Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Tükenmişlik ve İş Yaşam Dengesi: Engelli Bakım Merkezleri ve Huzurevlerinde Çalışan Bakım Personeline İlişkin Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 1, 203 - 224, 30.04.2024

Cihad Küçükdeveci Gülcan Şantaş

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1418841

Öz

Bu çalışmada engelli bakım merkezinde ve huzurevinde çalışan bakım personelinin tükenmişlik ve iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı ise bakım personelinin sosyo-demografik değişkenlerine göre tükenmişlik ve iş-yaşam dengesi düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesidir. Engelli bakım merkezleri ve huzurevlerinde nöbet usulü görev yapılmaktadır ve hizmet verilen kişilerin bakım ihtiyacı nedeni ile sürekli hizmet usulüne göre çalışılmaktadır. Bu durum çalışanların iş-yaşam dengelerini ayarlamaları konusunda sorun yaratabilmekte ve nihai olarak iş ve yaşamı olumsuz etkileyen tükenmişlik olgusunun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Bu çalışmanın engelli bakım merkezleri ve huzurevleri çalışanları örnekleminde yürütülmesi ve iş-yaşam dengesinin tükenmişliğe etkisinin incelenmesi ile alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma, Kırşehir il merkezinde bulunan engelli bakım merkezleri ve huzurevlerinde görev yapan 241 bakım personeli üzerinde yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak tükenmişlik ölçeği ve iş yaşam dengesi ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerde frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmış, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis, korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada; çalışılan kurum, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, haftalık çalışma saati, vardiyalı çalışma ve kurumda çalışma süresine göre katılımcıların tükenmişlik ve iş yaşam dengesine ilişkin algıları anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmada tükenmişliğin iş yaşam dengesi üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda engelli bakım merkezi ve huzurevinde çalışan bakım personelinin iş-yaşam dengesinin sağlanması ve tükenmişliğin azaltılması için çalışma şartlarının, çalışan personelin, çalışma ortamının ve çevresel şartların bir bütün olarak değerlendirmesine ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

tükenmişlik iş yaşam dengesi bakım personeli

Etik Beyan

Bu araştırma için Yozgat Bozok Üniversitesi Etik Komisyonu ve T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığından gerekli izinler alınmıştır. Bu çalışmanın yapılabilmesi için alınmış olan izinlere ilişkin bilgiler şu şekildedir: i. Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı E-84459573-605.01(605.01)-2594650 sayılı 24.02.2022 tarihli yazı ile izin alınmıştır. ii. Yozgat Bozok Üniversitesi Etik Komisyonu’ndan E-55135017-770-44029 sayılı, 27/23 karar numaralı ve 12.11.2021 tarihli yazı ile izin alınmıştır.

