Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Relationship Between Fear of COVID-19 and Adaptation to Chronic Diseases of Individuals with Chronic Diseases

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 2004 - 2014, 26.12.2023
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1225136

Öz

The research was planned to determine the relationship between the fear of COVID-19 and adaptation to chronic diseases of individuals with chronic diseases. The population of the descriptive study consisted of individuals with at least one chronic disease living in Hakkari Province, and the sample consisted of 419 volunteer individuals with at least 1 chronic disease attached to the researchers' own social media accounts using the convenience sampling method. Ethics committee approval was obtained in the study, and data were collected using the Personal Descriptive Information Form, the COVID-19 Fear Scale (COVID-19 CS), and the Chronic Disease Adjustment Scale (CHUS). The mean age of the individuals in the study was 32.35±17.45, 59.4% of them were women. 41.8% of the participants reported that they had diseases such as neurological, cardiovascular and cancer, 24.3% of them and 75.5% of their relatives reported that they had COVID-19. Again, the mean score of COVID-19 PI of the participants was 19.10±7.53 and the mean score of HRAS was 73.75±18.85. It was determined that there was a significant increase in fear of COVID-19 as the age of the participants increased. It was found that women's mean scores of COVID-19 CS and HSQ physical adaptation sub-dimensions were significantly higher than men (p<0.05). It was determined that there was a moderately significant positive correlation between COVID-19 CS and HSQ (r=0.401; p<0.001). As a result, effective positive psychological interventions are recommended for individuals diagnosed with chronic diseases who have increased fear of COVID-19 during the pandemic.

Kaynakça

  • 1. World Health Organization (WHO). (2002). ''Innovative Care for Chronic Conditions : Building Blocks for Actions : Global Report''. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/42500 (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 2. Demirağ, S.A. (2009). ''Kronik Hastalıklar ve Yaşam Kalitesi''. Sağlıklı Yaşam Tarzı Dergisi, 2, 58–65.
  • 3. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2007). '' Türkiye Hastalık Yükü Çalışması''. Ünüvar, Ü, Mollahaliloğlu S, Yardım N. (eds). Yayın No: 701, Ankara: Aydoğdu Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Erişim adresi: file:///C:/Users/TSHB/Downloads/_Ekutuphane_kitaplar_200704061339590_NBDtr.pdf (Erişim tarihi: 29.03.2023).
  • 4. Kanıta Dayalı Tıp Derneği. (2016). ''Sağlıklı Yaşlanma ve Kronik Hastalıklar Farkındalık Projesi Sağlıklı Yaşlanma ve Kronik Hastalıklar Raporu''. Erişim adresi: http://saglikliturkiye.org/modules/yayinlar/datafiles/saglikli yaslanma ve kronik hastalıklar farkındalık projesi-2016-06-23.pdf (Erişim Tarihi:30.03.2023).
  • 5. Akpınar, N.B. ve Ceran, M.A. (2019). ''Kronik Hastalıklar ve Rehabilitasyon Hemşireliği''. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3 (2), 140-152.
  • 6. International Council of Nurses (ICN). (2010). ''Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Chronic Care''. Erişim adresi: https://www.icn.ch/ (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 7. Helgeson, V.S. and Zajdel, M. (2017). ''Adjusting to Chronic Health Conditions''. Annu Rev Psychol, 68 (1), 545-571.
  • 8. Jimmy, B. and Jose, J. (2011). ''Patient Medication Adherence: Measures in Daily Practice''. Oman Medical Journal, 26 (3), 155.
  • 9. Carter, S, Taylor, D. and Levenson, R. (2005). ''A Question of Choice- Compliance in Medicine Taking. From Compliance to Concordance. 3rd ed. London: Medicines Partnership''. Erişim adresi:: www.medicines-partnership.org/ research-evidence/major-reviews/a-question-of-choice. (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 10. World Health Organization (WHO). (2010). ''Global Status Report on Non Communicable Diseases''. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44579 (Erişim tarihi: 30.03.2023).
