Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İskenderun (Hatay) Kenti Ev Bahçelerinde Kullanılan Bitkisel Materyalin Peyzaj Mimarlığı Çalışmaları Açısından Sağlayabileceği Katkılar

Yıl 2020, Cilt: 34 Sayı: Özel Sayı, 71 - 86, 30.09.2020

Öz

Günümüzde betonlaşmanın artmasıyla kentlerde yeşil alanlar azalmakta; bu nedenle yerel yönetimler tarafından yeşil odaklı alternatif çözüm arayışları devam etmektedir. Tarih boyunca insanoğlu için önemli bir mekan olarak kabul edilen ev bahçeleri bu çözümün bir parçasıdır. Tarihi ve kültürel olarak önemli bir birikime sahip bu mekan; sınırları belirli, bakımı yapılan, korunaklı bir alan olması ve sahip olduğu bitki tür çeşitliliği nedeniyle oldukça değerlidir. Ev bahçeleri ile bahçelerde kullanılan bitkiler, kuşaktan kuşağa aktarılması nedeniyle insanoğlu tarafından korunması gereken bir kültür mirası olarak önem taşımaktadır. Bu çalışma ile İskenderun (Hatay) kenti belediye sınırları içerisindeki ev bahçelerinde kullanılan bitkilerin peyzaj mimarlığı meslek disipliniaçısından sağlayacağı katkıların estetik ve fonksiyonel açılardan değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma, Mart-Nisan 2019 tarihleri arasında kentin farklı konumlanmış 9 mahallesinde tesadüfi olarak belirlenen 175 ev bahçesinde yürütülmüştür. Bu kapsamda ev bahçelerindeki odunsu (ağaç-çalı) ve yarı odunsu/otsu (tek yıllık-çok yıllık) türler tespit edilmiş; türlerin peyzaj mimarlığı çalışmalarına sağlayacağı katkılar estetik ve fonksiyonel özellikler açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, İskenderun kenti belediye sınırları içerisinde yürütülen bu çalışmada belirlenen toplam 188 türün hem estetik hem de fonksiyonel özelikleri ile peyzaj mimarlığı meslek disiplini açısından pek çok fayda sağladığı ortaya konulmuştur