Kaynakça

  • Akdoğan, L. A. (2022). İş yaşam dengesi ve tükenmişlik ilişkisinde algılanan örgütsel desteğin rolü: Tekstil çalışanları üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
  • Akyürek, M. İ. (2020). Öğretmenlerde tükenmişlik. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 35–47.
  • Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişki [Doktora tezi] Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Azizoğlu, Ö. ve Özyer, K. (2010). Polislerde tükenmişlik sendromu üzerine bir ampirik araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 137–147.
  • Başol, O., Sağlam, Y. ve Çakır, N. (2018). Engelli ve yaşlı bakım personelinin tükenmişlik seviyeleri ile çalışma yaşamı kalitesi algısı ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 71-97.
  • Batur, M. S. ve Saylık, A. (2022). İş yaşam dengesinin yordayıcısı olarak tükenmişlik: türkiye’de halk eğitimi merkezi müdürleri üzerine bir çalışma. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 381-395.
  • Bayarçelik, E. B. ve Hıdır, A. (2020). Kuşaklara göre iş tatmini, tükenmişlik ve iş yaşam dengesi. International Journal of Management and Administration, 4(7), 54-70.
  • Bilgin, R., Emhan, A. ve Bez, Y. (2011). Sosyal hizmet kurumu çalışanlarında iş memnuniyeti, tükenmişlik ve depresyon: Diyarbakır ili alan araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 210–228.
  • Birkan, R. (2020). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin iş yaşam dengeleri üzerine etkisi, [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Booker, L. A., Magee, M., Rajaratnam, S. M. W., Sletten, T. L., & Howard, M. E. (2018). Individual vulnerabilityt oinsomnia, excessives leepiness and shift work disorder amongs the althcare shiftworkers. A systematic review. Sleep Medicine Reviews, 41, 220–233. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2018.03.005.
  • Borah, N., & Bagla, N. (2016). Work-Life balance: Assessing perceptions. SCMS Journal of Indian Management, July. 13(3), 112–119.
  • Çam, O. (1989). Hemşirelerde tükenmişlik ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Çavuşoğlu, O. (2020). Endüstriyel sosyal hizmet bağlamında iş doyumu ve iş iş-aile yaşamı çatışmasının incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Çelik, E. (2022). Kadın çalışanların işe tutkunluklarının iş yaşam dengesi üzerindeki etkisi: pandemi sürecinde kamu ve özel sektör karşılaştırması [Yüksek lisans tezi] T.C. Bursa Teknik Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bursa.
  • Çeribaş, E. (2022). Hemşirelerin İşkoliklik, İş Yaşam Dengesi ve Tükenme Düzeylerini Etkileyen Etmenlerin ve Aralarındaki İlişkinin Belirlenmesi [Doktora tezi] T.C. İstanbul Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Clark, S. C. (2000). Work/family border theory: A new theory of work/family balance. Human Relations, 53(6), 747–770.
  • Clark, S. C. (2001). Work cultures and work-family balance. Journal of Vocational Behavior, 58(3), 348–365.
  • Crowley, S. J., Lee, C., Tseng, C. Y., Fogg, L. F., & Eastman, C. I. (2004). Complete orpartial circadian re-entrainment improves performance, alertness, and mood during night-shiftwork. Sleep, 27(6), 1077–1087.
  • Çetinkaya, Ö. ve İstanbullu Dinçer, F. F. (2021). Profesyonel turist rehberlerinin iş yaşam dengelerinin tükenmişlik ve yaşam doyumuna olan etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(1), 185-205.
  • Danış, M. Z. ve Genç, Y. (2011). Kurumsal bakım elemanlarının genel özellikleri ve yaşadıkları sorunlar. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 170–183.
  • Demirtuğ, A. S. (2022). Covid-19 Pandemisi Döneminde İstanbul An
  • adolu Yakası 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Covid-19 Korkusu, İş Yaşam Dengesi ve Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması [Yüksek lisans tezi] T.C. Bezmialem Vakıf Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Doğrul, B. Ş. ve Tekeli, S. (2010). İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 11-18.
  • Edelwich, J., & Brodsky, A. (1980). Tükenmişlik: Yardımcı mesleklerde hayal kırıklığı aşamaları. Kluwer Academic, Plenum Publishers. ABD, New York.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22th September 1992 Ankara.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn-Out. Journal of Social Issues, 30(1), 159–165.
  • Gökkaya, Ö. (2014). Yerel yönetimlerde iş-yaşam dengesi ve çalışan davranışı ilişkisinin incelenmesi- Kocaeli Belediyeler örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1–18.
  • Greenhaus, J. H. Collins, K. M., & Shaw J. D. (2003), The relation between work- family balanceand qualitiy of life. Journal of Vocational Behavior, 63, 510-531.
  • Gürbüzkol, H. (2018). Lise öğretmenlerinin mükemmeliyetçilik algıları ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Hannani, M., Kashani, M. M., & Gilasi, H. R. (2011). Evaluating the correlation between burnout syndrome dimensions and demographic characteristics of cashiers in State Banks of Kashan. Journal of Kashan University of Medical Sciences, 15(1), 69–76.
  • İrge, N. T. (2021). İş-yaşam dengesini etkileyen risk faktörleri. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 322-333.
  • Kılıç, T. ve Seymen, O. A. (2011). Sağlık sektöründe, tükenmişlik sendromuna etki eden faktörlerin analizi ve bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Koç, M. (2019). Acil yardım, kurtarma ve müdahale personellerinin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi: Trabzon ili örneği. [Yüksek lisans tezi]. T.C. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Korkut, S. (2020). Mavi ve beyaz yakalı çalışan erişkinlerde algılanan yıldırma davranışı ve tükenmişlik düzeyi ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, F. (2022). Çalışan kadın öğretmenlerdeki mesleki tükenmişlik durumunu Maslach tükenmişlik ölçeği ile açıklama: Aka Koleji örneği, [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesinin çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kuzkaya, E. (2021). Mesleki Tükenmişliğin, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma ile İlişkisinin İncelenmesi: Muhasebe Meslek Grupları Üzerine Bir Araştırma.
  • Lockwood, N. R. (2003). Work/life balance. Challenges and Solutions, SHRM Research, 2(10), 12. USA.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • MinJu, K., KukHui, S., HyunYoung, P., DongJu, C., ChangHwan, Y., HeaYoung, L., & Myeong Chan, C. (2013). Association Between Shift Workand Obesity Among Female Nnurses: Korean Nurses’ Survey. BMC Public Health, 13(1204), 1–15. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-1204.
  • Oğuzberk, M. ve Aydın, A. (2008). Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri, 11, 167-179.