  • 11. World Health Organization (WHO). (2021). ''Non communicable Diseases. Vailable Online: Non communicable-Diseases''. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ (Erişim tarihi: 30.03 2023).
  • 12. Charmaz, K. and Rosenfeld, D. (2010). ‘’Chronic İllness’’. In: Edidör W.C. COCKERHAM (Ed.). In The New Blackwell Companion to Medical Sociology (312–33). Oxford/ UK: Wiley-Blackwell.
  • 13. Akdemir, N. ve L. Birol. (2021). "Kronik Hastalıklar ve Sorunları". N, AKDEMİR (Ed). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (255). Yenişehir/Ankara: Akademisyen Kitapevi.
  • 14. Sofulu, F, Uran, B.Ö, Avdal, E.Ü. ve Tokem, Y. (2020). ''COVID-19 Salgınında Kronik Hastalıklarda Hemşirelik Yönetimi''. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5 (2), 147-151.
  • 15. Sandalcı, B, Uyaroğlu, O.A. ve Güven, G.S. (2020). ''COVID-19’da Kronik Hastalıkların Rolü, Önemi ve Öneriler''. Flora, 25 (5), 1-6. https://doi.org/10.5578/flora.69700.
  • 16. Karcıoğlu, Ö, Hosseınzadeh, M, Yeniocak, S, Özkaya, B, Alpar, S. ve Metin, H. (2020). ''Kardiyovaskuler Hastalık ve COVID-19: Ne Değişti?''. Hastane Öncesi Dergisi, 5 (2), 99- 108.
  • 17. Chen, N, Zhou, M, Dong, X, Qu, J, Gong, F, Han, Y, Qiu, Y, Wang, J, Liu, Y, Wei, Y, Xia, J, Yu, T. and Zhang, L. (2020). ''Epidemiological and clinical Characteristics of 99 Cases of 2019 Novel Coronavirus Pneumonia in Wuhan, China: a Descriptive Study''. The Lancet, 395 (10223), 507-13. https://doi.org/10.1016/
  • 18. Arpaci, I, Karatas, K. and Baloglu, M. (2020). ''The Development and İnitial Tests for the Psychometric Properties of the COVID-19 Phobia Scale (C19P-S)''. Personality and Individual Differences, 164 (110108), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.paid. 2020.110108
  • 19. Tönbül, Ö. (2020). ''Koronavirüs (COVID-19) Salgını Sonrası 20-60 Yaş Arası Bireylerin Psikolojik Dayanıklılıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi''. Humanistic Perspective, 2 (2), 159-174.
  • 20. Bakioğlu, F, Korkmaz, O. and Ercan, H. (2021). ''Fear of COVID-19 and Positivity: Mediating Role of İntolerance of Uncertainty, Depression, Anxiety, and stress''. International Journal of Mental Health and Addiction, 19 (6), 2369-2382. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00331-y
  • 21. Singh, K, Kondal, D, Mohan, S, Jaganathan, S, Deepa, M, Venkateshmurthy, N.S, Jarhyan, P, Anjana, R.M, Narayan, V, Mohan, V, Tandon, N, Ali, M.K, Prabhakaran, D. and Eggleston, K. (2021). ''Health, Psychosocial, and Economic Impacts of the COVID-19 Pandemic on People with Chronic Conditions in India: A Mixed Methods Study''. BMC Public Health, 21 (1), 1-15. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10708-w.
  • 22. Guo, Y, Shen, M, Zhang, X, Xiao, Y, Zhao, S, Yin, M, Bu, W, Wang, Y, Chen, X. and Su, J. (2021). ''Unemployment and Health-Related Quality of Life in Melanoma Patients During the COVID-19 Pandemic''. Frontiers in Public Health, 9, 630620.
