Öz
Zengin doğal ve
kültürel kaynaklara sahip olan korunan alanlar, insanlar için kentin yoğunluğundan
uzaklaşarak kendini yenilemeyi sağlayan önemli doğal alanlardır. Korunan
alanlar içerisinde yer alan milli parklar, doğal ekosistemin oluşturduğu zengin
peyzaj özelliklerini barındırmasının yanı sıra rekreasyonel ve turizm açıdan da
yüksek potansiyele sahiptir. Ulusal ve uluslararası ölçekte öneme sahip milli
parkların sürdürülebilir kullanımı uluslararası düzeyde önem gösterilen bir
konu haline gelmiştir. Kaynak değerleri bakımından zengin olan korunana
alanların sürdürülebilir kullanımına yönelik ziyaretçi yönetim araçları
geliştirilmiştir. Ziyaretçi yönetim araçları, alanda oluşabilecek
olumsuzluklara karşı önlem alınması yönünde geliştirilen sınırlandırmalar,
etkinlikler veya çözümlerdir. Ülkemizde de bu tür uygulamalar yavaş yavaş
kullanılmaya başlanmaktadır.
Bu çalışmada Kastamonu ili sınırları içerinde yer alan
kaynak değerleri bakımından zengin, Küre
Dağı ve Ilgaz Dağı milli parkları çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu
alanların sahip olduğu yönetim planları, rekreasyonel faaliyetlerin durumu,
yönetim açısından karşılaşılan sorunlar ve belirlenen ziyaretçi yönetim
araçlarının kullanıma yönelik konulara odaklanılarak oluşturulan anket formu,
2015 yılı Mayıs ayında 10. Orman Bölge Müdürlüğüne gönderilerek belirtilen
konularda veriler elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesiyle iki alanın
durumu karşılaştırılarak, ziyaretçi yönetim araçları temelinde sürdürülebilir
kullanımları açısından bazı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Korunan Alan Milli Park Küre Dağı Milli Parkı Ilgaz Dağı Milli Parkı Ziyaretçi Yönetim Araçları
Kaynakça
- Akten, S., Gül, A. (2014). Korunan doğal alanlarda ziyaretçilerin olası etki düzeyleri önlem ve standartların belirlenmesi (Gölcük Tabiat Parkı örneği). Türkiye Ormancılık Dergisi, 15(2), 130-139.
- Anonim (2019a). Küre Dağları Milli Parkı. https://www.kdmp.gov.tr/kdmp-hakkinda/kure-daglari-milliparki.
- Anonim (2019b). Ilgaz Dağı Milli Parkı. http://ilgazdagi.tabiat.gov.tr/.
- Anderson, D.H., Lime, D.W., Wang, T.L. (1998). Maintaining the Quality of Park Resources and Visitor Experiences. A Handbook For Managers, University Of Minnesota.
- Anonymous (2002). “Public Participation in Protected Area Management Best Practice” Prepared for: The Committee on National Parks and Protected Area Management, Benchmarking and Best Practices Program, Prepared By; Parks and Wildlife Commission of the Northern Territory, Avustralya ve Yeni Zellanda.
- Buckley, R. (2003). Pay to play in parks: An Australian policy perspective on visitor fees in public protected areas. Journal of Sustainable Tourism, 11(1), 56-73.
- Cullinane, S., Cullinane, K. (1999). Attitudes towards traffic problems and public transport in the Dartmoor and Lake District National Parks. Journal of Transport Geography, 7(1), 79-87.
- Çoban, G. (2016). Milli Parklarda Koruma-kullanma Dengesinin Sağlanması Yönünde Geliştirilen Ziyaretçi Yönetim Araçlarının İncelenmesi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Aydın.
- Eagles, P.F., McCool, S.F., Haynes, C.D. (2002). Sustainable tourism in protected areas: Guidelines for planning and management. Gland: IUCN, Vol. 8.
- Eaton, B., Holding, D. (1996). The evaluation of public transport alternatives to the car in British National Parks. Journal of Transport Geography, 4(1), 55-65.
