Abstract
Teaching case suffixes that establish intra-sentence connections by connecting nouns/pronouns in the sentence, first to verbs, to prepositions, and sometimes to nouns; It is important for the sentence to be understood and analyzed correctly. Especially in order to increase comprehension skills, all functions of case suffixes need to be covered in the course. Teaching case suffixes is also related to sentence analysis. Because case suffixes are suffixes that determine the function of nouns/pronouns in the sentence. For this reason, it is thought that students' success in case suffixes will increase their success in related subjects such as comprehension, word types, word groups, sentence analysis, and sentence elements. The aim of this study is to examine the success levels of 6th grade students regarding case suffixes. For this purpose, "Case Suffixes Achievement Test (HEBT)" was developed. The pilot application of HEBT was carried out with 329 sixth grade students. Within the scope of validity and reliability analysis of HEBT, exploratory factor analysis, item analysis and KR-20 reliability analysis were performed. It was concluded that HEBT is a valid and reliable tool that can be used to determine the success levels of 6th grade students regarding case suffixes. The average difficulty of HEBT, in which 1967 students participated, was calculated as 0.54, and it was observed that the students' success in finding case suffixes and determining their functions was at a medium level. It was determined that the students had the most difficulty in the categories of genitive case (0.45), simple case (0.47) and indicative case (0.47).
Keywords
References
- Aksan, D. (2009). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. (5. Baskı). TDK Yayınları.
- Alan N. (2016). +(DAn) Durum biçim birimi (yükleyenlerin üye yapısı ve anlamsal rolleri) [Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Alyılmaz, S. (2010). Türkiye Türkçesinde bulunma hâli kategorisi. Dil Araştırmaları, 7, 107-123. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dilarastirmalari/issue/4721/64697
- Atabay, N., Kutluk, İ. ve Özel, S. (2003). Sözcük türleri. (2. Basım). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Banguoğlu, T. (2019). Türkçenin grameri. (Tıpkı Basım). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Batur, Z. ve Ceylan, S. (Ed.). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Boz, E. (2004, Eylül). Türkiye Türkçesinde +DAn ekli nesne ögesi üzerine. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, 501-511.
- Boz, E. (2007). +(A) Durum biçim birimi (söz dizimsel bir işlev olarak adları adlara bağlayabilir mi? Türk Dili Dergisi, 410-417.
- Börekçi, M. ve Tepeli Y. (1996). Tarık Buğra’nın ‘Ömer’ adlı hikâyesinin dil ve üslup açısından tahlili, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 6, 29-65.
- Buran, A. (2011). Türkçede isim çekim ekleri. (Birleştirilmiş 1. baskı). Türk Gramerinin Sorunları I-II Bildiriler (s. 373-389). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak E. K., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. baskı). PegemA Yayıncılık.
- Demircan, Ö. (2005). Türkiye Türkçesinde kök-ek birleşmeleri. (2. baskı). Papatya Yayıncılık
- Durgut, H. (2004). Türkçede yalın hâl kavramı üzerine. Türk Dili araştırmaları Yıllığı Belleten. (2), 71-78.
- Ergin, M. (1985). Türk dil bilgisi. (13. baskı). Boğaziçi Yayınları.
- Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1. (3. baskı). PegemA Yayıncılık. Ertürk N. (Ed.). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Hergüner, E. (2013). Ortaokullarda dil bilgisi öğretiminin değerlendirilmesi: hâl ekleri örneği [Yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Kalkan, U. (2006). Türkiye Türkçesinde hâl (durum) kavramı ve hâl (durum) eklerinin işlevleri [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Kahraman, T. (2011). Çağdaş Türkiye Türkçesinde ad çekimi eklerinin kullanım özellikleri ve işlevleri (Birleştirilmiş 1. baskı). Türk gramerinin sorunları I-II bildiriler (s. 390-409). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kahtalı, B. D. ve Sis, N. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının ad durum eklerini belirleyebilme düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 9(3), 1167-1179. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/56890/798933
- Karacaer, Z. (2006). Türkçedeki -den durum eki sadece çıkmayı mı içerir? Çotuksöken, Y. ve Yalçın, N. (Eds.), XX. dilbilim kurultayı bildirileri (s. 471-478). Maltepe Üniversitesi.
- Karahan, L. (1999). “Yükleme (accusative) ve ilgi (genitive) hâli ekleri üzerine bazı düşünceler”. 3. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 605-611.
- Kasapoğlu C. (2020). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin yönelme hâli eki (+a) ve işlevini bulma durumu üzerine bir inceleme [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri, şekil bilgisi. (3. baskı). TDK Yayınları.