  • 23. Şentürk, S, Keskin, A.Y. and Sarızayim, Ş. (2021). ''The Relationship Between the Fear of COVID-19 in the Elderly Aged 65 Years and Over and Their Levels of Adaptation to the “New Normal”: A Cross-Sectional Study''. OMEGA-Journal of Death and Dying, 00302228211054315.
  • 24. Popkin, B.M, Du, S, Green, W.D, Beck, M.A, Algaith, T, Herbst, C.H, Aksukalit, R.F, Alluhidan, M, Alazemi, N. and Shekar, M. (2020).'' Individuals with Obesity and COVID-19: A Global Perspective on the Epidemiology and Biological Relationships.'' Obesity Reviews, 21 (11), e13128.
  • 25. Singh, K, Kondal, D, Mohan, S, Jaganathan, S, Deepa, M, Venkateshmurthy, N.S, Jarhyan, P, Anjana, R.M, Narayan, V, Mohan, V, Tandon, N, Ali, M.K, Prabhakaran, D. and Eggleston, K. (2021). ''Health, Psychosocial, and Economic Impacts of the COVID-19 Pandemic on People with Chronic Conditions in India: A Mixed Methods Study''. BMC Public Health, 21 (1), 1-15. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10708-w.
  • 26. Tengilimoğlu, D, Gönüllü, U, Işık, O, Tosun, N, Zekioğlu, A, Tengilimoğlu, O. and Younis, M. (2022). ''The Problems Experienced by Employees with Chronic Disease during the COVID-19 Pandemic''. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19 (1), 578. https://doi.org/10.3390/ijerph19010578.
  • 27. Göksu, Ö. ve Kumcağız, H. (2020). ''COVID-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri''. Electronic Turkish Studies, 15 (4) 464-476.
  • 28. Saqib, K, Qureshi, A. S, and Butt, Z.A. (2023). ''COVID-19, Mental Health, and Chronic Illnesses: A Syndemic Perspective''. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20 (4), 3262.
  • 29. Chudasama, Y.V, Gillies, CL, Zaccardi, F, Coles, B, Davies, M.J, Seidu, S. (2020). ''Impact of COVID-19 on Routine Care for Chronic Diseases: a Global Survey of Views from Healthcare Professionals. Diabetes & Metabolic Syndrome''. Clinical Research & Reviews, 14 (5):965-7.
  • 30. Erdem, S, Bayrak, B, Uğur, M. C, Orman, M, ve Akar, H. (2016). ''Tip 2 Diabetes Mellituslu Hastalarda Yaşam Tarzı Değişikliklerine Uyum''. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi, 2(4), 243-246.
  • 31. Kim, L, Garg, S, O’Halloran, A, Whitaker, M, Pham, H, Anderson, E.J, Armistead, I, Bennett, N.M, Billing, L, Como-Sabetti, K, Hill, M, Kim, S, Monroe, M.L, Muse, A, Reingold, A.L, Schaffner, W., Sutton, M, Talbot, H.K, Torres, S.M, Yousey-Hindes, K, Holstein, R, Cummings, C, Brammer, L, Halla, A.J., Fry, A.M, and Langley, G,E. (2021). ''Risk Factors for İntensive Care Unit Admission and in-Hospital Mortality Among Hospitalized Adults İdentified Through the US Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)-Associated Hospitalization Surveillance Network (COVID-NET)''. Clinical Infectious Diseases, 72 (9), e206-e214.
