Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

A Proposal for a Coherence Assessment Framework

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 4, 1488 - 1500, 29.10.2021
https://doi.org/10.16916/aded.979122

Öz

The purpose of the study is to develop a coherence assessment framework. In the initial phase of the study, related literature was surveyed and 15 studies on the assessment of text coherence were found. Scales were used in 8 of those studies and theme titles were used in the remaining 7 studies. The assessment criteria in those studies were compared, categorized, and common assessment criteria were determined. In determining the assessment criteria, studies focusing on the text writing processes were used. Based on the analysis conducted, a 7-dimensional assessment framework consisting of topic, main ideas and supporting ideas, function, metatextual and text-type appropriate language use, links and transitions, content organization, and title was created. It is hoped that this assessment framework will be a useful tool in guiding text writers and evaluators.

Kaynakça

  • Arı, G. (2008). Öğrencilerin hikâye edici metinlerin çözümleyici puanlama yönergesine göre değerlendirilmesi (6 ve 7. sınıflar örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Beaugrande, R. ve Dressler, W. (1981). Introduction to text linguistics. London: Longman.
  • Can, R. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında paragraf düzeyinde bağdaşıklık ve tutarlılık (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Cemiloğlu, M. (2013). Dil bilimi açısından Türkçe yazılı anlatım öğretimi ve anlatım teknikleri. Bursa: Alfa Aktüel.
  • Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çetin, M. (2015). Çocukların sözel metinlerinde tutarlılık, bağlaşıklık ve tümce özelliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi uygulamalı bir yaklaşım. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Enkvist, N. E. (1990). Seven problems in the study of coherence and interpretability. A. M. Johns ve U. Connar (Ed.). Coherence in writing: research and pedagogical perspectives içinde (s. 11-28). Virginia: TESOL.
  • Ercan Güven, A ve Akpınar, Ş. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin tutarlı metin yazma düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 782-801. doi:10.17556/erziefd.664761
  • Gözlet, D. (2018). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan metinlerin bağdaşıklık ve tutarlılık özellikleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Gutwinski, W. (1976). Cohesion in literary texts. The Hague: Mouton & Co.
  • Günay, V. D. (2003). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yay.
  • Hyland, K. (2002). Teaching and researching writing. Harlow: Longman.
  • Karatay, H. (2010). Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 373-385. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19571/208622
  • Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
  • Küçükavşar, A. ve Külah, E. (2015, Ekim). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. 8. Uluslararası Türkçenin Eğitimi Öğretimi Kurultayı’nda sunulan poster bildiri. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, İstanbul.
  • Melanlıoğlu, D. (2017). Leh öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarının tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 65(1), 151-161. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399803
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • TDK, (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • TDK, (2021). Güncel Türkçe sözlük. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
  • Tiryaki, E. N. ve Mengüllüoğlu, H. (2016). Öğretmen adaylarının bilgilendirici metin oluşturma sürecinde tutarlılıkla ilgili yaşadığı sorunlar. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 271-285. Erişim adresi: https://www.academia.edu/30235969/The_Coherence-related_Difficulties_experienced_by_Teacher_Candidates_in_The_Process_of_Creating_Informative_Text
  • Tok, M. ve Gönülal, M. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin yazma taslakları aracılığıyla metin tutarlılıklarının sağlanması: bir eylem araştırması. Turkish Studies, 9(6) 1005-1021. doi:10.7827/TurkishStudies.6798
  • Toklu, O. (2003). Dilbilime giriş. Ankara: Akçağ Yayınevi.
  • Uluçam, A. I. (2012). İkidilli öğrencilerin yazılı metin üretimindeki sorunları. Dil Dergisi, 135, 28-44. doi:10.1501/Dilder_0000000068
  • Ülper, H. (2009). Metinlerin tutarlılık özelliklerine ilişkin olarak öğrencilere geri bildirim sunmada işbirliği ilkelerinin kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2(8) 422-429. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/metnlern-tutarlilik-zellklerne-lkn-olarak-renclere-ger-bldrm-sunmada-brl-lkelernn-kullanimiuse-of-cooperative-principles.pdf
  • Ülper, H. (2011). Öğrenci metinlerinin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6(4), 849-863. Erişim adresi: https://turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=2703
  • Ülper, H. ve Uzun, L. (2009). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi izlencesinin öğrenci başarısına etkisi. Elementary Education Online, 8(3), 651-665. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8597/106986

Metin Tutarlılığı Değerlendirme Çerçevesi Önerisi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 4, 1488 - 1500, 29.10.2021
https://doi.org/10.16916/aded.979122

