Mersin University Journal of the Faculty of Education

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkçe eğitimi alanındaki uygulamalı/betimsel yüksek lisans tezlerinin yöntem bölümlerine ilişkin sözbilimsel hareket ve adımların sıklıklarını ve sıralamalarını belirlemektir. Çalışmanın evrenini YÖK Ulusal Tez Merkezinde yapılan taramalarda 2006-2011 yılları arasında hazırlanan, Türkçe eğitimi alanına ait uygulamalı/betimsel 339 yüksek lisans tezi oluşturmaktadır. Sistematik örnekleme yöntemiyle tezlerin %10'u (f=34) değerlendirmeye alınmıştır. Çalışmada, öncelikle yöntem bölümlerinde ortaya çıkabilecek hareket ve adımlar belirlenmiştir. Bu belirleme yapılırken yöntem bölümü için alanyazında Swales’in (1990) akademik metnin –özellikle araştırma makalelerinin- giriş bölümü için ileri sürdüğü model gibi genel kabul gören bir model olmaması nedeniyle alanyazındaki ilgili modeller (Kanoksilapatham, 2005; Lim, 2006; Nwogu, 1997) göz önünde bulundurularak çerçeve sözbilimsel hareket ve adımlar için bir öneri liste oluşturulmuş ve söz konusu liste metindilbilim alanında uzmanlaşmış üç öğretim üyesinin değerlendirmesine sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda  söz konusu çerçeve sözbilimsel hareket ve adımlar listesine son biçimi verilerek tezler bu listeye göre incelenmiştir. Çalışmada içerik çözümlemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın inandırıcılığını sağlamak için uzman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Çalışmada ulaşılan temel sonuçlar şunlardır: İncelenen tezlerde yönteme ilişkin, Araştırma modeli hakkında bilgi verme, Evren ve örneklemi/çalışma grubunu betimleme, Veri toplama işlemlerini betimleme ve Veri çözümlemeyi betimlemenin alışılagelmiş hareketler olarak yer aldığı; Veri toplama araçlarını betimleme ve Bölümün yapısını belirtmenin ise seçimlik hareketler olarak kullanılmakta olduğu tespit edilmiştir. İlgili tezlerin yöntem bölümlerinde hareket ve adımlar için çizgisel sunumun tercih edilmediği ve baskın bir sıralamanın olmadığı, ancak kapanış hareketlerinde sıralanma açısından bir eğilim olduğu saptanmıştır.