Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Rus Araştırmalarında ve Çalışmalarında Oğuzların Kahramansı Efsanesi Dedem Korkut Destanı

Yıl 2022, Sayı: 48, 254 - 263, 29.08.2022
https://doi.org/10.52642/susbed.1106030

Öz

Destan, içerisinde doğduğu cemiyetin üzerinde derin izler bırakan tarihi ve sosyal olayların yansımasını bulduğu ve çoğunlukla anonim olup manzum şeklindeki edebî eserlere verilen addır. Yiğitlik, cesaret, kahramanlık, vatan sevgisi, ölüm, dostluk gibi ulusları bir arada tutan ve onlara güç veren konuları ana tema edinen destanlar, tarihten günümüze üzerinde en fazla durulan ve hakkında pek çok incelemenin yürütüldüğü en eski edebiyat türlerinden biridir. Sayısız bilimsel araştırmanın ana malzemesi olan ve Orta çağ dönemi Türk halklarına ışık tutması açısından özel bir yere sahip olan Oğuzların kahramansı destanı Dede Korkut Destanı bunlardan başlıcasıdır. Rus kaynaklarındaki karşılığı ile Dedem Korkut Destanı, günümüz Azerbaycanlıların, Türklerin, Türkmenlerin ve Gagavuzların ataları olan Oğuzların kahramanlık türkülerinin ve masallarının sanatsal ve şiirsel bir hazinesidir. Bu çalışmada Dresden ve Vatikan olmak üzere iki nüsha şeklinde günümüze ulaşan ve Rus topraklarındaki inceleme alanı çok çeşitli ve zengin olan Dedem Korkut Destanı konusundaki kaynaklardan ve düzlemsel olmayan araştırmaların seyrinden bahsedilecektir. Böylelikle anayurda ek olarak Rus topraklarında da halen güncelliğini koruyan bu destan çalışmalarının kökenlerine inilerek anıta yönelik Rus doğu bilimcilerin bakış açıları ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.

