Okuma Stratejileri Öğretiminin Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerde Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi

Ahmet Balcı; Semih Alper Dündar

doi:10.16916/aded.302672

Araştırma Makalesi

Okuma Stratejileri Öğretiminin Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerde Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 259 - 271, 26.04.2017

Ahmet Balcı Semih Alper Dündar

https://doi.org/10.16916/aded.302672

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın genel amacı bilişsel okuma
stratejilerinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin okuduğunu
anlama becerilerine etkisini belirlemektir. Araştırma sonuçlarına göre gruplara uygulanan son-test sonucunda kontrol
grubunun puanlarının aritmetik ortalaması 30,00 iken deney grubunun puanlarının
aritmetik ortalamasının 53,75 olduğu görülmektedir. Bu bulguya göre deney grubu
ile kontrol grubunun son-test puanlarının aritmetik ortalamaları arasında deney
grubunun lehine 23,75’lik anlamlı bir fark olduğu söylenebilir. Ortak değişkenli varyans analiz (ANCOVA)
sonuçları incelendiğinde ortalama puanlar arasında anlamlı bir fark
bulunmuştur (F₍₁₎ = 16,60, p< 0,05, η² = 0,494). Bu sonuç, deney grubu öğrencilerinin
son Okuduğunu Anlama Başarı Testi puan ortalamaları ile kontrol grubundaki
öğrencilerin son Okuduğunu Anlama Başarı Testi puanları ortalamaları arasında
strateji öğretimi yapılan sınıf lehine anlamlı bir fark olduğunu
göstermektedir. Çoklu eta kare değerinin 0,494 olması bağımlı değişkendeki
değişimin % 49,4’ünün strateji öğretiminden kaynaklandığı şeklinde
yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi, Okuma Eğitimi, Bilişsel Okuma Stratejileri

