Öz
Bu araştırmada görsel algı becerilerine yönelik geliştirilen araç-gereç ve oyuncakların zihin engelli çocuklarda görsel algı becerilerinin (görsel ayırt etme, görsel eşleştirme, şekil-zemin ayrımı, nesneler arası mekân ilişkisi) gelişimine, yaş, cinsiyet ve özür türü değişkenleri açısından etkisi incelenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin, aşamalarda elde ettikleri sonuçlar, görsel algı becerilerini değerlendirme ölçü aracının değerlendirme formuna kaydedilmiş ve değerlendirmesi yapılmıştır.Araştırmanın sonunda zihin engelli öğrencilerin yaşları ile görsel algı becerileri arasındaki ilişki incelendiğinde 9 yaş altı ve 10 yaş üstü olarak kategorilendirilen 6-12 yaş arası zihin engelli öğrencilerin yaşları ile şekil-zemin ilişkisi becerisi, görsel eşleştirme becerisi, görsel ayırt etme becerisi ve nesneler arası mekân ilişkisi becerisi üzerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Zihin engelli öğrencilerin cinsiyetlere göre görsel algı becerileri arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Zihin engelli öğrencilerin cinsiyetleri ile şekil zemin ilişkisi becerisi, görsel eşleştirme becerisi, görsel ayırt etme becerisi ve nesneler arası mekân ilişkisi becerisi üzerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Zihin engelli öğrencilerin özür türlerine göre görsel algı becerileri arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Zihin engelli öğrencilerin özür türleri ile şekil-zemin ilişkisi becerisi, görsel ayırt etme becerisi ve nesneler arası mekân ilişkisi becerisi üzerinde p>0,05 düzeyinde anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Şekil-zemin ilişkisi, görsel eşleştirme, görsel ayırt etme ve nesneler arası mekân ilişkilerine yönelik geliştirilen araç-gereç ve oyuncakları tamamlama sürelerinin görsel algı gelişimi üzerindeki etkisi; yaş, cinsiyet ve özür türü değişkenleri açısından incelendiğinde yaş ve cinsiyet değişkenlerinin, araç- gereç ve oyuncakları tamamlama süreleri üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır. Özür türü değişkeninde ise şekil-zemin ilişkisi, görsel ayırt etme ve nesneler arası mekân ilişkilerine yönelik geliştirilen araç-gereç ve oyuncakların tamamlanma süreleri arasında anlamlı bir fark bulunmazken, görsel eşleştirme becerisine yönelik geliştirilen araç-gereç ve oyuncağın tamamlanma süresi arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz, N.,Madi, B. (1998). Öğrenme ile Beyinde Oluşan Değişiklikler (Plastite). M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi
- Eğitim Bilimleri Dergisi 9. (29-36). Akçamete, G. (1994). Bir Seminer Raporu. Özel Eğitim Dergisi, 1, 4 (55). Akçin, N. (1993). Okuma Becerisinin Kazandırılmasında Görsel Algı Gelişiminin Rolü. Hacetepe Üniversitesi
- Sağlık Bilimleri Enstitüsü. (12-13). Ankara. Aral, N., Bulut, Ş.,Baran, G. ve Çimen, S. (2001). Çocuk Gelişimi. Ya-Pa yayıncılık. (S.85-128).Ankara. Aşıcı, Murat. (2003). Çocuğum Okur Yazar Oluyor. Morpa Kültür Yayıncılık. ( 26-27).İstanbul. Beykoç, D.,Çağlayan,N., Dinçer, A., Dereobalı, N., Gümüşçü, Ş., Pişkin, N. (2000). Okul Öncesi Dönemde
- Dil Gelişimi Etkinlikleri. Ankara Sim Matbaası (5 ). Ankara. Büyükerşen, Y., Konrot, A., Topbaş, S., ve Baran, S. (1992). Zihin Engelliler İçin Alt Çalışma Gurubu
- Raporu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, Cilt 2 (1-7). Eskişehir. Cavkaytar, A. (1999). Zihin Engellilere Özbakım ve Ev İçi Becerilerinin Öğretiminde Bir Aile Eğitimi
- Programının Etkinliği. Eskişehir Eğitim Fakültesi Yayınları ( 2 ). Eskişehir. Cavkaytar, A., ve Diken,H,A. ( 2005) Özel Eğitime Giriş, Kök Yayıncılık. (30-33).Ankara. Cirhinlioğlu, F,G,. (2001).Çocuk Ruh Sağlığı ve Gelişimi. Nobel Yayın Dağıtım. (158-159).Ankara. Kandır, A. (2003). Çocuğum Büyüyor. Morpa Kültür Yayıncılık.(46-47).İstanbul. Whiteside, E., ve Simms, L.B.H. (1988). Zeka Özürlü Çocuklar-Zeka Özürlü Çocuklar İle Normal Çocukların
- Kaynaştırılmasıması. Karatepe Yayıncılık. (3-6).Ankara. Enç, M., Çağlar, D., ve Yahya Özsoy, Y. (1985). Özel Eğitime Giriş Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi
- Yayınları, (245-246).Ankara. Eripek, S. (1996). Zihinsel Engelli Çocuklar Eskişehir Anadolu Üniversitesi Basımevi.(1-50).Eskişehir. Eripek, S. (2005). Zeka Geriliği. Kök Yayıncılık (62-141). Ankara. Gander, M,J., ve Gardiner , H.W. (1993).
