Öz
Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin işlemiş olduğu disiplin suçlarını cinsiyet değişkenine göre incelemektir. Çalışma, 1990–2000 yılları arasında Diyarbakır il merkezinden beş; ilçelerinden de üç olmak üzere toplam sekiz lisenin disiplin kayıtları üzerinde yürütülmüştür. Çalışmanın modeli, betimsel taramadır. Veriler, liselerdeki disiplin defterlerinde kayıtlı toplam 1293 disiplin olayından oluşturulmuştur. Bu veriler, betimsel istatistik tekniklerinden yüzde ve frekans ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinden, örneklem dahilinde incelenen liselerde işlenmiş disiplin suçlarında cinsiyetin önemli bir değişken olduğu belirlenmiştir. Bu liselerin disiplin defterlerinde kayıtlı toplam 1293 disiplin suçunda erkek öğrencilerin oranı %96,4; kız öğrencilerin ise %3,6’dır. Disiplin defterine kayıtlı ve cezalandırılan disiplin suçları tür olarak on bir kategoride yer almaktadır. Disiplin suçlarında cinsiyete göre en az farklılaşma, kılık ve kıyafet suçuna ilişkindir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aras, Ş., Günay, T., Özan, S. ve Orçın, E. (2007). İzmir İlinde Lise Öğrencilerinin Riskli Davranışları, Anatolian Journal of Psychiatry, 8, 188-196.
- Arslan, C., Hamarta, E., Arslan, E. ve Saygın, Y. (2010). Ergenlerde saldırganlık ve kişilerarası problem çözmenin incelenmesi, İlköğretim Online, 9 (1), 379-388, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Atik, G. (2011). Assessment of School Bullying in Turkey: A Critical Review of Self-Report Instruments, Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3232-3238.
- Ayas, T. ve Pişkin, M. (2011). Lise Öğrencileri Arasındaki Zorbalık Olaylarının Cinsiyet, Sınıf, Düzeyi ve Okul Türü Bakımından İncelenmesi, İlköğretim Online, 10 (2), 550-568, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 26 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi, İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.
- Çetin, H. (2011). Ergenler İçin Şiddete Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, İlköğretim Online. 10 (1), 68-79, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Ercan, L. (2007). Sınıf Yönetimi, L. Küçükahmet (Ed.) Sınıfta İstenmeyen Davranışların Yönetimi (ss.194-220). Ankara: Pegem Akademi.
- Gökdaş, İ. (2007). İlköğretimde Şiddet: A. Solak (Ed.) Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu (ss. 263-295). Ankara: Hegem Yayınları.
- Hilooğlu, S. ve Cenkseven-Önder, F. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Zorbalığı Yordamada Sosyal Beceri ve Yaşam Doyumunun Rolü, İlköğretim Online. 9(3), 1159-1173, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karataş, Z. (2008). Lise Öğrencilerinin Suçluluk ve Utanç Puanlarının Disiplin Cezası Alıp Almama ve Cinsiyetleri Açısından İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 103-114.
- Kırbaş, Ş., Taşmektepligil, Y. ve Üstün, A. (2007). Ortaöğretimde Gençleri Şiddete Yönelten Nedenler Ve Şiddeti Engellemede Spor Aktivitelerinin Rolünün İncelenmesi: Amasya İli Örneği, Spormetre Dergisi. 4, 177-185.
- Kızmaz, Z. (2004). Öğrenim Düzeyi ve Suç: Suç- Okul İlişkisi Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (2), 291-319.
- Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki Şiddet Davranışının Kaynakları Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 30 (1), 47-70.
- Kuş, Z. ve Karatekin, K. (2009). Öğrencilerin Okul Ortamında Kurallara Uygun Davranma Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 183-196.
- MEB. (2007). Ortaöğretim Okullarında Görevli Yöneticilerin Şiddet Konusundaki Bilgi ve Becerilerine İlişkin Mevcut Durum Analizi, Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. [Online]: http://Meb.gov.tr/ adresinden 01 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Memduhoğlu H. B. ve Taşdan, M. (2007). Okul ve Öğrenci Güvenliği: Kavramsal Bir Çözümleme, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (34), 69-83.
