Öz
The tendency of the story, especially short short story, to the human
states that are placed in trapped time and moment is directly related
to surrealist and postmodern structure preceding this century’s
functionality. On the basis of the styles’ image order that is directed
to make feel rather than only narrating, story tends and transforms
into the common structures of poetry. Short story, by the
recklessness of being an inter-genre, uses all the way the emotional
repetitions that sustain the poem. Symbolic language and repetition
are the main elements of those perceptible metaphors. In the intense
structure, by leaving gaps deliberately, some traps are installed for the
reader and the sphere of influence for the reader is expanded. Orhan
Duru, who forms his stories by self-styled manners of discourse, has
presented a similar attitude. The prisoner-like states of the period
narration and discourse in the mirror of mind, find life in the lyricism
of symbolic language and repetitions. By this way, short short story,
as being a choice of social structure including poetic style, has gained
the originality that gives the text specificity.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allen, Walter (1997), “İngilizcede Kısa Öykü” (Çev. Y. Salman), Adam Öykü, S.9, MartNisan, s.35-44.
- Allende, Isabel (1997), “Kısa Öykü” (Çev. İ. Asena), Adam Öykü, S.13, Kasım-Aralık, s.66-75.
- Andaç, Feridun (1999), Öykücünün Kitabı, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Austin, M. Wright (1998), “Kısa Öyküyü Tanımlama Üzerine: Tür Sorunu” (Çev. T. Karakoç), Adam Öykü, S.16, Mayıs-Haziran, s.19-26.
- ______________, (2002), Söz Uçar Yazı Kalır, İstanbul: Can Yayınları.
- Bates, H. E. (2001), Yazınsal Bir Tür Olarak Kısa Öykü (Çev. G. Ezber), İstanbul: Bilge Yayınları.
- Bauman, Zygmunt (2003), Modernlik ve Müphemlik, (Çev. İ. Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Blodgett, Harold (1996), “Kısa Öykü Tekniği” (Çev. K. Atakay), Adam Öykü, S.2, OcakŞubat, s.58-83.
- Bloom, Harold (2008), Etkilenme Endişesi (Çev. F. B. Aydar), İstanbul: Metis Yayınları.
- Casto, Pamelyn (2007), “Zirvedeki Yıldırımlar: Yıldırım Kurmacayla Kamaşan Gözler” (Çev. D. Gemici), Hece Öykü, S.19, Şubat-Mart, s.85-88.
- Duru, Orhan (1958), “Çıkmaz”, Pazar Postası, S.51, 21 Aralık 1958.
- ____________ (1996), Sarmal-Bütün Öyküleri I, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ____________ (1997), “Öykünün Biçimleri”, Adam Öykü, S.12, Eylül-Ekim, s.36-37.
- ____________ (2011), Boğultu-Bütün Öyküleri II, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Erden, Aysun (2002), Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri, İstanbul: Gendaş Yayınları.
- Friedman, Norman (1998), “Kısa Öyküyü Kısa Yapan Nedir?” (Çev. S. Gökçen Ezber), Adam Öykü, S.18, Eylül-Ekim, s.31-44.
- Gümüş, Semih (1999), “Kısa Öykü Okumak” / Öykücünün Kitabı, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Heidegger, Martin (1979), “Günlük İnsan ve Onlar Alanı” / Çağdaş Felsefe (Çev. A. Etan), İstanbul: MEB Yayınları.
- Korkmaz, Ramazan (2007), “Küçürek Öykü” / Türk Edebiyatı Tarihi, C. IV, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Korkmaz, Ramazan / Deveci, Mutlu (2011), Türk Edebiyatında Yeni Bir Tür Küçürek Öykü, Ankara: Grafiker Yayınları.
- Orhan Selçuk (2007), “Boşluğun Öyküsü: Minimalizm”, Hece Öykü, S.19, Şubat-Mart, s.62-69.
- Özer Sevinç (1991), “Amerikan Kısa Öykü Kuramına Bir Yaklaşım, Kısa Öykü Nedir? Ne Değildir?”, Çağdaş Türk Dili, S.36, s.1157-1164.
- Ricoeur Paul (2007), Yorum Teorisi (Çev. G. Y. Demir), İstanbul: Pradigma Yayınları.
- Yaman, Zeynep Yasa (1998), “1950’li Yılların Sanatsal Ortamı ve Temsil Sorunu”, Toplum ve Bilim, S.79, s.94-137.
Öz
Öykünün özellikle küçürek öykünün sıkışan zaman ve an arasında
kalan insan hâllerine yönelmesi, bu yüzyıl işlevselliğini önceleyen
sürrealist, postmodern yapıyla doğrudan bağlantılıdır. Biçemlerin
anlatmak yerine duyumsatmaya yönelik imge düzeninde öykü şiirin
ortak yapılarına döner, dönüşür. Kısa öykü her biçimde şiiri ayakta
tutan duygu tekrarlarını ara bir tür olmanın umarsızlığıyla kullanır.
