Öz
Dünya genelinde propaganda; toplumları yönlendirme, ikna etme ve manipüle etme amacı taşıyan
eylemlerin tümü olarak ifade edilmektedir. Bu amaç doğrultusunda kullanılan kitle iletişim araçlarının
tümü, birer propaganda aracı olarak görülmektedir. Kitleler arası iletişimin artması ile birlikte
egemen güçlerin insanları yönlendirme ve yönetme arzusu, farklı propaganda türlerinin ortaya
çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda geniş kitlelere hitabeden ve insanlar arasında bir eğlence
aracı olarak ilgi gören sinema, egemen güçler tarafından fark edildiği günden beri, ideolojik ve
politik çıkarlar veya amaçlar doğrultusunda propaganda amaçlı kullanılmaya devam edilmektedir.
Özellikle farklı propaganda tekniklerinin uygulandığı savaş dönemlerinden sonra, küreselleşmenin
artması ile birlikte, çoğunlukla askeri ve siyasi propaganda dışında kültürel propaganda da karşımıza
çıkmaktadır. Çalışmamızda bahsi geçen propaganda teknikleri incelenerek, propagandanın
sinema üzerindeki etkisini anlamak amacıyla, propagandanın oluşum ve tarihsel sürecinde Sovyet
Rusya, Hitler Nazi Almanya’sı ve Hollywood sineması gibi üç önemli dönemine yer verilecektir.
Bu doğrultuda ise bir propaganda filmi olan Ben Küba (Soy Cuba) adlı film incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyıl, L. (2017). Uluslararası İlişkilerde Algı Yönetimi Aracı: Propaganda Sineması, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art. Cilt: 2, sayı: 2: 129-139.
- Bektaş, A. (2002). Siyasal Propaganda, İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Bıçakçı, İ. (2003). İletişim ve Halkla İlişkiler, İstanbul: Media Cat Yayınları.
- Doğan, İ. C. (2014). Propaganda Aracı Olarak İnternet: Kayseri İli Merkez Seçmeni Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
- İnceoğlu, M. (1985). Güdüleme Yöntemleri, Ankara: A.Ü. Basın-Yayın Yüksekokulu Yayınları.
- Jowett, G. S. ve V. O’Donnel. (2012). Propaganda and Persuasion. USA :Sage Publications, Fifth Edition.
- Lerner, D. (2000). “Propagandada Etkinlilik: Şartlar ve Değerlendirme”, Ed. Ünsal Oskay, Kitle Haberleşme Teorilerine Giriş. İstanbul: Der Yayınları.
- Özsoy, O. (1998). Propaganda ve Kamuoyu Oluşturma. İstanbul : Alfa Yayınları.
- Pudovkin, V. I. (1995). Sinemanın Temel İlkeleri. çev. Nijat Özün, Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Rotha, P. (2000). Sinemanın Öyküsü, çev. İbrahim Şener, İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
- Tarhan, N. (2006). Psikolojik Savaş, Gri Propaganda, İstanbul: Timaş Yayınevi.
- Wollen, P. (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam, çev. Zafer Aracagök ve Bülent Doğan, İstanbul: Metis Yayıncılık.
- Yaman, Ö. M. (2007). Bir İktidar Aracı Olarak Propaganda, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
- ELEKTRONİK KAYNAKLAR
- Atay, O. (2013). Nazi Dönemi Alman Propaganda Sineması: Kitleselleşme ve Yıkım, https://goo.gl/4xoEae (10.05.2018).
- Ateş, S. (2015). Soy Cuba/Ben Küba, https://goo.gl/b8cp4z (16.05.2018)
- Coşkun, E. (2011). Sinemada ‘Gerçeklik’ Olgusu Ve Gerçekçi Okulun Mimarları, https://goo.gl/wKyeFf (10.05.2018).
- Erhan, Ç. (2018). Kara Propaganda, https://goo.gl/CgGATA (02.05.2018).
- Hagopian, J. (2018). Pentagon’un propaganda aygıtı: Hollywood, https://goo.gl/hbGfb4 (11.05.2018).
- Hasdemir, F. (2014). Hollywood’un Uçakları Müslümanlara Çarptı, https://goo.gl/dz3Rg1 (11.05.2018)
- İnci, E. (2017). Alman Propaganda Sineması: Amerikan ve Sovyet Propagandası, https://goo.gl/DxN45E (10.05.2018).
- Karsan, K. (2012). Soy Cuba (1964): I am Cuba, https://goo.gl/ZLyKE6 (16.05.2018).
- Küpeli, Y. (2018). Küba Devrimi 50. Yılını Doldururken Küba Tarihinden Notlar, https:// goo.gl/U5cPz5 (11.05.2018).
- Derindüşünce. (2018). Hollywood-Pentagon Aforizmaları, https://goo.gl/qKtBDQ (02.07.2018).
