Okul Öncesi Öğretmenlerinin Türkçe Dil Etkinliklerine İlişkin Görüşleri: Lefkoşa Örneği

Ahmet Güneyli; Emine Eray Alışkan

doi:10.16916/aded.18285

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Türkçe Dil Etkinliklerine İlişkin Görüşleri: Lefkoşa Örneği

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 3, 348 - 371, 26.07.2016

Ahmet Güneyli , Emine Eray Alışkan

https://doi.org/10.16916/aded.18285

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın problem cümlesi “Okul öncesi öğretmenlerinin Türkçe dil etkinliklerine ilişkin görüşleri nedir?” biçiminde oluşturulmuştur. Araştırmada nicel araştırma ve genel tarama modeli temel alınmış, veri toplama aracı olarak ise araştırmacılar tarafından hazırlanan anket kullanılmıştır. Kuzey Kıbrıs’ın Lefkoşa ilçesi evren olarak belirlenmiş ve uygun örnekleme temel alınarak 9 okuldaki toplam 96 okul öncesi öğretmene ulaşılmıştır. Verileri çözümlemek için frekans, yüzdelik, aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulguları şöyle özetlenebilir: Okul öncesi öğretmenlerinin; çocukların en çok konuşma becerisini geliştirdikleri, günde ortalama 16-30 dakika Türkçe dil etkinliğine ayırdıkları, etkinlikleri planlarken kaynak olarak kendilerini gösterdikleri, dil etkinliklerini en çok kitap köşesinde gerçekleştirdikleri, konu olarak “okulum”u seçtikleri, düz-anlatım yöntemini kullandıkları, en sık kullandıkları aracın kitap olduğu, tekerlemeleri sıklıkla kullandıkları ve değerlendirme tekniği olarak gözlemi tercih ettikleri görülmüştür. Bunlara ek olarak araştırmaya katılan öğretmenlerin neredeyse yarısının Türkçe dil etkinliği özelinde bir hizmet içi kursa katılmadığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

dil gelişimi , Türkçe dil etkinlikleri , okul öncesi öğretmen , Kuzey Kıbrıs’ta okul öncesi eğitim

