Öz
Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleri son yıllarda giderek artan şekilde uluslararası
akademik tartışmalarda yer almaktadır. Medyanın bu sorunlu alanı ele alış biçimi ve
özellikle şiddete maruz kalan ya da erkekler tarafından öldürülen kadınları temsil etme
biçimleri ise iletişim çalışmaları alanında ağırlığını artırmaktadır. Türkiye’de bu çalışmalar
gözden geçirildiğinde genelde haber dili, haber görselleri üzerinden yanlış temsil biçimleri,
ataerkil kültürü içselleştiren gazetecilik pratikleri gibi konular ön plana çıkmaktadır.
Son yıllarda uluslararası literatürde kendisine yer bulan “kayıp beyaz kadın sendromu”
ya da “kayıp güzel kız sendromu” kavramları, medyanın kadına yönelik şiddet ve kadın
cinayetlerini; cinsiyet, ırk, yaş, genel geçer güzellik normlarına uygunluk, sansasyonellik ya
da müstehcen detayların varlığı, mesleki prestij ve algılanan zenginlik düzeyi gibi filtrelere
göre haber değerini ve habere ne kadar yer verileceğini belirlediğine işaret etmektedir.
Kayıp beyaz kadın sendromunun Türkiye’de ana akım medyada var olup olmadığını
sorgulayan bu çalışma, “beyaz” kavramını ten rengine gönderme yapmaktan ziyade,
yukarıda sözü edilen filtrelere bir referans olarak ele almaktadır.
Bu araştırma, Similarweb’in Nisan 2022 verilerine göre Türkiye’de en çok ziyaret edilen 4
haber sitesinin kadın cinayetleri haberlerine yönelik içerik analizine dayanmaktadır. Son 5
yılda işlenen kadın cinayetlerinden, Anıt Sayaç verileri kullanılarak 104 kişilik bir örneklem
seçilmiştir. Örnekleme dâhil olan kadın cinayetlerine yönelik Hürriyet, Sözcü, Milliyet ve
Sabah gazetelerinin web sitelerinin, vaka ile ilgili ilk haberi takiben 1 ay içerisinde
yayımladıkları haberler (toplam 1706 haber) incelenmiş ve ilgili “beyazlık” kriterlerine göre
kadın cinayetlerinin görünürlüğü arasındaki farklar tespit edilmiştir. Yapılan analizler
sonucunda Türkiye’de kadın cinayetlerinin haberleştirilmesinde “kayıp beyaz kadın
sendromu”nun varlığını destekleyen bulgulara ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kayıp beyaz kadın sendromu Kadın cinayeti haberleri Haber değeri Sembolik imha
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 1 Sayı: 5 |
