Öz
Today, unplanned urbanization has gained increasing momentum as a result of rapid population growth and distorted construction. In order to prevent this, it is of great importance to determine the current situation of the land uses by determining them temporally and spatially. Its’ one of the most convenient and realistic ways is landuse change monitoring techniques using satellite images.
In this study, satellite images were analyzed by using Geographical Information Systems in Nazilli District of Aydın province (approximately 2919 ha), spatial and temporal changes of land cover/land use (LC/LU) were determined. Using the Google Earth satellite imagery of the district in 2004 and 2019, manual classification was made with ArcGIS 10.5 program, five main LC/LU classes were created and digitized. The data obtained were compared and the change of LC/LU of the district center in 15 years period was determined. According to the results; while the agricultural areas had an area of 1643,80 ha in 2004, these areas were calculated as 1243,96 ha in 2019. The residential and industrial areas which were 996,31 ha in 2004 increased to 1139,38 ha in 2019. The total amount of active and passive green areas in the area increased from 215.06ha in 2004 to 327.40ha in 2019. In the research, the reasons of this change were examined and suggestions were made.
Anahtar Kelimeler
Land use land cover geographical information systems Nazilli landscape change remote sensing
Kaynakça
- Antrop, M. (2000). “Background concepts for integrated landscape analysis”. Agric Ecosyst Environ 77:17–28.
- Bayar, R., & Karabacak, K. (2017). ‘‘Ankara İli Arazi Örtüsü Değişimi (2000-2012).’’ Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 59-76.
- Cürebal, İ., Efe, R., Soykan, A., & Sönmez, S. (2008). ‘‘Balıkesir Kent Merkezi Yerleşim Alanı İle Jeomorfolojik Birimler Arasındaki İlişkinin CBS Ve UA Yöntemleriyle Belirlenmesi.’’ Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitapçığı (20–23 Ekim 2008).
- ÇŞB (2020). Aydın Nazilli İlçesi Genel Bilgileri. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, https://aydin.csb.gov.tr/ilceleri-i-1112 (Erişim Tarihi: 21.04.2020).
- Dengiz, O. (2011). ‘‘Samsun İlinin Potansiyel Tarım Alanlarının Genel Dağılımları Ve Toprak Etüd Ve Haritalama Çalışmalarının Önemi.’’ Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 241-250.
- Deniz, M. (2013). “Nazilli İlçesinin Beşeri Ve Ekonomik Coğrafyası.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ding, J., Jiang, Y., Fu, L., Liu, Q., Peng, Q., & Kang, M. (2015). “Impacts of land use on surface water quality in a subtropical River Basin: A case study of the Dongjiang River Basin, Southeastern China.” Water, 7(8), 4427-4445.
- Ellis, E., & Pontius, R. (2007). “Land-use and land-cover change.’’ Encyclopedia of earth, 1-4.
- Everest, T. (2011). ‘‘Arazi Kullanım Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Edirne İli Havsa İlçesi Örneği. ‘’Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 251-257.
- Gülersoy, A. E. (2008). ‘‘Bakırçay Havzası'nda Doğal Ortam Koşulları İle Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler’’ (Doctoral dissertation, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Gülersoy, A. E. (2013a). ‘‘Farklı Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Kullanımında Meydana Gelen Değişimlerin İncelenmesi: Manisa Merkez İlçesi Örneği (1986-2010).’’ Turkish Studies Academic Journal, 8, 1915-1934.
- Gülersoy, A. E. (2013b). ‘‘Marmara Gölü yakın çevresindeki arazi kullanım faaliyetlerinin zamansal değişimi (1975-2011) ve göl ekosistemlerine etkileri.’’ Türk Coğrafya Dergisi, (61), 31-44.
- Güre, M., Özel, M. E., & Özcan, H. (2009). ‘‘CORINE Arazi Kullanımı Sınıflandırma Sistemine Göre Çanakkale İli.’’
