Öz
Bu makaleyi yazmaktaki amacımız art niyetli, önyargılı ve maksatlı
bir zihniyeti eleştirmek, değinilen noktalarda Türklüğün ve Türk dilinin hak
etmediği hakaretlere ve yakıştırmalara maruz kaldığını gözler önüne sermektir. Tarih
bilimi tarihin tekerrürden ibaret olduğunu söyler. Tarihte soy değerlerini
unutan milletlerin soysuzlaşarak yok olduğuna dair pek çok kayıt vardır. Keza
soy değerlerine sahip çıkmayan, değerlerini aşağılanmaktan korumayan ve
kurtaramayan milletlerin de kendini küçük ve değersiz görme ile kendi kendinden
nefret etme hastalığına yenik düştüğüne tanık oluruz. Bu ve benzeri tutumlar milletleri
onurlu bir yaşama değil felaketlere ve bedeli çok ağır ve sancılı süreçlerle
ödenen çelişkilere ve yok oluşlara sürüklemiştir. Günümüzde de aynı hatanın tekrar
etmemesi bizlerin en büyük temennisidir.
Türk kelimesi, Çinlileşme eğiliminin öne çıktığı Köktürk Devleti’ne
mensup kişilerde değersiz görülmüş, yine Türklüğünü ve Türkçesini yitirmeye yüz
tuttuğu ve en fazla aşağılanarak dışlandığı Osmanlı Devletinde “Etrak” olarak
kullanılmıştır. Zamanla Türklüğün anlamı değiştirilmeye ve yozlaştırılmaya çalışılmış
ve Türklük hak etmediği kelimeler ile nitelendirilmiştir. Türk topraklarında ve
devletlerinde yaşayıp yöneticilik makamlarına kadar yükselenler dâhil pek çok
kalem erbabı, şair ve devlet adamı, Türklüğe hakaret içeren sözler sarf etmiş
ve bundan hiç rahatsızlık duymamışlardır. Bu yazıda edebi kişiliğe, âlim ve
devlet yöneticisi sıfatlarına sahip olan bazı şahısların, edebiyatı özellikle
şiiri araç kılarak Türklüğe yaptığı hakaretler makale sınırları içerisinde
kalarak irdelenip, incelenecek; bu metinlerin varoluş gerekçeleri açıklanmaya
çalışılacaktır.
Kaynakça
- AKSAN, Y. (2011). Tek Suçları Türk Olmaktı C. II. İstanbul: Kum Saati Yayınları
- AKÜN, Ö. F. (1994). Divan Edebiyatı. TDV İslâm Ansiklopedisi, C.IX, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- ATALAY, B. (1985). Kaşgarlı Mahmut, Dîvânü Lûgat-it-Türk Tercümesi, 1. Cilt. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AYNİZÂDE, M. A. (1943). Milliyetçilik, İstanbul.
- BATUR, D. A. (2013). 1200 Yıllık Sürgün ‘Türk’ Sözünün Hazin Serüveni. İstanbul: Selenge Yayınları, İstanbul 2013.
- DEVELLİOĞLU, F. (1990). Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi.
- DURUKOĞLU, S. (2014). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Türklük Bilinci. Ankara: Sonçağ Yayıncılık.
- ERGÜN, R. (2014). Tarih Boyunca “Türk” Algısı. Sertan Yayınları.
- KAPLAN, M. (1999). Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- KISAKÜREK, N. F. (2003). Çile. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- KÖKSAL, M. F. (2016). “Ya Kebikeç”, Divan Şiirinde Türk. Ankara: Kesit Yayınları.
- KÖPRÜLÜ, M. F. (2014). Edebiyat Araştırmaları I. İstanbul: Alfa Tarih Yayınları.
- LEVEND, A. S. (1960). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. S. 1:182, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- LEVEND, A. S. (2015). Divan Edebiyatı: Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- ORTAYLI, İ. (2009). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Timaş Yayınları.
- ROUX, J. P. (2014). Türklerin Tarihi Pasifikten Akdeniz’e 2000 Yıl. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Öz
In this paper our aim to criticize a malevolent, biased and purposeful
mentality and reveal how Turkishness and Turkish language have been subjected
to insults and fabricated phrases. History tells us that it is composed of
recurrences. There is a lot of evidence in history regarding the nations who
forgot their national values and disappeared from history. We also witness that
nations who do not own their values and let them be depreciated contract to the
sickness of depreciating themselves and begin to hate themselves. Such
attitudes lead people not to an honorable life but to conflict with a lot of
costs and catastrophes and in turn to devastation. We wish the same error did
not recur today.
When sinicization was favored by the people connected to Köktürk State,
the word Turk was depreciated and under the rule of Ottoman Government who
tended to forget their Turkishness and Turkish language the phrase “Etrak-ı bî-idrak- Turks
without wisdom” gained popularity. In the course of time, struggles to change
or degenerate the meaning of Turkishness have been seen and Turkishness has
been labeled with phrases it does not deserve. Even men of literature, poets and
senior statesmen who reached higher positions in governmental offices uttered
words involving insults to Turkishness and they were not embarrassed about it.
In this paper we are going to investigate how some people who carry the titles
of scholar or statesmen insulted Turkishness through poetry, and we are going
to try to explain the reason of existence of those texts.
Kaynakça
- AKSAN, Y. (2011). Tek Suçları Türk Olmaktı C. II. İstanbul: Kum Saati Yayınları
- AKÜN, Ö. F. (1994). Divan Edebiyatı. TDV İslâm Ansiklopedisi, C.IX, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- ATALAY, B. (1985). Kaşgarlı Mahmut, Dîvânü Lûgat-it-Türk Tercümesi, 1. Cilt. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AYNİZÂDE, M. A. (1943). Milliyetçilik, İstanbul.
- BATUR, D. A. (2013). 1200 Yıllık Sürgün ‘Türk’ Sözünün Hazin Serüveni. İstanbul: Selenge Yayınları, İstanbul 2013.
- DEVELLİOĞLU, F. (1990). Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi.
- DURUKOĞLU, S. (2014). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Türklük Bilinci. Ankara: Sonçağ Yayıncılık.
- ERGÜN, R. (2014). Tarih Boyunca “Türk” Algısı. Sertan Yayınları.
- KAPLAN, M. (1999). Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- KISAKÜREK, N. F. (2003). Çile. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- KÖKSAL, M. F. (2016). “Ya Kebikeç”, Divan Şiirinde Türk. Ankara: Kesit Yayınları.
- KÖPRÜLÜ, M. F. (2014). Edebiyat Araştırmaları I. İstanbul: Alfa Tarih Yayınları.
- LEVEND, A. S. (1960). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. S. 1:182, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- LEVEND, A. S. (2015). Divan Edebiyatı: Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- ORTAYLI, İ. (2009). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Timaş Yayınları.
- ROUX, J. P. (2014). Türklerin Tarihi Pasifikten Akdeniz’e 2000 Yıl. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 2 Sayı: 1 |
LİSANS
TÜRKLAD'ın içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır. E-ISSN: 2587-1293
Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü – Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Rektörlük Yerleşkesi ELAZIĞ-TÜRKİYE / Telefon: +90 424 237 00 00 – 3525 / 3637; Belgeç: +90 424 233 00 62; elmek: uluturklad@gmail.com