Kaynakça

Altıntaş, Z. (2003). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kişisel özellikleri ve yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Aral, N., Kandır, A. ve Can, Y. (2002). Okul öncesi eğitim ve eğitim programı. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Baştaş, M. (2007). Okul öncesi dönemde okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik öğretmen yeterliliklerine ilişkin algılar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Kıbrıs.
Baykoç Dönmez, N., Abidoğlu, Ü., Dinçer, Ç., Erdemir, N. ve Gümüşcü, Ş. (2000). Okul öncesi dönemde dil gelişimi etkinlikleri. 3. Baskı, İstanbul: Ya-Pa.
Beaty, J.(1998). Skills for preschool teachers. Columbus, OH: Merrill Publishing Company.
Bektaş, H. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin Türkçe dil etkinliklerinde kullandıkları hikaye anlatım yöntemlerinin incelenmesi: Karaman ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Bilici Turan, F. (2005). Kahramanmaraş ili okul öncesi öğretmenlerinin Türkçe dil etkinliklerinde çocukları aktif kılmadaki etkinliklerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bunce, B.H. (1995). Building a language-focused curriculum for the preschool classroom. Baltimore: Paul H. Brookes.
Burgess, K. A., Lundgren, K. A., Lloyd, J. W. & Pianta, R. C. (2001). Preschool teachers' self-reported beliefs and practices http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED452513.pdf adresinden erişildi. literacy instruction. CIERA Report. ERIC Veritabanı
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, 1. Baskı, Ankara: PegemA Yayıncılık.
Cihangir, Y. (2013). Tekerlemeli ve sözlü oyunların KKTC’deki okul öncesi çocukların Türkçe dil becerilerine kazanımları. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Kıbrıs Özel Sayısı I, 1, 175-183.
Çakır, B. (2008). Anasınıfı Türkçe dil etkinliklerinde yaratıcı dramanın etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Çelik, M. ve Kök, M. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanımın önemi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 158-170.
Çocuk, H. E., Yanpar Yelken, T., Emsal Aslantürk, İ., & Güçlü, M. (2013). Okul öncesi eğitim programı dil alanı ile ilgili etkinliklerin uygulanmasına ilişkin okul öncesi öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 305-320.
Damar, M. (2009). Okul öncesi eğitimde dil etkinlikleri. Milli Eğitim Dergisi, 182, 96-105.
Darıca, N. (2004). Okul öncesi eğitimcileri için etkinlik örnekleri kılavuz kitabı. İstanbul: Bemkoza Yayınevi.
Demir S. (2011). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve sorunları. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 1, 39-49.
Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme (23. Baskı.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Dilek, H. (2013). 2006 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dodge, D. T., Colker, L., & Heroman, C. (2002). The creative curriculum for preschool. Washington, DC: Teaching Strategies, Inc.
Doğan, B. ve Tatık, R. Ş. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 27, 521-539.
Ekizoğlu, A. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin aile katılımına yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Er, H. N. (2008). Zaman kavramıyla zenginleştirilmiş Türkçe dil etkinliklerinin 5-6 yaş çocuklarında zaman kavramı gelişimine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Erden, E. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim programını uygulama sırasında yaşadığı sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Erdoğan, T., Özen Altınkaynak, Ş. ve Erdoğan, Ö. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlığa yönelik yaptıkları çalışmaların incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1188-1199.
Erduran, E. (1999). Okul öncesi eğitimde okuma yazmaya hazırlık programları ve bilişsel yetenek özelliklerinin okuma sürecine etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Erol Karaçay, Ö. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan Türkçe dil etkinliklerinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Girgin, Ü. (2007). Dil gelişim etkinlikleri. İçinde Çocukta dil ve kavram gelişimi. Ed. S. Topbaş, s.245-274.
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Gönen, M., Ünüvar, P., Bıçakçı, M., Koçyiğit, S., Yazıcı, Z., Orçan, M., Aslan, D., Güven, G. & Özyürek, A. (2010).
Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin dil etkinliklerini uygulama biçimlerinin incelenmesi. Mehmet Akif
Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 23-40.
Güneyli, A. (2006). Kitap incelemesi: Yine Yazı Yazıyoruz, İlköğretim Online, 5(2), 50-52. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
Güneyli, A. & Baykent Özyel, N. (2016). Yazmaya hazırlık temelinde yazı-çizgi çalışmalarına ilişkin öğretmen görüşleri: Kıbrıs örneği. Turkish Studies (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), 11(3), 1203-1228.
Günsel, S. İ. (1994). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde okul öncesi eğitimde çağdaş yapılanma yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Gürkan, T. (2005). Okul öncesi eğitim programının temel ilkeleri. İçinde Okul öncesi eğitim denetim rehber kitabı. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Harrison, L. (1999). Drama curriculum bank key stage one Scottish levels C-E. UK: Scoalistic Ltd.
Huls, T. A. (2002). Exploring language and literacy development of head start preschoolers. Doctoral Dissertation. Universty of Sourth Florida. Dissertation Abstracts International, 63/11, 3849.
Işık, N. E. (2015). Öğretmenlerin MEB 2013 okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri ve programı kullanma durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
İmsel, A. (2008). Gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerin okul öncesi eğitim sistemlerine yönelik karşılaştırmalı değerlendirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Kandır, A. (2002). 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programlarının hazırlanması. Ankara: Kök Yayıncılık.