Kaynakça

  • Aksoy, A. ve Şahin, U. 1999. Elaeagnus angustifolia L. as a biomonitor of heavy metal pollution. Turkish Journal of Botany, 23: 83-87.
  • Aksoy, A. ve Öztürk, M. 1996. Phoenix dactylifera as a biomonitorn of heavy metal pollution in Turkey. J. of Trace and Microprobe Techniques, 14: 605-614.
  • Anicic, M., Spasic, T., Tomasevic, M., Rajsic, S. ve Tasic, M. 2011. Trace elements accumulation and temporal trends in leaves of urban deciduous trees (Aesculus hippocastanum and Tilia ssp.), Ecological Indicators, 11 (3): 824-830.
  • Askan, G. ve Yılmaz, H. 2016. Erzincan kenti açık-yeşil alanlarında kullanılan bitkisel materyalin belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 57-74.
  • Bozdoğan, E. ve Söğüt, Z. 2015. Green solution suggestions within the concept of sustainability in Eastern Mediterrenean cities:Tourism, Environment and Sustainability, Editörler:Avcıkurt, C., Dinu, M., Hacıoğlu, N., Efe, R., Soykan, A., St. Kliment Ohridski Univ. Press, Sofia, s: 468-485.
  • Bozdogan, E. 2016a. Monitoring the autumn color change in leaves of Amphelopsis quinquefolia. Asian Journal of Science and Technology, 7 (1): 2198-2202.
  • Bozdoğan, E.2016b. Heavy metal concentration in leaves of Melia azedarach as a biomonitor of traffic-related air pollution. Oxidation Communications, 39 (I-II): 756-764.
  • Bozdoğan Sert, E., Tümay Çağlayan, T. ve Güler, S. 2018. Landscape elements and usage properties in the atrium of traditional Antakya (Hatay/Turkey) houses:Science, Ecology and Engineering Research in the Globalizing World, Editörler: Christov, I., Strauss, E., Gad, A., Curebal, I., St. Kliment Ohridski Univ. Press, Sofia, s: 490-501.
  • Bozdoğan Sert, E., Turkmen, M. ve Cetin, M. 2019. Heavy metal accumulation in rosemary leaves and stems exposed to traffic-related pollution near Adana-İskenderun highway (Hatay, Turkey). Environmental Monitoring and Assessment, 191: 553-564.
  • Çınar S. ve Kırca, S. 2010. Türk kültüründe bahçeyi algılamak. Journal of the Faculty of Forestry, 60 (2): 59-68.
  • Dirik, H. 2008. Plantasyon (Bitkilendirme ve Dikim) Teknikleri. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4729, Orman Fakültesi Yayın No: 490, İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü, İstanbul, 542 S.
  • Ender, E. ve Uslu, C. 2016. Mahalle parklarının etkin hizmet alanlarının belirlenmesi-Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (1): 13-20.
  • Feng, J., Wang, Y., Zhao, J., Zhu, L., Bian, X.ve Zhang, W. 2011. Source attributions of heavy metals in rice plants along highway in Eastern China.Journal of Environmental Sciences, 23 (7): 1158-1164.
  • HGK 2014. Harita Genel Komutanlığı, İl ve İlçe Yüz Ölçümleri. http://www.hgk.msb.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf (Erişim Tarihi:16.10.2019)
  • IUCN 2019. The IUCN Red List of Threatened Species. https://www.iucnredlist.org
  • İskenderun Kaymakamlığı 2019. İskenderun Sahil Koridoru. http://www.iskenderun.gov.tr/iskenderun-sahil-kordonu (Erişim Tarihi:16.10.2019)
  • Jonston, J. ve Newton, J. 2004. Building green. a guide to using plants on roofs, walls and pavements. Greater London Authority, City Hall, London.121 S.
  • Kılıçaslan, N. ve Dönmez, Ş. 2016. Göller bölgesinde doğal olarak yetişen soğanlı bitkilerin peyzaj mimarlığında kullanımı. Turkish Journal of Forestry, 17(1): 73-82.
  • Kuş Şahin, C. ve Erol, U. E. 2009. Türk bahçelerinin tasarım özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, s: 170-181.
  • New York City Street Tree Map 2018. https://tree-map. nycgovparks.org/
  • Nowak, D.J., Crane, D.E. veStevens, J.C. 2006. Air pollution removal by urban trees and shrubs in the United States, Urban Forestry and Urban Greening, 4: 115-123.
  • Ozturk, S. ve Bozdogan, E. 2015. The Contribution of urban road trees on ımproving the air quality in an urban area. Fresenius Environmental Bulletin, 24 (5a): 1822-1829.
  • Özer, S., Kulözü, N. ve Demir, M. 2014. Gecekondu Bahçelerinde kullanılan bitkisel materyal ve tercihleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Erzurum kenti Dağ (Gaziler) Mahallesi örneği, Alınteri, 26 (B): 9-17.
  • Rossini Oliva, S. ve Mingorance, M.D. 2006. Assessment of airborne heavy metal pollution by aboveground plant parts. Chemosphere, 65: 177-182.
  • Sezen I., Akpınar Külekçi, E., Demircan, N. ve Yılmaz, S. 2011. Müstakil ev bahçelerinde süs bitkilerinin kullanımında kadının rolü: Erzurum örneği. İnönü Üniversitesi Sanat Tasarım Dergisi, 2: 939-946.
  • Söğüt, Z., Bozdoğan Sert, E., Şenol, D. ve Satar, M. 2019. Akdeniz kenti Adana’da bitkilendirmelerin küresel iklim değişikliği kapsamında değerlendirilmesi: İklim Değişikliği ve Kentler Yapısal Çevre ve Yeşil Alanlar, Editör: Aksoy, Y., Özgür Öztürk Dakam Yayınları, İstanbul, s: 619-640.
  • Tazebay, İ. ve Akpınar, N. 2010. Türk Kültüründe Bahçe. Bilig, 54: 243-254.
  • Yaşar, U., Özyiğit, İ.İ. ve Serin, M., 2010. Judas tree (Cercis siliquastrum L. subsp. siliquastrum) as a possible biomonitor for Cr, Fe and Ni in Istanbul (Turkey). Romanian Biotechnol. Letters,15 (1): 4979-4989
  • Yılmaz, H. ve Irmak, M.A. 2004. Erzurum kenti açık-yeşil alanlarında kullanılan bitki materyalinin değerlendirilmesi. Ekoloji, 13 (52): 9-16.
  • Yücel Besim, D. 2007. Özgün kentsel mekanların okunması ve belirlenmesi üzerine analitik bir çalışma: Bodrum Türkkuyusu örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 221 S.

Contributions of the Plant Species Used in House Gardens of Iskenderun (Hatay) for Landscape Architecture Studies

Yıl 2020, Cilt: 34 Sayı: Özel Sayı, 71 - 86, 30.09.2020

Öz

Nowadays, with the increase of concretisation, green areas has been decreasing. For this reason, the local governments continue to search for alternative green solutions. House gardens, which have been accepted as an important place for human beings throughout history, are the part of this solution. This place, which has a significant historical and cultural background, is valuable because of its boundries, being well-kept and protectected area, and plant species diversity. The transfer of house gardens and plants from generation to generation is important as a cultural heritage that must be protected by mankind. In this study, it is aimed to evaluate the contribution of the plants used in the house gardens of Iskenderun (Hatay) in the context of landscape architecture in terms of aesthetic and functional characteristics. The study was carried out between March-April 2019 at 9 different districts of 175 house gardens which are randomly determined in the neighborhoods. At this stage woody (tree-bush) and semi-woody/herbaceous (annual-perennial) species were identified.As a result, it was revealed that a total of 188 species determined in this study conducted within the municipal boundaries of the city of İskenderun provide many benefits in terms of both aesthetic and functional features and landscape architecture profession discipline.