  • 32. Pereira, D.N, Bicalho, M.A.C, de Oliveira Jorge, A, dos Reis Gomes, A.G, Schwarzbold, A.V, Araújo, A.L.H, Corr, C, Cimini, R, Ponce, D, Riosi, D.R.A, Grizende, G.M.A, Manenti, E.R.F, Anschau, F, Aranh, F.G, Bartolazzi, F, Batista, J.L, Tupinambas, J.T, Ruschel, K.B, Ferreira, M.A.P, Paraíso, P.G., Araújo, S.F, Teixeira, A.L., and Marcolino, M.S. (2022). ''Neurological Manifestations By Sex and Age Group in COVID-19 İnhospital Patients''. eNeurological Sci, 28, (100419), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.ensci.2022.100419
  • 33. Bitan, D. T, Grossman-Giron, A, Bloch, Y, Mayer, Y, Shiffman, N. and Mendlovic, S. (2020). ''Fear of COVID-19 Scale: Psychometric Characteristics, Reliability and Validity in the Israeli Population''. Psychiatry Research, 289, (113100), 1-4. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113100.
  • 34. Kluge, H.H.P, Wickramasinghe, K, Rippin, H.L, Mendes, R, Peters, D.H, Kontsevaya, A. and Breda, J. (2020). ''Prevention and Control of Non-communicable Diseases in the COVID-19 Response''. The Lancet, 395 (10238), 1678-1680. https://doi.org/10.1016/S0140-736(20)31067-9.
  • 35. Altundağ, Y. (2021). ''Erken Dönem COVID-19 Pandemisinde COVID-19 Korkusu ve Psikolojik Dayanıklılık''. EKEV Akademi Dergisi, 25 (85), 499-516. http://dx.doi.org/10.17753/Ekev1815.
  • 36. Gamonal-Limcaoco, S, Montero-Mateos, E, Lozano-López, M. T, Maciá-Casas, A., Matías-Fernández, J. and Roncero, C. (2022). ''Perceived Stress in Different Countries at the Beginning of the Coronavirus Pandemic''. The International Journal of Psychiatry in Medicine, 57 (4), 309-322. https://doi.org/10.1177/00912174211033710.
  • 37. Ferreira, L.N, Pereira, L.N, da Fé Brás, M. and Ilchuk, K. (2021). ''Quality of Life Under the COVID-19 Quarantine''. Quality of Life Research, 30 (5), 1389-1405. https://doi.org/10.1007/s11136-020-02724-x.
  • 38. Pfefferbaum, B. and North, C.S. (2020). ''Mental Health and the COVID-19 Pandemic''. New England Journal of Medicine, 383 (6), 510-512. https://doi.org/10.1056/NEJMp2008017.
  • 39. Al-Rahimi, J.S, Nass, N.M, Hassoubah, S.A, Wazqar, D, Yand Alamoudi, S.A. (2021). ''Levels and Predictors of Fear and Health Anxiety during the Current Outbreak of COVID-19 in İmmunocompromised and Chronic Disease Patients in Saudi Arabia: A cross-sectional correlational study''. Plos One, 16 (4), e0250554.
  • 40. Yilmaz, C.K. and Kıl, A. (2020). ''The Relationship Between the Older Adults’ Adaptation to Old Age and Perceived Social Support Level''. Cukurova Medical Journal, 45 (1), 338-346.

Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 2004 - 2014, 26.12.2023
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1225136

Öz

Araştırma, kronik hastalığı olan bireylerin COVID-19 korkusu ve kronik hastalıklara uyumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla planlandı. Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın, evrenini Hakkari İli'nde yaşayan en az bir kronik hastalığı olan bireyler, örneklemini ise kolayda örnekleme yöntemi ile araştırmacıların kendi sosyal medya hesaplarına ekli en az 1 kronik hastalığı olan gönüllü 419 birey oluşturdu. Etik kurul izni alınan çalışmada veriler, Kişisel Tanıtıcı Bilgi Formu, COVID-19 Korkusu Ölçeği (COVID-19 KÖ) ile Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği (KHUÖ) kullanılarak toplandı. Araştırmadaki bireylerin yaş ortalaması 32,35±17,45, %59,4'si kadındır. Katılımcıların %41,8'i nörolojik, kalp damar ve kanser gibi hastalıklarının olduğunu, %24,3'ü kendileri ve %75,5'i yakınlarının COVID-19 geçirdiğini bildirdi. Yine katılımcıların COVID-19 KÖ puan ortalaması 19,10±7,53 ve KHUÖ puan ortalaması 73,75±18,85’tir. Katılımcıların yaşı arttıkça COVID-19 korkusunda da anlamlı bir artış olduğu saptandı. Kadınların COVID-19 KÖ ve KHUÖ fiziksel uyum alt boyut puan ortalamasının erkeklere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulundu (p<0,05). COVID-19 KÖ ile KHUÖ arasında pozitif yönde orta seviyede anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (r=0,401; p<0,001). Sonuç olarak, pandemi sırasında COVID-19 korkusu artmış olan kronik hastalık tanılı bireylere etkili pozitif psikolojik müdahaleler önerilmektedir.

