RumeliDE Journal of Language and Literature Studies

Abstract

18. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemine girdiği bir dönemdir. Bu dönemde yaşanan siyasi, içtimai ve ekonomik buhranlar edebi gelişmeleri pek fazla etkilememiş, edebiyat önceki asrın devamı olarak gelişimini sürdürmüş, birçok şair ve eser ortaya çıkmıştır. Ahmet Müsellem Efendi de klâsik Türk edebiyatının çok sayıda şair yetiştirdiği 18. yüzyıl şairlerindendir. “Edirnevî” nisbesiyle anılan Müsellem Efendi, 1106/1694 yılında Belgrad’da doğmuştur. Belgrad’ın istila edilmesiyle Edirne’ye göç etmiş, hayatının büyük bir bölümünü Edirne’de geçirmiştir. Bu şehirde Gülşenî tarikatı şeyhi Hasan Sezâî ile tanışmış, onun hem müridi hem damadı olmuştur; Gülşenî Veli Dede Dergâhında şeyhlik vazifesinde bulunmuş, müderrislik yapmıştır. Edirne’de 1166/1752 yılında vefat etmiş; Veli Dede Dergâhına defnedilmiştir. Âlim ve fazıl bir kişiliğe sahip olan Müsellem Efendi’nin mürettep bir Dîvân’ı ve kayınpederinin Şumûʻu Lâmi‘ adlı kasidesini şerh ettiği Şerh-i Kasîde-i Şumûʻu Lâmi‘ fî-Beyân-ı Etvâr-ı Sâbi’ adlı mensur bir eseri vardır. Şairin Türkçe Dîvân’ında dört Farsça gazel, kıta nazım şekliyle kaleme alınmış bir Farsça tarih manzumesi bulunmaktadır. Çalışmada Müsellem Efendi’nin yaşadığı dönemin siyasi ve edebi durumu, hayatı ve edebi kişiliği hakkında bilgi verildikten sonra divanın mevcut olan üç yazmasından yola çıkılarak Farsça mevcut dört gazelinin ve bir kıtasının tenkitli metni kurulmuş, günümüz harflerine aktarılmış ve Türkçeye çevrilmiştir. Ayrıca şiirler, aruz, kafiye, dil, edebi sanatlar ve ihtiva ettiği konular bakımından incelenmiştir.