- Tarihkomplo. (2018). Psikolojik Savaşın En Önemli Silahı Gri Propaganda Nedir?, https://goo.gl/17ejaL (26.04.2018).
Öz
Worldwide, propaganda is expressed as all of the actions which aim to guide, persuade and manipulate
societies. In line with this purpose, all of the mass communication tools used are seen as a source of
propaganda. With the increase of communication among the masses, dominant powers’ desire to lead
and manage has caused the emergence of different types of propaganda. Within this context, cinema,
which appeals to masses and attracts attention among people as a means of fun, has continued to
be used for ideological and political benefits or aims since the first day of its realization by dominant
powers. Especially with the increase in globalization after war periods in which different propaganda
techniques are applied, cultural propaganda can also be seen in addition to military and political
propaganda. In our study, the aforementioned propaganda techniques will be analyzed, and in order
to understand the effect of propaganda on cinema, three great periods will be discussed that are Soviet
Russia, Hitler’s Nazi Germany and Hollywood Cinema within the historical process. In parallel with this,
Soy Cuba which is a propaganda film, will be analyzed.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyıl, L. (2017). Uluslararası İlişkilerde Algı Yönetimi Aracı: Propaganda Sineması, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art. Cilt: 2, sayı: 2: 129-139.
- Bektaş, A. (2002). Siyasal Propaganda, İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Bıçakçı, İ. (2003). İletişim ve Halkla İlişkiler, İstanbul: Media Cat Yayınları.
- Doğan, İ. C. (2014). Propaganda Aracı Olarak İnternet: Kayseri İli Merkez Seçmeni Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
- İnceoğlu, M. (1985). Güdüleme Yöntemleri, Ankara: A.Ü. Basın-Yayın Yüksekokulu Yayınları.
- Jowett, G. S. ve V. O’Donnel. (2012). Propaganda and Persuasion. USA :Sage Publications, Fifth Edition.
- Lerner, D. (2000). “Propagandada Etkinlilik: Şartlar ve Değerlendirme”, Ed. Ünsal Oskay, Kitle Haberleşme Teorilerine Giriş. İstanbul: Der Yayınları.
- Özsoy, O. (1998). Propaganda ve Kamuoyu Oluşturma. İstanbul : Alfa Yayınları.
- Pudovkin, V. I. (1995). Sinemanın Temel İlkeleri. çev. Nijat Özün, Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Rotha, P. (2000). Sinemanın Öyküsü, çev. İbrahim Şener, İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
- Tarhan, N. (2006). Psikolojik Savaş, Gri Propaganda, İstanbul: Timaş Yayınevi.
- Wollen, P. (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam, çev. Zafer Aracagök ve Bülent Doğan, İstanbul: Metis Yayıncılık.
- Yaman, Ö. M. (2007). Bir İktidar Aracı Olarak Propaganda, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
- ELEKTRONİK KAYNAKLAR
- Atay, O. (2013). Nazi Dönemi Alman Propaganda Sineması: Kitleselleşme ve Yıkım, https://goo.gl/4xoEae (10.05.2018).
- Ateş, S. (2015). Soy Cuba/Ben Küba, https://goo.gl/b8cp4z (16.05.2018)
- Coşkun, E. (2011). Sinemada ‘Gerçeklik’ Olgusu Ve Gerçekçi Okulun Mimarları, https://goo.gl/wKyeFf (10.05.2018).
- Erhan, Ç. (2018). Kara Propaganda, https://goo.gl/CgGATA (02.05.2018).
- Hagopian, J. (2018). Pentagon’un propaganda aygıtı: Hollywood, https://goo.gl/hbGfb4 (11.05.2018).
- Hasdemir, F. (2014). Hollywood’un Uçakları Müslümanlara Çarptı, https://goo.gl/dz3Rg1 (11.05.2018)
- İnci, E. (2017). Alman Propaganda Sineması: Amerikan ve Sovyet Propagandası, https://goo.gl/DxN45E (10.05.2018).
- Karsan, K. (2012). Soy Cuba (1964): I am Cuba, https://goo.gl/ZLyKE6 (16.05.2018).
- Küpeli, Y. (2018). Küba Devrimi 50. Yılını Doldururken Küba Tarihinden Notlar, https:// goo.gl/U5cPz5 (11.05.2018).
- Derindüşünce. (2018). Hollywood-Pentagon Aforizmaları, https://goo.gl/qKtBDQ (02.07.2018).
- Tarihkomplo. (2018). Psikolojik Savaşın En Önemli Silahı Gri Propaganda Nedir?, https://goo.gl/17ejaL (26.04.2018).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri (Çift kör hakem sürecinden geçmiş ve indekslenebilir makalelerdir) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Haziran 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 4 Sayı: 8 |
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a Creative Common Attribution Licence. (CC-BY-NC 4.0)