- Kara, F., & Karatepe, A. (2012). ‘‘Uzaktan Algılama Teknolojileri İle Beykoz İlçesi (1986-2011) Arazi Kullanımı Değişim Analizi.’’ Marmara Coğrafya Dergisi, (25), 378-389.
- Khan. J.H, Parveen. S. & Ahmed. N. (2015). “Regional Analysis of Sanitation Facilities in Uttar Pradesh.” Journal of Humanities and Social Sciences, (IOSR-JHSS), 20(10), 48-56.
- KHGM, 2001. Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Kullanım Sınıfları Tespiti Çalışması. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Su Kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi, 176 s., Ankara.
- Kurt, S., Demirci, A., & Karaburun, A. (2010). ‘‘İstanbul Kıyılarında 1987 Ve 2007 Yılları Arasında Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler.’’ Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 115-128.
- MGM (2020). Aydın Nazilli İlçesi İklim Bilgileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=NAZILLI (Erişim Tarihi: 21.04.2020).
- Oğuz, H., & Zengin, M. (2011). ‘‘Peyzaj Patern Metrikleri Ve Landsat 5 Tm Uydu Görüntüleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Arazi Kullanımı Değişimi Analizi (1984-2010): Kahramanmaraş Örneği’’ I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28.
- Parveen, S., Basheer, J., & Praveen, B. (2018). “A Literature Revıew On Land Use Land Cover Changes.” Int. J. Adv. Res. 6(7), 1-6.
- Praveen, B. (2017). “Monitoring and Assesment of Landslide from Agastmuni To Sonprayag.” International Journal of Recent Research in Social Sciences and Humanities (IJRRSSH), 4(2), 92-118.
- Richards John, A., & Xiuping, J. (1999). ‘‘Remote Sensing Digital Image Analysis: An Introduction.’’
- Sala, O. E., Chapin, F. S., Armesto, J. J., Berlow, E., Bloomfield, J., Dirzo, R., ... & Leemans, R. (2000). “Global biodiversity scenarios for the year 2100.” Science, 287(5459), 1770-1774.
- Steiner, F. (2016). “Human ecology. How nature and culture shape our World”. Island Press, Washington DC.
- Trimble, S. W., & Crosson, P. (2000). “US soil erosion rates--myth and reality.” Science, 289(5477), 248-250.
- TUİK (2001). Türkiye Genel Tarım Sayımlarının Geçici Sonuçları. Türkiye İstatistik Kurumu, http://tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 02.09.2019).
- TUİK (2020). Aydın Nazilli İlçesi Toplam Nüfus Bilgileri. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
- Vitousek, P. M., Mooney, H. A., Lubchenco, J., & Melillo, J. M. (1997). “Human domination of Earth's ecosystems. “ Science, 277(5325), 494-499.
Öz
Günümüzde, hızlı nüfus artışı ve çarpık yapılaşma sonucunda, plansız kentleşme giderek artan bir ivme kazanmaktadır. Plansız kentleşmenin önlenmesinde, alan kullanımlarının mevcut durumunun zamansal ve mekânsal olarak belirlenerek değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Çalışmayı uygulamanın en uygun ve gerçekçi yollarından birisi ise uydu görüntüleri kullanılarak yapılan arazi değişim izleme tekniklerini kullanmaktır.
