Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=nmjmgZrzvRfqV50hBd2eSkaTdvazYVK6Pdqc1tA2JJk&_path=id%3D1412921%26_format%3Dhtml%26_locale%3Den%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Research Article
BibTex RIS Cite

Investigation of Reading Errors of Students with Visual Impairment

Year 2024, Volume: 12 Issue: 2, 461 - 484, 30.04.2024

Demet Tiryaki , Banu Altunay

https://doi.org/10.16916/aded.1412921

Abstract

Identifying reading errors provides essential information for targeted reading instruction and preventing negative reading experiences. This study aims to determine the reading errors of students with visual impairment, the status of reading errors according to grade levels, the strategies they use, and the errors caused by braille. A descriptive model was used in the study. Fifteen students with visual impairment who attended Grades 2, 3 and 4 at school for the visually impaired participated in the study. Stories in the Non-Formal Reading Inventory, and error analysis form were used as data collection tools. As a result of the study, it was seen that students with visual impairment made a large number of different types of reading errors, made more errors as the grade level increased, mostly used alphabetic reading strategies in addition to orthographic reading strategies, and made errors due to braille contraction system, and letter replacement errors.

Keywords

Visual impairment reading errors braille alphabet error analysis

References

  • Akyol, H. (2006). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem.
  • Akyol, H. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. Education Sciences, 5(4), 1690-1700.
  • Akyol, H. (2013). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem.
  • Akyol, H., ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21.
  • Argyropoulos, V., & Papadimitriou, V. (2015). Braille reading accuracy of students who are visually impaired: The effects of gender, age at vision loss, and level of education. Journal of Visual Impairment & Blindness, 109(2), 107-118.
  • Ashcroft, S. C. (1960). Errors in oral reading of braille at elementary grade levels (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 6100080)
  • Baciero, A., Perea, M., & Gomez, P. (2019). Touching your words: Why braille reading is special. Ciencia Cognitiva: Revista Electrónica de Divulgación, 13(2), 54-57.
  • Barlow‐Brown, F., Barker, C., & Harris, M. (2019). Size and modality effects in Braille learning: Implications for the blind child from pre‐reading sighted children. British Journal of Educational Psychology, 89(1), 165-176.
  • Barlow-Brown, F., & Connelly, V. (2002). The role of letter knowledge and phonological awareness in young braille readers. Journal of Research in Reading, 25(3), 259-270.
  • Bast, J., & Reitsma, P. (1998). Analyzing the development of individual differences in terms of Matthew effects in reading: results from a Dutch Longitudinal study. Developmental Psychology, 34(6), 1373-1399.
  • Baş, B. ve Yıldız, F. İ. (2015). 2. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1) 52-61.
  • Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4), 394-411.
  • Baydık, B., Ergül, C. ve Kudret, Z. B. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789.
  • Begeny, J. C., & Silber, J. M. (2006). An examination of group‐based treatment packages for increasing elementary‐aged students' reading fluency. Psychology in the Schools, 43(2), 183-195.
  • Bilge, H., ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Chaleff, C. D., & Ritter, M. H. (2001). The use of miscue analysis with deaf readers. The Reading Teacher, 55(2), 190-200.
  • Chen, D., & Dote-Kwan, J. (2018). Promoting emergent literacy skills in toddlers with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 112(5), 542-550.
  • Chen, X., Liang, L., & Lu, M. (2021). Braille reading accuracy in Chinese students with visual impairments: The Effects of visual status and braille reading patterns. International Journal of Disability, Development and Education, 70(1), 120-135.
  • Coppins, N., & Barlow-Brown, F. (2006). Reading difficulties in blind, braille-reading children. British Journal of Visual Impairment, 24(1), 37-39.
  • Craig, C. J. (1994). Family support of emergent literacy practices for children with visual impairments (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 9429725)
  • Çaycı, B. ve Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-458.
  • Day, J. N. (2004). Using an early alphabet (grade 1) Braille reading instructional approach to improve reading instruction and outcomes for children with visual impairments (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3118179)
  • Davenport, M. R. (2002). Miscues, not mistakes: Reading assessment in the classroom. Portsmouth: Heinemann.
  • Davidson, P. W., Wiles-Kettenmann, M., Haber, R. N., & Appelle, S. (1980). Relationship between hand movements, reading competence and passage difficulty in braille reading. Neuropsychologia, 18(6), 629-635.