Kaynakça

  • Aksoy, A. ve Şahin, U. 1999. Elaeagnus angustifolia L. as a biomonitor of heavy metal pollution. Turkish Journal of Botany, 23: 83-87.
  • Aksoy, A. ve Öztürk, M. 1996. Phoenix dactylifera as a biomonitorn of heavy metal pollution in Turkey. J. of Trace and Microprobe Techniques, 14: 605-614.
  • Anicic, M., Spasic, T., Tomasevic, M., Rajsic, S. ve Tasic, M. 2011. Trace elements accumulation and temporal trends in leaves of urban deciduous trees (Aesculus hippocastanum and Tilia ssp.), Ecological Indicators, 11 (3): 824-830.
  • Askan, G. ve Yılmaz, H. 2016. Erzincan kenti açık-yeşil alanlarında kullanılan bitkisel materyalin belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 57-74.
  • Bozdoğan, E. ve Söğüt, Z. 2015. Green solution suggestions within the concept of sustainability in Eastern Mediterrenean cities:Tourism, Environment and Sustainability, Editörler:Avcıkurt, C., Dinu, M., Hacıoğlu, N., Efe, R., Soykan, A., St. Kliment Ohridski Univ. Press, Sofia, s: 468-485.
  • Bozdogan, E. 2016a. Monitoring the autumn color change in leaves of Amphelopsis quinquefolia. Asian Journal of Science and Technology, 7 (1): 2198-2202.
  • Bozdoğan, E.2016b. Heavy metal concentration in leaves of Melia azedarach as a biomonitor of traffic-related air pollution. Oxidation Communications, 39 (I-II): 756-764.
  • Bozdoğan Sert, E., Tümay Çağlayan, T. ve Güler, S. 2018. Landscape elements and usage properties in the atrium of traditional Antakya (Hatay/Turkey) houses:Science, Ecology and Engineering Research in the Globalizing World, Editörler: Christov, I., Strauss, E., Gad, A., Curebal, I., St. Kliment Ohridski Univ. Press, Sofia, s: 490-501.
  • Bozdoğan Sert, E., Turkmen, M. ve Cetin, M. 2019. Heavy metal accumulation in rosemary leaves and stems exposed to traffic-related pollution near Adana-İskenderun highway (Hatay, Turkey). Environmental Monitoring and Assessment, 191: 553-564.
  • Çınar S. ve Kırca, S. 2010. Türk kültüründe bahçeyi algılamak. Journal of the Faculty of Forestry, 60 (2): 59-68.
  • Dirik, H. 2008. Plantasyon (Bitkilendirme ve Dikim) Teknikleri. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4729, Orman Fakültesi Yayın No: 490, İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü, İstanbul, 542 S.
  • Ender, E. ve Uslu, C. 2016. Mahalle parklarının etkin hizmet alanlarının belirlenmesi-Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (1): 13-20.
  • Feng, J., Wang, Y., Zhao, J., Zhu, L., Bian, X.ve Zhang, W. 2011. Source attributions of heavy metals in rice plants along highway in Eastern China.Journal of Environmental Sciences, 23 (7): 1158-1164.
  • HGK 2014. Harita Genel Komutanlığı, İl ve İlçe Yüz Ölçümleri. http://www.hgk.msb.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf (Erişim Tarihi:16.10.2019)
  • IUCN 2019. The IUCN Red List of Threatened Species. https://www.iucnredlist.org
  • İskenderun Kaymakamlığı 2019. İskenderun Sahil Koridoru. http://www.iskenderun.gov.tr/iskenderun-sahil-kordonu (Erişim Tarihi:16.10.2019)
  • Jonston, J. ve Newton, J. 2004. Building green. a guide to using plants on roofs, walls and pavements. Greater London Authority, City Hall, London.121 S.
  • Kılıçaslan, N. ve Dönmez, Ş. 2016. Göller bölgesinde doğal olarak yetişen soğanlı bitkilerin peyzaj mimarlığında kullanımı. Turkish Journal of Forestry, 17(1): 73-82.
  • Kuş Şahin, C. ve Erol, U. E. 2009. Türk bahçelerinin tasarım özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, s: 170-181.
  • New York City Street Tree Map 2018. https://tree-map. nycgovparks.org/
  • Nowak, D.J., Crane, D.E. veStevens, J.C. 2006. Air pollution removal by urban trees and shrubs in the United States, Urban Forestry and Urban Greening, 4: 115-123.
  • Ozturk, S. ve Bozdogan, E. 2015. The Contribution of urban road trees on ımproving the air quality in an urban area. Fresenius Environmental Bulletin, 24 (5a): 1822-1829.
  • Özer, S., Kulözü, N. ve Demir, M. 2014. Gecekondu Bahçelerinde kullanılan bitkisel materyal ve tercihleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Erzurum kenti Dağ (Gaziler) Mahallesi örneği, Alınteri, 26 (B): 9-17.
  • Rossini Oliva, S. ve Mingorance, M.D. 2006. Assessment of airborne heavy metal pollution by aboveground plant parts. Chemosphere, 65: 177-182.
  • Sezen I., Akpınar Külekçi, E., Demircan, N. ve Yılmaz, S. 2011. Müstakil ev bahçelerinde süs bitkilerinin kullanımında kadının rolü: Erzurum örneği. İnönü Üniversitesi Sanat Tasarım Dergisi, 2: 939-946.
  • Söğüt, Z., Bozdoğan Sert, E., Şenol, D. ve Satar, M. 2019. Akdeniz kenti Adana’da bitkilendirmelerin küresel iklim değişikliği kapsamında değerlendirilmesi: İklim Değişikliği ve Kentler Yapısal Çevre ve Yeşil Alanlar, Editör: Aksoy, Y., Özgür Öztürk Dakam Yayınları, İstanbul, s: 619-640.
  • Tazebay, İ. ve Akpınar, N. 2010. Türk Kültüründe Bahçe. Bilig, 54: 243-254.
  • Yaşar, U., Özyiğit, İ.İ. ve Serin, M., 2010. Judas tree (Cercis siliquastrum L. subsp. siliquastrum) as a possible biomonitor for Cr, Fe and Ni in Istanbul (Turkey). Romanian Biotechnol. Letters,15 (1): 4979-4989
  • Yılmaz, H. ve Irmak, M.A. 2004. Erzurum kenti açık-yeşil alanlarında kullanılan bitki materyalinin değerlendirilmesi. Ekoloji, 13 (52): 9-16.
  • Yücel Besim, D. 2007. Özgün kentsel mekanların okunması ve belirlenmesi üzerine analitik bir çalışma: Bodrum Türkkuyusu örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 221 S.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Elif Bozdoğan Sert 0000-0002-4812-2360