  • Örs, Ş. (2023). Rol stresörleri ile tükenmişlik ilişkisinde çaba-ödül dengesizliği ve iş-yaşam dengesizliğinin paralel aracı ve aşırı bağlılığın düzenleyici rolü. [Doktora tezi] Gümüşhane Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Özçelik Kaynak, K. ve Öztuna, B. (2019). Erkeklerde iş-yaşam dengesi üzerine bir araştırma. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 859-876.
  • Özgüven, H. D. ve Haran, S. (2000). Tükenme. In I. Sayıl (Ed.), Kriz ve krize müdahale. Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi yayınları.
  • Öztırak, M. (2023). Sivil havacılıkta kabin memurlarının iş yaşam
  • dengelerinin mesleki tükenmişlikleri üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
  • Öztürk A. ve Güzelsoydan, Y. S. (2001). Büyük mağazalarda çalışan personelin iş doyumu üzerine Çukurova Bölgesinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 333-347.
  • Polat, Ş., (2017). İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sağlam, Y. (2017). Engelli ve yaşlı bakım personellerinin tükenmişliği, iş yaşamı kalitesi ve yaşam doyumu ilişkileri üzerine bir araştırma, [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli.
  • Smith, J., & Gardner, D. (2007). Factors affecting employee use of work-life balance initiatives. New Zeeland Journal of Psychology, 36(1), 3-12.
  • Tarakçı, E., Tütüncüoğlu, F. ve Tarakçı, D. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon alanında çalışan meslek elemanlarının öz-yeterlilik ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(1), 26-35.
  • Teker, S. (2015). Okullarda İş-Yaşam Dengesiyle Örgütsel Adalet İlişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak, E., Çelebi, M. ve Orman, P. (2023). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini azaltmada öncelenmesi gereken mesleki sosyal destek faktörleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59, 38-55.
  • Tuğsal, T. (2017). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yağcı, E. (2014). Konaklama işletmelerinde kurumsallaşmanın iş yaşam dengesi aracılığıyla tükenmişlik düzeyine etkisi: beş yıldızlı otel genel müdürleri üzerine bir uygulama [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Yıldırım, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu Ve Algılanan Rol Çatışması İle Tükenmişlik Arasındaki İlişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Hannani, M., Kashani, M. M., & Gilasi, H. R. (2011). Evaluating the correlation between burnout syndrome dimensions and demographic characteristics of cashiers in State Banks of Kashan. Journal of Kashan University of Medical Sciences, 15(1), 69–76.
  • İrge, N. T. (2021). İş-yaşam dengesini etkileyen risk faktörleri. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 322-333.
  • Kılıç, T. ve Seymen, O. A. (2011). Sağlık sektöründe, tükenmişlik sendromuna etki eden faktörlerin analizi ve bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Koç, M. (2019). Acil yardım, kurtarma ve müdahale personellerinin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi: Trabzon ili örneği. [Yüksek lisans tezi]. T.C. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Korkut, S. (2020). Mavi ve beyaz yakalı çalışan erişkinlerde algılanan yıldırma davranışı ve tükenmişlik düzeyi ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, F. (2022). Çalışan kadın öğretmenlerdeki mesleki tükenmişlik durumunu Maslach tükenmişlik ölçeği ile açıklama: Aka Koleji örneği, [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesinin çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kuzkaya, E. (2021). Mesleki Tükenmişliğin, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma ile İlişkisinin İncelenmesi: Muhasebe Meslek Grupları Üzerine Bir Araştırma.
  • Lockwood, N. R. (2003). Work/life balance. Challenges and Solutions, SHRM Research, 2(10), 12. USA.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • MinJu, K., KukHui, S., HyunYoung, P., DongJu, C., ChangHwan, Y., HeaYoung, L., & Myeong Chan, C. (2013). Association Between Shift Workand Obesity Among Female Nnurses: Korean Nurses’ Survey. BMC Public Health, 13(1204), 1–15. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-1204.
  • Oğuzberk, M. ve Aydın, A. (2008). Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri, 11, 167-179.
  • Örs, Ş. (2023). Rol stresörleri ile tükenmişlik ilişkisinde çaba-ödül dengesizliği ve iş-yaşam dengesizliğinin paralel aracı ve aşırı bağlılığın düzenleyici rolü. [Doktora tezi] Gümüşhane Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Özçelik Kaynak, K. ve Öztuna, B. (2019). Erkeklerde iş-yaşam dengesi üzerine bir araştırma. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 859-876.
  • Özgüven, H. D. ve Haran, S. (2000). Tükenme. In I. Sayıl (Ed.), Kriz ve krize müdahale. Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi yayınları.
  • Öztırak, M. (2023). Sivil havacılıkta kabin memurlarının iş yaşam dengelerinin mesleki tükenmişlikleri üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
  • Öztürk A. ve Güzelsoydan, Y. S. (2001). Büyük mağazalarda çalışan personelin iş doyumu üzerine Çukurova Bölgesinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 333-347.
  • Polat, Ş., (2017). İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sağlam, Y. (2017). Engelli ve yaşlı bakım personellerinin tükenmişliği, iş yaşamı kalitesi ve yaşam doyumu ilişkileri üzerine bir araştırma, [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli.
  • Smith, J., & Gardner, D. (2007). Factors affecting employee use of work-life balance initiatives. New Zeeland Journal of Psychology, 36(1), 3-12.
  • Tarakçı, E., Tütüncüoğlu, F. ve Tarakçı, D. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon alanında çalışan meslek elemanlarının öz-yeterlilik ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(1), 26-35.
  • Teker, S. (2015). Okullarda İş-Yaşam Dengesiyle Örgütsel Adalet İlişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak, E., Çelebi, M. ve Orman, P. (2023). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini azaltmada öncelenmesi gereken mesleki sosyal destek faktörleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59, 38-55.
  • Tuğsal, T. (2017). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yağcı, E. (2014). Konaklama işletmelerinde kurumsallaşmanın iş yaşam dengesi aracılığıyla tükenmişlik düzeyine etkisi: beş yıldızlı otel genel müdürleri üzerine bir uygulama [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Yıldırım, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu Ve Algılanan Rol Çatışması İle Tükenmişlik Arasındaki İlişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Burnout and Work-Life Balance: A Research on Care Personnel Working in Disabled Care Centre and Nursing Home