  • Demiryürek, P. (2021). Kelime kökü ve kelime parçaları kısaltmaları. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 104-122) Ankara: Pegem.
  • Deveci Taşçı, B., (2023). İlkokula okuma yazma bilerek ve bilmeyerek başlayan ikinci sınıf öğrencilerinin okuma hatası, okuma hızı ve okuduğunu anlama becerilerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
  • Dodd, B., & Conn, L. (2000). The effect of braille orthography on blind children’s phonological awareness. Journal of Research in Reading, 23(1), 1-11.
  • Duran, E. ve Sezgin, B. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının ve ilgilerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 7(4) 1649-1662.
  • Dündar, H. ve Akyol, H. (2014). Okuma ve anlama problemlerinin tespiti ve giderilmesine ilişkin örnek olay çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(171) 361-377.
  • Ehri, L. C. (2005). Learning to read words: Theory, findings, and issues. Scientific Studies of Reading, 9(2), 167-188.
  • Emerson, R. W., Holbrook, M. C., & D'Andrea, F. M. (2009). Acquisition of literacy skills by young children who are blind: Results from the ABC braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 103(10), 610-624.
  • Ergül, C., Akçamuş, M. Ç. Ö., Akoğlu, G., Kılıç Tülü, B. ve Demir, E. (2021). İlkokul çocuklarına yönelik geliştirilmiş okuma yazma değerlendirme bataryasının (OYAB) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 740-770.
  • Ergül, C., Kudret, Z. B., Akoğlu, G., Akçamuş, M. Ç. Ö., Tülü, B. K., ve Demir, E. (2022). Birinci ve ikinci sınıfta okuma becerilerinin gelişimi ve Matthew Etkisi: Boylamsal bir çalışmanın sonuçları. Milli Eğitim Dergisi, 51(234), 939-966.
  • Erickson, K. A., & Hatton, D. (2007). Literacy and visual impairment. Seminars in Speech and Language, 28(01), 58-68.
  • Ferrell, K. A. (2000). Visual development, In A. L. Corn ve J. N. Erin (Eds.), Foundations of low vision: Clinical and functional perspectives, (pp. 299-338) New York, NY: AFB Press.
  • Ferrell, K. A., Mason, L., Young, J., & Cooney, J. (2006). Forty years of literacy research in blindness and visual impairment. Erişim adresi: https://www.pathstoliteracy.org/wp-content/uploads/2022/06/Literacy-Meta-Analysis-Technical-Report.pdf
  • Frith, U. (1986). A developmental framework for developmental dyslexia. Annals of dyslexia, 36, 67-81.
  • Gillam, R. B., & Carlile, R. M. (1997). Oral reading and story retelling of students with specific language impairment. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 28(1), 30-42.
  • Gillon, G. T., & Young, A. A. (2002). The phonological-awareness skills of children who are blind. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96(1), 38-49.
  • Girgin, M. C. (2006). İşitme engelli çocukların konuşma edinimi eğitiminde dinleme becerilerinin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(01), 15-28.
  • Goodman, K. S. (1969). Analysis of oral reading miscues: Applied psycholinguistics. Reading Research Quarterly, 5(1), 9-30.
  • Goodman, Y. M. (1996). Revaluing readers while readers revalue themselves: Retrospective miscue analysis. The Reading Teacher, 49(8), 600-609.
  • Goodman, Y., Watson, D. J., & Burke, C. L. (1987). Reading miscue analysis: Alternative procedures. New York, NY: Richard Owens.
  • Goodman, Y., Watson, D., & Burke, C. (2005). Reading miscue inventory. New York, NY: Richard Owens.
  • Goodman, Y. M. (2015). Miscue analysis: A transformative tool for researchers, teachers, and readers. Literacy Research: Theory, Method, and Practice, 64(1), 92-111.
  • Gürel Selimoğlu, Ö. (2001). Bir harfli kısaltmalar, iki harfli kısaltmalar ve hece kısaltmaları. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 60-103) Ankara: Pegem.
  • Hicks, C. P. (2009). A lesson on reading fluency learned from the tortoise and the hare. The Reading Teacher, 63(4), 319-323.
  • Hudson, R. F., Lane, H. B., & Pullen, P. C. (2005). Reading fluency assessment and instruction: What, why, and how?. The Reading Teacher, 58(8), 702-714.
  • Hudson, R. F., Pullen, P. C., Lane, H. B., & Torgesen, J. K. (2008). The complex nature of reading fluency: A multidimensional view. Reading & Writing Quarterly, 25(1), 4-32.
  • Huebner, K. M. (2000). Visual impairment. In Mc Holbrook, & A. J. Koenig, (Eds.). Foundations of education: History and theory of teaching children and youths with visual impairments, (pp. 55-76). New York, NY: AFB Press.
  • Johnson, W. A. (2000). Toward a sociology of reading in classical antiquity. American Journal of Philology, 121(4), 593-627.
  • Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları; nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev. F. Karakuş). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Juhkam, M., & Soodla, P. (2022). Development of Estonian students’ reading skills and types of reading errors: A descriptive study in a language with transparent orthography. Eesti Rakenduslingvistika Ühingu Aastaraamat, 18, 113-130.