Kaynakça

  • 1. World Health Organization (WHO). (2002). ''Innovative Care for Chronic Conditions : Building Blocks for Actions : Global Report''. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/42500 (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 2. Demirağ, S.A. (2009). ''Kronik Hastalıklar ve Yaşam Kalitesi''. Sağlıklı Yaşam Tarzı Dergisi, 2, 58–65.
  • 3. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2007). '' Türkiye Hastalık Yükü Çalışması''. Ünüvar, Ü, Mollahaliloğlu S, Yardım N. (eds). Yayın No: 701, Ankara: Aydoğdu Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Erişim adresi: file:///C:/Users/TSHB/Downloads/_Ekutuphane_kitaplar_200704061339590_NBDtr.pdf (Erişim tarihi: 29.03.2023).
  • 4. Kanıta Dayalı Tıp Derneği. (2016). ''Sağlıklı Yaşlanma ve Kronik Hastalıklar Farkındalık Projesi Sağlıklı Yaşlanma ve Kronik Hastalıklar Raporu''. Erişim adresi: http://saglikliturkiye.org/modules/yayinlar/datafiles/saglikli yaslanma ve kronik hastalıklar farkındalık projesi-2016-06-23.pdf (Erişim Tarihi:30.03.2023).
  • 5. Akpınar, N.B. ve Ceran, M.A. (2019). ''Kronik Hastalıklar ve Rehabilitasyon Hemşireliği''. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3 (2), 140-152.
  • 6. International Council of Nurses (ICN). (2010). ''Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Chronic Care''. Erişim adresi: https://www.icn.ch/ (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 7. Helgeson, V.S. and Zajdel, M. (2017). ''Adjusting to Chronic Health Conditions''. Annu Rev Psychol, 68 (1), 545-571.
  • 8. Jimmy, B. and Jose, J. (2011). ''Patient Medication Adherence: Measures in Daily Practice''. Oman Medical Journal, 26 (3), 155.
  • 9. Carter, S, Taylor, D. and Levenson, R. (2005). ''A Question of Choice- Compliance in Medicine Taking. From Compliance to Concordance. 3rd ed. London: Medicines Partnership''. Erişim adresi:: www.medicines-partnership.org/ research-evidence/major-reviews/a-question-of-choice. (Erişim tarihi: 28.03.2023).
  • 10. World Health Organization (WHO). (2010). ''Global Status Report on Non Communicable Diseases''. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44579 (Erişim tarihi: 30.03.2023).
  • 11. World Health Organization (WHO). (2021). ''Non communicable Diseases. Vailable Online: Non communicable-Diseases''. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ (Erişim tarihi: 30.03 2023).
  • 12. Charmaz, K. and Rosenfeld, D. (2010). ‘’Chronic İllness’’. In: Edidör W.C. COCKERHAM (Ed.). In The New Blackwell Companion to Medical Sociology (312–33). Oxford/ UK: Wiley-Blackwell.
  • 13. Akdemir, N. ve L. Birol. (2021). "Kronik Hastalıklar ve Sorunları". N, AKDEMİR (Ed). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (255). Yenişehir/Ankara: Akademisyen Kitapevi.
