Trakya Eğitim Dergisi

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2000-2020 yılları arasında yayınlanan; Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet, Sabah ve Posta gazetelerinde “öğretmenler” ile ilgili çıkan haberlerin incelenmesidir. Nitel araştırma desenine sahip olan bu araştırmada veriler doküman incelenmesi yöntemi ile toplanmıştır. Doküman incelemesi, araştırılması hedeflenen olgu ve olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Doküman incelemesi, araştırılması hedeflenen olgu veya olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Elde edilen verilerin analizinde “içerik analizi” yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Türkiye’de yayınlanan tüm yazılı basın organlarıdır. Yazılı basın organları içerisinden en fazla tiraja sahip olması ve 2000-2020 yılları arasında erişme açık e-arşivi bulunması esas alınmıştır. En çok okunan 5 gazetenin seçilmesinin nedeni, çok okunmaları nedeniyle toplum üzerindeki etkilerinin daha belirgin olacak olmasıdır. Bu kapsamda, toplam 2.113 haber derlenmiş ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu araştırma 2000-2020 yılları arasında yayınlanan; Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet, Sabah ve Posta gazeteleri ile sınırlıdır. Öncelikle söz konusu gazetelerinin elektronik ortamdaki yayınları ve arşivleri taranarak “öğretmen” ve “öğretmenlik” başta olmak üzere öğretmenlere ilişkin konuları içeren haberler sıralanmıştır.Daha sonra tekrar eden haberler elenmiştir. Tarih sırasına göre Microsoft Excel 2019 programına aktarılan haberler; şehir, haber başlığı, gazete adı gibi başlıklar altında tablolaştırılmıştır. Araştırmanın tüm amaçları doğrultusunda, verilerin kodlanması, kategorilerin bulunması, verilerin kodlara ve kategorilere göre düzenlenmesi ve tanımlanması, bulguların yorumlanması aşamalarından oluşan ve toplanan verilerin derinlemesine analiz edilmesini gerektiren içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken tablolaştırılan haber başlık ve içerikleri tek tek değerlendirilerek tema ve kategoriler altında toplanmıştır. Son olarak kategori, frekans ve oranları da içeren tablolar, araştırmanın amaçlarına uygun olarak Microsoft Word belgesine aktarılmıştır.Bu kapsamda, toplam 2.113 haber derlenmiş ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Öğretmenlerle ilgili yazılı basında çıkan haberlerin incelenmesinin amaçlandığı bu çalışmada 2000-2020 yılları arasına ait 2.113 haber incelenmiştir. Öğretmenlere ilişkin olarak basında yer alan haberlerin içerdiği dikkat çeken unsurlar; Ahlaki/Etik değerlere ilişkin unsurlar, Başarı, ödül veya örnek davranışlara ilişkin unsurlar, Eğitim-Öğretime (eğitsel faaliyetler, proje, karne, müfredat vs.) ilişkin unsurlar, Fedakarlık, zorluklarla mücadele ve imkan yetersizliğine ilişkin unsurlar, Hakaret ve saygısızlığa ilişkin unsurlar, Hizmetiçi eğitim ve mesleki gelişime ilişkin unsurlar, İdari işlemlere (atama, atanma, zorunlu hizmet, görevlendirme vs.) ilişkin unsurlar, Mesleki yeterlilik ve liyakata ilişkin unsurlar, Ölüm, hastalık, kaza ve yaralanmaya ilişkin unsurlar, Özlük haklarına (maaş, ekders, emeklilik vb haklar) ilişkin unsurlar, Sevgi, saygı, dayanışma ve yardımlaşma gibi değerlere ilişkin unsurlar, Suç ve cezaya ilişkin unsurlar, Şiddet, taciz, ihmal ve istismara ilişkin unsurlar, Temel hak ve özgürlüklere ilişkin unsurlar, Yargılama ve hukuki süreçlere ilişkin unsurlar, Yıldırma, baskı, tükenmişlik ve kayırmaya ilişkin unsurlar şeklinde 16 kategoriye ayrılarak 2.113 haber bu kategoriler altında sıralanmıştır. Söz konusu haberlere ilişkin kategoriler incelendiğinde; Şiddet, taciz, ihmal ve istismara ilişkin unsurların (f=389, 18%) en fazla haber konusu olduğu görülmektedir. Ölüm, hastalık, kaza ve yaralanmaya ilişkin unsurlar (f=260) haber sayısı olarak toplam haberlerin %12’sini oluşturmaktadır. Bu kategorideki haberlerin %20’si İstanbul, İzmir ve Adana illerine aittir. Ayrıca 2018 yılında ait haberlerin toplam haberlerin %12’sini oluşturması ve bu yıldaki haberlerdeki olağanüstü artış dikkat çekicidir. Yazılı basında öğretmenlere ilişkin olarak yer alan haberlerin büyük çoğunlukla Gazetecilik Meslek İlkelerine uygun olarak verildiği görülmektedir. Söz konusu ilkelere uygun olmayan haberlerin büyük oranda öğretmenlerin ad ve soyadı gibi kimlik bilgilerinin açık yazılmasıyla ilgili olduğu söylenebilir. Öğretmenlere ilişkin haberlerin incelenmesi sonucunda öğretmenlerin yazılı basındaki görünümünü ortaya koyan bu çalışmanın sonuçları, öğretmenlerin durumu ve öğretmenlik mesleğine ilişkin sorunların anlaşılmasında faydalı olabilir. Ayrıca, bu sonuçların nedenlerine ilişkin nedensel araştırmalar planlanabilir.