Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Öz

Eğitim bilgi, beceri ve fikir kazandırma faaliyeti olarak değerlendirilebilir. Bilgi ve beceri özelinde fikir kavramının içeriğini resmi otoriteler, kural koyucular ya da “devlet” olarak ifade edebileceğimiz organize mekanizmalar şekillendirmektedir. Bu şekillendirme sürecinde mensup olunan anlam değer dünyasını daha geniş kitlelere aktarabilme ve anlatabilme; olası olumsuz durumları için önlemler ihdas etme; sistemi yeniden üreterek kitleleri şekillendirme gibi gayeler öne çıkmaktadır. Yabancı dil eğitimi de bu çok faktörlü sürecin en önemli öğeleri arasında yer almaktadır. Batı özelinde köklü devletler kendi ana dillerini teolojik, pedagojik ve emperyalist gerekçelerle farklı coğrafyalarda asırlardır öğretme faaliyeti içindedir. Bu faaliyetler uluslararası literatürde “güç” türevlerinden, bir grup ya da bireyi herhangi bir zorlama ve dayatma olmadan bir çıkarım ya da fikre ikna etme çabası olarak değerlendirilen “yumuşak güç” faaliyeti şeklinde değerlendirilmektedir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi de binlerce yıllık geçmişe sahip olmasına rağmen bütçe, insan kaynağı gibi faktörler neticesinde ancak 2000’li yıllardan sonra ivme kazanmıştır. Bu durumda 2000’li yıllardan sonra Orta Asya ve Ortadoğu coğrafyasında demografik ve politik aksiyonların kitleleri farklı coğrafyalara yönlendirmesi de etkili olmuştur. Bu çerçevede Türkiye son 20 yılda eğitim, kültür faaliyetlerini dolayısıyla yumuşak gücüne yönelik faaliyetleri artırmış; uluslararası anlamda en fazla dış temsilcilik açan 5. ülke konumuna gelmiştir. Ayrıca köklü bir tarihsel hafızaya sahip olan Türkiye Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı ve Türkoloji kürsüleri aracılığı ve uluslararası rekabetin de etkisiyle eğitim faaliyetleri yürütmüş; Türkçenin öğretimini öncelemiştir. Ülke içinde de üniversiteler bünyesinde yer alan TÖMER kurumları aracılığı ile süreç perçinlenmiştir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi kazandığı bu ivme ile yurt içi ve yurtdışında Türkçeye olan ilgi artmış; aynı grafikle bu alanda kullanılan materyallerin de sayısı artmıştır. Araştırma kapsamında incelenen ders materyallerinde Batı odaklı değer, etkinlik ve fikirler açık ve örtük olarak eleştirilmiş; hedef dili öğrenen bireylerde Türkiye ve Türkiye’nin sahip olduğu değerler açısından olumlu şemalar oluşturulmaya çalışılmıştır.