Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi

Öz

Öz: Bu çalışmada 1948 yılında Yugoslavya’nın Kominform’dan çıkarılmasının nedenleri ve sonuçları 1945 yılından 1948 yılına kadar yaşanan tarihsel olaylar çerçevesinde anlatılacaktır. Yugoslavya lideri Josip Broz Tito iktidara geldikten sonra ülkede hızlı bir merkezileştirme ve kamulaştırma sürecini başlattı. Bu bağlamda Sovyetler Birliği model olarak alındı. Sovyet lideri Stalin de Yugoslavya liderliğinin gözünde önderliği sorgulanamaz kült bir kişilik durumundaydı. Ancak J. B. Tito’nun Yugoslavya’yı bölgesel düzeyde genişletme planları Stalin ile arasını hızla bozdu. Savaş sonrasında Batı ve Doğu blokları arasında kurulan dengenin bozulmasını istemeyen Stalin, J. B. Tito’nun planlarından rahatsız oldu. Aynı şekilde ABD ve Britanya da J. B. Tito’nun özellikle Avusturya, İtalya ve Yunanistan’a yönelik girişimlerine karşı çıkarak onu engellediler. Dolayısıyla büyük devletlerin tepkisiyle ile karşılaşan J. B. Tito Yugoslavya’nın genişlemesine yönelik hırslı amaçlarından vazgeçmek zorunda kaldı. Diğer taraftan Yugoslavya’nın Kominform’dan çıkarılması J. B. Tito’ya ülkedeki Stalinistleri (çoğunlukla Sırplar) tasfiye etmesine imkan vererek iktidarını sağlamlaştırmasını sağladı. Sovyetler Birliği ve Yugoslavya arasındaki ilişkilerin çatışmalı bir boyut kazanması ideolojik nedenlere bağlı olarak gösterilse de aslında iki devlet arasındaki çatışmanın temel nedeni politik çıkar anlaşmazlıklarıdır ve bu anlaşmazlıklar 1948’de Yugoslavya’nın Kominform’dan çıkarılmasına neden olmuştur.

Abstract: In this study, the reasons and consequences of the expulsion of Yugoslavia from the Cominform in 1948 will be explained within the framework of historical events between 1945 and 1948. When the communist leader Josip Broz Tita came to power he initiated a rapid centralization and nationalization process in Yugoslavia. In this context, the Soviet Union was taken as a model. In the eyes of the Yugoslav leadership, Soviet leader Stalin was a cult figure whose leadership could not be questioned. However, J.B. Tito's ambitions for the expansion of Yugoslavia at the regional level quickly turned him away from Stalin. Stalin, who was careful about the balance established between the Western and Eastern blocs after the war, tried to prevent J.B. Tito's plans from being realized. On the other hand, the USA and Britain were also disturbed by J. B. Tito's ambition, especially by his attempts to expand against Austria, Italy and Greece. Therefore, J.B. Tito, faced with the oppositions of the great powers, had to give up his ambitious plans for the expansion of Yugoslavia. The expulsion of Yugoslavia from the Cominform as a result of Stalin's efforts allowed J. B. Tito to consolidate his power and providing him to remove the Stalinists (mostly Serbs). Although the reasons for the strained relations between the Soviet Union and Yugoslavia in 1948 were presented as ideological, in fact the reasons for the conflict between the two countries were differents political interests, and these differences led to the expulsion of Yugoslavia from the Cominform.