Kaynakça

  • Buldur, A. D., Meydan, A. & Güngör, Ş. (2016). Dede Korkut Destanlarının Kültür Coğrafyası. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(3), 925-947.
  • Elçin, Ş. (1968). Türk Dilinde “Destan” Kelimesi ve Mefhumu. Türk Kültürü, Ankara, 63(14-23), 158-167.
  • Oğuz, M. Ö. (2004). Destan Tanımı ve Eski Türk Destanları. Millî Folklor, (62), 5-7.
  • Özdamar, F. (2021). Tanıtmalar/Book Rewies/Comptes Rendus, Fikret TÜRKMEN ve Gürol PEHLİVAN [haz.], Korkut Bitig –Dünyada Dede Korkut Araştırmaları-. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2021, ISBN:978-625-408-086-9, 464 sayfa. Milli Folklor, 33(17), 301-305.
  • Türk Dil Kurumu (2019). Türkçe Sözlük (Haz. Şükrü Haluk Akalın vd.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Türkmen, F. & Pehlivan, G. (haz.) (2021). Korkut Bitig-Dünyada Dede Korkut Araştırmaları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Yakıcı, A. (2003). İslamiyet Öncesi Türk Destanlarının Bilim ve Kültür Hayatına Etkisi Üzerine Bazı Düşünceler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (13), 411-420.
  • Yazıcı, T. (1994). Destan. TDV İslâm Ansiklopedisi, IX. Cilt, 205-208.
  • Yetiş, K. (1994). Destan. TDV İslâm Ansiklopedisi, IX. Cilt, 202-205.
  • Алиева, С. (2014). Дастаны “Книга моего деда Коркута” как объект исследования русско-советского востоковедения (в свете современных достижений коркудоведения). Ученые записки Крымского федерального университета имени В. И. Вернадского. Филологические науки, 27(66) (3), 348-353.
  • Аникеева, Т. А. (2015). «Китаб-и дедем Коркут» как памятник книжного эпоса. Шаги/Steps, 1(2), 113-130.
  • Атаханова, В. Р. (2021). Исследование эпоса Книга моего деда Коркута русскими учеными-востоковедами. Aктуальные проблемы Тюркологии: Россия И Тюрко-мусульманский мир. Материалы X Международной тюркологической конференции. Казань: Казанский (Приволжский) федеральный университет, 222-224.
  • Бартольд, В. В. (1962). Турецкий эпос и Кавказ, Книга моего деда коркута Огузский героический эпос перевод академика В. В. Бартольд (Сос. В. М. Жирмунский & А. Н. Кононов). Изд. Академии Наук СССР, Москва Ленинград, 109-120.
  • Басилов, В. Н. Борбут - баба. Культ святых в исламе. Режим доступа: http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_myphology/1893/, Erişim Tarihi: 14. 03. 2022.
  • Векилов, А. П. (2002). О семантике слова “ala” в эпосе «Деде Коркут», петербургское востоковедение. St. Petersburg Journal Of Orıental Studies, 10(10), 292-298.
  • Джафарова, Ф. & Алекбер, Д. (2015). “Китаби Деде Горгуд” глазами русских исследователей. Серія: Гуманітарні науки, 3–4(42–43), 34-36.
  • Жирмунский, В. М. (1962a). Народный героический эпос. М.—Л.
  • Жирмунский, В. М. (1962b). Огузский героический эпос и “Книга Коркута”, Книга моего деда коркута Огузский героический эпос перевод академика В. В. Бартольд (Сос. В. М. Жирмунский & А. Н. Кононов). Изд. Академии Наук СССР, Москва Ленинград, 131-258.
  • Кафарова, Г. (2019). Проблемы переводов ‘Китаби Деде Коркуда’ в трудах русских востоковедов. Славянская культура: истоки, традиции, взаимодействие. xх кирилло-мефодиевские чтения. Материалы Международной научно-практической конференции (в рамках Международного Кирилло-Мефодиевского фестиваля славянских языков и культур). Москва: Государственный институт русского языка им. А.С. Пушкина, 306-311.
  • Лианна, Г. (2021). Об архаизмах гопуз и йелетме в эпосе «Китаби-Деде Коркут». Ежеквартальный рецензируемый, реферируемый научный журнал «Вестник АГУ», 3(282), 29-33.
  • Софронова, И. В. & Сорокина, О. В. (2016). Классификация образов эпоса «Китаби Деде Коркут». Филологические науки. Вопросы теории и практики, Тамбов: Грамота, 5(59), 59-62.
  • Халилов, А. С. (2016). ’Деде Коркут и дербент в огузском эпосе’, традиционная культура народов поволжья. Материалы III Всероссийской научно-практической конференции с международным участием, Казань, 320-327.
  • Халилов, А. С. (2015). Жанровый состав и традиции письменности огузского эпоса. Вестник таджикского государственного университета права, бизнеса и политики. серия гуманитарных наук, 3(64), 77-83.
  • Эгамбердиева, Г. М. (2019). Исследование эпоса «Книга моего деда Коркута» русскими учеными-востоковедами. Филология и лингвистика, Международный научный журнал, 1(10), 11-13.
  • Якубовский, А. Ю.. Китаб-и Коркуд и его значение для изучения туркменского общество в эпоху раннего средневековья, Книга моего деда коркута Огузский героический эпос перевод академика В. В. Бартольд (Сос. В. М. Жирмунский & А. Н. Кононов). Изд. Академии Наук СССР, Москва Ленинград, 121-130.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Gülhanım Bihter Yetkin 0000-0002-2226-255X

Yayımlanma Tarihi 29 Ağustos 2022
Gönderilme Tarihi 19 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Sayı: 48

Kaynak Göster

APA Yetkin, G. B. (2022). Rus Araştırmalarında ve Çalışmalarında Oğuzların Kahramansı Efsanesi Dedem Korkut Destanı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(48), 254-263. https://doi.org/10.52642/susbed.1106030


24108  28027

Bu eser Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International Lisansı ile lisanslanmıştır.