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 1, 203 - 224, 30.04.2024

Cihad Küçükdeveci Gülcan Şantaş

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1418841

Öz

In this study, it was aimed to examine the relationships between burnout and work-life balance of care personnel working in the disabled care center and nursing home. Another aim of the study was to determine whether the levels of burnout and work-life balance differ according to the socio-demographic variables of the care personnel. Disabled care centers and nursing homes are on duty, and due to the care needs of the people served, they work on a permanent basis. This situation may create problems for employees in adjusting their work-life balance and may ultimately lead to the emergence of burnout, which negatively affects work and life. It is thought that this study will contribute to the literature by conducting a sample of employees of disabled care centers and nursing homes and examining the effect of work-life balance on burnout. The research was carried out on 241 care personnel working in disabled care centers and nursing homes in Kırşehir city center. In the research, burnout scale and work-life balance scale were used as data collection tools. In the analysis of the data, frequency, percentage, mean and standard deviation values were used in descriptive statistics, Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis, correlation analysis and regression analysis were performed. In the research; according to the institution, gender, age, education level, marital status, status of having children, weekly working hours, working in shifts and working time in the institution, participants’ perceptions of burnout and work-life balance differed significantly. In the study, it was determined that burnout has a significant effect on work-life balance. As a result of the study, it can be said that there is a need to evaluate the working conditions, working personnel, working environment and environmental conditions as a whole in order to ensure the work-life balance of the care personnel working in the disabled care center and nursing home and to reduce burnout.