Kandır, A., Özbey, S. ve İnal, G. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim programlarını planlama ve uygulamada karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 373-387.
Karakaya, Z. (2008). Dil edinimi: Okul öncesi dil ve oyun eğitimi. Samsun: Yazı
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi, (28. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KKTC Milli Eğitim Bakanlığı (2015). Okul öncesi eğitim öğretmen el kitabı. Yayına hazırlayanlar: E. Üstün, A. Işık Gürşimşek, S. Özmenek, N. Baykent Özyel, F. Kırlı ve Y. Karaca. Lefkoşa.
Kılıç, Z. (2008). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre okul öncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerin gelişim becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Küçükkaragöz, H. (2006). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi, İçinde Eğitim Psikolojisi, gelişim-öğrenme- öğretim, Ed. Binnur Yeşilyaprak, s. 82-100. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Mayesky, M. (2009). Creative activities for young children. 9th edition, NY: Delmar Cengage Learning.
NAEYC & NAECS/SDE (National Association for the Education of Young Children & National Association of Early Childhood Specialists in State Departments of Education) (2003). Early childhood curriculum, assessments and program evaluation: Building an affective, accountable system in programs for children naeyc/file/positions/CAPEexpand.pdf adresinden alınmıştır. age 8, 1- 30.
https://www.naeyc.org/ files/
Oktay, A., Gürkan, T., Zembat, R. ve Polat Unutkan, Ö. (2003). Okul öncesi eğitim programı uygulama rehberi: Ne yapıyorum, neden yapıyorum, nasıl yapmalıyım? İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Özder, H., Konedralı, G. ve Sabancıgil, P. (2013). KKTC'de okul öncesi öğretmenliği programının değerlendirilmesi, International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2(2). http://www.ijtase.net/ ojs/index.php /IJTASE/article/ view/206/275 adresinden erişim sağlanmıştır.
Özen, Ş. (2008). Okul öncesi eğitim ve aile: Anne ve babaların okul öncesi eğitimden beklentileri (Kars ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
Öztürk, A. (2005). Okul öncesi eğitim kurumlarında ana dili etkinlikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öztürk, A. (2010). Çocuk edebiyatı ve okul öncesi eğitimde Türkçe dil etkinlikleri. Ankara: Eğiten Kitap.
Pierce, L.B. (2003). The great debate continued: Does daily writing in kindergarten lead to invented spelling and reading? Master's Thesis, University of North Texas, Dissertation Abstracts International, 64/06, 1967.
Rıza, B. (2012). Yaratıcılıkla ilgili kavramların okul öncesi eğitimde yer verilmesine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. 4. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sezer, C. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin ölçme değerlendirmeyi kullanma düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Şahin, M. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme hakkındaki düşünce ve uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Şıvgın, N. (2005). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan eğitim programına ilişkin öğretmen görüşleri: Denizli ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
TC Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul öncesi eğitim programı. http://tegm.meb.gov.tr/www/yenilenen-ogretim- programlari/icerik/136 adresinden alınmıştır.
Temel, F., Ersoy, Ö., Şahin, F.T., Avcı, N. ve Turla, A. (1999). Anaokulu öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, s. 151- 164. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tetik, G. (2015). Diyaloga dayalı hikaye okuma tekniği ile okunan öykülerin 4-5 yaş çocuklarının dil gelişimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
The Arkansas Division of Child Care and Early Childhood Education. (2004). Arkansas early childhood education framework Arkansas.http://www.arkansas.gov/childcare/ programsupport/pdf/aeceframwork.pdf adresinden alınmıştır. for three and four year old children.
Tür, G. & Turla, A. (1999). Okul öncesinde çocuk, edebiyat ve kitap. İstanbul: YAPA Yayınları.
Uyar-Dalkılıç, N. (2003). Okul öncesi eğitimde üniteler, belirli günler ve haftalar (4. Baskı.). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Uzun, Ü. (2013). Farklı türlerde eğitim hizmeti veren okul öncesi eğitim kurumu öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ait görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Ünüvar, D. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 4-5 yaş çocuklarında zenginleştirilmiş Türkçe dil etkinliklerinin bakışaçısı alma becerisine ve ifade edici dil düzeylerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Wishon, P. M., Brazee, P., & Eller, B. (1986). Facilitating oral language competence: The natural ingredients. Childhood Education, 63(2), 91-94.
Yıldızlar, M. & Kargı, E. (2010). Preschool teachers’ expectations and evaluations on the effects of in-service teacher education in the Turkish Republic of Northern Cyprus. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1951-1954.
Zülfikar, T. (2004). Okul öncesi eğitim etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemlerinin ve tekniklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Toplam 72 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Ahmet Güneyli Emine Eray Alışkan
Yayımlanma Tarihi	26 Temmuz 2016
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2016 Cilt: 4 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Güneyli, A., & Eray Alışkan, E. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Türkçe Dil Etkinliklerine İlişkin Görüşleri: Lefkoşa Örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 348-371. https://doi.org/10.16916/aded.18285