- Çocuk ve Ergen Gelişimi , Çeviren :Bekir Onur,İmge Yayınevi. (247). Ankara. Gönen, M., Dalkılıç N. V. (1999). Çocuk Eğitiminde Drama, Epsilon Yayınları. (19).İstanbul. Gürsel, O. (1993). “Zihinsel Engelli Çocukların , Doğal Sayıları , Gerçek Nesneleri Kullanarak Eşleme
- Sunulmasının Etkililiği”. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları .(21).Eskişehir. Hilgard, E,R., Atkinson, R,L., (1995). Psikolojiye Giriş I. Sosyal Yayınlar. (192). İstanbul. İbişoğlu, A. (1987). “4.0-9.0 Yaş Dilimindeki Epileptik ve Non Epileptik Çocukların Görsel Algı Gelişimi
- Açısından Karşılaştırılması”. İstanbul Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Enstitüsü, Gelişim Nörolojisi .İstanbul. İnceoğlu, M. (2000). Tutum-Algı İletişim. İmaj Yayıncılık. ( 44-75).Ankara. Luckasson, R. (1992)Mental Retardation: Definition, Classification and Systems of Support.American
- Association on Mental Retardation. (8-127). MacMillan, D.L., Gresham, F.M., ve Sperstein, G.N. (1998). Conceptual and Psychometric Concerns Over
- the 1992 AAMR Definition of Mental Retardation. American Journal of Mental Retardation(325). Öz, İ. (2007). Çocuk Olmak-Çocuğun Gelişim Dönemleri, Kök Yayıncılık. (59).Ankara. Sağol, U. (1998).Down Sendromlu Çocukların Görsel Algı Gelişimine Frostig Görsel Algı Eğitim Programının
- Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. (51-73).İstanbul. Sayın, Z. (1990).İşitme Engelli Çocukların Eğitiminde Görsel Bildirişim Araçlarının Yeri ve Önemi. Ankara
- Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongre Bildirileri. (24-28).Ankara. Sarı, H. (2002). Özel Eğitime Muhtaç Öğrencilerin Eğitimleriyle İlgili Öneriler. Pegem A Yayıncılık. (3). Ankara. Senemoğlu, N. (2005).Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Yorum Matbaası. (292- 294).Ankara. Smith, M.B. (2002). Mental Retardation.Prentice-Hall, Inc.,(215).U.S. Tuğrul, B., Aral, N., Erkan, S., ve Etken, İ. (2001) Altı Yaşındaki Çocukların Görsel Algılama Düzeylerine
- Frostig Gelişimsel Görsel Algı Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Journal Of quafkaz Universty. (2-10). Varol, N. (1992). Zihinsl Engelli Çocuklara , Kırmızı , Sarı , Büyük ,Daire,Üçgen , Uzun, Bir Tane, İki Tane ve
- Kalın Kavramlarını Kazandırmada , Açık Anlatım Yöntemiyle Sunulan, Bireyselleşitirilmiş Kavram Öğretim Materyalinin Etkililiği. Anadolu Üniversitesi Yayınları. (10-15).
- Eskişehir. Vatsa, R., Haith, M., ve Miller, S. (1992). “Child’s Psychology. John Wily and Sons Company. (199-201).USA Voltan, A., Nilüfer, J., ve Whirter, J,M. (1984). Çocukla İletişim. (48).
