Öz
In this research, the reflection of the Process-Oriented Measurement and Evaluation Approach on Turkish textbooks, which is a
measurement and evaluation tool, was examined. In the research, scanning model, one of the qualitative research methods, was
used. The data of the research were collected by document analysis method, the data obtained in the context of Process
Oriented Measurement and Evaluation "Measurement and Evaluation in the Process of Theme Processing", "Measurement and
Evaluation in the Process of Text Processing", "Alternative Measurement and Evaluation Tools" and "Assessment and
Evaluation Based on Learner Autonomy" analyzed under four headings. The study material of the research consists of 5th, 6th,
7th and 8th grade Turkish textbooks determined by the Ministry of National Education as Turkish textbooks to be taught in the
2021-2022 academic year. As a result of the research; In the process of the theme, secondary school Turkish textbooks are
insufficient in terms of Process-Oriented Assessment and Evaluation Approach, secondary school Turkish textbooks are
insufficient in terms of pre- and post-evaluation in the context of Process-Oriented Assessment and Evaluation Approach in the
text processing process, secondary school Turkish textbooks are insufficient in terms of including alternative assessment tools.
These results show that secondary school Turkish textbooks are inconsistent with the constructivist approach adopted in
Turkish education and the assessment and evaluation approach adopted in the Turkish Curriculum (2019).
Anahtar Kelimeler
Turkish teaching textbook process-oriented measurement and evaluation
Kaynakça
- Altun, K. (2021). 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki tema değerlendirme sorularının Pısa düzeylerine ve yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Başol, G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
- Benzer, A. (2019). Türkçe ders kitaplarının Pısa okuma becerileri yeterlik düzeyleri ile imtihanı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(2), 96-109.
- Cemiloğlu, M. (2015). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
- Çeçen, M. A. ve Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2).
- Demirel, Ö. (2005). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayınları.
- Eroğlu, S. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı okuma-anlama soru ve etkinliklerinin güncellenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre değerlendirilmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
- Göçer, A. (2018). Süreç ve sonuç değerlendirme yöntem ve araçlarıyla Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
- Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
- Gürbüz, Ş. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-analiz-yöntem. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Kahtalı, B. D. ve Çelik, Ş. (2020). 2019 Türkçe Öğretim Programı’nda ölçme ve değerlendirme ile Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma düzeyleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(2), 237-244.
- Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının “yapılandırmacı öğrenme” kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XXII (1), 189-210.
- Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kilmen, S. (2017). Ölçme ve değerlendirmede temel kavramlar. İçinde R.N. Demirtaşlı (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s. 25-55). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kuzu, T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ndeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
- M.E.B, (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6,7,8. sınıflar) öğretim programı, Ankara.
- M.E.B, (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2021). Millî Eğitim Bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği.
- Öztürk, M. (2007). Kuram ve uygulamada coğrafya eğitim, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sallabaş, M. E. ve Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586-596.
- Semerci, Ç. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. İçinde E. Karip (Ed.) Ölçme ve değerlendirme (s. 2-15). Ankara: Pegem Akademi.
- Sezgin, Z. Ç. Ve Özilhan, Y. G. G. (2019). 1.-8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 353-367.
- Turgut, M. F. (1990). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
- Tüm, G. (2016). 5. ve 6. sınıf ilköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metin önü ve sonu sorularının Bloom Taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11(14), 731-748.
- Yaşar, F. Ö. (2008) Türkçe ders kitaplarında ölçme ve değerlendirme çalışmalarının karşılaştırmalı analizi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33(355), 31-39.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öz
Bu araştırmada, Süreç Odaklı Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımının bir ölçme ve değerlendirme aracı olan Türkçe ders kitaplarına yansıması incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri doküman incelemesi yöntemi ile toplanmış, elde edilen veriler Süreç Odaklı Ölçme ve Değerlendirme bağlamında “Tema İşleniş Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme”, “Metin İşleniş Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme”, “Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Araçları” ve “Öğrenen Özerkliğine Dayalı Ölçme ve Değerlendirme” olmak üzere dört başlıkta analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma materyalini Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2019-2020 eğitim öğretim yılından itibaren beş yıl süre ile ders kitabı olarak kabul edilen ve 2021-2022 eğitim öğretim yılında okutulmak üzere Türkçe ders kitabı olarak belirlenen 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda; tema işleniş sürecinde Süreç Odaklı Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı açısından ortaokul Türkçe ders kitaplarının yetersiz olduğu, metin işleniş sürecinde Süreç Odaklı Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı bağlamında ön ve son değerlendirme açısından ortaokul Türkçe ders kitaplarının yetersiz olduğu, ortaokul Türkçe ders kitaplarının alternatif değerlendirme araçlarını içerme durumu bakımından yetersiz olduğu, ortaokul Türkçe ders kitaplarının öğrenen özerkliğine dayalı ölçme ve değerlendirme araçlarını içerme açısından yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ulaşılan bu sonuçlar, ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe eğitiminde benimsenen yapılandırmacı yaklaşım ve Türkçe Öğretim Programı’nda (2019) benimsenen ölçme ve değerlendirme anlayışıyla tutarsız olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Türkçe öğretimi ders kitabı süreç odaklı ölçme ve değerlendirme
Kaynakça
- Altun, K. (2021). 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki tema değerlendirme sorularının Pısa düzeylerine ve yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Başol, G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
- Benzer, A. (2019). Türkçe ders kitaplarının Pısa okuma becerileri yeterlik düzeyleri ile imtihanı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(2), 96-109.
- Cemiloğlu, M. (2015). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
- Çeçen, M. A. ve Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2).
- Demirel, Ö. (2005). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayınları.
- Eroğlu, S. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı okuma-anlama soru ve etkinliklerinin güncellenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre değerlendirilmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
- Göçer, A. (2018). Süreç ve sonuç değerlendirme yöntem ve araçlarıyla Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
- Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
- Gürbüz, Ş. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-analiz-yöntem. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Kahtalı, B. D. ve Çelik, Ş. (2020). 2019 Türkçe Öğretim Programı’nda ölçme ve değerlendirme ile Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma düzeyleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(2), 237-244.
- Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının “yapılandırmacı öğrenme” kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XXII (1), 189-210.
- Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kilmen, S. (2017). Ölçme ve değerlendirmede temel kavramlar. İçinde R.N. Demirtaşlı (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s. 25-55). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kuzu, T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ndeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
- M.E.B, (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6,7,8. sınıflar) öğretim programı, Ankara.
- M.E.B, (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- M.E.B, (2021). Millî Eğitim Bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği.
- Öztürk, M. (2007). Kuram ve uygulamada coğrafya eğitim, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sallabaş, M. E. ve Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586-596.
- Semerci, Ç. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. İçinde E. Karip (Ed.) Ölçme ve değerlendirme (s. 2-15). Ankara: Pegem Akademi.
- Sezgin, Z. Ç. Ve Özilhan, Y. G. G. (2019). 1.-8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 353-367.
- Turgut, M. F. (1990). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
- Tüm, G. (2016). 5. ve 6. sınıf ilköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metin önü ve sonu sorularının Bloom Taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11(14), 731-748.
- Yaşar, F. Ö. (2008) Türkçe ders kitaplarında ölçme ve değerlendirme çalışmalarının karşılaştırmalı analizi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33(355), 31-39.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türkçe Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 10 Sayı: 1 |