  • Kamei-Hannan, C., & Ricci, L. A. (2015). Reading connections: Strategies for teaching students with visual impairments. New York, NY: AFB Press.
  • Kamei-Hannan, C., & Sacks, S. Z. (2012). Parents’ perspectives on braille literacy: Results from the ABC braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 212-223.
  • Karadavut, T. (2022). Nicel araştırma yöntemleri. H. Tabak, B. Aksu Dünya ve F. Şahin (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 184-215). Ankara: Pegem.
  • Karasu, H. P. (2011). İşitme engelli öğrenciler ve işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi (Yayımlanmamış̧ doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Eskişehir.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2011). Okuma becerilerini değerlendirmede formel olmayan okuma envanterlerinin kullanımı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(1), 108-124.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2012). İşitme engelli öğrenciler ve işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1) 65-88.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2013). Formel olmayan okuma envanteri. Ankara: Nobel.
  • Koenig, A. J., & Holbrook, M. C. (2000). Foundations of education, Volume II: Instructional strategies for teaching children and youths with visual impairments. New York, NY: AFB Press.
  • Kuhn, M. (2004). Helping students become accurate, expressive readers: Fluency instruction for small groups. The Reading Teacher, 58(4), 338-344.
  • Mangold, P. N. (1985). Teaching the braille slate and stylus: A manual for mastery. California, CA: Exceptional Teaching Aids.
  • Mason, L. K. (2012). An experimental investigation of hand and finger usage in braille reading (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3523440)
  • McCarthy, T., Holbrook, C., Kamei-Hannan, C., & D’Andrea, F. M. (2023). Speed and accuracy measures of school-age readers with visual impairments using a refreshable braille display. Journal of Special Education Technology, 38(4), 423-433.
  • Millar, S. (1997). Theory, experiment and practical application in research on visual impairment. European Journal of Psychology of Education, 12(4), 415-430.
  • Morgan, P. L., Farkas, G., & Hibel, J. (2008). Matthew effects for whom?. Learning Disability Quarterly, 31(4), 187-198.
  • O'Connor, R. E., Bell, K. M., Harty, K. R., Larkin, L. K., Sackor, S. M., & Zigmond, N. (2002). Teaching reading to poor readers in the intermediate grades: A comparison of text difficulty. Journal of Educational Psychology, 94(3), 474-485.
  • Osborn, J., Lehr, F., & Hiebert, E. (2003) A focus on fluency. Erişim adresi: https://textproject.org/wp-content/uploads/books/Osborn-Lehr-Hiebert-2003-A-Focus-on-Fluency-booklet.pdf
  • Öksüz, H. ve Akyol, H. (2023). Ön bilgi, okuma hataları ve kelime tanıma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(2) 893-907.
  • Özmen, R. G. (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 30(136) 25-30.
  • Özmen, E., Bilgiç, H., Kılıç, M. ve Sanır, H. (2024). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan ortaokul öğrencilerinin kullandıkları metin anlama stratejilerinin üst bilişsel görüşme aracılığıyla karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 12(1) 87-110.
  • Papadimitriou, V., & Argyropoulos, V. (2020). Tracing the effectiveness of braille reading patterns in individuals with blindness: Handedness and error analysis. British Journal of Visual Impairment, 38(2), 209-221.
  • Papadimitriou, V., & Argyropoulos, V. (2022). The word length effect on text reading via the braille code. Scientific Studies of Reading, 26(5), 432-447.
  • Pattillo, S. T., Heller, K. W., & Smith, M. (2004). The impact of a modified repeated-reading strategy paired with optical character recognition on the reading rates of students with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 98(1), 28-46.
  • Perez-Pereira, M., & Conti-Ramsden, G. (1999). Social interaction and language development in blind children. Hove: Psychology Press.
  • Pikulski, J. J., & Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519.
  • Pring, L. (1994). Touch and go: learning to read braille. Reading Research Quarterly, 29(1), 67-74.
  • Rasinski, T. (2003). Parental involvement: Key to leaving no child behind in reading. New England Reading Association Journal, 39(3), 1-5.
  • Rasinski, T. (2006). Reading fluency instruction: Moving beyond accuracy, automaticity, and prosody. The Reading Teacher, 59(7), 704-706.
  • Rex, E. J. (1995). The resource room itinerant model. Journal of Visual Impairment & Blindness, 89(2), 105-106.
  • Roe, J., Rogers, S., Donaldson, M., Gordon, C., & Meager, N. (2014). Teaching literacy through braille in mainstream settings whilst promoting inclusion: Reflections on our practice. International Journal of Disability, Development and Education, 61(2), 165-177.
  • Ryles, R. (1996). The impact of braille reading skills on employment, income, education, and reading habits. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 219-226.
