Abdullah Cevdet’in II. Abdülhamit’e Duyduğu Nefretin Kahriyât Adlı Kitabına Yansımaları ve Bu Nefretin Sembollerinden Hüseyin Necati Efendi
Abstract
1869 tarihinde doğan Abdullah Cevdet’in (Karlıdağ)
Mekteb-i Tıbbiye’de öğrenim görürken siyasî fikirleri sistemleşmiş ve Abdullah
Cevdet, II. Abdülhamit’in aleyhinde olan ve özgürlük ile yeniliği esas alan
düşüncelerin savunucusu olmuştur. Düşüncelerini İbrahim Temo, İshak Sükûtî,
Mehmed Reşid ve Hikmet Emin ile birlikte İttihad-i Osmaniye cemiyeti bünyesinde
kurumsallaştırmıştır. II. Abdülhamit
tarafından faaliyetleri sakıncalı bulunan Abdullah Cevdet; Fizan, Trablusgarp
gibi mahrumiyet bölgelerine sürülmüştür. II. Abdülhamit hakkında hakarete varan
eleştiri ve suçlamalar içeren Kahriyât adlı kitabı ise Mısır’da basılmış; ilk
baskısı 1906, çalışmamızda yararlandığımız ikinci baskısı ise 1908 yılında
yapılmıştır. Doktor Abdullah Cevdet, 1908 tarihli ikinci baskıda yer alan “Büyük Gazi
ve Büyük Şehid Mülâzım Hüseyin Necati Efendi’nin Verdiği
Ölmek Dersi Hakkında” adlı şiirinde hayatından ufak bir kısmı aktardığı
Mülâzım Hüseyin Necati Efendi’yi bir kahraman olarak göstererek yönetime ve
kendi görüşüne göre haksızlığa karşı nasıl mücadele edilmesi gerektiğini
okuyucusuna aktarmak istemiştir. Bu makalede, adını verdiğimiz şiir ve kitapta
yer alan diğer şiirler incelenerek şairin istibdat olarak adlandırdığı II.
Abdülhamit yönetimine karşı olan tepkilerini şiirlerinde nasıl dile getirdiği
tespit edilmiştir.
Keywords
References
- Ağababa, A. F. (2015). Emel Yolunda, Kandil ve Muhtar Paşa. (M. N. Yücel Yiğit, Dü.) Ankara: Hitabevi Yayınları.
- Akpınar, S. (2015). Türk Romanında II. Abdülhamit (1. b.). İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
- Akşin, S. (1980). 100 Soruda Jöntürkler ve İttihat Terakki. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Aktaş, Ü. (2012). Anarşizm. İstanbul: Okur Kitaplığı.
- Andaç, F. (2004). Sürgünlüğün Bin Yüzü. İstanbul: Can Yayınları.
- Berkes, N. (2014). Türkiye’de Çağdaşlaşma (20. Baskı b.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınlar
- Cevdet, A. (1908). Kahriyât (2. ed.). Kahire: Matbua-yı İçtihat.
- Cevdet, A. (2008). İçtihadın İçtihadı. (M. Gündüz, Dü.) Ankara: Lotus Yayınları.
- Demir, O. (2012). Doktor Abdullah Cevdet’te din algısı. İnsan & Toplum Dergisi, 1(2), 5-28.
- Doğan, C. (2012). Son Dönem Osmanlı Düşününde Kültürel Değişme Platormu Olarak Batılılaşma: Dr. Abdullah Cevdet ve İçtihat Dergisi Örneği. Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, (7) 18, pp. 127-153.
- Durgun, G. B., & Yaman, H. (2017) İdeoloji, Dil Ve Sembol Bağlamında Medya Ve Siyaset, s. 39-51
- Georgeon, F. (2006). Sultan Abdülhamid. (A. Berktay, Çev.) İstanbul: Homer Kitabevi.