Sembolik dil ve yineleme bu duyuş metaforlarının asli unsurlarıdır.
Yoğunlaşmış yapı içerisinde bilinçli boşluklar bırakılarak okuyucuya
tuzaklar kurulur ve okurun etki alanı genişletilir. Kendince söyleme
biçimleriyle öykülerini kuran Orhan Duru da benzer bir tavır
sergilemiştir. Duru’nun kısa öykülerinde dönemin ve söylemin aklın
aynasındaki tutuklu halleri, sembolik dilin ve tekrarların lirizminde
hayat bulmuştur. Böylece küçürek öykü, şiiriyet taşıyan sosyal bir
yapılanma tercihi olarak metni kendileştiren bir özgünlüğe
kavuşmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allen, Walter (1997), “İngilizcede Kısa Öykü” (Çev. Y. Salman), Adam Öykü, S.9, MartNisan, s.35-44.
- Allende, Isabel (1997), “Kısa Öykü” (Çev. İ. Asena), Adam Öykü, S.13, Kasım-Aralık, s.66-75.
- Andaç, Feridun (1999), Öykücünün Kitabı, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Austin, M. Wright (1998), “Kısa Öyküyü Tanımlama Üzerine: Tür Sorunu” (Çev. T. Karakoç), Adam Öykü, S.16, Mayıs-Haziran, s.19-26.
- ______________, (2002), Söz Uçar Yazı Kalır, İstanbul: Can Yayınları.
- Bates, H. E. (2001), Yazınsal Bir Tür Olarak Kısa Öykü (Çev. G. Ezber), İstanbul: Bilge Yayınları.
- Bauman, Zygmunt (2003), Modernlik ve Müphemlik, (Çev. İ. Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Blodgett, Harold (1996), “Kısa Öykü Tekniği” (Çev. K. Atakay), Adam Öykü, S.2, OcakŞubat, s.58-83.
- Bloom, Harold (2008), Etkilenme Endişesi (Çev. F. B. Aydar), İstanbul: Metis Yayınları.
- Casto, Pamelyn (2007), “Zirvedeki Yıldırımlar: Yıldırım Kurmacayla Kamaşan Gözler” (Çev. D. Gemici), Hece Öykü, S.19, Şubat-Mart, s.85-88.
- Duru, Orhan (1958), “Çıkmaz”, Pazar Postası, S.51, 21 Aralık 1958.
- ____________ (1996), Sarmal-Bütün Öyküleri I, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ____________ (1997), “Öykünün Biçimleri”, Adam Öykü, S.12, Eylül-Ekim, s.36-37.
- ____________ (2011), Boğultu-Bütün Öyküleri II, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Erden, Aysun (2002), Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri, İstanbul: Gendaş Yayınları.
- Friedman, Norman (1998), “Kısa Öyküyü Kısa Yapan Nedir?” (Çev. S. Gökçen Ezber), Adam Öykü, S.18, Eylül-Ekim, s.31-44.
- Gümüş, Semih (1999), “Kısa Öykü Okumak” / Öykücünün Kitabı, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Heidegger, Martin (1979), “Günlük İnsan ve Onlar Alanı” / Çağdaş Felsefe (Çev. A. Etan), İstanbul: MEB Yayınları.
- Korkmaz, Ramazan (2007), “Küçürek Öykü” / Türk Edebiyatı Tarihi, C. IV, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Korkmaz, Ramazan / Deveci, Mutlu (2011), Türk Edebiyatında Yeni Bir Tür Küçürek Öykü, Ankara: Grafiker Yayınları.
- Orhan Selçuk (2007), “Boşluğun Öyküsü: Minimalizm”, Hece Öykü, S.19, Şubat-Mart, s.62-69.
- Özer Sevinç (1991), “Amerikan Kısa Öykü Kuramına Bir Yaklaşım, Kısa Öykü Nedir? Ne Değildir?”, Çağdaş Türk Dili, S.36, s.1157-1164.
- Ricoeur Paul (2007), Yorum Teorisi (Çev. G. Y. Demir), İstanbul: Pradigma Yayınları.
- Yaman, Zeynep Yasa (1998), “1950’li Yılların Sanatsal Ortamı ve Temsil Sorunu”, Toplum ve Bilim, S.79, s.94-137.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Erdem |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 65 |
- Makale Dosyaları
ERDEM Dergisi TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) İSAM, DAVET, AYK Dergi Dizini ve Academindex tarafından dizinlenmektedir.
ERDEM Journal is indexed by TR Dizin, MLA International Bibliography, EBSCOhost, SOBIAD, ASI (Advanced Science Index) ISAM, DAVET, AYK Journal Index and Academindex.