- Ersoy, İ., Daşdemir, İ. (2016). Korunan Alanlarda Yönetimin Etkinlik Düzeyinin Belirlenmesi (Soğuksu Ve Yozgat Çamlığı Milli Parkları Örneği). Journal Of Bartın Faculty Of Forestry, 18(1), 32-46.
- Farrell, T.A., Marion, J.L. (2000). Camping impact management at Isle Royale National Park: an evaluation of visitor activity containment policies from the perspective of social conditions.
- Göktuğ, T.H., Arpa, N.Y. (2015). Korunan Alanlar Yönetimi Bağlamında Kayak Merkezilerinin Fiziksel ve Sosyal Taşıma Kapasitelerinin Analizi: Ilgaz Dağı Milli Parkı, Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1).
- Göktuğ, T.H., Kurkut, G. (2016). ‘Korunan Alanlarda Sürdürülebilir Ziyaretçi Yönetimi: Stratejiler Ve Araçların İncelenmesi.’ Journal Of Bartın Faculty Of Forestry, 18(1), 118-131.
- Greist, D. (1975). Risk zone management: A recreation area management system and method of measuring carrying capacity. Journal of Forestry. 73, 711-714.
- Haas, G., Driver, B., Brown, P., Lucas, R. (1987). Wilderness Management Zoning. Journal of Forestry. 85, 17-22.
- Heywood, J. (1985). Large recreation group and party size limits. Journal of Park and Recreation Administration, 3, 36-44.
- Kervankıran, İ., Eryılmaz, A.G. (2015). Milli Parkların Sürdürülebilir Kullanımı ve Yönetim Planı Önerisi: Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 173-190.
- Lindberg, K., Halpenny, E. (2001). Protected area visitor fees: overview.Generating revenue through ecotourism for marine protected areas in Belize. A report of the Summit Foundation, International Ecotourism Society and Programme for Belize.
- Manning, R. (1999). Crowding and Carrying Capacity in Outdoor Recreation: From Normative Standards to Standards of Quality. In E. Jackson and T. Burton (eds.), Leisure Studies: Prospects for the Twenty First Century. State College, PA: Venture Publishing, 323–34.
- Manning, R.E., Lime, D.W. (2000). Defining and managing the quality of wilderness recreation experiences.
- Manning, R. (2003). Emerging principles for using information/education in wilderness management. International Journal of Wilderness, 9(1), 20-27.
- Marion, J.L., Reid, S.E. (2007). Minimising visitor impacts to protected areas: The efficacy of low impact education programmes. Journal of Sustainable Tourism, 15(1), 5-27.
- Mason, P. (2005). Tourism and hospitality. Planning & Development 2 (3), 171-190.
- Park, L.O., Manning, R.E., Marion, J.L., Lawson, S.R., Jacobi, C. (2008). Managing visitor impacts in parks: A multi-method study of the effectiveness of alternative management practices. Journal of Park and Recreation Administration, 26(1), 97-121.
- Masters, D., Scott, P., Barrow, G. (2002). Sustainable Visitor Management System: A Discussion Paper. In Unpublished Paper. Participatory Workshop, Battleby Centre, Perth.
- Öztürk, S. (2005). Kastamonu–Bartın Küre Dağları Milli Parkı'nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Turkish Journal Of Forestry, 2, 138-148.
- Roggenbuck, J., Schreyer, R. (1977). Relations between river trip motives and perception of crowding, management preference, and experience satisfaction. Proceedings: River Recreation Management and Research Symposium. USDA Forest Service General Technical Report, NC-28: 359-364.
- Singer, F.J., Beattie, J.B. (1986). The controlled traffic system and associated wildlife responses in Denali National Park. Arctic, 195-203.
- Şen, G., Buğday, S.E. (2015). Kastamonu İlinde Çeşitli Statülerde Koruma Ve Kullanma Amaçlı Belirlenmiş Alanlar. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 214-230.
- Yang, R., Zhuang, YOUBO (2006). Problems and solutions to visitor congestion at Yellow Mountain National Park. China. Int. J. Prot. Area Manage,16(2), 47-52.