Bu çalışmada, Aydın İli Nazilli İlçesi’nde (yaklaşık olarak 2919 ha alanda) Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak, uydu görüntüleri incelenmiş ve arazi örtüsü/alan kullanımının (AÖ/AK) mekânsal ve zamansal değişimi belirlenmiştir. İlçenin 2004 ve 2019 yıllarına ait Google Earth uydu görüntüleri kullanılarak, ArcGIS 10.5 programı aracılığıyla manuel sınıflandırma yapılmış, beş ana AÖ/AK sınıfı oluşturulmuş ve sayısallaştırma yapılmıştır. Elde edilen veriler karşılaştırılarak, ilçe merkezinin 15 yıllık süreçteki arazi örtüsü/alan kullanımının(AÖ/AK) değişimi tespit edilmiştir. Sonuçlara göre; 2004 yılında tarımsal alanlar 1643,80 ha alana sahipken, 2019 yılında bu alanlar 1243,96 ha olarak hesaplanmıştır. 2004 yılında 1060,11 ha olan sanayi ve yerleşim alanları, 2019 yılında 1347,59 ha’a çıkmıştır. Alandaki aktif ve pasif yeşil alanın toplam miktarı 2004 yılında 215,06 ha iken 2019 yılında 327,40 ha’a yükselmiştir. Araştırmada, kullanım alan miktarlarının değişim nedenleri irdelenerek, önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Alan kullanımı arazi örtüsü coğrafi bilgi sistemleri Nazilli peyzaj değişimi uzaktan algılama
Kaynakça
- Antrop, M. (2000). “Background concepts for integrated landscape analysis”. Agric Ecosyst Environ 77:17–28.
- Bayar, R., & Karabacak, K. (2017). ‘‘Ankara İli Arazi Örtüsü Değişimi (2000-2012).’’ Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 59-76.
- Cürebal, İ., Efe, R., Soykan, A., & Sönmez, S. (2008). ‘‘Balıkesir Kent Merkezi Yerleşim Alanı İle Jeomorfolojik Birimler Arasındaki İlişkinin CBS Ve UA Yöntemleriyle Belirlenmesi.’’ Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitapçığı (20–23 Ekim 2008).
- ÇŞB (2020). Aydın Nazilli İlçesi Genel Bilgileri. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, https://aydin.csb.gov.tr/ilceleri-i-1112 (Erişim Tarihi: 21.04.2020).
- Dengiz, O. (2011). ‘‘Samsun İlinin Potansiyel Tarım Alanlarının Genel Dağılımları Ve Toprak Etüd Ve Haritalama Çalışmalarının Önemi.’’ Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 241-250.
- Deniz, M. (2013). “Nazilli İlçesinin Beşeri Ve Ekonomik Coğrafyası.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ding, J., Jiang, Y., Fu, L., Liu, Q., Peng, Q., & Kang, M. (2015). “Impacts of land use on surface water quality in a subtropical River Basin: A case study of the Dongjiang River Basin, Southeastern China.” Water, 7(8), 4427-4445.
- Ellis, E., & Pontius, R. (2007). “Land-use and land-cover change.’’ Encyclopedia of earth, 1-4.
- Everest, T. (2011). ‘‘Arazi Kullanım Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Edirne İli Havsa İlçesi Örneği. ‘’Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 251-257.
- Gülersoy, A. E. (2008). ‘‘Bakırçay Havzası'nda Doğal Ortam Koşulları İle Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler’’ (Doctoral dissertation, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Gülersoy, A. E. (2013a). ‘‘Farklı Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Kullanımında Meydana Gelen Değişimlerin İncelenmesi: Manisa Merkez İlçesi Örneği (1986-2010).’’ Turkish Studies Academic Journal, 8, 1915-1934.
- Gülersoy, A. E. (2013b). ‘‘Marmara Gölü yakın çevresindeki arazi kullanım faaliyetlerinin zamansal değişimi (1975-2011) ve göl ekosistemlerine etkileri.’’ Türk Coğrafya Dergisi, (61), 31-44.
- Güre, M., Özel, M. E., & Özcan, H. (2009). ‘‘CORINE Arazi Kullanımı Sınıflandırma Sistemine Göre Çanakkale İli.’’
- Kara, F., & Karatepe, A. (2012). ‘‘Uzaktan Algılama Teknolojileri İle Beykoz İlçesi (1986-2011) Arazi Kullanımı Değişim Analizi.’’ Marmara Coğrafya Dergisi, (25), 378-389.
