Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Examination of the Turkish Curriculum and Course Book from the Standpoint of Linguistics

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 210 - 224, 30.01.2021
https://doi.org/10.16916/aded.785043

Öz

The purpose of this research is to group and examine the 6th grade learning outcomes in the 2018 Turkish curriculum and the activities in the corresponding Turkish course book in terms of linguistic concepts. The sample in this study, which was carried out in the qualitative research paradigm, consisted of the 6th grade Turkish curriculum of 2018 and the regular middle school and religious middle school Turkish course book published by the MEB Publications in the same year. During the analysis phase of the collected data, document review was used. Content analysis was used during the analysis of the data obtained in the study. The results showed that the Turkish curriculum and the Turkish course book were congruent to a great extent, and that the fundamental linguistic considerations in the learning outcomes of the curriculum were reflected harmoniously in the activities. It was seen that the most gains in the program and the course book were related to text linguistics and the areas in which the least amount of gains were observed were the fields of phonetics and syntax.

Kaynakça

  • Aksan, D. (2004). Dilbilim ve Türkçe yazıları. Multilingual Yayınları.
  • Aksan, D. (2017). Anlambilim (Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi). Bilgi Yayınevi.
  • Alyaz, Y. (2006). Dilbilim dersinin içerik, amaç ve kazanımlarına yönelik öğrenci tutumları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 23-44.
  • Aşkın Balcı, H. (2018). Metindilbilimin ABC’si. Say Yayınları.
  • Aydın, Ö. (1999). Ortaokullarda dilbilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Dil Dergisi, 81, 23-29.
  • Batur, Z. (2010). Ana dili öğretiminde gösterge biliminin yeri: ana dili ders kitaplarındaki sözel metinlerle görsel metinleri bütünselliğinin analizi. Turkish Studies, 5(4), 174-200.
  • Börekçi, M. (1997). Türk dilinin en büyük sorunlarından biri: Dilbilimin dil öğretimine yansımamış olması. Tömer Dil Dergisi, 56, 12–17.
  • Börekçi, M. (2009). Türk dili edebiyatı ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi sürecinde dilbilim ve Türkçe öğretimi. Turkish Studies, 4(3), 419-429.
  • Canbulat, M., Çağlar, M. Ç. ve Güven, Ö. (2018, Mayıs). Türkçe öğretmenliği lisans programlarında dilbilimin yeri. 32. Ulusal Dilbilim Kurultayı, İzmir, Türkiye.
  • Canbulat, M., Güven, Ö. ve Çağlar, M. Ç. (2018, Mayıs). Türkçe eğitiminde diksiyon ve etkili konuşma becerisinin öğretimi üzerine bir inceleme. İnternational EJER Congress, Antalya, Türkiye.
  • Çağlayan Dilber, N. (2017). Dilbilim kavramları ışığında Türkçe öğretimi. International Journal of Languages Education and Teaching, 5(4), 777-786.
  • Çıkrıkçı, S. S. (2007). Metindilbilimin temel kavramlarının anadili öğretim süreci açısından değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 138, 43-57.
  • Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi uygulamalı bir yaklaşım. (1. baskı). Anı Yayıncılık.
  • Dilidüzgün, Ş. ve Genç, Ş. (2019). Türkçe dersi okuma kazanımlarının metin yapı ölçütlerini karşılama yeterliği: 8. sınıf örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), 562-571.
  • Enginarlar, H. (2006). Dilbilim ve dil öğretimi. A. Kocaman (Yay. Haz.), Dilbilim temel kavramlar, sorunlar, tartışmalar (s. 151-160). Dil Derneği Yayınları.
  • Günay, D. (2013). Metin bilgisi. Papatya Yayıncılık.
  • Güneyli, A. ve Küçükavşar, A. (2008, Mayıs). Anadili eğitiminde dilbilimin yan alanlarından yararlanma. International Symposium on Social Sciences Education, Çanakkale, Türkiye.
  • Güneyli, A. ve Küçükavşar, A. (2011, Eylül). Türkçe öğretmeni adaylarının dilbilim ve dilbilgisi kavramlarına ilişkin algıları. 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı, Sakarya, Türkiye.
  • Huber, E. (2013). Dilbilime giriş. Multilingual Yayınları.
  • İmer, K. (1990). Dilbilim ve anadili öğretimi. Çağdaş Türk Dili Dergisi, 30-31, 874-878.
  • İmer, K. ,Kocaman, A. ve Özsoy, A. S. (2019). Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • İşeri, K. (2002). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilköğretim programına uygunluğunun incelenmesi: göstergebilimsel bir betimleme (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kaçalin, M. S. ve Benzer, A. (2006). Müfredat programlarında okuma eğitimi. C. Yıldız ve L.
  • Beyreli (Editörler), Edebiyat, edebiyat öğretimi ve deyişbilim yazıları cilt 2 (s. 420-428). Pegem A Yayınları.
  • Kıran, Z. ve Kıran, A. E. (2013). Dilbilime giriş (4. baskı). Seçkin Yayınları.
  • Kocaman, A. (1998). Söylem çalışmaları ve Türkçe öğretimi. K. İmer ve L. S. Uzun (Yay. Haz.), Doğan Aksan armağanı (s. 101-106). Ankara Üniversitesi Dil, Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
  • Kocaman, A. (2006). Uygulamalı dilbilim. A. Kocaman (Yay. Haz.), Dilbilim temel kavramlar, sorunlar, tartışmalar (s. 161-166). Dil Derneği Yayınları.
  • Kocaman, A. (2009a). Dil ve eğitimi düşünmek. Toroslu Kitaplığı.
  • Kocaman, A. (2009b). Dilbilim ve Türkçe incelemeleri. International Journal of Central Asian Studies, 13, 365-371.
  • Korkut, E. (2015). Metin dilbilim ve dil öğretimi. E. Korkut ve İ. Onursal Ayırır. (Editörler), Dil bilimleri ve dil öğretimi (s. 159-188). Seçkin Yayınevi.
  • Korkut, E. (2017). Söz ve kimlik: söylemler bize ne söyler? Seçkin Yayınevi.
  • MEB. (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özkan, B. (2010, Temmuz). Ana dili olarak Türkçenin öğretiminde dinleme/izleme etkinlikleri üzerine bir değerlendirme. III. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Sempozyumu, İzmir, Türkiye.
  • Sezer, A. (1988). Türkçe öğretiminde dilbilimin yeri. Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı (s. 43- 51). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları:160.
  • Şahbaz, N. K. ve Çekici, Y. E. (2012). Disiplinler arası bir disiplin olarak Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 7(3), 2367-2382.
  • Tura, S. S. (1983). Dilbilimin dil öğretimindeki yeri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Dil Öğretimi Özel Sayısı), 47(379-380), 8-17.
  • Uçan, H. (2006). Yazınsal eleştiri ve göstergebilim. Hece Yayınları.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, E. ve Topal, Z. (2010). Türkçe öğretiminde metindilbilimsel yöntemin uygulanması. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 775-788.