- Hanioğlu, Ş. (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
- Kurdakul, Ş. (1981, Mart). Edebiyatımızda II. Abdülhamid. Yazko Edebiyat, 1(5), s. 68-74.
Reverberations of Abdullah Cevdet’s Hatred for Abdulhamid II in his work Kahriyât and one of the symbols of this hatred, Hüseyin Necati Efendi
Abstract
Abdullah
Cevdet (Karlıdağ) who was born in 1869, had systematized his potitical views
during his study at the School of Medicine (Mekteb-i Tıbbiye) and he became an advocate
of views which were against Abdulhamid II and were based on freedom and reform.
He institutionalized his ideas in the Union of the Ottomans Society (İttihad-i
Osmaniye) with İbrahim Temo, İshak Sükûti, Mehmed Reşid and Hikmet Emin.
Abdullah Cevdet, whose actions were found objectionable by Abdulhamid II, was exiled
to regions of deprivation such as Fezzan and Tripoli. His book “Kahriyât” (Deep Sorrow), which contained
strong criticisms that amounted to insults and also accusations against
Abdülhamid II, was first published in Egypt in 1906, and the second edition
which was used in this article was published in 1908. In the latter edition, Doctor
Abdullah Cevdet intended to share with his readers his view of how to fight the
regime and injustice in his poem “Büyük
Gazi ve Büyük Şehid Mülâzım Hüseyin Necati Efendi’nin Verdiği Ölmek Dersi
Hakkında” (About the Lecture on Dying by the Great Veteran and Great Martyr
Mülazim Hüseyin Necati Efendi) in which he cited a small part of his life by
presenting Mülazim Hüseyin Necati Efendi as a hero. In this article, by
analyzing the poem and the other poems in the above mentioned book, the way
Abdullah Cevdet voiced his criticisms of the regime of Abdulhamid II, which he
regarded as tyranny, was scrutinized.
References
- Ağababa, A. F. (2015). Emel Yolunda, Kandil ve Muhtar Paşa. (M. N. Yücel Yiğit, Dü.) Ankara: Hitabevi Yayınları.
- Akpınar, S. (2015). Türk Romanında II. Abdülhamit (1. b.). İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
- Akşin, S. (1980). 100 Soruda Jöntürkler ve İttihat Terakki. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Aktaş, Ü. (2012). Anarşizm. İstanbul: Okur Kitaplığı.
- Andaç, F. (2004). Sürgünlüğün Bin Yüzü. İstanbul: Can Yayınları.
- Berkes, N. (2014). Türkiye’de Çağdaşlaşma (20. Baskı b.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınlar
- Cevdet, A. (1908). Kahriyât (2. ed.). Kahire: Matbua-yı İçtihat.
- Cevdet, A. (2008). İçtihadın İçtihadı. (M. Gündüz, Dü.) Ankara: Lotus Yayınları.
- Demir, O. (2012). Doktor Abdullah Cevdet’te din algısı. İnsan & Toplum Dergisi, 1(2), 5-28.
- Doğan, C. (2012). Son Dönem Osmanlı Düşününde Kültürel Değişme Platormu Olarak Batılılaşma: Dr. Abdullah Cevdet ve İçtihat Dergisi Örneği. Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, (7) 18, pp. 127-153.
- Durgun, G. B., & Yaman, H. (2017) İdeoloji, Dil Ve Sembol Bağlamında Medya Ve Siyaset, s. 39-51
- Georgeon, F. (2006). Sultan Abdülhamid. (A. Berktay, Çev.) İstanbul: Homer Kitabevi.
- Hanioğlu, Ş. (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
- Kurdakul, Ş. (1981, Mart). Edebiyatımızda II. Abdülhamid. Yazko Edebiyat, 1(5), s. 68-74.
Details
| Journal Section | Articles |
|---|---|
| Authors | |
| Publication Date | January 30, 2018 |
| Published in Issue | Year 2018Volume: 6 Issue: 1 |