- Kiyat, A. (2017). Kutadgu Bilig’de fiillerin durum ekleri ile olan ilişkisi ve Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Kırklareli Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). Türkçe dersi öğretim programı (6, 7, 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Mert O. (2002). Kutadgu Bilig’de hâl kategorisi [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Mert, O. (2003) Türkçede hâl kategorisi ve öğretimi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 21.
- Özkan N. (2001). Hâl ekleri kalıplaşmaları ve sebepleri üzerine bir değerlendirme. İlmi Araştırmalar, (12).
- Sancak, H. (2011). Ayrılma hâli ekinin (+DAN) işlevleri ve ilköğretim altıncı sınıf düzeyinde animasyon (canlandırma) tekniği ile öğretimi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Sönmez, V. (2020). Program geliştirmede öğretmen elkitabı (19. baskı). Anı Yayıncılık
- Tabachnick B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. (Fourth Edition). MA: Allyn & Bacon, Inc.
- Tepeli, Y. ve Börekçi, M. (1996). “Tarık Buğra’nın “Ömer” adlı hikâyesinin dil ve üslup açısından tahlili”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 6, 29- 68.
- Tepeli, Y. ve Yıldız, Ü. (2015). Türkçede zaman isimlerinde / +DA/ ve /+Ø/ bulunma hâli eklerinin kullanımı. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 108-123. https://doi.org/10.17121/ressjournal.283
- Tosun, İ. (2010). Türkiye Türkçesinde +CA ekinin kullanım ve anlam çeşitliliği. Turkish Studies, 5(4), 1473-1486. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1793
- Üstünova, K. (2007). Yalın durum karmaşası. Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları 2(2). 736-748.
Abstract
Cümlede isimleri/zamirleri başta fiillere, edatlara bazen de isimlere bağlayarak cümle içi bağlantılar kuran hâl eklerinin öğretimi; cümlenin doğru anlaşılması ve doğru çözümlenebilmesi için oldukça önemlidir. Özellikle anlama becerisinin artırılması için hâl eklerinin tüm işlevlerinin derste ele alınması gerekmektedir. Hâl eklerinin öğretimi cümle çözümlemeleriyle de ilişkilidir. Çünkü hâl ekleri isimlerin/zamirlerin cümledeki görevini belirleyen eklerdir. Bu nedenle öğrencilerin hâl eklerine yönelik başarılarının ilişkili olduğu anlama, sözcük türleri, kelime grupları, cümle çözümlemeleri, cümlenin ögeleri gibi konularda da başarıyı artıracağı düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı 6. sınıf öğrencilerinin hâl (durum) eklerine yönelik başarı durumlarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda “Hâl Ekleri Başarı Testi (HEBT)” geliştirilmiştir. HEBT’ nin pilot uygulaması 329 altıncı sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. HEBT’nin geçerlik ve güvenirlik analizleri kapsamında açımlayıcı faktör analizi, madde analizi ve KR-20 güvenirlik analizi yapılmıştır. HEBT’nin 6. sınıf öğrencilerinin hâl (durum) eklerine yönelik başarı durumlarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna varılmıştır. 1967 öğrencinin katıldığı HEBT’nin ortalama güçlüğü 0.54 olarak hesaplanmış, öğrencilerin hâl eklerini bulma ve işlevlerini tespit etme başarısının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrencilerin en fazla ilgi hâli (0.45), yalın hâl (0.47) ve belirtme hâli (0.47) kategorilerinde zorlandıkları tespit edilmiştir.Bu çalışmanın amacı 6. sınıf öğrencilerinin hâl (durum) eklerine yönelik başarı durumlarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda “Hâl Ekleri Başarı Testi (HEBT)” geliştirilmiştir. HEBT’ nin pilot uygulaması 329 altıncı sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. HEBT’nin geçerlik ve güvenirlik analizleri kapsamında açımlayıcı faktör analizi, madde analizi ve KR-20 güvenirlik analizi yapılmıştır. HEBT’nin 6. sınıf öğrencilerinin hâl (durum) eklerine yönelik başarı durumlarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna varılmıştır.
1967 öğrencinin katıldığı HEBT’nin ortalama güçlüğü 0.54 olarak hesaplanmış, öğrencilerin hâl eklerini bulma ve işlevlerini tespit etme başarısının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrencilerin en fazla ilgi hâli (0.45), yalın hâl (0.47) ve belirtme hâli (0.47) kategorilerinde zorlandıkları tespit edilmiştir.
Keywords
References
- Aksan, D. (2009). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. (5. Baskı). TDK Yayınları.