- Yıldırım, H.T., Erol, S.Y. (2012). Korunan Alanlar, Ekolojik İşlevleri Ve Geleceğe Yönelik Tahminler. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, (2), 101-109.
Öz
Protected areas, which have rich natural and cultural
resources, are important natural areas that enable people to move away from the
density of the city and renew themselves. The national parks within the
protected areas have a rich potential for recreation and tourism as well as the
rich landscaping features of the natural ecosystem. Sustainable use of national
parks of national and international importance has become an internationally
important issue. Visitor management tools have been developed for the
sustainable use of protected areas which are rich in resource values. Visitor
management tools are limitations, activities or solutions that are developed to
take measures against possible negative impacts in the field. In our country,
such applications are gradually being used.
In this study, Küre Mountain and Ilgaz Mountain
national parks, which are rich in terms of source values within the boundaries
of Kastamonu province, were selected as the study area. that management plans
have of these areas, the status of recreational activities, problems
encountered in terms of management and focusing on issues concerning the use of
designated visitor management tool created questionnaire, in May 2015. 10. The
data in the matters referred sent to the Regional Directorate of Forestry was
obtained. By evaluating the data, the situation of the two areas was compared
and some suggestions were made in terms of sustainable use on the basis of
visitor management tools.
Anahtar Kelimeler
Protected Area National Park Küre Mountain National Park Ilgaz Mountain National Park Visitor Management Tools
Kaynakça
- Akten, S., Gül, A. (2014). Korunan doğal alanlarda ziyaretçilerin olası etki düzeyleri önlem ve standartların belirlenmesi (Gölcük Tabiat Parkı örneği). Türkiye Ormancılık Dergisi, 15(2), 130-139.
- Anonim (2019a). Küre Dağları Milli Parkı. https://www.kdmp.gov.tr/kdmp-hakkinda/kure-daglari-milliparki.
- Anonim (2019b). Ilgaz Dağı Milli Parkı. http://ilgazdagi.tabiat.gov.tr/.
- Anderson, D.H., Lime, D.W., Wang, T.L. (1998). Maintaining the Quality of Park Resources and Visitor Experiences. A Handbook For Managers, University Of Minnesota.
- Anonymous (2002). “Public Participation in Protected Area Management Best Practice” Prepared for: The Committee on National Parks and Protected Area Management, Benchmarking and Best Practices Program, Prepared By; Parks and Wildlife Commission of the Northern Territory, Avustralya ve Yeni Zellanda.
- Buckley, R. (2003). Pay to play in parks: An Australian policy perspective on visitor fees in public protected areas. Journal of Sustainable Tourism, 11(1), 56-73.
- Cullinane, S., Cullinane, K. (1999). Attitudes towards traffic problems and public transport in the Dartmoor and Lake District National Parks. Journal of Transport Geography, 7(1), 79-87.
- Çoban, G. (2016). Milli Parklarda Koruma-kullanma Dengesinin Sağlanması Yönünde Geliştirilen Ziyaretçi Yönetim Araçlarının İncelenmesi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Aydın.
- Eagles, P.F., McCool, S.F., Haynes, C.D. (2002). Sustainable tourism in protected areas: Guidelines for planning and management. Gland: IUCN, Vol. 8.
- Eaton, B., Holding, D. (1996). The evaluation of public transport alternatives to the car in British National Parks. Journal of Transport Geography, 4(1), 55-65.
- Ersoy, İ., Daşdemir, İ. (2016). Korunan Alanlarda Yönetimin Etkinlik Düzeyinin Belirlenmesi (Soğuksu Ve Yozgat Çamlığı Milli Parkları Örneği). Journal Of Bartın Faculty Of Forestry, 18(1), 32-46.
- Farrell, T.A., Marion, J.L. (2000). Camping impact management at Isle Royale National Park: an evaluation of visitor activity containment policies from the perspective of social conditions.
- Göktuğ, T.H., Arpa, N.Y. (2015). Korunan Alanlar Yönetimi Bağlamında Kayak Merkezilerinin Fiziksel ve Sosyal Taşıma Kapasitelerinin Analizi: Ilgaz Dağı Milli Parkı, Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1).