Anahtar Kelimeler

Burnout Work Life Balance Care Personnel

Kaynakça

  • Akdoğan, L. A. (2022). İş yaşam dengesi ve tükenmişlik ilişkisinde algılanan örgütsel desteğin rolü: Tekstil çalışanları üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
  • Akyürek, M. İ. (2020). Öğretmenlerde tükenmişlik. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 35–47.
  • Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişki [Doktora tezi] Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Azizoğlu, Ö. ve Özyer, K. (2010). Polislerde tükenmişlik sendromu üzerine bir ampirik araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 137–147.
  • Başol, O., Sağlam, Y. ve Çakır, N. (2018). Engelli ve yaşlı bakım personelinin tükenmişlik seviyeleri ile çalışma yaşamı kalitesi algısı ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 71-97.
  • Batur, M. S. ve Saylık, A. (2022). İş yaşam dengesinin yordayıcısı olarak tükenmişlik: türkiye’de halk eğitimi merkezi müdürleri üzerine bir çalışma. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 381-395.
  • Bayarçelik, E. B. ve Hıdır, A. (2020). Kuşaklara göre iş tatmini, tükenmişlik ve iş yaşam dengesi. International Journal of Management and Administration, 4(7), 54-70.
  • Bilgin, R., Emhan, A. ve Bez, Y. (2011). Sosyal hizmet kurumu çalışanlarında iş memnuniyeti, tükenmişlik ve depresyon: Diyarbakır ili alan araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 210–228.
  • Birkan, R. (2020). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin iş yaşam dengeleri üzerine etkisi, [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Booker, L. A., Magee, M., Rajaratnam, S. M. W., Sletten, T. L., & Howard, M. E. (2018). Individual vulnerabilityt oinsomnia, excessives leepiness and shift work disorder amongs the althcare shiftworkers. A systematic review. Sleep Medicine Reviews, 41, 220–233. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2018.03.005.
  • Borah, N., & Bagla, N. (2016). Work-Life balance: Assessing perceptions. SCMS Journal of Indian Management, July. 13(3), 112–119.
  • Çam, O. (1989). Hemşirelerde tükenmişlik ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Çavuşoğlu, O. (2020). Endüstriyel sosyal hizmet bağlamında iş doyumu ve iş iş-aile yaşamı çatışmasının incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Çelik, E. (2022). Kadın çalışanların işe tutkunluklarının iş yaşam dengesi üzerindeki etkisi: pandemi sürecinde kamu ve özel sektör karşılaştırması [Yüksek lisans tezi] T.C. Bursa Teknik Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bursa.
  • Çeribaş, E. (2022). Hemşirelerin İşkoliklik, İş Yaşam Dengesi ve Tükenme Düzeylerini Etkileyen Etmenlerin ve Aralarındaki İlişkinin Belirlenmesi [Doktora tezi] T.C. İstanbul Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Clark, S. C. (2000). Work/family border theory: A new theory of work/family balance. Human Relations, 53(6), 747–770.
  • Clark, S. C. (2001). Work cultures and work-family balance. Journal of Vocational Behavior, 58(3), 348–365.
  • Crowley, S. J., Lee, C., Tseng, C. Y., Fogg, L. F., & Eastman, C. I. (2004). Complete orpartial circadian re-entrainment improves performance, alertness, and mood during night-shiftwork. Sleep, 27(6), 1077–1087.
  • Çetinkaya, Ö. ve İstanbullu Dinçer, F. F. (2021). Profesyonel turist rehberlerinin iş yaşam dengelerinin tükenmişlik ve yaşam doyumuna olan etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(1), 185-205.
  • Danış, M. Z. ve Genç, Y. (2011). Kurumsal bakım elemanlarının genel özellikleri ve yaşadıkları sorunlar. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 170–183.
  • Demirtuğ, A. S. (2022). Covid-19 Pandemisi Döneminde İstanbul An
  • adolu Yakası 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Covid-19 Korkusu, İş Yaşam Dengesi ve Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması [Yüksek lisans tezi] T.C. Bezmialem Vakıf Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Doğrul, B. Ş. ve Tekeli, S. (2010). İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 11-18.
  • Edelwich, J., & Brodsky, A. (1980). Tükenmişlik: Yardımcı mesleklerde hayal kırıklığı aşamaları. Kluwer Academic, Plenum Publishers. ABD, New York.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22th September 1992 Ankara.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn-Out. Journal of Social Issues, 30(1), 159–165.
  • Gökkaya, Ö. (2014). Yerel yönetimlerde iş-yaşam dengesi ve çalışan davranışı ilişkisinin incelenmesi- Kocaeli Belediyeler örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1–18.
  • Greenhaus, J. H. Collins, K. M., & Shaw J. D. (2003), The relation between work- family balanceand qualitiy of life. Journal of Vocational Behavior, 63, 510-531.