  • 14. Sofulu, F, Uran, B.Ö, Avdal, E.Ü. ve Tokem, Y. (2020). ''COVID-19 Salgınında Kronik Hastalıklarda Hemşirelik Yönetimi''. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5 (2), 147-151.
  • 15. Sandalcı, B, Uyaroğlu, O.A. ve Güven, G.S. (2020). ''COVID-19’da Kronik Hastalıkların Rolü, Önemi ve Öneriler''. Flora, 25 (5), 1-6. https://doi.org/10.5578/flora.69700.
  • 16. Karcıoğlu, Ö, Hosseınzadeh, M, Yeniocak, S, Özkaya, B, Alpar, S. ve Metin, H. (2020). ''Kardiyovaskuler Hastalık ve COVID-19: Ne Değişti?''. Hastane Öncesi Dergisi, 5 (2), 99- 108.
  • 17. Chen, N, Zhou, M, Dong, X, Qu, J, Gong, F, Han, Y, Qiu, Y, Wang, J, Liu, Y, Wei, Y, Xia, J, Yu, T. and Zhang, L. (2020). ''Epidemiological and clinical Characteristics of 99 Cases of 2019 Novel Coronavirus Pneumonia in Wuhan, China: a Descriptive Study''. The Lancet, 395 (10223), 507-13. https://doi.org/10.1016/
  • 18. Arpaci, I, Karatas, K. and Baloglu, M. (2020). ''The Development and İnitial Tests for the Psychometric Properties of the COVID-19 Phobia Scale (C19P-S)''. Personality and Individual Differences, 164 (110108), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.paid. 2020.110108
  • 19. Tönbül, Ö. (2020). ''Koronavirüs (COVID-19) Salgını Sonrası 20-60 Yaş Arası Bireylerin Psikolojik Dayanıklılıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi''. Humanistic Perspective, 2 (2), 159-174.
  • 20. Bakioğlu, F, Korkmaz, O. and Ercan, H. (2021). ''Fear of COVID-19 and Positivity: Mediating Role of İntolerance of Uncertainty, Depression, Anxiety, and stress''. International Journal of Mental Health and Addiction, 19 (6), 2369-2382. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00331-y
  • 21. Singh, K, Kondal, D, Mohan, S, Jaganathan, S, Deepa, M, Venkateshmurthy, N.S, Jarhyan, P, Anjana, R.M, Narayan, V, Mohan, V, Tandon, N, Ali, M.K, Prabhakaran, D. and Eggleston, K. (2021). ''Health, Psychosocial, and Economic Impacts of the COVID-19 Pandemic on People with Chronic Conditions in India: A Mixed Methods Study''. BMC Public Health, 21 (1), 1-15. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10708-w.
  • 22. Guo, Y, Shen, M, Zhang, X, Xiao, Y, Zhao, S, Yin, M, Bu, W, Wang, Y, Chen, X. and Su, J. (2021). ''Unemployment and Health-Related Quality of Life in Melanoma Patients During the COVID-19 Pandemic''. Frontiers in Public Health, 9, 630620.
  • 23. Şentürk, S, Keskin, A.Y. and Sarızayim, Ş. (2021). ''The Relationship Between the Fear of COVID-19 in the Elderly Aged 65 Years and Over and Their Levels of Adaptation to the “New Normal”: A Cross-Sectional Study''. OMEGA-Journal of Death and Dying, 00302228211054315.
  • 24. Popkin, B.M, Du, S, Green, W.D, Beck, M.A, Algaith, T, Herbst, C.H, Aksukalit, R.F, Alluhidan, M, Alazemi, N. and Shekar, M. (2020).'' Individuals with Obesity and COVID-19: A Global Perspective on the Epidemiology and Biological Relationships.'' Obesity Reviews, 21 (11), e13128.