Türkçe Öğretim Programının ve Türkçe Ders Kitabının Dilbilim Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 210 - 224, 30.01.2021
https://doi.org/10.16916/aded.785043

Öz

Bu araştırmanın amacı 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan 6. sınıf kazanımları ile 6. sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda bulunan etkinlikleri dilbilimsel kavramlar bağlamında gruplandırıp incelemektir. Nitel araştırma yaklaşımı içinde yürütülen bu çalışmada 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı ile 2018 yılında MEB Yayınları tarafından basılan Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 6. sınıf Türkçe Ders Kitabı örneklem olarak seçilmiştir. Çalışmanın verileri, belge incelemesi yoluyla toplanmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin çözümlenmesi sırasında içerik çözümlemesi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Türkçe Öğretim Programı ile Türkçe Ders Kitabı’nın büyük ölçüde uyumlu olduğu, programda yer alan kazanımlardaki dilbilimsel arka planın etkinliklere uyumlu bir şekilde yansıtıldığı tespit edilmiştir. Programda ve ders kitabında en çok kazanımın metindilbilimle ilgili olduğu en az kazanımın ise sesbilim ve sözdizim alanında olduğu görülmüştür.

Kaynakça

  • Aksan, D. (2004). Dilbilim ve Türkçe yazıları. Multilingual Yayınları.
  • Aksan, D. (2017). Anlambilim (Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi). Bilgi Yayınevi.
  • Alyaz, Y. (2006). Dilbilim dersinin içerik, amaç ve kazanımlarına yönelik öğrenci tutumları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 23-44.
  • Aşkın Balcı, H. (2018). Metindilbilimin ABC’si. Say Yayınları.
  • Aydın, Ö. (1999). Ortaokullarda dilbilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Dil Dergisi, 81, 23-29.
  • Batur, Z. (2010). Ana dili öğretiminde gösterge biliminin yeri: ana dili ders kitaplarındaki sözel metinlerle görsel metinleri bütünselliğinin analizi. Turkish Studies, 5(4), 174-200.
  • Börekçi, M. (1997). Türk dilinin en büyük sorunlarından biri: Dilbilimin dil öğretimine yansımamış olması. Tömer Dil Dergisi, 56, 12–17.
  • Börekçi, M. (2009). Türk dili edebiyatı ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi sürecinde dilbilim ve Türkçe öğretimi. Turkish Studies, 4(3), 419-429.
  • Canbulat, M., Çağlar, M. Ç. ve Güven, Ö. (2018, Mayıs). Türkçe öğretmenliği lisans programlarında dilbilimin yeri. 32. Ulusal Dilbilim Kurultayı, İzmir, Türkiye.
  • Canbulat, M., Güven, Ö. ve Çağlar, M. Ç. (2018, Mayıs). Türkçe eğitiminde diksiyon ve etkili konuşma becerisinin öğretimi üzerine bir inceleme. İnternational EJER Congress, Antalya, Türkiye.
  • Çağlayan Dilber, N. (2017). Dilbilim kavramları ışığında Türkçe öğretimi. International Journal of Languages Education and Teaching, 5(4), 777-786.
  • Çıkrıkçı, S. S. (2007). Metindilbilimin temel kavramlarının anadili öğretim süreci açısından değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 138, 43-57.
  • Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi uygulamalı bir yaklaşım. (1. baskı). Anı Yayıncılık.
  • Dilidüzgün, Ş. ve Genç, Ş. (2019). Türkçe dersi okuma kazanımlarının metin yapı ölçütlerini karşılama yeterliği: 8. sınıf örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), 562-571.
  • Enginarlar, H. (2006). Dilbilim ve dil öğretimi. A. Kocaman (Yay. Haz.), Dilbilim temel kavramlar, sorunlar, tartışmalar (s. 151-160). Dil Derneği Yayınları.
  • Günay, D. (2013). Metin bilgisi. Papatya Yayıncılık.