  • Samuels, S. J. (2006). Toward a model of reading fluency. In S. J. Samuels & A. E. Farstrup (Eds.), What research has to say about fluency instruction (pp. 24-46). Delaware, DE: International Reading Association.
  • Sanır, H. ve Özmen, E. R. (2022). Multi-component models of reading comprehension: Important factors in reading comprehension for students with learning disabilities. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(19), 1983-2026.
  • Savaiano, M. E. (2014). Comparison of vocabulary instruction strategies for students who read braille (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3584433)
  • Savaiano, M. E., Compton, D. L., & Hatton, D. D. (2014). Reading comprehension for braille readers: An empirical framework for research. International Review of Research in Developmental Disabilities 46, 177-205.
  • Savaiano, M. E., & Hatton, D. D. (2013). Using repeated reading to improve reading speed and comprehension in students with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 107(2), 93-106.
  • Seçkin-Yılmaz, Ş. ve Baydık, B. (2017). Okuma performası düşük olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin okuma akıcılıkları. İlköğretim Online, 16(4) 1652-1671.
  • Siegel, L. S. (1993). The development of reading. Advances in Child Development and Behavior, 24, 63-97.
  • Simón, C., & Huertas, J. A. (1998). How blind readers perceive and gather information written in braille. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 322-330.
  • Stanfa, K., & Johnson, N. (2015). Improving braille reading fluency: The bridge to comprehension. Journal of Blindness Innovavation and Research, 5(2), 1-6.
  • Stanovich, K. E. (2009). Matthew effects in reading: Some consequences of individual differences in the acquisition of literacy. Journal of Education, 189(1-2), 23-55.
  • Steinman, B. A., LeJeune, B. J., & Kimbrough, B. T. (2006). Developmental stages of reading processes in children who are blind and sighted. Journal of Visual Impairment & Blindness, 100(1), 36-46.
  • Stratton, J. M. (1996). Emergent literacy: A new perspective. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 177-183.
  • Swenson, A. M. (1999). Beginning with braille: Firsthand experiences with a balanced approach to literacy. New York, NY: AFB Press.
  • Şafak, P. (2021). Braille yazı sistemi, tarihçesi ve dünyada braille. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 2-21) Ankara: Pegem.
  • Şafak, P., Tiryaki, D. ve Demiryürek, P. (2020). Görme yetersizliği olan öğrencilere okuma yazma öğretimi. S. Akbıyık ve P. Şafak (Ed.) Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim eğitimi öğretmen kitabı içinde. (ss. 54-83). Ankara: MEB Yayınları.
  • Tiryaki, D. (2020). Görme yetersizliği. P, Piştav Akmeşe ve B. Altunay (Ed.), İşitme yetersizliği ve görme yetersizliği olan çocuklar ve eğitimleri içinde. (ss. 181-201). Ankara: Nobel.
  • Tolğay, N. (2020). Öğrencilerin hata analizi bulgularına göre okuma durumlarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Topaktaş, E. Y., Karasu, H. P. ve Akay, P. (2023). Kaynaştırma ortamındaki koklear implantlı öğrencilerin okuma hatalarının ve okuduğunu anlama becerilerinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(37), 25-54.
  • Tosunoğlu, M. ve Özlük, Y. Ö. (2011). Okunabilirlik ve ilköğretim 1. sınıf Türkçe ders kitabındaki düz yazı metinlerinin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 41(189), 219-230.
  • Trent, S. D., & Truan, M. B. (1997). Speed, accuracy, and comprehension of adolescent braille readers in a specialized school. Journal of Visual Impairment & Blindness, 91(5), 494-500.
  • Tuncer, T. (2003). Görme yetersizliği olan çocuklar için okumaya hazırlık becerileri. U. Tüfekçioğlu (Ed.). İşitme, konuşma ve görme sorunları olan çocukların eğitimi içinde. (ss. 315-332) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Tuncer, T. ve Altunay, B. (2012). Doğrudan öğretim modelinde kavram öğretimi. Ankara: Kök.
  • Vakali, A., & Evans, R. (2007). Reading strategies employed by Greek braille readers: miscue analysis. Early Child Development and Care, 177(3), 321-335.
  • Veispak, A., Boets, B., & Ghesquiere, P. (2012). Parallel versus sequential processing in print and braille reading. Research in Developmental Disabilities, 33(6), 2153-2163.
  • Veispak, A., Boets, B., Männamaa, M., & Ghesquiere, P. (2012). Probing the perceptual and cognitive underpinnings of braille reading. An Estonian population study. Research in Developmental Disabilities, 33(5), 1366-1379.
  • Webster, A., & Roe, J. (1998). Children with visual impairments: Social interaction, language and learning. London: Psychology Press.
  • Wormsley, D. P., (1997). Fostering emergent literacy. D. P., Wormsley, & F. M. D'Andrea, (Eds.). Instructional strategies for braille literacy (pp. 17-55). New York, NY: AFB Press.
  • Yang, S. (2021). Oral reading fluency of Chinese second language learners. Reading and Writing, 34(4), 981-1001.
  • Yılmaz, M. (2023). Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.

Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Okuma Hatalarının İncelenmesi

Year 2024, Volume: 12 Issue: 2, 461 - 484, 30.04.2024

Demet Tiryaki , Banu Altunay

https://doi.org/10.16916/aded.1412921

Abstract

Okuma hatalarının belirlenmesi, hedefe yönelik okuma öğretimi yapılabilmek ve olumsuz okuma deneyimlerinin önüne geçilebilmek için önemli bilgiler sunmaktadır. Bu araştırmada görme yetersizliği olan öğrencilerin okuma hataları, okuma hatalarının sınıf seviyelerine göre durumu, kullandıkları stratejiler ve braille alfabesinden kaynaklanan hataların neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada betimsel model kullanılmıştır. Araştırmaya görme engelliler okullarının 2., 3. ve 4. sınıfına devam eden görme yetersizliği olan 15 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Formal Olmayan Okuma Envanterinde yer alan öyküler, hata analizi formu ve öğrenci bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, görme yetersizliği olan öğrencilerin fazla sayıda ve farklı hata türlerinde okuma hataları yaptığı, sınıf seviyesi yükseldikçe daha fazla hata yaptıkları, ortografik okuma stratejilerinin yanı sıra çoğunlukla alfabetik okuma stratejilerini kullandıkları, kısaltma sisteminden kaynaklı ve harf değişimi hataları yaptıkları görülmüştür.