  • Gürbüzkol, H. (2018). Lise öğretmenlerinin mükemmeliyetçilik algıları ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Hannani, M., Kashani, M. M., & Gilasi, H. R. (2011). Evaluating the correlation between burnout syndrome dimensions and demographic characteristics of cashiers in State Banks of Kashan. Journal of Kashan University of Medical Sciences, 15(1), 69–76.
  • İrge, N. T. (2021). İş-yaşam dengesini etkileyen risk faktörleri. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 322-333.
  • Kılıç, T. ve Seymen, O. A. (2011). Sağlık sektöründe, tükenmişlik sendromuna etki eden faktörlerin analizi ve bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Koç, M. (2019). Acil yardım, kurtarma ve müdahale personellerinin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi: Trabzon ili örneği. [Yüksek lisans tezi]. T.C. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Korkut, S. (2020). Mavi ve beyaz yakalı çalışan erişkinlerde algılanan yıldırma davranışı ve tükenmişlik düzeyi ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, F. (2022). Çalışan kadın öğretmenlerdeki mesleki tükenmişlik durumunu Maslach tükenmişlik ölçeği ile açıklama: Aka Koleji örneği, [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesinin çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kuzkaya, E. (2021). Mesleki Tükenmişliğin, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma ile İlişkisinin İncelenmesi: Muhasebe Meslek Grupları Üzerine Bir Araştırma.
  • Lockwood, N. R. (2003). Work/life balance. Challenges and Solutions, SHRM Research, 2(10), 12. USA.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • MinJu, K., KukHui, S., HyunYoung, P., DongJu, C., ChangHwan, Y., HeaYoung, L., & Myeong Chan, C. (2013). Association Between Shift Workand Obesity Among Female Nnurses: Korean Nurses’ Survey. BMC Public Health, 13(1204), 1–15. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-1204.
  • Oğuzberk, M. ve Aydın, A. (2008). Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri, 11, 167-179.
  • Örs, Ş. (2023). Rol stresörleri ile tükenmişlik ilişkisinde çaba-ödül dengesizliği ve iş-yaşam dengesizliğinin paralel aracı ve aşırı bağlılığın düzenleyici rolü. [Doktora tezi] Gümüşhane Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Özçelik Kaynak, K. ve Öztuna, B. (2019). Erkeklerde iş-yaşam dengesi üzerine bir araştırma. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 859-876.
  • Özgüven, H. D. ve Haran, S. (2000). Tükenme. In I. Sayıl (Ed.), Kriz ve krize müdahale. Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi yayınları.
  • Öztırak, M. (2023). Sivil havacılıkta kabin memurlarının iş yaşam
  • dengelerinin mesleki tükenmişlikleri üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
  • Öztürk A. ve Güzelsoydan, Y. S. (2001). Büyük mağazalarda çalışan personelin iş doyumu üzerine Çukurova Bölgesinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 333-347.
  • Polat, Ş., (2017). İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sağlam, Y. (2017). Engelli ve yaşlı bakım personellerinin tükenmişliği, iş yaşamı kalitesi ve yaşam doyumu ilişkileri üzerine bir araştırma, [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli.
  • Smith, J., & Gardner, D. (2007). Factors affecting employee use of work-life balance initiatives. New Zeeland Journal of Psychology, 36(1), 3-12.
  • Tarakçı, E., Tütüncüoğlu, F. ve Tarakçı, D. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon alanında çalışan meslek elemanlarının öz-yeterlilik ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(1), 26-35.
  • Teker, S. (2015). Okullarda İş-Yaşam Dengesiyle Örgütsel Adalet İlişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak, E., Çelebi, M. ve Orman, P. (2023). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini azaltmada öncelenmesi gereken mesleki sosyal destek faktörleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59, 38-55.
  • Tuğsal, T. (2017). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yağcı, E. (2014). Konaklama işletmelerinde kurumsallaşmanın iş yaşam dengesi aracılığıyla tükenmişlik düzeyine etkisi: beş yıldızlı otel genel müdürleri üzerine bir uygulama [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Yıldırım, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu Ve Algılanan Rol Çatışması İle Tükenmişlik Arasındaki İlişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Hannani, M., Kashani, M. M., & Gilasi, H. R. (2011). Evaluating the correlation between burnout syndrome dimensions and demographic characteristics of cashiers in State Banks of Kashan. Journal of Kashan University of Medical Sciences, 15(1), 69–76.