- Khan. J.H, Parveen. S. & Ahmed. N. (2015). “Regional Analysis of Sanitation Facilities in Uttar Pradesh.” Journal of Humanities and Social Sciences, (IOSR-JHSS), 20(10), 48-56.
- KHGM, 2001. Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Arazi Kullanım Sınıfları Tespiti Çalışması. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Su Kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi, 176 s., Ankara.
- Kurt, S., Demirci, A., & Karaburun, A. (2010). ‘‘İstanbul Kıyılarında 1987 Ve 2007 Yılları Arasında Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler.’’ Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 115-128.
- MGM (2020). Aydın Nazilli İlçesi İklim Bilgileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=NAZILLI (Erişim Tarihi: 21.04.2020).
- Oğuz, H., & Zengin, M. (2011). ‘‘Peyzaj Patern Metrikleri Ve Landsat 5 Tm Uydu Görüntüleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Arazi Kullanımı Değişimi Analizi (1984-2010): Kahramanmaraş Örneği’’ I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28.
- Parveen, S., Basheer, J., & Praveen, B. (2018). “A Literature Revıew On Land Use Land Cover Changes.” Int. J. Adv. Res. 6(7), 1-6.
- Praveen, B. (2017). “Monitoring and Assesment of Landslide from Agastmuni To Sonprayag.” International Journal of Recent Research in Social Sciences and Humanities (IJRRSSH), 4(2), 92-118.
- Richards John, A., & Xiuping, J. (1999). ‘‘Remote Sensing Digital Image Analysis: An Introduction.’’
- Sala, O. E., Chapin, F. S., Armesto, J. J., Berlow, E., Bloomfield, J., Dirzo, R., ... & Leemans, R. (2000). “Global biodiversity scenarios for the year 2100.” Science, 287(5459), 1770-1774.
- Steiner, F. (2016). “Human ecology. How nature and culture shape our World”. Island Press, Washington DC.
- Trimble, S. W., & Crosson, P. (2000). “US soil erosion rates--myth and reality.” Science, 289(5477), 248-250.
- TUİK (2001). Türkiye Genel Tarım Sayımlarının Geçici Sonuçları. Türkiye İstatistik Kurumu, http://tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 02.09.2019).
- TUİK (2020). Aydın Nazilli İlçesi Toplam Nüfus Bilgileri. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
- Vitousek, P. M., Mooney, H. A., Lubchenco, J., & Melillo, J. M. (1997). “Human domination of Earth's ecosystems. “ Science, 277(5325), 494-499.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Nisan 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 14 Sayı: 1 |
Cited By
Arazi Örtüsü/Alan Kullanımı Değişiminin Ekosistem Hizmetleri Bağlamında Değerlendirilmesi: Bilecik İli Örneği
Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi
https://doi.org/10.58816/duzceod.1338151
Determining the temporal and spatial variation of the land cover according to CORINE(1990-2018) in the basin of Kesis Stream (Southern Türkiye)
International Journal of Agriculture, Environment and Food Sciences
https://doi.org/10.31015/jaefs.2023.2.8
İZMİR BORNOVA İLÇESİ ÖRNEĞİNDE ARAZİ ÖRTÜSÜ/ ALAN KULLANIMININ MEKANSAL VE ZAMANSAL DEĞİŞİMİNİN ANALİZİ
ArtGRID - Journal of Architecture Engineering and Fine Arts
https://doi.org/10.57165/artgrid.1204289
International Refereed and Indexed Journal of Urban Culture and Management | Kent Kültürü ve Yönetimi Uluslararası Hakemli İndeksli Dergi
Information, Communication, Culture, Art and Media Services (ICAM Network) www.icamnetwork.net
Address: Ahmet Emin Fidan Culture and Research Center, Evkaf Neigh. No: 34 Fatsa Ordu
Tel: +90452 310 20 30 Faks: +90452 310 20 30 | E-Mail: (int): info@icamnetwork.net | (TR) bilgi@icamnetwork.net