Research Article
BibTex RIS Cite

SELİM İLERİ'NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL

Year 2019, Volume: 3 Issue: 1, 15 - 26, 27.03.2019
https://doi.org/10.31465/eeder.503997

Abstract

  • SELİM İLERİ’NİN “HAYATIMIN ROMANI” ADLI HİKÂYESİNDE
    KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL
    *



                                                                        
    Öz



               Anlatının önemli yapısal
    unsurlarından biri olan mekânlar, kurgu içerisinde olay örgüsüne ve kişilere
    yön veren bir güce sahip olabilmektedir. Özellikle kurgusal karakterlerin
    davranışlarına etki eden faktörler arandığı noktada mekânların bir belirleyici
    olarak ortaya çıktıkları söylenebilir. Bazen de bunun tam aksi yönünde,
    mekânlar edilgen bir duruma gelerek kişilerin ruh hallerinin,
    alışkanlıklarının, tercih ve zevklerinin yansıdığı yerler olur. Bu durumda
    mekân kişiye etki eden değil, kişinin etkilediği bir nitelik kazanır. Mekânın
    anlatı içerisinde hangi pozisyonda olduğunun tespit edilebilmesi noktasında,
    öncelikle yazarın bakış açısını yakalayabilmenin gerekliliği ortaya çıkar.
    Selim İleri’nin hikâye ve romanlarında mekân incelemesi yapmanın anlatının
    üzerine kurulduğu temelleri belirleyebilmek noktasında büyük bir öneme sahip olduğu
    görülür. Yazar mekânlara salt gerçekliklerinin ötesinde anlamlar yükler ya da
    onları, anlattığı karakterlerin hayatlarına ışık tutmaları açısından işlevsel
    kılar. Bazen de kurgunun tematik yönüne hizmet eden mekânları tercih eder.
    “Hayatımın Romanı” adlı hikâyede ise mekân hem karakterlerin hayatlarını hem de
    yüzyıllardır süregelen Doğu-Batı çatışması ekseninde gelişen bir tema
    doğrultusunda verilen mesajı daha anlaşılır ve açık kılabilmenin bir aracıdır.
    Buradan hareketle, söz konusu hikâyede, tema ve kişiler üzerinde önemli
    etkileri olan ve anlatının merkezinde yer alan İstanbul’un kurgu içerisinde
    yüklendiği işlevleri, sembolize ettiği anlamları ve kişiler üzerindeki
    etkilerini tespit etme adına insan-mekân ilişkisi göz önünde bulundurulmak
    suretiyle mekân incelemesi yapmanın gerekliliği fikri doğmuştur. Bu amaçla,
    hikâyedeki şehirlerin ve daha özel mekânların kurgu içerisindeki yeri
    değerlendirilmiş ve kurguyu şekillendiren bakış açısına ulaşılmaya
    çalışılmıştır.



    Anahtar Kelimeler: Selim İleri, Mekân, Doğu-Batı, İstanbul.



     



    ISTANBUL AS THE FICTIONAL SPACE IN THE STORY “HAYATIMIN
    ROMANI” OF SELİM İLERİ



                                                                          
    Abstract



               The places
    which are one of the important structural elements of the narrative can have a
    power that dominates the plot and the characters within the fiction. Especially
    considering the factors affecting the behavior of the fictional characters, it
    can be regarded that the places emerged as an indicative element. Sometimes, on
    the contrary, places become passive, where people's moods, habits, preferences
    and tastes are reflected. In such a case, the place does not influence the
    character but is influenced by.  In order
    to determine the position of the space in the narrative, the necessity of being
    able to grasp the viewpoint of the author first appears. In the stories and
    novels of Selim İleri, it is obvious that place analysis has of great
    importance in order to determine the foundations on which the narrative is
    based. The author assigns meanings which are beyond the naked truth to the
    places, or makes them functional in terms of shedding light on the lives of the
    characters he describes. Sometimes he prefers the
    places that serve the thematic aspect of the fiction. In the story titled as “Hayatımın Romanı”, the place is a
    means of making the message given clearer in the direction of a theme evolving
    both in the lives of the characters and in the direction of the East-West
    conflict that has been going on for centuries. Hence, it is necessary to make a
    spatial analysis by taking into consideration the character-place relationship
    by taking into account the functions of Istanbul which is at the center of the narrative
    and which have important effects on the theme and the characters in terms of
    its reflections. To serve this aim, the location of
    the cities and more special places in the story has been evaluated and the
    point of view that shapes the fiction has been tried to be obtained.



    Keywords: Selim İleri, Place, East-West, Istanbul.



     







    * Bu makale tezden
    üretilmiştir.





 