Keywords

Görme yetersizliği okuma hataları braille alfabesi hata analizi

References

  • Akyol, H. (2006). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem.
  • Akyol, H. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. Education Sciences, 5(4), 1690-1700.
  • Akyol, H. (2013). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem.
  • Akyol, H., ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21.
  • Argyropoulos, V., & Papadimitriou, V. (2015). Braille reading accuracy of students who are visually impaired: The effects of gender, age at vision loss, and level of education. Journal of Visual Impairment & Blindness, 109(2), 107-118.
  • Ashcroft, S. C. (1960). Errors in oral reading of braille at elementary grade levels (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 6100080)
  • Baciero, A., Perea, M., & Gomez, P. (2019). Touching your words: Why braille reading is special. Ciencia Cognitiva: Revista Electrónica de Divulgación, 13(2), 54-57.
  • Barlow‐Brown, F., Barker, C., & Harris, M. (2019). Size and modality effects in Braille learning: Implications for the blind child from pre‐reading sighted children. British Journal of Educational Psychology, 89(1), 165-176.
  • Barlow-Brown, F., & Connelly, V. (2002). The role of letter knowledge and phonological awareness in young braille readers. Journal of Research in Reading, 25(3), 259-270.
  • Bast, J., & Reitsma, P. (1998). Analyzing the development of individual differences in terms of Matthew effects in reading: results from a Dutch Longitudinal study. Developmental Psychology, 34(6), 1373-1399.
  • Baş, B. ve Yıldız, F. İ. (2015). 2. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1) 52-61.
  • Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4), 394-411.
  • Baydık, B., Ergül, C. ve Kudret, Z. B. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789.
  • Begeny, J. C., & Silber, J. M. (2006). An examination of group‐based treatment packages for increasing elementary‐aged students' reading fluency. Psychology in the Schools, 43(2), 183-195.
  • Bilge, H., ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Chaleff, C. D., & Ritter, M. H. (2001). The use of miscue analysis with deaf readers. The Reading Teacher, 55(2), 190-200.
  • Chen, D., & Dote-Kwan, J. (2018). Promoting emergent literacy skills in toddlers with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 112(5), 542-550.
  • Chen, X., Liang, L., & Lu, M. (2021). Braille reading accuracy in Chinese students with visual impairments: The Effects of visual status and braille reading patterns. International Journal of Disability, Development and Education, 70(1), 120-135.
  • Coppins, N., & Barlow-Brown, F. (2006). Reading difficulties in blind, braille-reading children. British Journal of Visual Impairment, 24(1), 37-39.
  • Craig, C. J. (1994). Family support of emergent literacy practices for children with visual impairments (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 9429725)
  • Çaycı, B. ve Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-458.
  • Day, J. N. (2004). Using an early alphabet (grade 1) Braille reading instructional approach to improve reading instruction and outcomes for children with visual impairments (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3118179)
  • Davenport, M. R. (2002). Miscues, not mistakes: Reading assessment in the classroom. Portsmouth: Heinemann.
  • Davidson, P. W., Wiles-Kettenmann, M., Haber, R. N., & Appelle, S. (1980). Relationship between hand movements, reading competence and passage difficulty in braille reading. Neuropsychologia, 18(6), 629-635.
  • Demiryürek, P. (2021). Kelime kökü ve kelime parçaları kısaltmaları. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 104-122) Ankara: Pegem.
  • Deveci Taşçı, B., (2023). İlkokula okuma yazma bilerek ve bilmeyerek başlayan ikinci sınıf öğrencilerinin okuma hatası, okuma hızı ve okuduğunu anlama becerilerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
  • Dodd, B., & Conn, L. (2000). The effect of braille orthography on blind children’s phonological awareness. Journal of Research in Reading, 23(1), 1-11.
  • Duran, E. ve Sezgin, B. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının ve ilgilerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 7(4) 1649-1662.
  • Dündar, H. ve Akyol, H. (2014). Okuma ve anlama problemlerinin tespiti ve giderilmesine ilişkin örnek olay çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(171) 361-377.
  • Ehri, L. C. (2005). Learning to read words: Theory, findings, and issues. Scientific Studies of Reading, 9(2), 167-188.
  • Emerson, R. W., Holbrook, M. C., & D'Andrea, F. M. (2009). Acquisition of literacy skills by young children who are blind: Results from the ABC braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 103(10), 610-624.
  • Ergül, C., Akçamuş, M. Ç. Ö., Akoğlu, G., Kılıç Tülü, B. ve Demir, E. (2021). İlkokul çocuklarına yönelik geliştirilmiş okuma yazma değerlendirme bataryasının (OYAB) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 740-770.
  • Ergül, C., Kudret, Z. B., Akoğlu, G., Akçamuş, M. Ç. Ö., Tülü, B. K., ve Demir, E. (2022). Birinci ve ikinci sınıfta okuma becerilerinin gelişimi ve Matthew Etkisi: Boylamsal bir çalışmanın sonuçları. Milli Eğitim Dergisi, 51(234), 939-966.
  • Erickson, K. A., & Hatton, D. (2007). Literacy and visual impairment. Seminars in Speech and Language, 28(01), 58-68.
  • Ferrell, K. A. (2000). Visual development, In A. L. Corn ve J. N. Erin (Eds.), Foundations of low vision: Clinical and functional perspectives, (pp. 299-338) New York, NY: AFB Press.
  • Ferrell, K. A., Mason, L., Young, J., & Cooney, J. (2006). Forty years of literacy research in blindness and visual impairment. Erişim adresi: https://www.pathstoliteracy.org/wp-content/uploads/2022/06/Literacy-Meta-Analysis-Technical-Report.pdf
  • Frith, U. (1986). A developmental framework for developmental dyslexia. Annals of dyslexia, 36, 67-81.
  • Gillam, R. B., & Carlile, R. M. (1997). Oral reading and story retelling of students with specific language impairment. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 28(1), 30-42.
  • Gillon, G. T., & Young, A. A. (2002). The phonological-awareness skills of children who are blind. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96(1), 38-49.
  • Girgin, M. C. (2006). İşitme engelli çocukların konuşma edinimi eğitiminde dinleme becerilerinin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(01), 15-28.