  • Güneyli, A. ve Küçükavşar, A. (2008, Mayıs). Anadili eğitiminde dilbilimin yan alanlarından yararlanma. International Symposium on Social Sciences Education, Çanakkale, Türkiye.
  • Güneyli, A. ve Küçükavşar, A. (2011, Eylül). Türkçe öğretmeni adaylarının dilbilim ve dilbilgisi kavramlarına ilişkin algıları. 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı, Sakarya, Türkiye.
  • Huber, E. (2013). Dilbilime giriş. Multilingual Yayınları.
  • İmer, K. (1990). Dilbilim ve anadili öğretimi. Çağdaş Türk Dili Dergisi, 30-31, 874-878.
  • İmer, K. ,Kocaman, A. ve Özsoy, A. S. (2019). Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • İşeri, K. (2002). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilköğretim programına uygunluğunun incelenmesi: göstergebilimsel bir betimleme (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kaçalin, M. S. ve Benzer, A. (2006). Müfredat programlarında okuma eğitimi. C. Yıldız ve L.
  • Beyreli (Editörler), Edebiyat, edebiyat öğretimi ve deyişbilim yazıları cilt 2 (s. 420-428). Pegem A Yayınları.
  • Kıran, Z. ve Kıran, A. E. (2013). Dilbilime giriş (4. baskı). Seçkin Yayınları.
  • Kocaman, A. (1998). Söylem çalışmaları ve Türkçe öğretimi. K. İmer ve L. S. Uzun (Yay. Haz.), Doğan Aksan armağanı (s. 101-106). Ankara Üniversitesi Dil, Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
  • Kocaman, A. (2006). Uygulamalı dilbilim. A. Kocaman (Yay. Haz.), Dilbilim temel kavramlar, sorunlar, tartışmalar (s. 161-166). Dil Derneği Yayınları.
  • Kocaman, A. (2009a). Dil ve eğitimi düşünmek. Toroslu Kitaplığı.
  • Kocaman, A. (2009b). Dilbilim ve Türkçe incelemeleri. International Journal of Central Asian Studies, 13, 365-371.
  • Korkut, E. (2015). Metin dilbilim ve dil öğretimi. E. Korkut ve İ. Onursal Ayırır. (Editörler), Dil bilimleri ve dil öğretimi (s. 159-188). Seçkin Yayınevi.
  • Korkut, E. (2017). Söz ve kimlik: söylemler bize ne söyler? Seçkin Yayınevi.
  • MEB. (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özkan, B. (2010, Temmuz). Ana dili olarak Türkçenin öğretiminde dinleme/izleme etkinlikleri üzerine bir değerlendirme. III. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Sempozyumu, İzmir, Türkiye.
  • Sezer, A. (1988). Türkçe öğretiminde dilbilimin yeri. Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı (s. 43- 51). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları:160.
  • Şahbaz, N. K. ve Çekici, Y. E. (2012). Disiplinler arası bir disiplin olarak Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 7(3), 2367-2382.
  • Tura, S. S. (1983). Dilbilimin dil öğretimindeki yeri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Dil Öğretimi Özel Sayısı), 47(379-380), 8-17.
  • Uçan, H. (2006). Yazınsal eleştiri ve göstergebilim. Hece Yayınları.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, E. ve Topal, Z. (2010). Türkçe öğretiminde metindilbilimsel yöntemin uygulanması. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 775-788.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mustafa Çağrı Çağlar 0000-0003-3947-2366

Mehmet Canbulat 0000-0002-1781-2684

Yayımlanma Tarihi 30 Ocak 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çağlar, M. Ç., & Canbulat, M. (2021). Türkçe Öğretim Programının ve Türkçe Ders Kitabının Dilbilim Açısından İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 210-224. https://doi.org/10.16916/aded.785043

88x31.png

Ana Dili Eğitimi Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.