- Moses, R. (1996). Şiddet Nerede Başlıyor? Cogito Dergisi, (6-7): 23-27.
- Ögel, K. Tarı, I. ve Yılmazçetin Eke, C. (2006), Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme, İstanbul: Yeniden Yayınları.
- Pişkin, M. Öğülmüş, S. ve Boysan M. (2011). Güvenli Okul Ortamı Oluşturma Öğretmen ve Yönetici Kitabı, [Online]: wwww.okuldasiddet.net adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Sağnak, M. (2007). İlköğretim Okullarında ve Liselerde Kullanılan Sınıf içi Disiplin Stratejilerinin Karşılaştırılması (Niğde İli örneği), Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi, 23 (l), 305-316.
- Sezgin, F. ve Duran, E. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öğrencilerin İstenmeyen Davranışlarına Yönelik Önleme ve Müdahale Yöntemleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 147-168.
- Sorguç, B. (1986). Disiplin ve İdari Soruşturma, Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
- Şarpkaya, P. (2007) . Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Velilere Göre Resmi Liselerdeki Öğrenci Disiplin Sorunlarının Nedenleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22 (2), 110-121.
- Tezcan, M. (1996). Bir Şiddet Ortamı Olarak Okul. Cogito Dergisi. (6-7), 105-108.
- Totan, T. (2007). Okulda Zorbalığı Önlemede Eğitimcilere ve Ebeveynlere Öneriler, AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. 7 (2), 190-202.
- Uzbaş, A. Kabasakal, Z. (2010). İlköğretim Okullarında Saldırganlık ve Şiddet Davranışlarının Yaygınlığı, İlköğretim Online, 9 (1), 93-105, [Online]: http://Meb.gov.tr/ adresinden 01 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Üstün, A. Yılmaz, M. ve Kırbaş Ş. (2007). Gençleri Şiddete Yönelten Nedenler, A.Solak (Ed.) Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu (ss. 109-131). Ankara: Hegem Yayınları.
Öz
The purpose of this study is to analyze the disciplinary actions committed by high-school students in terms of gender variable. The study has been conducted upon the disciplinary registers of five high-schools in Diyarbakır province center and of three high-schools in its towns. The study is in the descriptive survey model. The data have been formed based upon 1293 disciplinary actions registered in the afore-mentioned schools. The data have been analyzed with percentage and frequency techniques. As a result, it has been identified that the gender is a significant variable in the disciplinary actions committed in the sample high-schools of the study. The rate of the male students is 96.4 % and that of the female students is 3.6 % in the total 1293 disciplinary actions registered. The disciplinary actions are sorted out in eleven categories. The less difference in terms of gender variable among the disciplinary actions is related to actions of bad appearance and dressing.
Anahtar Kelimeler
Gender in disciplinary action disciplinary actions high-school students
Kaynakça
- Aras, Ş., Günay, T., Özan, S. ve Orçın, E. (2007). İzmir İlinde Lise Öğrencilerinin Riskli Davranışları, Anatolian Journal of Psychiatry, 8, 188-196.
- Arslan, C., Hamarta, E., Arslan, E. ve Saygın, Y. (2010). Ergenlerde saldırganlık ve kişilerarası problem çözmenin incelenmesi, İlköğretim Online, 9 (1), 379-388, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Atik, G. (2011). Assessment of School Bullying in Turkey: A Critical Review of Self-Report Instruments, Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3232-3238.
- Ayas, T. ve Pişkin, M. (2011). Lise Öğrencileri Arasındaki Zorbalık Olaylarının Cinsiyet, Sınıf, Düzeyi ve Okul Türü Bakımından İncelenmesi, İlköğretim Online, 10 (2), 550-568, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 26 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi, İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.
