Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 74, 561 - 579, 21.06.2022

Meriç Güven Laçin Özgül

Öz

“Fiil-(y)A+bil-” yapısı; -DI, -mIş, -(I)yor, -(y)AcAk, -Ar/-Ir, -mAlI, -sA ve -A eklerini alabilir ve içinde bulunduğu cümlenin kiplik görünümünü etkileyebilir. “Fiil-(y)A+bil-” yapısı yeterlilik fiili olarak adlandırılsa da yeterlilik dışında ihtimal, izin, rica vb. anlam alanlarını da karşılama gücüne sahiptir. Bu durum “fiil-(y)A+bil-” yapısının yeterlilik kipliği dışında kalan diğer kiplik kategorilerini de işaretleyebildiğini göstermektedir. Bu çalışma, “fiil- (y)A+bil-” yapılı cümlelerin Palmer’ın kiplik kategorilerindeki görünümünü belirlemeyi ve “fiil-(y)A+bil-” yapısının yeterlilik kategorisi dışında kalan diğer kiplik kategorilerini nasıl işaretlediğini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Amaçlı örneklemin tercih edildiği çalışmada, Kemal Tahir’in Esir Şehrin Mahpusu romanından “fiil-(y)A+bil-” yapısını içeren kırk cümle belirlenmiş ve bu cümleler Palmer’ın kiplik sınıflandırmasındaki kategorilere göre incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde, “fiil-(y)A+bil-” yapısını içeren yirmi iki cümlenin yeterlilik, dokuz cümlenin ihtimal, beş cümlenin izin, üç cümlenin istek-gönüllülük ve bir cümlenin gereklilik kipliğinde işaretlendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların kiplik alanına ve kiplik çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kiplik Kiplik Kategorileri Yeterlilik Fiili Kemal Tahir Esir Şehrin Mahpusu.

Kaynakça

  • ERDEM UÇAR, F, M. (2019). “Özbek Türkçesinde Yeterlilik Kategorisi”. International Journal of Languages Education and Teaching. VII/3: 170-182.
  • ERGİN, M. (2019). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
  • ERGUVANLI TAYLAN, E. (2018). “Türkçe Dilbilgisel Kiplikte Olasılık ve Gereklilik”. Dil ve Edebiyat Dergisi. XV/2: 1-22.
  • GENCAN, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • GIVON, T. (2001). Syntax an Introduction. Volume I. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Toplam 5 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Meriç Güven

Laçin Özgül

Yayımlanma Tarihi 21 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 19 Sayı: 74

Kaynak Göster

APA Güven, M., & Özgül, L. (2022). KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*. Karadeniz Araştırmaları, 19(74), 561-579.
AMA Güven M, Özgül L. KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*. Karadeniz Araştırmaları. Haziran 2022;19(74):561-579.
Chicago Güven, Meriç, ve Laçin Özgül. “KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA ‘Fiil-(y)A+bil-’ YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*”. Karadeniz Araştırmaları 19, sy. 74 (Haziran 2022): 561-79.
EndNote Güven M, Özgül L (01 Haziran 2022) KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*. Karadeniz Araştırmaları 19 74 561–579.
IEEE M. Güven ve L. Özgül, “KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA ‘Fiil-(y)A+bil-’ YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*”, Karadeniz Araştırmaları, c. 19, sy. 74, ss. 561–579, 2022.
ISNAD Güven, Meriç - Özgül, Laçin. “KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA ‘Fiil-(y)A+bil-’ YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*”. Karadeniz Araştırmaları 19/74 (Haziran 2022), 561-579.
JAMA Güven M, Özgül L. KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*. Karadeniz Araştırmaları. 2022;19:561–579.
MLA Güven, Meriç ve Laçin Özgül. “KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA ‘Fiil-(y)A+bil-’ YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*”. Karadeniz Araştırmaları, c. 19, sy. 74, 2022, ss. 561-79.
Vancouver Güven M, Özgül L. KEMAL TAHİR’İN ESİR ŞEHRİN MAHPUSU ROMANINDA “Fiil-(y)A+bil-” YAPILI CÜMLELERİN KİPLİK GÖRÜNÜMÜ*. Karadeniz Araştırmaları. 2022;19(74):561-79.
 Kapak Resmi İndir