- Ankara. Özer, K. (2004). İletişim Becerisi, Varlık Yayınları, (218-219).İstanbul Özsoy, Y.,Özyürek, M., ve Eripek, Süleyman,. (2001) Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar-Özel Eğitime Giriş
- Karatepe Yayınları .(240-250).Ankara. Turan, A. (2004) Zihinsel Engellilerde Resim Eğitimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. (50- 54).Konya. Yıldız, Ü. (2000).“Deneysel Yaratıcılık Programının 4-5 Yaş Çocuklarının Sosyal ve Bilişsel Gelişimlerine
- Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Selçuk Üniversitesi. (31-59).Konya. Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk Ruh Sağlığı.Özgür Yayınları (118-119).İstanbul. Citation Information İnce, H. H., Akdemir, B, & Yıldırm Doğru, S. S. (2017). 6-12 Yaş Arası Zihin Engelli Çocuklarda Görsel Algı Becerilerinin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 687-704.
Öz
In this search, the affection of instruments and toys which are developed based to visual apprehension ability, on visual apprehension ability progressing of mentally defective children has been examined in the point of age, gender, and defect kind factors. (the visual abilities: visual differentiate, visual coupling, shape – ground connection, the place connection between the material).The results which were obtained from the phases of the participated students, have been recorded to evaluating form of visual apprehensive Ability Evaluating Tool and then evaluated.At the end of the search, when it was examined the relation between the ages of the defective students and visual apprehension ability; it was seen that there was no meaningful difference between mentally defective students, in between 6 – 12 years; under 9 years, after 10 years categories, and visual differentiate, visual coupling, shape – ground connection, the place connection between the materials. The relation between the genders of the defective students and visual apprehension ability has been evaluated. It was seen that there was no meaningful difference between the gender of defective students and visual differentiate, visual coupling, shape – ground connection, the place connection between the materials. The relation between the defect type of the defective students and visual apprehension ability has been evaluated. It was seen that there was a meaningful difference at p>0.05 level between the gender of defective students and visual differentiate, visual coupling, shape – ground connection, the place connection between the materials. It has been found no meaningful relation about the completing duration of the aids and toys which are developed for progressing shape&place relation, visual matching, visual distinction and place relations among the objects when it was examined on age and gender variables. But, It has been found a meaningful relation about the completing duration of the aids and toys which are developed for progressing shape&place relation, visual matching, visual distinction and place relations among the objects when it was examined on defect type variable.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz, N.,Madi, B. (1998). Öğrenme ile Beyinde Oluşan Değişiklikler (Plastite). M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi
- Eğitim Bilimleri Dergisi 9. (29-36). Akçamete, G. (1994). Bir Seminer Raporu. Özel Eğitim Dergisi, 1, 4 (55). Akçin, N. (1993). Okuma Becerisinin Kazandırılmasında Görsel Algı Gelişiminin Rolü. Hacetepe Üniversitesi
- Sağlık Bilimleri Enstitüsü. (12-13). Ankara. Aral, N., Bulut, Ş.,Baran, G. ve Çimen, S. (2001). Çocuk Gelişimi. Ya-Pa yayıncılık. (S.85-128).Ankara. Aşıcı, Murat. (2003). Çocuğum Okur Yazar Oluyor. Morpa Kültür Yayıncılık. ( 26-27).İstanbul. Beykoç, D.,Çağlayan,N., Dinçer, A., Dereobalı, N., Gümüşçü, Ş., Pişkin, N. (2000). Okul Öncesi Dönemde
- Dil Gelişimi Etkinlikleri. Ankara Sim Matbaası (5 ). Ankara. Büyükerşen, Y., Konrot, A., Topbaş, S., ve Baran, S. (1992). Zihin Engelliler İçin Alt Çalışma Gurubu
- Raporu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, Cilt 2 (1-7). Eskişehir. Cavkaytar, A. (1999). Zihin Engellilere Özbakım ve Ev İçi Becerilerinin Öğretiminde Bir Aile Eğitimi
- Programının Etkinliği. Eskişehir Eğitim Fakültesi Yayınları ( 2 ). Eskişehir. Cavkaytar, A., ve Diken,H,A. ( 2005) Özel Eğitime Giriş, Kök Yayıncılık. (30-33).Ankara. Cirhinlioğlu, F,G,. (2001).Çocuk Ruh Sağlığı ve Gelişimi. Nobel Yayın Dağıtım. (158-159).Ankara. Kandır, A. (2003). Çocuğum Büyüyor. Morpa Kültür Yayıncılık.(46-47).İstanbul. Whiteside, E., ve Simms, L.B.H. (1988). Zeka Özürlü Çocuklar-Zeka Özürlü Çocuklar İle Normal Çocukların
- Kaynaştırılmasıması. Karatepe Yayıncılık. (3-6).Ankara. Enç, M., Çağlar, D., ve Yahya Özsoy, Y. (1985). Özel Eğitime Giriş Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi
- Yayınları, (245-246).Ankara. Eripek, S. (1996). Zihinsel Engelli Çocuklar Eskişehir Anadolu Üniversitesi Basımevi.(1-50).Eskişehir. Eripek, S. (2005). Zeka Geriliği. Kök Yayıncılık (62-141). Ankara. Gander, M,J., ve Gardiner , H.W. (1993).