References

  • Aktaş, Şerif (1997). Ahmet Râsim’in Eserlerinde İstanbul, 2.bs., Ankara: Akçağ Yayınları. _________ (2005). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, 7.bs., Ankara: Akçağ Yayınları. Amicis, Edmondo de (2009). İstanbul, çev. Sevinç Tezcan Yanar, 2.bs., İstanbul: Pegasus Yayınları. Ataman, Sadri Yaver (1997). Türk İstanbul, haz. Süleyman Şenel, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları. Ayverdi, Samiha (2016). Boğaziçi’nde Tarih, 9.bs., İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı. Bachelard, Gaston (2017). Mekânın Poetikası, çev. Alp Tümertekin, 4. bs., İstanbul: İthaki Yayınları. Berkes, Niyazi (1975). Türk Düşününde Batı Sorunu, Ankara: Bilgi Yayınları. Demir, Ayşe (2011). Mekânın Hikâyesi Hikâyenin Mekânı, 1.bs., İstanbul: Kesit Yayınları. Doğan, Sema (2013). Semavi Eyice ile İstanbul’a Dair, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. Eyice, Semavi (2006). Tarih Boyunca İstanbul, İstanbul: Etkileşim Yayınları. Gülersoy, Çelik (1987). Batıya Doğru, 3.bs., İstanbul: İstanbul Kitaplığı. İleri, Selim (2012a). Dostlukların Son Günü, 16. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013a). İstanbul Hatıralar Kolonyası, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013b). İstanbul Lale ile Sümbül, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013c). İstanbul’un Sandık Odası,1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2012b). İstanbul Seni Unutmadım, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2014a). İstanbul’un Tramvayları Dan Dan!, 2. bs., İstanbul: Everest Yayınları. ________ (2014b). Pastırma Yazı, İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2012c). Yıldızlar Altında İstanbul, 7. bs., İstanbul: Everest Yayınları. Mardin, Şerif. (2004). Türk Modernleşmesi Makaleler 4, der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder. İstanbul: İletişim Yayınları. Sema, Sadri (2002). Eski İstanbul Hatıraları, haz. Ali Şükrü Çoruk, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Year 2019, Volume: 3 Issue: 1, 15 - 26, 27.03.2019
https://doi.org/10.31465/eeder.503997

Abstract

References

  • Aktaş, Şerif (1997). Ahmet Râsim’in Eserlerinde İstanbul, 2.bs., Ankara: Akçağ Yayınları. _________ (2005). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, 7.bs., Ankara: Akçağ Yayınları. Amicis, Edmondo de (2009). İstanbul, çev. Sevinç Tezcan Yanar, 2.bs., İstanbul: Pegasus Yayınları. Ataman, Sadri Yaver (1997). Türk İstanbul, haz. Süleyman Şenel, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları. Ayverdi, Samiha (2016). Boğaziçi’nde Tarih, 9.bs., İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı. Bachelard, Gaston (2017). Mekânın Poetikası, çev. Alp Tümertekin, 4. bs., İstanbul: İthaki Yayınları. Berkes, Niyazi (1975). Türk Düşününde Batı Sorunu, Ankara: Bilgi Yayınları. Demir, Ayşe (2011). Mekânın Hikâyesi Hikâyenin Mekânı, 1.bs., İstanbul: Kesit Yayınları. Doğan, Sema (2013). Semavi Eyice ile İstanbul’a Dair, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. Eyice, Semavi (2006). Tarih Boyunca İstanbul, İstanbul: Etkileşim Yayınları. Gülersoy, Çelik (1987). Batıya Doğru, 3.bs., İstanbul: İstanbul Kitaplığı. İleri, Selim (2012a). Dostlukların Son Günü, 16. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013a). İstanbul Hatıralar Kolonyası, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013b). İstanbul Lale ile Sümbül, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2013c). İstanbul’un Sandık Odası,1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2012b). İstanbul Seni Unutmadım, 1. bs., İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2014a). İstanbul’un Tramvayları Dan Dan!, 2. bs., İstanbul: Everest Yayınları. ________ (2014b). Pastırma Yazı, İstanbul: Everest Yayınları. _________ (2012c). Yıldızlar Altında İstanbul, 7. bs., İstanbul: Everest Yayınları. Mardin, Şerif. (2004). Türk Modernleşmesi Makaleler 4, der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder. İstanbul: İletişim Yayınları. Sema, Sadri (2002). Eski İstanbul Hatıraları, haz. Ali Şükrü Çoruk, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
There are 1 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Literary Studies
Journal Section ARAŞTIRMA MAKALELERİ
Authors

Nursel Çakmak 0000-0002-5470-0104

Nihayet Arslan

Publication Date March 27, 2019
Submission Date December 27, 2018
Published in Issue Year 2019 Volume: 3 Issue: 1

Cite

APA Çakmak, N., & Arslan, N. (2019). SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL. Edebi Eleştiri Dergisi, 3(1), 15-26. https://doi.org/10.31465/eeder.503997
AMA Çakmak N, Arslan N. SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL. EEDER. March 2019;3(1):15-26. doi:10.31465/eeder.503997
Chicago Çakmak, Nursel, and Nihayet Arslan. “SELİM İLERİ’NİN ‘HAYATIMIN ROMANI’ ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL”. Edebi Eleştiri Dergisi 3, no. 1 (March 2019): 15-26. https://doi.org/10.31465/eeder.503997.
EndNote Çakmak N, Arslan N (March 1, 2019) SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL. Edebi Eleştiri Dergisi 3 1 15–26.
IEEE N. Çakmak and N. Arslan, “SELİM İLERİ’NİN ‘HAYATIMIN ROMANI’ ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL”, EEDER, vol. 3, no. 1, pp. 15–26, 2019, doi: 10.31465/eeder.503997.
ISNAD Çakmak, Nursel - Arslan, Nihayet. “SELİM İLERİ’NİN ‘HAYATIMIN ROMANI’ ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL”. Edebi Eleştiri Dergisi 3/1 (March 2019), 15-26. https://doi.org/10.31465/eeder.503997.
JAMA Çakmak N, Arslan N. SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL. EEDER. 2019;3:15–26.
MLA Çakmak, Nursel and Nihayet Arslan. “SELİM İLERİ’NİN ‘HAYATIMIN ROMANI’ ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL”. Edebi Eleştiri Dergisi, vol. 3, no. 1, 2019, pp. 15-26, doi:10.31465/eeder.503997.
Vancouver Çakmak N, Arslan N. SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL. EEDER. 2019;3(1):15-26.

Journal of Literary Criticism is a refereed journal published in the scope of literature.