Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=qgpZ5JiM1mPowJ4apSlW1gryq9DMlm7z90G66kWbX64&_path=id%3D15983%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
 
BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 22, 28.06.2014

Bilginer Onan Hüseyin Özçakmak

https://doi.org/10.16916/aded.35824
Cited By: 4

Öz

This study analyzes idioms which are anonymous cultural elements of Turkish folk literature in terms of language awareness and functional language use within the framework of mother language education. In introduction part, a theoretical information background is granted on idioms and then language awareness and functional language use which are main concepts of the study are elaborated. In the first chapter, idioms are analyzed in terms of basic language skills. In this scope, idioms related to speaking, listening, writing and reading concepts are collected from 5 different sources; those having the similar structure are eliminated. In the end, 526 idioms which are defined only in language education related to basic language skills are detected. Afterwards, idioms related to language are classified by learning domains of speaking, listening, reading and writing and analyses are conducted within the framework of this classification. The obtained data are presented in tables and interpreted. It is found, in 526 idioms 80.42% (423) are related to speaking; 10.84% (57) are related to listening, 7.22% (38) are related to writing and 1.52% (8) are related to reading. It is seen that in most of these idioms, VI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nda (4-7 Aralık 2013, Bursa) bildiri olarak sunulmuştur. Incidents that do not take place in scientific terminology of behavioral language are included in a more detailed individual terminology. Idioms can term detailed incidents related to behavioral language within verbal and written language. The use of these examples especially in verbal language majorly is very important for the development of language use skill.

Anahtar Kelimeler

Idiom Functional Language Use Language Awareness Mother Language Education

Kaynakça

  • Aksan, D. (1999). Türkçenin gücü. Ankara: Engin Yayınevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve deyimler sözlüğü I. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve deyimler sözlüğü II. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2003). Dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı bağlamında anadilimiz: gözlemler, öneriler”. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz. Ankara: Ankara Ticaret Odası ve Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı, 19-26.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2006). Toplumsal gerçeklik ve dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Draaısma, D. (2007). Bellek metaforları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Elçin, Ş. (2005). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2001). Türk atasözleri ve deyimleri II. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Onan, B. (2011). Türk atasözlerinde dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı. Millî Folklor Dergisi, 91, 91-100.
  • Onan, B. ve Tiryaki E. N. (2012). Türkçede örtülü anlam oluşturan unsurlar ve ana dili öğretimindeki işlevleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 223-240.
  • Özbay, M. (2007). Özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.
  • Saraçbaşı M. ve Minnetoğlu İ. (2002). Örnekli ve açıklamalı Türkçe deyimler sözlüğü. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. Türk Dil Kurumu. (1995). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yurtbaşı, M. (2012). Sınıflandırılmış deyimler sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing.

Türkçe Deyimlerde Dil Farkındalığı ve İşlevsel Dil Kullanımı

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 22, 28.06.2014

Bilginer Onan Hüseyin Özçakmak

https://doi.org/10.16916/aded.35824
Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada, Türk halk edebiyatı kültürünün anonim ürünlerinden biri olan deyimler, ana dili eğitimi çerçevesinde, dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı yönünden analiz edilmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde, deyimler hakkında kuramsal bir bilgi zemini oluşturulduktan sonra çalışmanın temel kavramları olan dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, deyimlerin temel dil becerileri açısından analizleri yer almaktadır. Bu bağlamda konuşma, dinleme, yazma ve okuma kavramlarıyla ilgili olan sözler, literatür tarama yöntemiyle 4 ayrı kaynaktan ayrı ayrı derlenmiş; yüzey yapı açısından benzer olanlar elenmiştir. Bu eleme sonucunda, sadece dil öğretiminde tanımlanan temel dil becerileriyle ilgili olan 526 adet deyim tespit edilmiştir. Ardından, dille ilgili olan deyimler konuşma, dinleme, okuma ve yazma öğrenme alanlarına göre ayrı ayrı tasnif edilmiş ve bu tasnifler çerçevesinde analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen veriler tablolaştırılıp yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda dille ilgili olduğu tespit edilen 526 adet deyimin %80.42’sinin (423 adet) konuşmayla, %10.84’ünün (57 adet) dinlemeyle, %7.22’sinin (38 adet) yazmayla ve %1.52’sinin (8 adet) okumayla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Bu deyimlerin önemli bir bölümünde dilin davranış yönüyle ilgili bilimsel terminolojiye yansımamış durumların ayrıntılı bir şekilde terimleştirildiği görülmüştür. Deyimler, dilin davranış yönüyle ilgili ayrıntılı durumları sözlü ve yazılı dilde terimleştirme özelliğine sahiptir. Bu örneklerin özellikle sözlü dilde ağırlıklı olarak kullanılması bireyin işlevsel dil kullanma becerisini geliştirmesi bakımından son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Deyim İşlevsel Dil Kullanımı Dil Farkındalığı Ana Dili Eğitimi

Kaynakça

  • Aksan, D. (1999). Türkçenin gücü. Ankara: Engin Yayınevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve deyimler sözlüğü I. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve deyimler sözlüğü II. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2003). Dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı bağlamında anadilimiz: gözlemler, öneriler”. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz. Ankara: Ankara Ticaret Odası ve Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı, 19-26.
  • Büyükkantarcıoğlu, N. (2006). Toplumsal gerçeklik ve dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Draaısma, D. (2007). Bellek metaforları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Elçin, Ş. (2005). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2001). Türk atasözleri ve deyimleri II. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Onan, B. (2011). Türk atasözlerinde dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı. Millî Folklor Dergisi, 91, 91-100.
  • Onan, B. ve Tiryaki E. N. (2012). Türkçede örtülü anlam oluşturan unsurlar ve ana dili öğretimindeki işlevleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 223-240.
  • Özbay, M. (2007). Özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.
  • Saraçbaşı M. ve Minnetoğlu İ. (2002). Örnekli ve açıklamalı Türkçe deyimler sözlüğü. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. Türk Dil Kurumu. (1995). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yurtbaşı, M. (2012). Sınıflandırılmış deyimler sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing.
Toplam 16 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Bilginer Onan

Hüseyin Özçakmak 0000-0001-8579-5567

Yayımlanma Tarihi 28 Haziran 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 2 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Onan, B., & Özçakmak, H. (2014). Türkçe Deyimlerde Dil Farkındalığı ve İşlevsel Dil Kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 1-22. https://doi.org/10.16916/aded.35824

Cited By

The investigation into prospective teachers’ Turkish metalinguistic awareness
Dil ve Dilbilimi Çalışmaları Dergisi
İ̇zzet ŞEREF
https://doi.org/10.17263/jlls.759351
A SCALE DEVELOPMENT STUDY ON MOTIVATION SOURCES OF SPORT SCIENCES GRADUATES IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING
The Online Journal of Recreation and Sports
https://doi.org/10.22282/tojras.1331761
Almanca deyimlerin çevirisi: Anlamın derinliklerine yolculuk
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1502254
Plickers ile 7. Sınıf Öğrencilerine Atasözü ve Deyim Öğretimi
Ana Dili Eğitimi Dergisi
https://doi.org/10.16916/aded.1620672

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.