Kaynakça

Akyol, H. (2013). Okuma. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.) İlköğretimde Türkçe öğretimi (ss. 15-48). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Aygüneş, M. (2007). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuma becerisini geliştirme yolları. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Bak, Ç. (2011). Üniversite öğrencilerinin okuma stratejilerini kullanımına dair diller arası bir karşılaştırma: birinci dil olarak türkçe, ikinci dil olarak fransızca ve üçüncü dil olarak ingilizce. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Barnett, M. A. (1988). Reading Through Context: How Real and Perceived Strategy Use Affects L2 Comprehension. The Modem Language Journal, 72, 150-162.
Bauman, J. F. (1984). The Effectiveness Of A Direct İnstruction Paradigm For Teaching Main İdea Comprehension. Reading Research Quarterly, 20, 93-117.
Bayezit, H. (2013). Yabancı dil olarak türkçe ve ingilizce ders kitaplarındaki öğrenme stratejilerinin kullanımı. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Beaugrande, R. A. de& Dressler, W. U. (1981). Introduction to text linguistics. New York: Longman Inc.
Bedir, H. (1998). Türk öğrencilerin okuma anlama yetilerinde bilişsel öğrenme stratejileri kullanmalarının etkisi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Block, E. (1986). The Comprehension Strategies of Second Language Readers. TESOL Quarterly, 20/3, 463-494.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Carrell, P. L. (1985). Facilitating ESL Reading by Text Structure. TESOL Quarterly, 19, 727-752.
Council of Europe (2002). Common european framework of reference for languages. Cambridge: CUP.
Deneme, S. (2008). Yabancı dilde yazma becerisinin gelişiminde özetleme tekniğinin öğretimi ve başarıya etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Doğan, B. (2002). Strateji öğretiminin işbirlikçi ve geleneksel sınıflarda okuduğunu anlama becerileri, güdü ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Emre, Y. (2014). Farklı akademik seviyedeki 4. sınıf öğrencilerinin okuma stratejilerini kullanma durumları. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Epçaçan, C. (2008). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Eraslan, E. (2008). Yabancı dil öğretiminde sözcüğün anlamını kestirme starejisinin okuduğunu anlamaya etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
Gelen, İ. (2003). Bilişsel farkındalık stratejilerinin Türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Gül, M. (2013). Ortaokul 6-7-8 sınıf öğrencilerinin kitap okuma amaç ve stratejileri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Halliday, M. A. K. ve Hasan, R. (1976). Cohesion in English. New York: Longman Group UK Limited.
Hamp-Lyons, L. (1985). Two Approaches To Reading: A Classroom-Based Study. Reading in a Foreign Language, 3, 363-373.
Hosenfeld, C. (1977). A preliminary investigation of the reading strategies of successful and nonsuccessful second language readers. System, 5, 110-123.
İşeri, K. (1998). Okuma Ediniminin Eğitimsel İşlevi. Tömer Dil Dergisi, 70, 5-18.
Janzen, J. (2003). Developing Strategic Readers in Elementary School. Reading Psychology: an International Quarterly, 24, 25-55.
Kaman, Ş. (2012). Akıcı okuma stratesilerini kullanmanın ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinde okuma becerisini geliştirmeye etkisi. Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Kern, R. G. (1989). Second Language Reading Strategy İnstruction: Its Effects on Comprehension and Word Inference Ability. The Modern Language Journal, 73, 135-149.
Knight, S., Padron, Y. & Waxman, H. C. (1985). The Cognitive Reading Strategies of ESL Students. TESOL Quarterly, 19, 789-792.
Koç, N. (1998). Yabancılar için dil bilgisi öğrenci kitabı (2. Baskı). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Kuzu, T. (2003). Etkileşimsel modele uygun okuma öğretiminin Türkçe bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Lovett, S. B. ve Flavell, J. H. (1990). Understanding and Remembering: Childrens Knowledge About The Differential Effects of Strategy and Task Variables on Comprehension And Memorization. Child Development, 61/6, 1842-1858.
MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Özercan, M. G. (2010). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin kullandığı öğrenme ve okuma stratejilerinin seviye belirleme sınav sonuçlarıyla karşılaştırıması. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Özkan Gürses, M. (2011). Fransızca yabancı dil dersinde bilişsel akademik dil öğrenme yaklaşımına dayalı okuma stratejileri öğretiminin okuduğunu anlamaya ve strateji kullanmaya etkisi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Paris, S. G., Wasik B. A. & Turner J. C. (1996). The development of strategic readers’. R. Barr, M. Kamil, P. Mosenthal & P. D. Pearson in (Eds.). Handbook of reading research (pp. 609-640). New York: Longman.
Sarig, G. (1987). High-level reading in the first and in the foreign language: some comparative process data. J. Devine, P. L. Carrell, & D. E. Eskey (Eds.). Research in reading in English as a second language (pp. 105-123). Washington, DC: Teachers of English to Speakers of Other Languages.
Schunk, D. H. (2009). Öğrenme teorileri. (Çev. Ed.: M. Şahin). Ankara: Nobel Yayınevi.
Sever, S. (1990). Bilgi Toplumu Olma Aşamasında, Ülkemizde Kitap ve Okuma Olgusu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2), 721-727.
Smith, E. E. & Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel psikoloji. (Çev. Ed.: M. Şahin). Ankara: Nobel Yayınevi.
Şahin, A. (2010). Avrupa dil gelişim dosyası bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuma becerisini geliştirmeye yönelik malzeme oluşturma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Upton, T. A. (1997). First and Second Language Use in Reading Comprehension Strategies of Japanese ESL Students. The Electronic Journal for English as a Second Language, 3(1), 1-24.
Wellman, H. M. (1988). The early development of memory strategies. F.E. Weinhert & M. Perlmutter (Eds.). Memory development: Universal changes and individual differences (pp. 3-29). Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
Yılmaz, S. (2008). Başarılı ve başarısız 7.sınıf öğrencilerinin Türkçe derslerinde kullandıkları okuma stratejileri ve yaratıcılık düzeyleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Toplam 49 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Ahmet Balcı Semih Alper Dündar
Yayımlanma Tarihi	26 Nisan 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017Cilt: 5 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Balcı, A., & Dündar, S. A. (2017). Okuma Stratejileri Öğretiminin Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerde Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 259-271. https://doi.org/10.16916/aded.302672