  • 25. Singh, K, Kondal, D, Mohan, S, Jaganathan, S, Deepa, M, Venkateshmurthy, N.S, Jarhyan, P, Anjana, R.M, Narayan, V, Mohan, V, Tandon, N, Ali, M.K, Prabhakaran, D. and Eggleston, K. (2021). ''Health, Psychosocial, and Economic Impacts of the COVID-19 Pandemic on People with Chronic Conditions in India: A Mixed Methods Study''. BMC Public Health, 21 (1), 1-15. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10708-w.
  • 26. Tengilimoğlu, D, Gönüllü, U, Işık, O, Tosun, N, Zekioğlu, A, Tengilimoğlu, O. and Younis, M. (2022). ''The Problems Experienced by Employees with Chronic Disease during the COVID-19 Pandemic''. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19 (1), 578. https://doi.org/10.3390/ijerph19010578.
  • 27. Göksu, Ö. ve Kumcağız, H. (2020). ''COVID-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri''. Electronic Turkish Studies, 15 (4) 464-476.
  • 28. Saqib, K, Qureshi, A. S, and Butt, Z.A. (2023). ''COVID-19, Mental Health, and Chronic Illnesses: A Syndemic Perspective''. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20 (4), 3262.
  • 29. Chudasama, Y.V, Gillies, CL, Zaccardi, F, Coles, B, Davies, M.J, Seidu, S. (2020). ''Impact of COVID-19 on Routine Care for Chronic Diseases: a Global Survey of Views from Healthcare Professionals. Diabetes & Metabolic Syndrome''. Clinical Research & Reviews, 14 (5):965-7.
  • 30. Erdem, S, Bayrak, B, Uğur, M. C, Orman, M, ve Akar, H. (2016). ''Tip 2 Diabetes Mellituslu Hastalarda Yaşam Tarzı Değişikliklerine Uyum''. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi, 2(4), 243-246.
  • 31. Kim, L, Garg, S, O’Halloran, A, Whitaker, M, Pham, H, Anderson, E.J, Armistead, I, Bennett, N.M, Billing, L, Como-Sabetti, K, Hill, M, Kim, S, Monroe, M.L, Muse, A, Reingold, A.L, Schaffner, W., Sutton, M, Talbot, H.K, Torres, S.M, Yousey-Hindes, K, Holstein, R, Cummings, C, Brammer, L, Halla, A.J., Fry, A.M, and Langley, G,E. (2021). ''Risk Factors for İntensive Care Unit Admission and in-Hospital Mortality Among Hospitalized Adults İdentified Through the US Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)-Associated Hospitalization Surveillance Network (COVID-NET)''. Clinical Infectious Diseases, 72 (9), e206-e214.
  • 32. Pereira, D.N, Bicalho, M.A.C, de Oliveira Jorge, A, dos Reis Gomes, A.G, Schwarzbold, A.V, Araújo, A.L.H, Corr, C, Cimini, R, Ponce, D, Riosi, D.R.A, Grizende, G.M.A, Manenti, E.R.F, Anschau, F, Aranh, F.G, Bartolazzi, F, Batista, J.L, Tupinambas, J.T, Ruschel, K.B, Ferreira, M.A.P, Paraíso, P.G., Araújo, S.F, Teixeira, A.L., and Marcolino, M.S. (2022). ''Neurological Manifestations By Sex and Age Group in COVID-19 İnhospital Patients''. eNeurological Sci, 28, (100419), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.ensci.2022.100419
  • 33. Bitan, D. T, Grossman-Giron, A, Bloch, Y, Mayer, Y, Shiffman, N. and Mendlovic, S. (2020). ''Fear of COVID-19 Scale: Psychometric Characteristics, Reliability and Validity in the Israeli Population''. Psychiatry Research, 289, (113100), 1-4. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113100.