  • Goodman, K. S. (1969). Analysis of oral reading miscues: Applied psycholinguistics. Reading Research Quarterly, 5(1), 9-30.
  • Goodman, Y. M. (1996). Revaluing readers while readers revalue themselves: Retrospective miscue analysis. The Reading Teacher, 49(8), 600-609.
  • Goodman, Y., Watson, D. J., & Burke, C. L. (1987). Reading miscue analysis: Alternative procedures. New York, NY: Richard Owens.
  • Goodman, Y., Watson, D., & Burke, C. (2005). Reading miscue inventory. New York, NY: Richard Owens.
  • Goodman, Y. M. (2015). Miscue analysis: A transformative tool for researchers, teachers, and readers. Literacy Research: Theory, Method, and Practice, 64(1), 92-111.
  • Gürel Selimoğlu, Ö. (2001). Bir harfli kısaltmalar, iki harfli kısaltmalar ve hece kısaltmaları. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 60-103) Ankara: Pegem.
  • Hicks, C. P. (2009). A lesson on reading fluency learned from the tortoise and the hare. The Reading Teacher, 63(4), 319-323.
  • Hudson, R. F., Lane, H. B., & Pullen, P. C. (2005). Reading fluency assessment and instruction: What, why, and how?. The Reading Teacher, 58(8), 702-714.
  • Hudson, R. F., Pullen, P. C., Lane, H. B., & Torgesen, J. K. (2008). The complex nature of reading fluency: A multidimensional view. Reading & Writing Quarterly, 25(1), 4-32.
  • Huebner, K. M. (2000). Visual impairment. In Mc Holbrook, & A. J. Koenig, (Eds.). Foundations of education: History and theory of teaching children and youths with visual impairments, (pp. 55-76). New York, NY: AFB Press.
  • Johnson, W. A. (2000). Toward a sociology of reading in classical antiquity. American Journal of Philology, 121(4), 593-627.
  • Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları; nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev. F. Karakuş). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Juhkam, M., & Soodla, P. (2022). Development of Estonian students’ reading skills and types of reading errors: A descriptive study in a language with transparent orthography. Eesti Rakenduslingvistika Ühingu Aastaraamat, 18, 113-130.
  • Kamei-Hannan, C., & Ricci, L. A. (2015). Reading connections: Strategies for teaching students with visual impairments. New York, NY: AFB Press.
  • Kamei-Hannan, C., & Sacks, S. Z. (2012). Parents’ perspectives on braille literacy: Results from the ABC braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 212-223.
  • Karadavut, T. (2022). Nicel araştırma yöntemleri. H. Tabak, B. Aksu Dünya ve F. Şahin (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 184-215). Ankara: Pegem.
  • Karasu, H. P. (2011). İşitme engelli öğrenciler ve işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi (Yayımlanmamış̧ doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Eskişehir.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2011). Okuma becerilerini değerlendirmede formel olmayan okuma envanterlerinin kullanımı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(1), 108-124.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2012). İşitme engelli öğrenciler ve işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1) 65-88.
  • Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2013). Formel olmayan okuma envanteri. Ankara: Nobel.
  • Koenig, A. J., & Holbrook, M. C. (2000). Foundations of education, Volume II: Instructional strategies for teaching children and youths with visual impairments. New York, NY: AFB Press.
  • Kuhn, M. (2004). Helping students become accurate, expressive readers: Fluency instruction for small groups. The Reading Teacher, 58(4), 338-344.
  • Mangold, P. N. (1985). Teaching the braille slate and stylus: A manual for mastery. California, CA: Exceptional Teaching Aids.
  • Mason, L. K. (2012). An experimental investigation of hand and finger usage in braille reading (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3523440)
  • McCarthy, T., Holbrook, C., Kamei-Hannan, C., & D’Andrea, F. M. (2023). Speed and accuracy measures of school-age readers with visual impairments using a refreshable braille display. Journal of Special Education Technology, 38(4), 423-433.
  • Millar, S. (1997). Theory, experiment and practical application in research on visual impairment. European Journal of Psychology of Education, 12(4), 415-430.
  • Morgan, P. L., Farkas, G., & Hibel, J. (2008). Matthew effects for whom?. Learning Disability Quarterly, 31(4), 187-198.
  • O'Connor, R. E., Bell, K. M., Harty, K. R., Larkin, L. K., Sackor, S. M., & Zigmond, N. (2002). Teaching reading to poor readers in the intermediate grades: A comparison of text difficulty. Journal of Educational Psychology, 94(3), 474-485.
  • Osborn, J., Lehr, F., & Hiebert, E. (2003) A focus on fluency. Erişim adresi: https://textproject.org/wp-content/uploads/books/Osborn-Lehr-Hiebert-2003-A-Focus-on-Fluency-booklet.pdf
  • Öksüz, H. ve Akyol, H. (2023). Ön bilgi, okuma hataları ve kelime tanıma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(2) 893-907.
  • Özmen, R. G. (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 30(136) 25-30.
  • Özmen, E., Bilgiç, H., Kılıç, M. ve Sanır, H. (2024). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan ortaokul öğrencilerinin kullandıkları metin anlama stratejilerinin üst bilişsel görüşme aracılığıyla karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 12(1) 87-110.
  • Papadimitriou, V., & Argyropoulos, V. (2020). Tracing the effectiveness of braille reading patterns in individuals with blindness: Handedness and error analysis. British Journal of Visual Impairment, 38(2), 209-221.
  • Papadimitriou, V., & Argyropoulos, V. (2022). The word length effect on text reading via the braille code. Scientific Studies of Reading, 26(5), 432-447.
  • Pattillo, S. T., Heller, K. W., & Smith, M. (2004). The impact of a modified repeated-reading strategy paired with optical character recognition on the reading rates of students with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 98(1), 28-46.
  • Perez-Pereira, M., & Conti-Ramsden, G. (1999). Social interaction and language development in blind children. Hove: Psychology Press.
  • Pikulski, J. J., & Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519.
  • Pring, L. (1994). Touch and go: learning to read braille. Reading Research Quarterly, 29(1), 67-74.