- Alan N. (2016). +(DAn) Durum biçim birimi (yükleyenlerin üye yapısı ve anlamsal rolleri) [Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Alyılmaz, S. (2010). Türkiye Türkçesinde bulunma hâli kategorisi. Dil Araştırmaları, 7, 107-123. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dilarastirmalari/issue/4721/64697
- Atabay, N., Kutluk, İ. ve Özel, S. (2003). Sözcük türleri. (2. Basım). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Banguoğlu, T. (2019). Türkçenin grameri. (Tıpkı Basım). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Batur, Z. ve Ceylan, S. (Ed.). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Boz, E. (2004, Eylül). Türkiye Türkçesinde +DAn ekli nesne ögesi üzerine. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, 501-511.
- Boz, E. (2007). +(A) Durum biçim birimi (söz dizimsel bir işlev olarak adları adlara bağlayabilir mi? Türk Dili Dergisi, 410-417.
- Börekçi, M. ve Tepeli Y. (1996). Tarık Buğra’nın ‘Ömer’ adlı hikâyesinin dil ve üslup açısından tahlili, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 6, 29-65.
- Buran, A. (2011). Türkçede isim çekim ekleri. (Birleştirilmiş 1. baskı). Türk Gramerinin Sorunları I-II Bildiriler (s. 373-389). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak E. K., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. baskı). PegemA Yayıncılık.
- Demircan, Ö. (2005). Türkiye Türkçesinde kök-ek birleşmeleri. (2. baskı). Papatya Yayıncılık
- Durgut, H. (2004). Türkçede yalın hâl kavramı üzerine. Türk Dili araştırmaları Yıllığı Belleten. (2), 71-78.
- Ergin, M. (1985). Türk dil bilgisi. (13. baskı). Boğaziçi Yayınları.
- Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1. (3. baskı). PegemA Yayıncılık. Ertürk N. (Ed.). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Hergüner, E. (2013). Ortaokullarda dil bilgisi öğretiminin değerlendirilmesi: hâl ekleri örneği [Yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Kalkan, U. (2006). Türkiye Türkçesinde hâl (durum) kavramı ve hâl (durum) eklerinin işlevleri [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Kahraman, T. (2011). Çağdaş Türkiye Türkçesinde ad çekimi eklerinin kullanım özellikleri ve işlevleri (Birleştirilmiş 1. baskı). Türk gramerinin sorunları I-II bildiriler (s. 390-409). Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kahtalı, B. D. ve Sis, N. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının ad durum eklerini belirleyebilme düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 9(3), 1167-1179. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/56890/798933
- Karacaer, Z. (2006). Türkçedeki -den durum eki sadece çıkmayı mı içerir? Çotuksöken, Y. ve Yalçın, N. (Eds.), XX. dilbilim kurultayı bildirileri (s. 471-478). Maltepe Üniversitesi.
- Karahan, L. (1999). “Yükleme (accusative) ve ilgi (genitive) hâli ekleri üzerine bazı düşünceler”. 3. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 605-611.
- Kasapoğlu C. (2020). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin yönelme hâli eki (+a) ve işlevini bulma durumu üzerine bir inceleme [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri, şekil bilgisi. (3. baskı). TDK Yayınları.
- Kiyat, A. (2017). Kutadgu Bilig’de fiillerin durum ekleri ile olan ilişkisi ve Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Kırklareli Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). Türkçe dersi öğretim programı (6, 7, 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Mert O. (2002). Kutadgu Bilig’de hâl kategorisi [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Mert, O. (2003) Türkçede hâl kategorisi ve öğretimi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 21.
- Özkan N. (2001). Hâl ekleri kalıplaşmaları ve sebepleri üzerine bir değerlendirme. İlmi Araştırmalar, (12).
- Sancak, H. (2011). Ayrılma hâli ekinin (+DAN) işlevleri ve ilköğretim altıncı sınıf düzeyinde animasyon (canlandırma) tekniği ile öğretimi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Sönmez, V. (2020). Program geliştirmede öğretmen elkitabı (19. baskı). Anı Yayıncılık
- Tabachnick B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. (Fourth Edition). MA: Allyn & Bacon, Inc.
- Tepeli, Y. ve Börekçi, M. (1996). “Tarık Buğra’nın “Ömer” adlı hikâyesinin dil ve üslup açısından tahlili”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 6, 29- 68.
- Tepeli, Y. ve Yıldız, Ü. (2015). Türkçede zaman isimlerinde / +DA/ ve /+Ø/ bulunma hâli eklerinin kullanımı. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 108-123. https://doi.org/10.17121/ressjournal.283
- Tosun, İ. (2010). Türkiye Türkçesinde +CA ekinin kullanım ve anlam çeşitliliği. Turkish Studies, 5(4), 1473-1486. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1793
- Üstünova, K. (2007). Yalın durum karmaşası. Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları 2(2). 736-748.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Child Language Acquisition |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 31, 2023 |
| Submission Date | November 14, 2023 |
| Acceptance Date | November 27, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 Volume: 5 Issue: 2 |
