Öz
Bu çalışmada, Türk kültür yaşantısı içinde sosyal ve kültürel kimliklerin alanı
olarak ortaya çıkan köy odaları konusu ele alınmıştır. Erzurum iline bağlı Cinis
köyünde de varlığını sürdüren ve halk mimarisi şeklinde oluşan bu odalar, yaran
odası, delikanlı teşkilatı, adam odası gibi meskenlerle aynı özelliği taşımaktadır.
Bu bağlamda eril odalar, geleneğin egemen olduğu kırsal alanlarda, fertlerin bir
yere ait olduğunu ve değerlerle donatıldığını hissettiği kamusal mekânlar olarak
da önemli işlevlere sahiptir. Bölgesel olarak eril odalar ismi ile anılan umuma açık
meskenlerde, oda ihtiyaçları imece usulü ve herfene şeklinde ortaya çıkan yardımlaşma
esasına göre düzenlenmiştir. Odaya katılım ve oda ile ilgili sorumluluklar
almanın gönüllülük esasına göre şekillendiği bu yapılanmada birlik, beraberlik
ve cömertlik duyguları Türk toplum yapısına ait ahilik ve fütüvvet anlayışından
beslenmiştir. Ayrıca odalara yönelik oluşturulan aidiyetlik bağı, dini çerçevede en
güçlü biçimde bu odalarda yaşanmaktadır. Bu çalışmada amacımız genel bir hipotezi
test etmek değil, aksine insanların deneyimlerini ve bu deneyimlerini nasıl
anlamlandırdıklarını anlamaya çalışmaktır. Bunu yaparken, ergiş odaları ile ilgili
bilgiler, belirli kişilerle, sözel etkileşimin doğal akışı içerisinde, kesin bir görüşme
protokolüne bağlı kalmaksızın elde edilmiş; kısmen söyleşi havasında, yarı yapılandırılmış
görüşme tekniğiyle gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu. (Çev. B. S. Şener). İstanbul: İletişim.
- Bilgin, N. (1994). Sosyal bilimlerin kavşağında kimlik sorunu. İzmir: Ege.
- Bottomore, T. (1972). Toplumbilim. (Çev. Ü. Oskay). İstanbul: Der.
- Büyüköztürk, Ş. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Çeçen, A. (1974). Halkevleri, Atatürk ve halk evleri. Ankara: TTK.
- Demirci, M. (1992). Ahilik’te tasavvufî boyut: Fütüvvet. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 7, 83-90.
- Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı.
- Erkek, H. (2009). Barana. Balıkesir: Dursunbey Folklor Araştırma Eğitim ve Turizm Derneği Bülteni.
- Ergin, M. (2011). Dede Korkut kitabı I/II. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- Geray, C. (2002). Halk eğitimi. Ankara: İmaj.
- Giddens, A. (1995). Modernliğin sonuçları. İstanbul: Ayrıntı.
- Gölpınarlı, A. (2011). İslam ve Türk illerinde fütüvvet teşkilatı. İstanbul: Akademik.
- Güvenç, B. (1993). Türk kimliği. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Habermas, J. (1997). Kamusallığın yapısal dönüşümü. İstanbul: İletişim.
- Hogg, M. ve Vaughan, G. (1995). Social psychology: an introduction. London: Prentice Hail.
- Honko, L. (1979). Theories concerning the ritual process. Paris: Mouton.
- Kaderli, Z. (2010). Deliorman Türk sözel kültüründe adam odaları ve oda geleneği. Ankara: Türkbilig.
- Karpuz, H. (2013). Kadınhanı’nda halk mimarisi, Prof. Dr. Hakkı Önkal’a armağan. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Karakuyu, M. (2008). Türkiye’de kır konutları ve eklentileri üzerine bir araştırma, Fatih Üniversitesi: Alaşehir Örneği”, Bilig, Sayı: 44, 45-62.
- Patton, M. (1987). How to use qualitative methods in evaiuation. London: Sage.
- Önal, Ü. (1986). Çankırı’da yâran sohbetleri I-II. Çankırı: Türk Folkloru.
- Özacun, O. (1996). Halkevlerini dramı. Ankara: Kebikeç.
- Özbilgen, E. (2003). Bütün yönleriyle Osmanlı, adab-ı Osmanniyye. İstanbul: İz.
- Özdemir, N. (2005). Cumhuriyet dönemi Türk eğlence kültürü. Ankara: Akçağ.
- Öztürk, A. (2001). Konya türkülerinin ‘kimlik tanımı bağlamında’ sosyal işlevi. 3. Folklor ve Halk Edebiyatı Kongresi/25-26-27 Ekim 2001 Bildiri Metni, Konya.
- Sami, H. Ö. (1977). Divri’de evler, odalar ve kış gecesi eğlenceleri, Sivas Folkloru, Sayı: 48, 82-90.
- Subaşı, M. (1991). Halk kültürü açısından köy odalarında sîret ve halk hikâyeleri okuma geleneği, Kayseri: 1. Folklor Halk Edebiyatı ve Etnografya Sempozyumu Bildirileri Erciyes Üniversitesi, 75-81.
- Taeschner, F. (1953). İslam ortaçağında futuvva (fütüvvet teşkilatı). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Cilt: 15 (1), 3-32.
- Tezcan, M. (1990). Bir yayın eğitim kurumu olarak Çankırı yârân örgütü. Ankara: 2.Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi.
- Turner, J. (1987). Rediscovering the social group: A self categorization theory. Oxford: Basil Blakcwell. Turner, J.(1975). Social comparison and social identity: Some prospects for intergroup behaviour. European Journal of Social Psychology.
- Türkdoğan, O. (1965). Erzurum ve çevresinde sosyal araştırmalar. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Türkdoğan, O. (1973). Doğu köylerinde sosyo-ekonomik farklılaşma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Türkdoğan, O. (1974). Doğu ve insan sorunu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Ankara: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 24, 543-559.
- Üçok, H. (2002). Çankırı tarih ve halkiyatı. Ankara: Okuyan Adam.
- Yakıcı, A. (2010). Somut olmayan kültürel mirasın somut mekânı: Konya barana odaları. Ankara: Milli Folklor, Cilt:22 (87), 94-100.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. İnternet Kaynakları
- URL-1:https://hbogm.meb.gov.tr/www/hayat-boyu-ogrenme-kurumlari-yonetmeligi/icerik (04.11.2018).
- URL-2:http://kkazan.meb.gov.tr/www/koy-odalari-kultur-odalarina-donusuyor/icerik/173.( 06.11.2018)
- URL-3: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama. (04.11.2018).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Antropoloji |
| Bölüm | Derleme Makaleleri -Compilation Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 25 Sayı: 98 |
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:
TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.
Alan Editörleri/ Field Editörs
Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)