  • İrge, N. T. (2021). İş-yaşam dengesini etkileyen risk faktörleri. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 322-333.
  • Kılıç, T. ve Seymen, O. A. (2011). Sağlık sektöründe, tükenmişlik sendromuna etki eden faktörlerin analizi ve bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Koç, M. (2019). Acil yardım, kurtarma ve müdahale personellerinin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi: Trabzon ili örneği. [Yüksek lisans tezi]. T.C. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Korkut, S. (2020). Mavi ve beyaz yakalı çalışan erişkinlerde algılanan yıldırma davranışı ve tükenmişlik düzeyi ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, F. (2022). Çalışan kadın öğretmenlerdeki mesleki tükenmişlik durumunu Maslach tükenmişlik ölçeği ile açıklama: Aka Koleji örneği, [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesinin çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kuzkaya, E. (2021). Mesleki Tükenmişliğin, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma ile İlişkisinin İncelenmesi: Muhasebe Meslek Grupları Üzerine Bir Araştırma.
  • Lockwood, N. R. (2003). Work/life balance. Challenges and Solutions, SHRM Research, 2(10), 12. USA.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • MinJu, K., KukHui, S., HyunYoung, P., DongJu, C., ChangHwan, Y., HeaYoung, L., & Myeong Chan, C. (2013). Association Between Shift Workand Obesity Among Female Nnurses: Korean Nurses’ Survey. BMC Public Health, 13(1204), 1–15. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-1204.
  • Oğuzberk, M. ve Aydın, A. (2008). Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri, 11, 167-179.
  • Örs, Ş. (2023). Rol stresörleri ile tükenmişlik ilişkisinde çaba-ödül dengesizliği ve iş-yaşam dengesizliğinin paralel aracı ve aşırı bağlılığın düzenleyici rolü. [Doktora tezi] Gümüşhane Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Özçelik Kaynak, K. ve Öztuna, B. (2019). Erkeklerde iş-yaşam dengesi üzerine bir araştırma. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 859-876.
  • Özgüven, H. D. ve Haran, S. (2000). Tükenme. In I. Sayıl (Ed.), Kriz ve krize müdahale. Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi yayınları.
  • Öztırak, M. (2023). Sivil havacılıkta kabin memurlarının iş yaşam dengelerinin mesleki tükenmişlikleri üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
  • Öztürk A. ve Güzelsoydan, Y. S. (2001). Büyük mağazalarda çalışan personelin iş doyumu üzerine Çukurova Bölgesinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 333-347.
  • Polat, Ş., (2017). İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sağlam, Y. (2017). Engelli ve yaşlı bakım personellerinin tükenmişliği, iş yaşamı kalitesi ve yaşam doyumu ilişkileri üzerine bir araştırma, [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli.
  • Smith, J., & Gardner, D. (2007). Factors affecting employee use of work-life balance initiatives. New Zeeland Journal of Psychology, 36(1), 3-12.
  • Tarakçı, E., Tütüncüoğlu, F. ve Tarakçı, D. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon alanında çalışan meslek elemanlarının öz-yeterlilik ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(1), 26-35.
  • Teker, S. (2015). Okullarda İş-Yaşam Dengesiyle Örgütsel Adalet İlişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak, E., Çelebi, M. ve Orman, P. (2023). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini azaltmada öncelenmesi gereken mesleki sosyal destek faktörleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59, 38-55.
  • Tuğsal, T. (2017). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yağcı, E. (2014). Konaklama işletmelerinde kurumsallaşmanın iş yaşam dengesi aracılığıyla tükenmişlik düzeyine etkisi: beş yıldızlı otel genel müdürleri üzerine bir uygulama [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Yıldırım, F. (1996). Banka Çalışanlarında İş Doyumu Ve Algılanan Rol Çatışması İle Tükenmişlik Arasındaki İlişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Toplam 82 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hastane İşletmeciliği
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Cihad Küçükdeveci 0009-0003-0532-5488

Gülcan Şantaş 0000-0002-0488-9375

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 12 Ocak 2024
Kabul Tarihi 21 Mart 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 27 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Küçükdeveci, C., & Şantaş, G. (2024). Tükenmişlik ve İş Yaşam Dengesi: Engelli Bakım Merkezleri ve Huzurevlerinde Çalışan Bakım Personeline İlişkin Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 203-224. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1418841

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.