öğretmenler İyi Eğitilmeli! (2017, Ekim 5). BirGün Gazetesi, [Çevrim-içi: https://www.birgun.net/haber-detay/pisa-dan-acik-uclu-soru-uyarisi-ogretmenler-iyi-egitilmeli-182801.html], Erişim Tarihi: 15.10.2018.
  • Roberts, J. E. (2008). Developing rubrics. Northern Virginia Community College. [Avaible online at: https://www.nvcc.edu/assessment/_docs/PS6.developingrubricspresentation.pdf], Retrieved on June 25, 2017.
  • Schmit, J. S. (2002). Practicing critical thinking through inquiry into literature. In J. Holden, & J. S. Schmit (Eds.), Inquiry and the literacy text: Constructing discussions in the English classroom. Classroom practicing in teaching English. 32, Urbana: National Council of Teachers of English.
  • Willingham, D. T. (2007). Critical thinking: Why is it so hard to teach. American Educator. 8-19 [Avaible online at: https://www.aft.org/sites/default/files/periodicals/Crit_Thinking.pdf], Retrieved on August 12, 2017.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yurdagül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (28-30 Eylül), Denizli.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Funda Amanvermez İncirkuş 0000-0002-5913-122X

Latif Beyreli 0000-0002-0130-3332

Yayımlanma Tarihi 31 Temmuz 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 7 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Amanvermez İncirkuş, F., & Beyreli, L. (2019). Öyküleyici Metinler Aracılığıyla Eleştirel Düşünme Becerilerini Değerlendirmeye Yönelik Bir Rubrik. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 597-629. https://doi.org/10.16916/aded.553569

Cited By

Türkçe ders kitaplarındaki metni anlama sorularının eleştirel düşünme becerilerine göre incelenmesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Funda AMANVERMEZ İNCİRKUŞ
https://doi.org/10.29000/rumelide.895805
ÇEVRİMİÇİ ÖZ VE AKRAN GERİBİLDİRİMLERİN BİÇİMLENDİRİCİ NİTELİĞİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK ANALİTİK RUBRİK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI
Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi
Fethiye TEKE
https://doi.org/10.29065/usakead.852967
Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi
Cumhuriyet International Journal of Education
Funda AMANVERMEZ İNCİRKUŞ
https://doi.org/10.30703/cije.838035
Yazınsal Nitelikli Metinlere Dayalı Eleştirel Okuma Eğitiminin Öğrencilerin Okuduğunu Anlama ve Eleştirel Düşünme Becerisi Üzerine Etkisi
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.47479/ihead.1162814
Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarının Eleştirel Düşünme Açısından Değerlendirilmesi
Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.57115/karefad.1262831
Eleştirel Okuma Temelli Edebiyat Eleştirisi Rubriği Geliştirme
Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.35675/befdergi.1383450

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.