- Göktuğ, T.H., Kurkut, G. (2016). ‘Korunan Alanlarda Sürdürülebilir Ziyaretçi Yönetimi: Stratejiler Ve Araçların İncelenmesi.’ Journal Of Bartın Faculty Of Forestry, 18(1), 118-131.
- Greist, D. (1975). Risk zone management: A recreation area management system and method of measuring carrying capacity. Journal of Forestry. 73, 711-714.
- Haas, G., Driver, B., Brown, P., Lucas, R. (1987). Wilderness Management Zoning. Journal of Forestry. 85, 17-22.
- Heywood, J. (1985). Large recreation group and party size limits. Journal of Park and Recreation Administration, 3, 36-44.
- Kervankıran, İ., Eryılmaz, A.G. (2015). Milli Parkların Sürdürülebilir Kullanımı ve Yönetim Planı Önerisi: Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 173-190.
- Lindberg, K., Halpenny, E. (2001). Protected area visitor fees: overview.Generating revenue through ecotourism for marine protected areas in Belize. A report of the Summit Foundation, International Ecotourism Society and Programme for Belize.
- Manning, R. (1999). Crowding and Carrying Capacity in Outdoor Recreation: From Normative Standards to Standards of Quality. In E. Jackson and T. Burton (eds.), Leisure Studies: Prospects for the Twenty First Century. State College, PA: Venture Publishing, 323–34.
- Manning, R.E., Lime, D.W. (2000). Defining and managing the quality of wilderness recreation experiences.
- Manning, R. (2003). Emerging principles for using information/education in wilderness management. International Journal of Wilderness, 9(1), 20-27.
- Marion, J.L., Reid, S.E. (2007). Minimising visitor impacts to protected areas: The efficacy of low impact education programmes. Journal of Sustainable Tourism, 15(1), 5-27.
- Mason, P. (2005). Tourism and hospitality. Planning & Development 2 (3), 171-190.
- Park, L.O., Manning, R.E., Marion, J.L., Lawson, S.R., Jacobi, C. (2008). Managing visitor impacts in parks: A multi-method study of the effectiveness of alternative management practices. Journal of Park and Recreation Administration, 26(1), 97-121.
- Masters, D., Scott, P., Barrow, G. (2002). Sustainable Visitor Management System: A Discussion Paper. In Unpublished Paper. Participatory Workshop, Battleby Centre, Perth.
- Öztürk, S. (2005). Kastamonu–Bartın Küre Dağları Milli Parkı'nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Turkish Journal Of Forestry, 2, 138-148.
- Roggenbuck, J., Schreyer, R. (1977). Relations between river trip motives and perception of crowding, management preference, and experience satisfaction. Proceedings: River Recreation Management and Research Symposium. USDA Forest Service General Technical Report, NC-28: 359-364.
- Singer, F.J., Beattie, J.B. (1986). The controlled traffic system and associated wildlife responses in Denali National Park. Arctic, 195-203.
- Şen, G., Buğday, S.E. (2015). Kastamonu İlinde Çeşitli Statülerde Koruma Ve Kullanma Amaçlı Belirlenmiş Alanlar. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 214-230.
- Yang, R., Zhuang, YOUBO (2006). Problems and solutions to visitor congestion at Yellow Mountain National Park. China. Int. J. Prot. Area Manage,16(2), 47-52.
- Yıldırım, H.T., Erol, S.Y. (2012). Korunan Alanlar, Ekolojik İşlevleri Ve Geleceğe Yönelik Tahminler. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, (2), 101-109.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çevresel Olarak Sürdürülebilir Mühendislik |
| Bölüm | Sustainable Design, Landscape Planning and Architecture |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 21 Sayı: 3 |
Cited By
Boraboy Gölü Tabiat Parkı’nın ziyaretçi yönetimi üzerine bir araştırma
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.17474/artvinofd.1365808
Bartin Orman Fakultesi Dergisi Editorship,
Bartin University, Faculty of Forestry, Dean Floor No:106, Agdaci District, 74100 Bartin-Turkey.
Tel: +90 (378) 223 5094, Fax: +90 (378) 223 5062,
E-mail: bofdergi@gmail.com