- Çocuk ve Ergen Gelişimi , Çeviren :Bekir Onur,İmge Yayınevi. (247). Ankara. Gönen, M., Dalkılıç N. V. (1999). Çocuk Eğitiminde Drama, Epsilon Yayınları. (19).İstanbul. Gürsel, O. (1993). “Zihinsel Engelli Çocukların , Doğal Sayıları , Gerçek Nesneleri Kullanarak Eşleme
- Sunulmasının Etkililiği”. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları .(21).Eskişehir. Hilgard, E,R., Atkinson, R,L., (1995). Psikolojiye Giriş I. Sosyal Yayınlar. (192). İstanbul. İbişoğlu, A. (1987). “4.0-9.0 Yaş Dilimindeki Epileptik ve Non Epileptik Çocukların Görsel Algı Gelişimi
- Açısından Karşılaştırılması”. İstanbul Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Enstitüsü, Gelişim Nörolojisi .İstanbul. İnceoğlu, M. (2000). Tutum-Algı İletişim. İmaj Yayıncılık. ( 44-75).Ankara. Luckasson, R. (1992)Mental Retardation: Definition, Classification and Systems of Support.American
- Association on Mental Retardation. (8-127). MacMillan, D.L., Gresham, F.M., ve Sperstein, G.N. (1998). Conceptual and Psychometric Concerns Over
- the 1992 AAMR Definition of Mental Retardation. American Journal of Mental Retardation(325). Öz, İ. (2007). Çocuk Olmak-Çocuğun Gelişim Dönemleri, Kök Yayıncılık. (59).Ankara. Sağol, U. (1998).Down Sendromlu Çocukların Görsel Algı Gelişimine Frostig Görsel Algı Eğitim Programının
- Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. (51-73).İstanbul. Sayın, Z. (1990).İşitme Engelli Çocukların Eğitiminde Görsel Bildirişim Araçlarının Yeri ve Önemi. Ankara
- Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongre Bildirileri. (24-28).Ankara. Sarı, H. (2002). Özel Eğitime Muhtaç Öğrencilerin Eğitimleriyle İlgili Öneriler. Pegem A Yayıncılık. (3). Ankara. Senemoğlu, N. (2005).Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Yorum Matbaası. (292- 294).Ankara. Smith, M.B. (2002). Mental Retardation.Prentice-Hall, Inc.,(215).U.S. Tuğrul, B., Aral, N., Erkan, S., ve Etken, İ. (2001) Altı Yaşındaki Çocukların Görsel Algılama Düzeylerine
- Frostig Gelişimsel Görsel Algı Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Journal Of quafkaz Universty. (2-10). Varol, N. (1992). Zihinsl Engelli Çocuklara , Kırmızı , Sarı , Büyük ,Daire,Üçgen , Uzun, Bir Tane, İki Tane ve
- Kalın Kavramlarını Kazandırmada , Açık Anlatım Yöntemiyle Sunulan, Bireyselleşitirilmiş Kavram Öğretim Materyalinin Etkililiği. Anadolu Üniversitesi Yayınları. (10-15).
- Eskişehir. Vatsa, R., Haith, M., ve Miller, S. (1992). “Child’s Psychology. John Wily and Sons Company. (199-201).USA Voltan, A., Nilüfer, J., ve Whirter, J,M. (1984). Çocukla İletişim. (48).
- Ankara. Özer, K. (2004). İletişim Becerisi, Varlık Yayınları, (218-219).İstanbul Özsoy, Y.,Özyürek, M., ve Eripek, Süleyman,. (2001) Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar-Özel Eğitime Giriş
- Karatepe Yayınları .(240-250).Ankara. Turan, A. (2004) Zihinsel Engellilerde Resim Eğitimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. (50- 54).Konya. Yıldız, Ü. (2000).“Deneysel Yaratıcılık Programının 4-5 Yaş Çocuklarının Sosyal ve Bilişsel Gelişimlerine
- Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Selçuk Üniversitesi. (31-59).Konya. Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk Ruh Sağlığı.Özgür Yayınları (118-119).İstanbul. Citation Information İnce, H. H., Akdemir, B, & Yıldırm Doğru, S. S. (2017). 6-12 Yaş Arası Zihin Engelli Çocuklarda Görsel Algı Becerilerinin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 687-704.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 31 |