  • Rasinski, T. (2003). Parental involvement: Key to leaving no child behind in reading. New England Reading Association Journal, 39(3), 1-5.
  • Rasinski, T. (2006). Reading fluency instruction: Moving beyond accuracy, automaticity, and prosody. The Reading Teacher, 59(7), 704-706.
  • Rex, E. J. (1995). The resource room itinerant model. Journal of Visual Impairment & Blindness, 89(2), 105-106.
  • Roe, J., Rogers, S., Donaldson, M., Gordon, C., & Meager, N. (2014). Teaching literacy through braille in mainstream settings whilst promoting inclusion: Reflections on our practice. International Journal of Disability, Development and Education, 61(2), 165-177.
  • Ryles, R. (1996). The impact of braille reading skills on employment, income, education, and reading habits. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 219-226.
  • Samuels, S. J. (2006). Toward a model of reading fluency. In S. J. Samuels & A. E. Farstrup (Eds.), What research has to say about fluency instruction (pp. 24-46). Delaware, DE: International Reading Association.
  • Sanır, H. ve Özmen, E. R. (2022). Multi-component models of reading comprehension: Important factors in reading comprehension for students with learning disabilities. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(19), 1983-2026.
  • Savaiano, M. E. (2014). Comparison of vocabulary instruction strategies for students who read braille (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No: 3584433)
  • Savaiano, M. E., Compton, D. L., & Hatton, D. D. (2014). Reading comprehension for braille readers: An empirical framework for research. International Review of Research in Developmental Disabilities 46, 177-205.
  • Savaiano, M. E., & Hatton, D. D. (2013). Using repeated reading to improve reading speed and comprehension in students with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 107(2), 93-106.
  • Seçkin-Yılmaz, Ş. ve Baydık, B. (2017). Okuma performası düşük olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin okuma akıcılıkları. İlköğretim Online, 16(4) 1652-1671.
  • Siegel, L. S. (1993). The development of reading. Advances in Child Development and Behavior, 24, 63-97.
  • Simón, C., & Huertas, J. A. (1998). How blind readers perceive and gather information written in braille. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 322-330.
  • Stanfa, K., & Johnson, N. (2015). Improving braille reading fluency: The bridge to comprehension. Journal of Blindness Innovavation and Research, 5(2), 1-6.
  • Stanovich, K. E. (2009). Matthew effects in reading: Some consequences of individual differences in the acquisition of literacy. Journal of Education, 189(1-2), 23-55.
  • Steinman, B. A., LeJeune, B. J., & Kimbrough, B. T. (2006). Developmental stages of reading processes in children who are blind and sighted. Journal of Visual Impairment & Blindness, 100(1), 36-46.
  • Stratton, J. M. (1996). Emergent literacy: A new perspective. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 177-183.
  • Swenson, A. M. (1999). Beginning with braille: Firsthand experiences with a balanced approach to literacy. New York, NY: AFB Press.
  • Şafak, P. (2021). Braille yazı sistemi, tarihçesi ve dünyada braille. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde. (ss. 2-21) Ankara: Pegem.
  • Şafak, P., Tiryaki, D. ve Demiryürek, P. (2020). Görme yetersizliği olan öğrencilere okuma yazma öğretimi. S. Akbıyık ve P. Şafak (Ed.) Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim eğitimi öğretmen kitabı içinde. (ss. 54-83). Ankara: MEB Yayınları.
  • Tiryaki, D. (2020). Görme yetersizliği. P, Piştav Akmeşe ve B. Altunay (Ed.), İşitme yetersizliği ve görme yetersizliği olan çocuklar ve eğitimleri içinde. (ss. 181-201). Ankara: Nobel.
  • Tolğay, N. (2020). Öğrencilerin hata analizi bulgularına göre okuma durumlarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Topaktaş, E. Y., Karasu, H. P. ve Akay, P. (2023). Kaynaştırma ortamındaki koklear implantlı öğrencilerin okuma hatalarının ve okuduğunu anlama becerilerinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(37), 25-54.
  • Tosunoğlu, M. ve Özlük, Y. Ö. (2011). Okunabilirlik ve ilköğretim 1. sınıf Türkçe ders kitabındaki düz yazı metinlerinin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 41(189), 219-230.
  • Trent, S. D., & Truan, M. B. (1997). Speed, accuracy, and comprehension of adolescent braille readers in a specialized school. Journal of Visual Impairment & Blindness, 91(5), 494-500.
  • Tuncer, T. (2003). Görme yetersizliği olan çocuklar için okumaya hazırlık becerileri. U. Tüfekçioğlu (Ed.). İşitme, konuşma ve görme sorunları olan çocukların eğitimi içinde. (ss. 315-332) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Tuncer, T. ve Altunay, B. (2012). Doğrudan öğretim modelinde kavram öğretimi. Ankara: Kök.
  • Vakali, A., & Evans, R. (2007). Reading strategies employed by Greek braille readers: miscue analysis. Early Child Development and Care, 177(3), 321-335.
  • Veispak, A., Boets, B., & Ghesquiere, P. (2012). Parallel versus sequential processing in print and braille reading. Research in Developmental Disabilities, 33(6), 2153-2163.
  • Veispak, A., Boets, B., Männamaa, M., & Ghesquiere, P. (2012). Probing the perceptual and cognitive underpinnings of braille reading. An Estonian population study. Research in Developmental Disabilities, 33(5), 1366-1379.
  • Webster, A., & Roe, J. (1998). Children with visual impairments: Social interaction, language and learning. London: Psychology Press.
  • Wormsley, D. P., (1997). Fostering emergent literacy. D. P., Wormsley, & F. M. D'Andrea, (Eds.). Instructional strategies for braille literacy (pp. 17-55). New York, NY: AFB Press.
  • Yang, S. (2021). Oral reading fluency of Chinese second language learners. Reading and Writing, 34(4), 981-1001.
  • Yılmaz, M. (2023). Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
There are 113 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Turkish Education
Journal Section Articles
Authors

Demet Tiryaki 0000-0003-0856-7557

Banu Altunay

Publication Date April 30, 2024
Submission Date January 1, 2024
Acceptance Date April 27, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 12 Issue: 2

Cite

APA Tiryaki, D., & Altunay, B. (2024). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Okuma Hatalarının İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 12(2), 461-484. https://doi.org/10.16916/aded.1412921

88x31.png

Attribution-NonCommercial 4.0 International