- Çetin, H. (2011). Ergenler İçin Şiddete Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, İlköğretim Online. 10 (1), 68-79, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Ercan, L. (2007). Sınıf Yönetimi, L. Küçükahmet (Ed.) Sınıfta İstenmeyen Davranışların Yönetimi (ss.194-220). Ankara: Pegem Akademi.
- Gökdaş, İ. (2007). İlköğretimde Şiddet: A. Solak (Ed.) Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu (ss. 263-295). Ankara: Hegem Yayınları.
- Hilooğlu, S. ve Cenkseven-Önder, F. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Zorbalığı Yordamada Sosyal Beceri ve Yaşam Doyumunun Rolü, İlköğretim Online. 9(3), 1159-1173, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karataş, Z. (2008). Lise Öğrencilerinin Suçluluk ve Utanç Puanlarının Disiplin Cezası Alıp Almama ve Cinsiyetleri Açısından İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 103-114.
- Kırbaş, Ş., Taşmektepligil, Y. ve Üstün, A. (2007). Ortaöğretimde Gençleri Şiddete Yönelten Nedenler Ve Şiddeti Engellemede Spor Aktivitelerinin Rolünün İncelenmesi: Amasya İli Örneği, Spormetre Dergisi. 4, 177-185.
- Kızmaz, Z. (2004). Öğrenim Düzeyi ve Suç: Suç- Okul İlişkisi Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (2), 291-319.
- Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki Şiddet Davranışının Kaynakları Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 30 (1), 47-70.
- Kuş, Z. ve Karatekin, K. (2009). Öğrencilerin Okul Ortamında Kurallara Uygun Davranma Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 183-196.
- MEB. (2007). Ortaöğretim Okullarında Görevli Yöneticilerin Şiddet Konusundaki Bilgi ve Becerilerine İlişkin Mevcut Durum Analizi, Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. [Online]: http://Meb.gov.tr/ adresinden 01 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Memduhoğlu H. B. ve Taşdan, M. (2007). Okul ve Öğrenci Güvenliği: Kavramsal Bir Çözümleme, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (34), 69-83.
- Moses, R. (1996). Şiddet Nerede Başlıyor? Cogito Dergisi, (6-7): 23-27.
- Ögel, K. Tarı, I. ve Yılmazçetin Eke, C. (2006), Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme, İstanbul: Yeniden Yayınları.
- Pişkin, M. Öğülmüş, S. ve Boysan M. (2011). Güvenli Okul Ortamı Oluşturma Öğretmen ve Yönetici Kitabı, [Online]: wwww.okuldasiddet.net adresinden 16 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Sağnak, M. (2007). İlköğretim Okullarında ve Liselerde Kullanılan Sınıf içi Disiplin Stratejilerinin Karşılaştırılması (Niğde İli örneği), Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi, 23 (l), 305-316.
- Sezgin, F. ve Duran, E. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öğrencilerin İstenmeyen Davranışlarına Yönelik Önleme ve Müdahale Yöntemleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 147-168.
- Sorguç, B. (1986). Disiplin ve İdari Soruşturma, Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
- Şarpkaya, P. (2007) . Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Velilere Göre Resmi Liselerdeki Öğrenci Disiplin Sorunlarının Nedenleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22 (2), 110-121.
- Tezcan, M. (1996). Bir Şiddet Ortamı Olarak Okul. Cogito Dergisi. (6-7), 105-108.
- Totan, T. (2007). Okulda Zorbalığı Önlemede Eğitimcilere ve Ebeveynlere Öneriler, AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. 7 (2), 190-202.
- Uzbaş, A. Kabasakal, Z. (2010). İlköğretim Okullarında Saldırganlık ve Şiddet Davranışlarının Yaygınlığı, İlköğretim Online, 9 (1), 93-105, [Online]: http://Meb.gov.tr/ adresinden 01 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
- Üstün, A. Yılmaz, M. ve Kırbaş Ş. (2007). Gençleri Şiddete Yönelten Nedenler, A.Solak (Ed.) Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu (ss. 109-131). Ankara: Hegem Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 21 |