  • 34. Kluge, H.H.P, Wickramasinghe, K, Rippin, H.L, Mendes, R, Peters, D.H, Kontsevaya, A. and Breda, J. (2020). ''Prevention and Control of Non-communicable Diseases in the COVID-19 Response''. The Lancet, 395 (10238), 1678-1680. https://doi.org/10.1016/S0140-736(20)31067-9.
  • 35. Altundağ, Y. (2021). ''Erken Dönem COVID-19 Pandemisinde COVID-19 Korkusu ve Psikolojik Dayanıklılık''. EKEV Akademi Dergisi, 25 (85), 499-516. http://dx.doi.org/10.17753/Ekev1815.
  • 36. Gamonal-Limcaoco, S, Montero-Mateos, E, Lozano-López, M. T, Maciá-Casas, A., Matías-Fernández, J. and Roncero, C. (2022). ''Perceived Stress in Different Countries at the Beginning of the Coronavirus Pandemic''. The International Journal of Psychiatry in Medicine, 57 (4), 309-322. https://doi.org/10.1177/00912174211033710.
  • 37. Ferreira, L.N, Pereira, L.N, da Fé Brás, M. and Ilchuk, K. (2021). ''Quality of Life Under the COVID-19 Quarantine''. Quality of Life Research, 30 (5), 1389-1405. https://doi.org/10.1007/s11136-020-02724-x.
  • 38. Pfefferbaum, B. and North, C.S. (2020). ''Mental Health and the COVID-19 Pandemic''. New England Journal of Medicine, 383 (6), 510-512. https://doi.org/10.1056/NEJMp2008017.
  • 39. Al-Rahimi, J.S, Nass, N.M, Hassoubah, S.A, Wazqar, D, Yand Alamoudi, S.A. (2021). ''Levels and Predictors of Fear and Health Anxiety during the Current Outbreak of COVID-19 in İmmunocompromised and Chronic Disease Patients in Saudi Arabia: A cross-sectional correlational study''. Plos One, 16 (4), e0250554.
  • 40. Yilmaz, C.K. and Kıl, A. (2020). ''The Relationship Between the Older Adults’ Adaptation to Old Age and Perceived Social Support Level''. Cukurova Medical Journal, 45 (1), 338-346.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Neşe Ataman Bor 0000-0002-4308-9362

Saliha Yurtçiçek Eren 0000-0002-3303-7526

Ömer Yıldırım 0000-0002-8819-4326

Yayımlanma Tarihi 26 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 12 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Ataman Bor, N., Yurtçiçek Eren, S., & Yıldırım, Ö. (2023). Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(4), 2004-2014. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1225136
AMA Ataman Bor N, Yurtçiçek Eren S, Yıldırım Ö. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. Aralık 2023;12(4):2004-2014. doi:10.37989/gumussagbil.1225136
Chicago Ataman Bor, Neşe, Saliha Yurtçiçek Eren, ve Ömer Yıldırım. “Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu Ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12, sy. 4 (Aralık 2023): 2004-14. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1225136.
EndNote Ataman Bor N, Yurtçiçek Eren S, Yıldırım Ö (01 Aralık 2023) Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12 4 2004–2014.
IEEE N. Ataman Bor, S. Yurtçiçek Eren, ve Ö. Yıldırım, “Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 12, sy. 4, ss. 2004–2014, 2023, doi: 10.37989/gumussagbil.1225136.
ISNAD Ataman Bor, Neşe vd. “Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu Ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12/4 (Aralık 2023), 2004-2014. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1225136.
JAMA Ataman Bor N, Yurtçiçek Eren S, Yıldırım Ö. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12:2004–2014.
MLA Ataman Bor, Neşe vd. “Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu Ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 12, sy. 4, 2023, ss. 2004-1, doi:10.37989/gumussagbil.1225136.
Vancouver Ataman Bor N, Yurtçiçek Eren S, Yıldırım Ö. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Korkusu ve Kronik Hastalıklara Uyumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12(4):2004-1.