Gülay Tokgöz Bu kişi benim 0000-0002-9527-9379

Nilüfer Yolcu Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2020
Gönderilme Tarihi 25 Ekim 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 34 Sayı: Özel Sayı

Kaynak Göster

APA Bozdoğan Sert, E., Tokgöz, G., & Yolcu, N. (2020). İskenderun (Hatay) Kenti Ev Bahçelerinde Kullanılan Bitkisel Materyalin Peyzaj Mimarlığı Çalışmaları Açısından Sağlayabileceği Katkılar. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(Özel Sayı), 71-86.

TR Dizin kriterleri gereği dergimize gönderilecek olan makalelerin mutlaka aşağıda belirtilen hususlara uyması gerekmektedir.

Tüm bilim dallarında yapılan, ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.
Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
- Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
- İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
- İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
- Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
- Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.



Makale başvurusunda;

(1) Tam metin makale, Dergi yazım kurallarına uygun olmalı, Makalenin ilk sayfasında ve teşekkür bilgi notu kısmında Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna ve Etik kurul izni gerektirmediğine dair ifadeye yer verilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmeli ve sisteme belgenin yüklenmesi gerekmektedir. (Dergiye gönderilen makalelerde; konu ile ilgili olarak derginin daha önceki sayılarında yayımlanan en az bir yayına atıf yapılması önem arz etmektedir. Dergiye yapılan atıflarda “Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg.” kısaltması kullanılmalıdır.)

(2) Tam metin makalenin taratıldığını gösteren benzerlik raporu (Ithenticate, intihal.net) (% 20’nin altında olmalıdır),

(3) İmzalanmış ve taratılmış başvuru formu, Dergi web sayfasında yer alan başvuru formunun başvuran tarafından İmzalanıp, taratılarak yüklenmesi , (Ön yazı yerine)

(4) Tüm yazarlar tarafından imzalanmış telif hakkı devir formunun taranmış kopyası,

(5) Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, Çıkar Çatışması beyanı verilmesi Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi ve sisteme belgenin (Tüm yazarlar tarafından imzalanmış bir yazı) yüklenmesi gerekmektedir.

Belgelerin elektronik formatta DergiPark sistemine https://dergipark.org.tr/tr/login adresinden kayıt olunarak başvuru sırasında yüklenmesi mümkündür. 


25056 

Journal of Agricultural Faculty of Bursa Uludag University is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.