Öz
Edebi eserlerde ağız kullanımı, Nabizade Nazım’ın Kara Bibik, Ebubekir Hazım Tepeyran’ın Küçük Paşa ile başlamış ve Cumhuriyet döneminde toplumcu gerçekçi akımların etkisiyle devam edip ivme kazanmıştır. Bu çalışmada, edebi metinlerde ağız kullanımı çalışmalarına kısaca değinilmiş ve edebi metinlerde standart dışı dil kullanımı konusu tartışılmıştır. Sabahattin Ali’nin Değirmen, Kağnı, Ses, Sırça Köşk, Yeni Dünya kitaplarındaki hikâyeleri ağız kullanımı ve Türkçenin söz varlığı unsurları bakımından incelenmiştir. Söz varlığı olarak hikâyelerde ağız kullanımı, atasözleri, deyimler, argo, kaba söz/küfür, dua, beddua, yemin ve lakapların kullanımı ve sıklıkları verilerek örneklendirilmiştir. Sabahattin Ali’nin hikâyelerinin incelenmesiyle söz varlığında yer almayan kelime, deyimler ile ağız unsurları Türkçenin söz varlığına katkısı bakımından değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akalın, H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları. [10 Ocak 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı].
- Aksan, D. (2004). Türkçenin söz varlığı. Ankara: Engin Yayınları,
- Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
- Ali, S. (2019). Değirmen. İstanbul: Kopernik Kitap.
- Ali, S. (2019). Kağnı. İstanbul: Kopernik Kitap.
- Ali, S. (2019). Sırça köşk. İstanbul: Kopernik Kitap.
- Ali, S. (2019). Yeni dünya. İstanbul: Kopernik Kitap.
- Demir, N. (2009). Edebi Metinlerde Ağız Kullanımı Hakkında Bir Ön Çalışma, Bernt Brendemoen Armağanı, s. 97-108.
- Derleme Sözlüğü (Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü). TDK Çevrimiçi Sözlük. [10 Ocak 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı].
- Duman, G. B. ve Yener, S. (2018). Fakir Baykurt’un ‘Irazca’nın Dirliği’ adlı romanının ağız kullanımı açısından incelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (58), s. 42-60.
- Göztaş, G. (2017). Edebi metinlerde ağız kullanımı: Bekir yıldız örneği, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, SUTAD, (42), s. 113-134.
- Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Laslo, F. A. ve Özkırımlı, A. (1979). Sabahattin Ali. İstanbul: Cem Yayınevi.
- Pekacar, Ç. ve Arık, G. (2018). Attilâ İlhan’ın son dönem şiirlerinin söz varlığı, Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi, (3), s. 86-104.
- Şahin, M. (2020). Gömleği yalnız. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Güney-Batı (Oğuz) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Temmuz 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 2023 Sayı: 46 |