Öz

Çalışmanın amacı, bir tutarlılık değerlendirme çerçevesi geliştirmektir. Çalışmanın ilk aşamasında ilgili alanyazın taranmış ve metin tutarlığının değerlendirilmesine yönelik 15 çalışmaya ulaşılmıştır. 8 çalışmada ölçeklerin, kalan 7 çalışmada ise tema başlıklarının kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmalardaki değerlendirme kriterleri karşılaştırılmış, kategorilere ayrılmış ve ortak değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesinde metin yazma süreçlerine odaklanan çalışmalardan yararlanılmıştır. Yapılan analize dayalı olarak konu, ana fikirler ve yardımcı fikirler, işlev, üst metin ve metin türüne uygun dil kullanımı, bağlantılar ve geçişler, içerik organizasyonu ve başlıktan oluşan 7 boyutlu bir değerlendirme çerçevesi oluşturulmuştur. Bu değerlendirme çerçevesinin metin yazarlarına ve değerlendiricilere rehberlik etmede yararlı bir araç olacağı umulmaktadır.

Kaynakça

  • Arı, G. (2008). Öğrencilerin hikâye edici metinlerin çözümleyici puanlama yönergesine göre değerlendirilmesi (6 ve 7. sınıflar örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Beaugrande, R. ve Dressler, W. (1981). Introduction to text linguistics. London: Longman.
  • Can, R. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında paragraf düzeyinde bağdaşıklık ve tutarlılık (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Cemiloğlu, M. (2013). Dil bilimi açısından Türkçe yazılı anlatım öğretimi ve anlatım teknikleri. Bursa: Alfa Aktüel.
  • Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çetin, M. (2015). Çocukların sözel metinlerinde tutarlılık, bağlaşıklık ve tümce özelliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi uygulamalı bir yaklaşım. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Enkvist, N. E. (1990). Seven problems in the study of coherence and interpretability. A. M. Johns ve U. Connar (Ed.). Coherence in writing: research and pedagogical perspectives içinde (s. 11-28). Virginia: TESOL.
  • Ercan Güven, A ve Akpınar, Ş. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin tutarlı metin yazma düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 782-801. doi:10.17556/erziefd.664761
  • Gözlet, D. (2018). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan metinlerin bağdaşıklık ve tutarlılık özellikleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Gutwinski, W. (1976). Cohesion in literary texts. The Hague: Mouton & Co.
  • Günay, V. D. (2003). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yay.
  • Hyland, K. (2002). Teaching and researching writing. Harlow: Longman.
  • Karatay, H. (2010). Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 373-385. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19571/208622
  • Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
  • Küçükavşar, A. ve Külah, E. (2015, Ekim). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. 8. Uluslararası Türkçenin Eğitimi Öğretimi Kurultayı’nda sunulan poster bildiri. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, İstanbul.
  • Melanlıoğlu, D. (2017). Leh öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarının tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 65(1), 151-161. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399803
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • TDK, (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • TDK, (2021). Güncel Türkçe sözlük. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
  • Tiryaki, E. N. ve Mengüllüoğlu, H. (2016). Öğretmen adaylarının bilgilendirici metin oluşturma sürecinde tutarlılıkla ilgili yaşadığı sorunlar. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 271-285. Erişim adresi: https://www.academia.edu/30235969/The_Coherence-related_Difficulties_experienced_by_Teacher_Candidates_in_The_Process_of_Creating_Informative_Text
  • Tok, M. ve Gönülal, M. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin yazma taslakları aracılığıyla metin tutarlılıklarının sağlanması: bir eylem araştırması. Turkish Studies, 9(6) 1005-1021. doi:10.7827/TurkishStudies.6798
  • Toklu, O. (2003). Dilbilime giriş. Ankara: Akçağ Yayınevi.
  • Uluçam, A. I. (2012). İkidilli öğrencilerin yazılı metin üretimindeki sorunları. Dil Dergisi, 135, 28-44. doi:10.1501/Dilder_0000000068
  • Ülper, H. (2009). Metinlerin tutarlılık özelliklerine ilişkin olarak öğrencilere geri bildirim sunmada işbirliği ilkelerinin kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2(8) 422-429. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/metnlern-tutarlilik-zellklerne-lkn-olarak-renclere-ger-bldrm-sunmada-brl-lkelernn-kullanimiuse-of-cooperative-principles.pdf
  • Ülper, H. (2011). Öğrenci metinlerinin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6(4), 849-863. Erişim adresi: https://turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=2703
  • Ülper, H. ve Uzun, L. (2009). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi izlencesinin öğrenci başarısına etkisi. Elementary Education Online, 8(3), 651-665. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8597/106986
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Atilla DİLEKÇİ 0000-0001-5393-9570

Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 9 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA DİLEKÇİ, A. (2021). Metin Tutarlılığı Değerlendirme Çerçevesi Önerisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4), 1488-1500. https://doi.org/10.16916/aded.979122

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.